Nhập nhèm dự án BOT?
“Hình thức đầu tư BOT trong lĩnh vực giao thông phải áp dụng cho các dự án xây dựng những con đường hoàn toàn mới, nhưng hầu hết các dự án BOT hiện nay không phải là xây dựng tuyến mới mà chỉ là nâng cấp, cải tạo trên các tuyến đường hiện hữu, độc đạo, khiến người dân không còn lựa chọn nào khác”, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Đào Anh Dũng khẳng định.
Ông Đào Anh Dũng – Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ (giữa) – cho rằng các dự án BOT đang có sự nhập nhèm.
Ngày 21/3, Đoàn giám sát của Quốc hội do ông Nguyễn Đức Kiên – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội – làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND TP Cần Thơ về việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức hợp đồng xây dựng, kinh doanh, chuyển giao (BOT).
Tại buổi làm việc, ông Đào Anh Dũng – Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ – báo cáo với Đoàn giám sát Quốc hội về việc đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức BOT của Cần Thơ giai đoạn 2011-2016.
Ông Dũng cho biết, quan điểm của lãnh đạo và người dân địa phương ủng hộ hai dự án BOT trên địa phương là dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp QL 91 theo hình thức hợp đồng BOT và dự án đầu tư xây dựng công trình mở rộng QL 1A đoạn Cần Thơ – Phụng Hiệp. Tuy nhiên, khi thực hiện hai dự án này cũng gặp nhiều khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng và đền bù giải tỏa.
Ông Dũng cho rằng, hình thức đầu tư BOT trong lĩnh vực giao thông phải áp dụng cho các dự án xây dựng những con đường hoàn toàn mới, nhưng hầu hết các dự án BOT hiện nay không phải là xây dựng tuyến mới mà chỉ là nâng cấp, cải tạo trên các tuyến đường hiện hữu. Một số dự án BOT được lập trên các tuyến đường huyết mạch, độc đạo (như quốc lộ 91) khiến người dân không có sự lựa chọn nào khác ngoài sử dụng dịch vụ của dự án BOT.
Ông Dũng nhận định, công tác lựa chọn nhà đầu tư xây dựng dự án BOT giao thông hiện chưa cạnh tranh, chủ yếu là chỉ định thầu do nhu cầu cấp bách, chưa thực hiện được hình thức đấu thầu quốc tế công khai, rộng rãi hoặc có đăng báo thì chỉ có một nhà đầu tư tham gia. Hình thức này đã khiến cơ chế cạnh tranh bị mất đi, những yếu tố như chi phí nhà đầu tư, lợi nhuận, mức phí, thời gian thu phí… chỉ là thỏa thuận, chưa mang tính chất thị trường.
Ngoài ra, cũng theo ông Dũng, hiện nay chưa có đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật quy định việc giám sát các hoạt động thu phí tại các trạm thu phí, nên công tác giám sát thu phí của cơ quan nhà nước tại địa phương gặp khó khăn. Cũng vì lý do này, các cơ quan tại địa phương chưa đủ cơ sở để có biện pháp giám sát và giám sát được hoạt động khai thác cũng như chất lượng công trình của các dự án BOT.
Ông Nguyễn Ngọc Xuân- Chủ tịch Hiệp hội vận tải An Giang tiếp xúc với báo chí ngày 21/3
Video đang HOT
Việc thực hiện, thi công và vận hành hai dự án BOT trên địa bàn có nhiều hạn chế, bất cập như liên quan đến thu phí, xe trốn trạm thu phí trên QL 1A, đoạn Cần Thơ – Phụng Hiệp, khiến mặt đường bị xuống cấp và mất an toàn giao thông.
Ông Nguyễn Ngọc Xuân – Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô An Giang cho rằng trạm thu phí T2 dự án mở rộng quốc lộ 91 đặt trên địa bàn quận Thốt Nốt (TP Cần Thơ) bất hợp lý vì cách trạm thu phí T1 chưa đến 40km, mức thu lại cao hơn mức thu đường cao tốc, trong khi đây chỉ là đường được nâng cấp và mở rộng.
“Tuyến đường di chuyển từ TP Long Xuyên (An Giang) đi TP Rạch Giá (Kiên Giang) qua quốc lộ 80 chỉ sử dụng 100m đường quốc lộ 91 cũng bị thu phí 100% như các xe sử dụng quốc lộ 91, thậm chí một số người đi rửa xe cũng bị thu phí. Đối với phương tiện vận chuyển vận tải công cộng như xe buýt đi qua trạm thu phí làm giá vé lên và người chịu thiệt thòi nhất vẫn là người dân”, ông Xuân nói.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật cho biết, sau 5 năm thực hiện các dự án BOT, Bộ GTVT chỉ ra những cái làm được và chưa được để tổng kết báo cáo Thủ tướng và gửi Quốc hội. Từ đó sửa lại 1 số cơ chế chính sách, nghị định, xem xét cách quản lý, phương pháp triển khai để tìm giải pháp phù hợp hơn.
