Nhật Bản, Ấn Độ nỗ lực mở rộng quan hệ hợp tác trên nhiều lĩnh vực
Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, ngày 18/12, Đại sứ Nhật Bản tại Ấn Độ Hiroshi Suzuki cho biết Ấn Độ sẽ tổ chức Hội nghị Ngoại trưởng nhóm Đối thoại an ninh Nhóm Bộ tứ QUAD trong năm tới và Ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi mong muốn thăm Ấn Độ nhân dịp này.
Hội nghị Ngoại trưởng nhóm “Bộ Tứ” QUAD tại ở Tokyo, Nhật Bản ngày 6/10/2020. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Trao đổi với hãng thông tấn ANI (Ấn Độ), Đại sứ Suzuki nhấn mạnh đây là khuôn khổ rất quan trọng, đồng thời đán.h giá Ấn Độ và Nhật Bản đang hợp tác rất chặt chẽ với nhau trong vấn đề này. Về quan hệ Nhật Bản-Ấn Độ và Chiến lược quốc phòng mới của Nhật Bản nhằm thúc đẩy huấn luyện và diễn tập cũng như hợp tác công nghệ và thiết bị quốc phòng với Ấn Độ, Đại sứ Suzuki nhấn mạnh hai nước có mối quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt và sẽ nỗ lực mở rộng quan hệ hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, trong đó an ninh là lĩnh vực quan trọng.
Cũng theo ông Suzuki, trong tháng này, Ấn Độ đã đảm nhiệm chức Chủ tịch Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và vào tháng 1/2023, Nhật Bản sẽ đảm nhận chức Chủ tịch Nhóm các nước công nghiệp hàng đầu thế giới (G7). Vì vậy, sự hợp tác chặt chẽ giữa Ấn Độ và Nhật Bản trong nhiệm kỳ Chủ tịch G20 và G7 có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết. Ông khẳng định mong muốn hợp tác chặt chẽ với Ấn Độ trong tương lai.
Hội nghị Ngoại trưởng gần đây nhất của nhóm Bộ tứ QUAD được tổ chức tại thành phố New York (Mỹ) bên lề Khóa họp thứ 77 của Đại hội đồng Liên hợp quốc nhằm tăng cường hợp tác đa phương của nhóm cũng như hỗ trợ thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
Video đang HOT
Những 'điểm mù' trong Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ
Mỹ đã can dự vào khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương thông qua nhiều sáng kiến đa phương, nhưng vẫn có nhiều vấn đề tồn tại có thể hạn chế mục tiêu của Washington.
Tàu sân bay của Hải quân Mỹ tại Ấn Độ-Thái Bình Dương. Ảnh: U.S. Pacific Fleet
Theo bình luận của chuyên gia nghiên cứu chính sách của Mỹ về Đông Á Paul Heer, thành viên cấp cao tại Hội đồng Chicago về các vấn đề toàn cầu trên trang web của Diễn đàn Đông Á mới đây, chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của chính quyền Tổng thống Biden, được công bố vào tháng 2/2022, khẳng định rằng Mỹ sẽ can dự thông qua "mạng lưới các liên minh mạnh mẽ" và cùng tăng cường "năng lực tập thể" của khu vực nhằm đối đầu với những thách thức của thế kỷ 21. Để đạt được mục tiêu đó, Washington đã đóng vai trò hàng đầu trong việc thúc đẩy các thể chế đa phương và lợi ích chung trong khu vực.
Những nỗ lực này bao gồm việc thành lập "Bộ tứ" (Quad) - khuôn khổ hợp tác giữa Nhật Bản, Australia, Ấn Độ và Mỹ - và AUKUS - một thỏa thuận an ninh giữa Australia, Anh và Mỹ. Trong lĩnh vực kinh tế, Washington đã đưa ra Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương (IPEF). Chính quyền Biden cũng tham gia sáng kiến "Xây dựng lại thế giới tốt đẹp hơn (B3W)", một chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng do G7 khởi xướng.
Các khuôn khổ hợp tác do Mỹ lãnh đạo cũng bao gồm Hiệp định Đối tác Mỹ - Thái Bình Dương với nhiều quốc đảo Nam Thái Bình Dương và sáng kiến "Đối tác Thái Bình Dương Xanh" (PBP) được khởi động vào tháng 6/2022 với Australia, New Zealand, Nhật Bản và Anh. Các nhóm này song hành với mạng lưới các đồng minh và đối tác chính thức của Mỹ trong khu vực kết hợp với sự tham gia lâu dài của Washington vào các thể chế lấy ASEAN làm trung tâm như Diễn đàn Khu vực ASEAN và Hội nghị cấp cao Đông Á.
Ông Heer cho rằng, những sáng kiến trên có vẻ thể hiện sự đa dạng trong tham gia các tổ chức đa phương của Mỹ ở khu vực, nhưng một số vấn đề cơ bản đã làm giảm tác động các nỗ lực của Washington và đặt ra những thách thức trong tương lai.
Trong khi hầu hết khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương đều hoan nghênh sự tham gia và cam kết của Mỹ, thì những điểm mấu chốt vẫn tồn tại ở những điều cần ưu tiên trong chương trình nghị sự của khu vực. Nhiều quốc gia cho rằng việc Mỹ tập trung vào các vấn đề an ninh truyền thống sẽ phải đối mặt với những lo ngại về kinh tế và biến đổi khí hậu. Mặc dù Washington đã chú ý hơn đến các vấn đề kinh tế và khí hậu, nhưng quan điểm khác nhau về lĩnh vực nào là quan trọng nhất sẽ tiếp tục cản trở sự hợp tác, do đó sẽ giới hạn các nguồn lực mà Mỹ có thể đưa ra.
