Nhập khẩu xăng dầu tăng mạnh gây sức ép lạm phát
Sự thay đổi về giá của mặt hàng dầu thô sẽ kéo theo sự biến động nhất định về giá của các mặt hàng khác, thể hiện qua sự thay đổi CPI…
Ảnh minh họa.
Nhu cầu nhập khẩu dầu thô của Việt Nam sẽ vẫn tăng cao trong thời gian tới và giá của mặt hàng này sẽ kéo theo sự biến động nhất định về giá của các mặt hàng khác, thể hiện qua sự thay đổi chỉ số CPI.
Tổng cục Thống kê đưa ra nhận định trên ở thời điểm giá dầu trên thế giới vừa mới lập đỉnh và đang có chiều hướng giảm, và giữa lúc chỉ số giá tiêu dùng CPI của Việt Nam đang có chiều hướng tăng, mà cụ thể là CPI tháng 2 đã tăng 1,52% so với tháng trước.
Xăng dầu là mặt hàng chiến lược, thị trường xăng dầu thế giới chiu anh hương bởi các yếu tố kinh tế, chính trị của các nước như: cuộc chiến tranh thương mại Mỹ – Trung, căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn, như: Mỹ với EU và Canada; căng thẳng địa chính trị ở khu vực Trung Đông…
Sau nhiều năm xuất khẩu liên tục, từ năm 2018 đến nay, sản lượng xuất khẩu dầu thô của Viêt Nam đang có chiều hướng giảm mạnh trong khi sản lượng nhập khẩu đang tăng gấp nhiều lần, nguyên nhân chủ yếu của việc nhập khẩu dầu thô tăng đột biến là do cuối năm 2018, Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn – dự án công trình trọng điểm quốc gia, đi vào hoạt động (nhập khẩu dầu thô năm 2018 tăng 337,6% về lượng và 475,8% về giá trị).
Lượng dầu thô xuất, nhập khẩu giai đoạn 2015-2020.
Tổng cục Thống kê cho rằng, trong thời gian tới nhu cầu nhập khẩu dầu thô của Việt Nam sẽ vẫn tăng cao để chế biến và sử dụng cho sản xuất và tiêu dùng. Do đó, việc tăng, giảm giá dầu thế giới sẽ tác động đến sản xuất và tiêu dùng trong nước. Đồng thời, sự thay đổi về giá của mặt hàng này sẽ kéo theo sự biến động nhất định về giá của các mặt hàng khác, thể hiện qua sự thay đổi CPI.
Tốc độ tăng/ giảm giá xăng dầu và chỉ số giá tiêu dùng bình quân các năm (%).
Video đang HOT
Theo dữ liệu của cơ quan thống kê này, năm 2020, thị trường dầu thô đã trải qua cuộc khủng hoảng chưa có tiền lệ trong lịch sử. Giá dầu thế giới sụt giảm mạnh trong quý 1/2020. Cụ thể, dầu thô Brent đã giảm từ gần 70 USD/thùng vào đầu tháng 1/2020 xuống dưới 20 USD/thùng vào tháng 4/2020 do tác động kép của dịch Covid-19 và cuộc chiến vê giá nhăm giành giât thi phân giữa các “đại gia” dầu mỏ Saudi Arabia và Nga.
Đây là mức thấp nhất trong hơn 18 năm qua, trước khi phục hồi lên khoảng 50 USD/thùng trong tháng 12/2020. Thậm chí, dầu thô WTI còn xuống tới mức giá âm lần đầu tiên tại phiên giao dịch ngày 20/4/2020. Năm 2020 cũng là năm chứng kiến “cú sốc” vê giảm nhu cầu tiêu thu dầu mo.
Việc Tô chưc Các nươc Xuât khâu Dâu mo và đối tác (OPEC ) phải cắt giảm sản lượng ơ mưc ky luc 9,7 triệu thùng/ngày, tương đương gần 10% nguồn cung toàn cầu, nhằm cân bằng thị trường trong trung hạn cho thấy nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ đã giảm nhiều so với trước đó.
Tổng cục Thống kê cho rằng, trong bối cảnh dịch Covid-19 dần được kiểm soát cũng như các các quốc gia trên thế giới đang nỗ lực triển khai vắc-xin phòng dịch, các hoạt động kinh doanh ở nhiều nền kinh tế có dấu hiệu khả quan hơn, nhu cầu về dầu thô dần hồi phục và giá dầu đã tăng trở lại trong 6 tháng cuối năm 2020 khi thị trường dầu thô toàn cầu hợp lý hóa nguồn cung. Giá dầu thô thế giới tăng ảnh hưởng đến CPI trong nước.
CPI tháng 12/2020 tăng 0,1% so với tháng trước, trong đó nhóm giao thông tăng cao nhất 2,45% do ảnh hưởng từ đợt điều chỉnh tăng giá xăng, dầu vào thời điểm 26/11/2020, thời điểm 11/12/2020 và thời điểm 26/12/2020 làm giá xăng, dầu tăng 6,52%, tác động làm CPI chung tăng 0,23 điểm phần trăm.
