Nhiều giải pháp để xử lý môi trường tại các làng nghề Hải Phòng

TP Hải Phòng hiện có 39 làng nghề với nhiều loại hình ngành nghề như: mây, tre, gỗ, cơ khí, tái chế phế liệu, chế biến các sản phẩm nông – lâm – thủy sản, dịch vụ vận tải, chế biến vật liệu xây dựng…

Trong số đó, 18 làng nghề được công nhận và 21 làng nghề chưa được công nhận. Các làng nghề nằm xen kẽ trong các khu dân cư, công nghệ sản xuất lạc hậu, thiết bị cũ kỹ, trình độ lao động thấp. Phần lớn các làng nghề chưa xây dựng, lắp đặt hệ thống công trình kỹ thuật, thiết bị xử lý chất thải, giảm thiểu sự phát thải môi trường. Tình trạng làng nghề ô nhiễm môi trường đã, đang ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe của người dân.

Làng nghề đúc đồng tại xã Mỹ Đồng, huyện Thủy Nguyên.

Trong đó, hai làng nghề gồm: đúc, cơ khí Mỹ Đồng (xã Mỹ Đồng, huyện Thủy Nguyên) và tái chế phế liệu Tràng Minh (phường Tràng Minh, quận Kiến An) gây ô nhiễm môi trường cao, nằm trong danh sách những làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng phải thực hiện khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường. Tuy nhiên, do thiếu vốn nên đến nay, công tác xử lý môi trường tại hai làng nghề này chưa được giải quyết triệt để. Làng nghề Tràng Minh hình thành từ những năm 1980, chủ yếu thu gom, sơ chế, mua bán các loại phế liệu: nilon, bao nhựa, chai nhựa, đồng, nhôm, sắt… Hiện, làng nghề có gần 100 hộ kinh doanh, buôn bán và tái chế phế liệu. Phần lớn phế liệu đều chưa được làm sạch. Các hộ kinh doanh tập kết các bãi phế liệu trong khu dân cư, trong sân nhà. Vào ngày nắng mùi hôi bốc lên nồng nặc. Ngày mưa, nước mưa cuốn theo các chất cặn dầu mỡ từ các phế thải chảy vào hệ thống thoát nước của khu dân cư… gây ô nhiễm môi trường.

Làng nghề đúc cơ khí Mỹ Đồng, mặc dù có dự án khắc phục ô nhiễm trình UBND TP Hải Phòng từ năm 2015. Tuy nhiên, do thay đổi về các hạng mục và cơ cấu nguồn vốn nên dự án được thẩm định lại. UBND TP Hải Phòng đang xem xét, phê duyệt dự án, với quy mô vốn đầu tư trên 81 tỷ đồng từ nguồn vốn Trung ương. Làng nghề đúc cơ khí Mỹ Đồng hiện có 168 cơ sở sản xuất kinh doanh, trong đó 50% làm nghề đúc và gia công cơ khí. Phần lớn các hộ sản xuất đốt lò trong xưởng, nguyên liệu, vật liệu vứt bừa bãi, khu vực lò đốt nằm sát khu vực để vật liệu. Điều này tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao. Tình trạng ô nhiễm tiếng ồn, mùi, khí thải từ hoạt động nấu gang tại các hộ đúc đồng rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Xã Mỹ Đồng đã di dời 21 hộ sản xuất ra khỏi khu dân cư.

Ngoài hai làng nghề nói trên, trên địa bàn TP Hải Phòng còn một số làng nghề khác luôn tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Hàng năm, các cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra công tác bảo vệ môi trường của làng nghề. Tuy nhiên, việc kiểm tra giám sát khắc phục vi phạm chưa thường xuyên, mang tính hình thức. Việc xử lý các hành vi vi phạm về môi trường chưa nghiêm, nhiều cơ sở sản xuất tại các làng nghề còn tái phạm.

Để bảo vệ môi trường tại các khu dân cư, địa phương, UBND TP Hải Phòng không cho phép thành lập mới các cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao tại các làng nghề. Đồng thời hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường đối với cơ sở, hộ sản xuất tại các làng nghề. TP Hải Phòng bố trí kinh phí thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường làng nghề. Xây dựng, nâng cấp, cải tạo các công trình hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường. Xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các mô hình xã hội hóa trong xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư bảo vệ môi trường làng nghề.

TP Hải Phòng huy động các nguồn lực xã hội để xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề. Triển khai những mô hình xã hội hóa bảo vệ môi trường đối với từng loại làng nghề, gắn với các hoạt động kinh tế – xã hội và văn hóa của cộng đồng làng nghề. Nhân rộng mô hình xã hội hóa xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề tại địa phương. Khuyến khích các địa phương xây dựng hương ước, quy ước bảo vệ môi trường làng nghề, gắn các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường phù hợp với địa phương. Đồng thời, tiến hành di dời, chuyển đổi ngành nghề sản xuất, tùy thuộc vào đặc điểm thực tế của địa phương theo hướng quy hoạch tập trung thành cụm công nghiệp, chú trọng áp dụng quy hoạch cơ sở hạ tầng đồng bộ, bao gồm hệ thống đường giao thông, điện, nước, thông tin liên lạc, hệ thống thu gom và xử lý chất thải; khu sản xuất theo đặc thù loại hình làng nghề…

UBND TP Hải Phòng bố trí, huy động vốn để đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án xử lý nước thải làng nghề; xây dựng chính sách, giải pháp hỗ trợ để cải thiện chất lượng môi trường tại các làng nghề. Thành phố tham vấn cộng đồng trong bảo vệ môi trường làng nghề; xử lý trách nhiệm của người đứng đầu địa phương nơi để xảy ra ô nhiễm môi trường, gây bức xúc trong nhân dân; tuyên truyền, tập huấn về bảo vệ môi trường làng nghề, khuyến khích áp dụng sản xuất sạch hơn, công nghệ thân thiện môi trường, thu gom và tái chế chất thải. Về lâu dài sẽ kiểm soát, loại bỏ công nghệ cũ, lạc hậu tại các làng nghề gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Đăng Hùng

Theo congan.com.vn