Các ưu tiên chia rẽ trên cũng phản ánh mức độ sẵn sàng khác nhau để chấp nhận điều mà một số người coi là cách tiếp cận đối đầu thái quá của Mỹ với Trung Quốc. Nhiều nhà lãnh đạo và các nhà hoạch định chiến lược trong khu vực đã bày tỏ sự không sẵn sàng trong việc chọn phe giữa Mỹ và Trung Quốc. Washington đã nhiều lần khẳng định rằng họ sẽ không áp đặt sự lựa chọn như vậy cho các đối tác của mình, nhưng một số biện pháp ngoại giao và tuyên bố của các quan chức Nhà Trắng cho thấy mong muốn các nước khác liên kết với Mỹ.
Một số đối tác của Mỹ cũng lo ngại về việc các sáng kiến của Mỹ liệu có thống nhất với nhau và phù hợp với các định chế khác của khu vực. Các nước ASEAN từ lâu đã hoan nghênh việc Washington coi trọng "vai trò trung tâm của ASEAN" trong chủ nghĩa đa phương khu vực. Nhưng việc ASEAN không nằm trong Bộ tứ và AUKUS đã đặt ra câu hỏi về việc liệu sự chú ý của Mỹ có đang bị chuyển hướng khỏi các ưu tiên của Đông Nam Á hay không.
Trong khi Bộ tứ dường như đang có động lực, nhưng hiệu quả sẽ tiếp tục phụ thuộc vào sự đồng thuận về trọng tâm của nó - cả về các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống và về cách thức đối đầu của nhóm với Trung Quốc. Bộ tứ cũng có thể bị cản trở bởi độ tin cậy lẫn nhau giữa các thành viên.
Niềm tin của khu vực nói chung với Mỹ cũng là một vấn đề còn tồn tại. Việc Washington rút khỏi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương vào năm 2017 đã làm xói mòn niềm tin vào cam kết của nước này đối với khu vực và Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương do Mỹ khởi xướng sau đó được nhiều người coi là một giải pháp thay thế chưa đủ "trọng lượng". Bên cạnh đó, phần lớn khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương cho rằng chính trị trong nước của Mỹ sẽ hạn chế độ tin cậy của Washington trong khu vực trong tương lai gần.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: AFP
Một thách thức khác là Trung Quốc, nước không nằm trong các sáng kiến đa phương của Mỹ ở Ấn Độ - Thái Bình Dương. Washington và các đối tác quan trọng thường hạn chế tối đa mọi đề cập rõ ràng về Trung Quốc trong chính sách ngoại giao đa phương của họ, nhưng không ai nghi ngờ rằng Bộ tứ, AUKUS, IPEF, B3W và 'Đối tác ở Thái Bình Dương xanh' đề có mục đích hướng về Bắc Kinh.
Chính sách ngoại giao đa phương của Washington ở Ấn Độ - Thái Bình Dương thường xuyên nhấn mạnh tầm quan trọng của "tính toàn diện" trong việc theo đuổi một khu vực "tự do và cởi mở", hòa bình và thịnh vượng. Nhưng Mỹ càng tránh đưa Trung Quốc vào các sáng kiến khu vực của mình, thì rõ ràng những nỗ lực đó là nhằm đối phó với Bắc Kinh.
Khi Trung Quốc được đề cập trong Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương và Chiến lược An ninh Quốc gia của Mỹ, Bắc Kinh bị định hình như một mối đ.e dọ.a trung tâm đối với sự cởi mở, an ninh và thịnh vượng trong khu vực. Dường như có rất ít cân nhắc về khả năng Bắc Kinh có thể chia sẻ một số mục tiêu của các nước láng giềng hoặc các yếu tố khác trong chương trình nghị sự khu vực của Washington. Chiến lược của Mỹ hầu như chỉ tập trung vào việc vận động các đồng minh và đối tác của Mỹ "ngầm" chống lại Trung Quốc. Ngay cả danh sách "các thành viên tương lai" trong Hiệp định Đối tác Thái Bình Dương - Mỹ cũng không có Bắc Kinh.
Mỹ và Trung Quốc, với tư cách là hai quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới, phải tìm cách hợp tác trong các vấn đề toàn cầu quan trọng vì lợi ích của nhân loại. Điều này cũng cần được áp dụng trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, với cả hai quốc gia đều đóng vai trò quan trọng trong chủ nghĩa đa phương khu vực nhằm thúc đẩy sự ổn định, thịnh vượng, cùng có lợi và chung sống hòa bình.
Không nghi ngờ gì rằng việc hợp tác sẽ rất phức tạp, do không thể tránh khỏi sự cạnh tranh và sự ngờ vực chiến lược giữa Bắc Kinh và Washington. Nhưng một khu vực bị chia rẽ giữa các phe đối đầu gần như chắc chắn sẽ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Theo đó, ông Heer nhận định Mỹ nên xem xét một cách tiếp cận hợp tác hơn với Trung Quốc đối với an ninh khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương thay vì chỉ kiềm chế nước này.
Một số nước châu Á vẫn nhập khẩu nhiên liệu Nga dù ủng hộ trừng phạt Kể từ khi xung đột ở Ukraine nổ ra, một số quốc gia châu Á đã nhập khẩu nhiều nhiên liệu từ Nga hơn. Tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng thuộc dự án Sakhalin-2 ở Nga. Ảnh: AP Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, khi Nga chuẩn bị vận chuyển thêm nhiên liệu đến các nước châu Á trong những...