Nhật không thay đổi quan điểm về Đài Loan

Nhật tuyên bố không thay đổi quan điểm về quan hệ với Đài Loan, sau khi Trung Quốc tức giận vì Thủ tướng Suga gọi hòn đảo là “quốc gia”.

“Không có gì thay đổi trong quan điểm cơ bản của Nhật Bản về duy trì mối quan hệ phi chính phủ, mang tính thực tế với Đài Loan phù hợp với Tuyên bố chung Nhật – Trung năm 1972″, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunobu Kato hôm 11/6 cho hay.

Tuyên bố được Tokyo đưa ra hai ngày sau khi Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga dường như “lỡ miệng” khi gọi Đài Loan là quốc gia. Trong cuộc họp giữa đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền với các lãnh đạo đối lập trong quốc hội hôm 9/6, Thủ tướng Suga nói Australia, New Zealand và đảo Đài Loan là “ba quốc gia đã áp đặt các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt đối với quyền cá nhân” trong khủng hoảng Covid-19.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunobu Kato. Ảnh: AFP .

Trung Quốc “cực lực phản đối” phát biểu của Thủ tướng Nhật, xem điều này “vi phạm nghiêm trọng cam kết của Nhật Bản rằng không coi Đài Loan là một quốc gia”, đồng thời kêu gọi phía Nhật làm rõ vấn đề và đảm bảo sự việc tương tự không bao giờ xảy ra lần nữa.

Trung Quốc cũng cho rằng Nhật Bản đã vi phạm tinh thần Tuyên bố chung năm 1972, được ban hành khi hai nước chính thức thiết lập quan hệ. Theo tuyên bố chung, Nhật Bản công nhận chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Bắc Kinh là chính phủ “hợp pháp duy nhất” của Trung Quốc, “hoàn toàn hiểu và tôn trọng” rằng đảo Đài Loan là “một phần bất khả xâm phạm” của lãnh thổ Trung Quốc.

Trung Quốc luôn xem đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất, kể cả phải sử dụng vũ lực. Quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan trở nên căng thẳng sau khi bà Thái Anh Văn, người từ chối công nhận chính sách “Một Trung Quốc”, trở thành lãnh đạo hòn đảo năm 2016.

Trong khi đó, quan hệ giữa Nhật Bản và đảo Đài Loan đang ấm lên thời gian gần đây. Nhật cuối tuần trước chuyển cho Đài Loan 1,24 triệu liều vaccine Covid-19 trong bối cảnh hòn đảo đang đối phó đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, động thái Trung Quốc coi là “màn kịch chính trị”.

Hồi tháng 4, lần đầu tiên đề cập Đài Loan trong tuyên bố chung giữa Mỹ và Nhật Bản kể từ năm 1969, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Suga nhấn mạnh “tầm quan trọng của hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan”. Nhật Bản cũng lặp lại quan điểm này trong các tuyên bố với Liên minh châu Âu (EU) và cuộc họp với các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Australia gần đây.

Quốc hội Nhật hôm 11/6 thông qua nghị quyết thúc giục Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa Đài Loan vào các cuộc họp chung của tổ chức này.