“Trong một năm nay Bộ GTVT không cấp mới dự án BOT nào mà dừng lại xem xét, rà soát lại các luật và thủ tục nhằm làm chuẩn nhất”, Thứ trưởng Nguyễn Nhật khẳng định.
Hoàng Tùng
Theo Dantri
Bức xúc với phí đường bộ, doanh nghiệp “cầu cứu” Thủ tướng
"Các doanh nghiệp (DN) mong muốn cần có sự minh bạch: Công khai làm bao nhiêu t.iền 1 km? Được thu phí bao nhiêu năm? Giá cước thu phí cụ thể bao nhiêu năm sẽ thu hồi đủ vốn của nhà đầu tư?" - đây là một trong những băn khoăn mà cộng đồng DN trình lên Thủ tướng Chính phủ liên quan đến phí đường bộ.
Phí đường bộ và những yếu tố liên quan đến chi phí vận tải đường bộ là một trong những vấn đề bức xúc nhất mà các DN kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ gần đây.
Việc thu phí BOT đang là một trong những vấn đề bức xúc của doanh nghiệp
DN cần sự minh bạch
Cụ thể, Hiệp hội DN quận Hải An - TP Hải Phòng đề nghị cần xem xét lại giá cước vận tải cho tuyến đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Theo các DN này, mức phí áp dụng cho toàn tuyến hiện nay là quá cao, ảnh hưởng lớn tới chi phí của DN, đặc biệt là các DN kinh doanh dịch vụ vận tải.
"Các DN mong muốn cần có sự minh bạch: Công khai làm bao nhiêu t.iền 1 km? Được thu phí bao nhiêu năm? Giá cước thu phí cụ thể bao nhiêu năm sẽ thu hồi đủ vốn của nhà đầu tư? Có thể tính toán phí theo "độ co giãn của giá cả" để đưa ra mức phí hợp lý" - Hiệp hội DN quận Hải An, TP Hải Phòng nhấn mạnh.
Cũng về tuyến đường này, Hiệp hội DN hàng hóa đường bộ Hải Phòng cho biết, đối với vận tải hàng hóa đường bộ Hải Phòng, trước mắt là phí đường 5 cũ và đường 5 cao tốc điều chỉnh tăng cao, không được các chủ hàng chấp nhận, dẫn đến việc các phương tiện chỉ đi đường 5 cũ.
Mặt khác, các phương tiện cứ ra đường là phải đóng phí đường bộ (vì tất cả các đường nằm trên địa bàn Hải Phòng đều thuộc các dự án BOT) mà vẫn phải đóng phí bảo trì mỗi năm cho mỗi xe đầu kéo sơ mi rơ móoc tới gần 20 triệu đồng.
Hiệp hội này đề nghị Chính phủ rà soát, điều chỉnh mức thuế, phí cho phù hợp, không thu phí bảo trì đường bộ hoặc tính toán lại mức thu phí bảo trì của các phương tiện theo số km chạy trên các đường chưa áp dụng hình thức BOT.
Hiệp hội DN tỉnh Thái Bình cũng chung nhận định và cho rằng, Bộ giao thông vận tải (GTVT) xem xét lại phí đường bộ, hiện nay quá cao. Các DN dẫn chứng, đoạn đường từ Thái Bình đi Hà Nội chỉ có 105 km mà có tới 4 trạm thu phí; có đoạn vừa mới đầu tư phủ thêm lớp nhựa nhưng vẫn thu phí cao như trạm Pháp Vân - Cầu Giẽ mức phí 45.000 đồng đối với xe 9 chỗ ngồi trở xuống làm cho chi phí của DN vốn đã cao nay lại càng cao hơn.
Hiệp hội Công Thương TP. Hà Nội cũng cho rằng, phí về giao thông đường bộ cần được điều chỉnh. Thực tế, việc thu phí giao thông đường bộ còn nhiều bất hợp lý, vẫn còn tình trạng các trạm thu phí đang hoạt động vi phạm pháp luật, như địa điểm đặt trạm thu phí không đúng, khoảng cách giữa các trạm thu phí chưa tuân theo quy định Nhà nước. Hệ thống đường giao thông mới xây xong đã bị xuống cấp hư hỏng...
"Việc thu phí theo đầu phương tiện với hình thức thu qua đăng kiểm cùng với mức thu chưa căn cứ vào thực tế sẽ làm cho DN vô cùng khó khăn, cần được xem xét lại" - nhóm DN này đề nghị.
