Nhật lên tiếng vụ ‘Trung Quốc ngắm bắn’

Ông Shinzo Abe tố cáo Trung Quốc “leo thang khiêu khích và gây căng thẳng”, sau khi Tokyo tố cáo hải quân Trung Quốc đưa radar chiến đấu nhắm vào các mục tiêu là tàu chiến của Nhật.

“Đó là hành động khiêu khích, đơn phương và đặc biệt đáng tiếc”, thủ tướng Nhật phát biểu hôm nay. “Tôi mạnh mẽ yêu cầu Trung Quốc kiềm chế để tình hình không bị leo thang không cần thiết”.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật hôm qua cho biết một con tàu hộ tống của hải quân Trung Quốc, vào ngày 30/1, đã hướng radar vào mục tiêu là một tàu khu trục của Nhật, và cũng có hành động tương tự đối với một trực thăng Nhật trước đó hai tuần.

“Đây là thái độ đặc biệt bất thường”, Itsunori Onodera, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật phát biểu hôm qua. “Một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến tình huống rất nghiêm trọng”.

Tàu tuần duyên Nhật và tàu hải giám Trung Quốc sát nhau trên biển Hoa Đông. Ảnh: EPA

Sự leo thang này diễn ra sau một loạt các diễn biến trong tranh chấp chủ quyền chuỗi đảo trên biển Hoa Đông mà Nhật gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư trong những tháng gần đây. Tranh chấp về chủ quyền đã dẫn đến nhiều hệ quả về kinh tế giữa hai cường quốc, và đe dọa cuốn cả Mỹ, đồng minh thân thiết của Nhật, vào cuộc.

Bắc Kinh tháng trước đã chỉ trích dữ dội sau khi ngoại trưởng Mỹ lúc đó, bà Hillary Clinton, khẳng định Washington phản đối bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm thách thức quyền quản lý chuỗi đảo của Nhật.

Hôm qua, phát ngôn viên ngoại giao Mỹ Victoria Nuland nói rằng Mỹ lo ngại tình hình hiện nay có thể đưa đến “leo thang căng thẳng” và dẫn đến những “tính toán sai lầm”, theo Financial Times.

Kể từ khi Nhật tuyên bố quốc hữu hóa ba trong số 5 đảo thuộc Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9, hai bên liên tục cho tàu và máy bay tiếp cận khu vực quần đảo, dùng nhiều cách để xua đuổi nhau.

Cho đến trước vụ việc radar kể trên, các tuyên bố của lãnh đạo hai bên khiến tình hình dường như lắng dịu. Thủ tướng Nhật đã gửi đặc phái viên tới gặp Tổng bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình trong tháng trước. Lãnh đạo Trung Quốc cũng phát biểu rằng mối quan hệ với Nhật là quan trọng.

Bộ Quốc phòng và Ngoại giao Trung Quốc chưa đưa ra bình luận gì sau các tuyên bố của Nhật hai hôm nay.

Đại tá Dai Xu, giáo sư Học viện Quốc phòng Nhân dân Trung Quốc – nơi đào tạo các sĩ quan quân đội nước này, nhận định “các tàu Trung Quốc chỉ thực hiện bước đi đó để cảnh báo các tàu của hải quân Nhật sau khi bị phía Nhật đe dọa”.

Giới ngoại giao Trung Quốc từng hy vọng ông Tập và ông Abe có thể gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh ba bên Nhật – Trung – Hàn vào tháng 4 hoặc 5, nhưng nay tình hình xem ra khó khăn hơn.

“Mặc dù ngôn ngữ của các bên đã mềm mỏng hơn, chúng tôi chưa thấy lối ra cho vấn đề”, một nhà ngoại giao Nhật nói. “Chúng tôi vẫn tắc”.

Theo VNE