Công ty CP Công nghiệp Việt Séc cũng cho biết, chi phí vận tải cao do phí đường bộ và nhiều loại phí khác mà các nhà vận tải không tiện nói ra, từ đó làm giá thành sản xuất trong nước tăng cao, khó cạnh tranh.
T.iền thu phí mới chỉ đáp ứng 50% nhu cầu duy tu, bảo trì
Trong văn bản hồi đáp, Bộ Tài chính khẳng định, phí đường bộ qua trạm thu phí để hoàn vốn các dự án BOT; phí đường bộ theo đầu phương tiện sử dụng cho mục đích bảo trì đường bộ đối với đường do Nhà nước quản lý.
Các dự án BOT hiện hành chủ yếu triển khai trên các tuyến quốc lộ; còn các tuyến đường tỉnh lộ, đường liên tỉnh, liên huyện... vẫn phải sử dụng nguồn NSNN và quỹ bảo trì đường bộ cho việc duy tu, bảo trì đường bộ.
Bộ Tài chính cho hay, nhu cầu duy tu bảo trì hệ thống đường bộ rất lớn (cần khoảng hơn 12.000 tỷ đồng/năm). Trong khi đó số phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện thu được khoảng 6.000 tỷ đồng/năm. Như vậy, số t.iền phí thu được chỉ đáp ứng 50% và NSNN vẫn phải bố trí thêm cho cho duy tu, bảo trì hệ thống đường bộ.
Liên quan đến khoảng cách trạm thu phí, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ GTVT rà soát, sắp xếp lại hệ thống trạm thu phí và xây dựng Quy hoạch hệ thống trạm thu phí trên các tuyến Quốc lộ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Hiện nay, Bộ GTVT đã thực hiện rà soát, sắp xếp lại các trạm thu phí và đang báo cáo Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch hệ thống trạm thu phí.
Liên quan đến mề mức thu phí, văn bản trả lời của Bộ Tài chính cho hay, trước năm 2014, mức thu phí hoàn vốn các trạm thu phí BOT thực hiện theo quy định tại Thông tư số 90/2004/TT-BTC ngày 07/9/2004 của Bộ Tài chính hướng dẫn thu, nộp phí sử dụng đường bộ. Trong đó, quy định mức thu phí hoàn vốn các dự án BOT tối đa không quá 02 lần mức thu cơ bản (mức thu đường bộ đầu tư bằng vốn NSNN).
Quy định này được áp dụng từ năm 2004 đến năm 2014 (10 năm chưa điều chỉnh). Dẫn đến, khó khăn cho việc thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng giao thông đường bộ.
Để khuyến khích thu hút vốn đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông đường bộ, tháng 11/2012, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ GTVT sửa đổi Thông tư 90/2004/TT-BTC theo hướng điều chỉnh tăng mức thu theo lộ trình đến 2016 đạt mức 3,5 lần mức cơ bản tại Thông tư số 90/2004/TT-BTC.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đề xuất điều chỉnh mức thu phí. Bộ Tài chính cho biết, sau khi gửi xin ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, cơ quan này đã thống nhất với Bộ GTVT ban hành Thông tư số 159/2013/TT-BTC ngày 15/11/2013 thay thế Thông tư số 90/2004/TT-BTC. Theo đó, quy định khung mức thu phí và lộ trình điều chỉnh mức thu phí đến năm 2016.
Riêng về tuyến Hà Nội - Hải Phòng, Bộ Tài chính cho biết, theo Quyết định số 1621/QĐ-TTg ngày 29/11/2007 của Thủ tướng Chính phủ về một số cơ chế, chính sách thí điểm đầu tư dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng thì nhà đầu tư dự án được tự quyết định mức thu phí đường cao tốc.
Căn cứ phương án tài chính dự án đã được Bộ GTVT thẩm định, nhà đầu tư đang áp mức thu 2.000 đồng/km/xe dưới 12 chỗ ngồi. Mức thu này tương ứng mức thu phí đường cao tốc TP. HCM - Long Thành - Dầu Giây. Vì vậy, về vấn đề này, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ GTVT xem xét công bố dự án theo kiến nghị của DN.
Theo Bích Diệp (Dân trí)
Bộ Giao thông phản hồi việc giảm thời gian thu phí loạt dự án BOT Theo Bộ Giao thông, tất cả các hợp đồng BOT đều quy định thời gian thu phí ban đầu chỉ là dự kiến và sẽ được xác định lại theo giá trị quyết toán công trình. Ngày 28/2, Bộ Giao thông có thông cáo báo chí về thời gian thu phí rút ngắn đối với các dự án đầu tư theo hình thức...