Tính chung cả năm 2020, CPI bình quân năm tăng 3,23% so với bình quân năm 2019, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra là dưới 4%, trong đó giá các mặt hàng thiết yếu như xăng, dầu giảm 23,03% so với năm trước làm CPI chung giảm 0,83 điểm phần trăm.
Việc nới lỏng giãn cách xã hội, đưa hoạt động sản xuất và sinh hoạt trở lại bình thường ở nhiều quốc gia giúp nhu cầu xăng dầu tăng lên; trong khi nguồn cung được cắt giảm theo thỏa thuận của OPEC đã giúp thị trường xăng dầu thế giới khởi sắc và thị trường xăng dầu Việt Nam cũng khởi sắc theo.
Lượng dầu tồn kho của Mỹ giảm mạnh, cho thấy nhu cầu về mặt hàng xăng dầu gia tăng mạnh mẽ, từ ngày 8/2/2021 đến 12/2/2021, lượng dầu tồn kho của Mỹ giảm 5,4 triệu thùng và tiếp tục giảm mạnh 5,8 triệu thùng trong ngày 17/2/2021. Đồng thời, căng thẳng khu vực Trung Đông thúc đẩy đà tăng của giá dầu. Mặc dù vậy, mức tồn kho dầu toàn cầu được dự đoán là vẫn cao và công suất sản xuất dầu thô dư thừa sẽ hạn chế giá dầu tăng lên trong năm 2021.
Thêm vào đó, dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, có khả năng hạn chế mức tăng giá dầu và do đó, giá dầu thế giới chưa thể về mức như trước khi dịch Covid-19 xảy ra. Những tháng đầu năm 2021, CPI đều tăng so với tháng trước (tháng Một tăng 0,06%; tháng Hai tăng 1,52% – mức tăng cao nhất của chỉ số giá tháng Hai trong 8 năm gần đây), một phần do ảnh hưởng của giá xăng dầu tăng.
Cụ thể, giá xăng dầu tháng 1/2021 tăng 6,07% so với tháng trước, tác động làm CPI chung tăng 0,22 điểm phần trăm; giá xăng dầu tháng 02/2021 tăng 3,28%, tác động làm CPI chung tăng 0,12 điểm phần trăm.
“Mặc dù CPI trong các tháng đầu năm, đặc biệt là tháng Hai tăng khá cao so với tháng trước, tuy nhiên so với cùng kỳ năm trước, CPI vẫn đạt mức thấp nhất kể từ năm 2016 đến nay. Đây là dâu hiệu tích cực cho thấy lạm phát vẫn đang được kiểm soát, mục tiêu CPI bình quân năm 2021 tăng khoảng 4% do Quốc hội đề ra hoàn toàn có thể đạt được”, Tổng cục Thống kê nhận định.
Khát vọng nước phát triển
Xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, hùng cường là khát vọng bao đời của dân tộc. Khát vọng này được thể hiện bằng mục tiêu cụ thể, đề ra trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.
Suốt thời gian rất dài, người Việt Nam thế hệ này qua thế hệ khác đều đeo đẳng khái niệm "nước nghèo, lạc hậu". Trong sách giáo khoa tiểu học có những câu thơ rất hay như "Việt Nam đất nước ta ơi/ Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn", hay "Đẹp vô cùng Tổ quốc ta ơi/ Rừng cọ đồi chè đồng xanh ngào ngạt", tuy nhiên đó thường là những câu thơ ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước, con người. Còn về kinh tế, "rừng vàng, biển bạc" ý chỉ giàu mạnh về tài nguyên, còn hiện trạng, bao thế hệ người Việt Nam sinh ra, lớn lên trong chiến tranh, rồi hòa bình nhưng ý thức về một đất nước với nền kinh tế thua bạn, kém bè vẫn đeo đuổi mãi.
Đất nước đổi mới, và rồi những thành tựu liên tiếp đã khỏa lấp dần cụm từ đói nghèo, lạc hậu. Thay vào đó, chúng ta quen thuộc hơn với những khái niệm như công nghiệp hóa hiện đại hóa, hội nhập quốc tế... Từ "nước kém phát triển" được thay thế bằng "đang phát triển" và "thu nhập thấp, trình độ lạc hậu" được đổi sang "thu nhập trung bình thấp".
Nước phát triển, ngoài GDP bình quân đầu người còn là các tiêu chí hiện đại, văn minh.
Tuy nhiên, khi nói các mục tiêu phát triển, chúng ta chỉ lựa sức mình để đặt mục tiêu "nước công nghiệp, có trình độ hiện đại" và nhìn những nước phát triển, thu nhập cao như một biểu tượng, sự kỳ vọng mà chưa thể dám nghĩ tới. Giống như cuộc sống vốn xoay quanh những mái nhà, từ tranh, tre sang gỗ, xây, cải tạo hay làm mới, dù chắc chắn, khang trang hơn xưa rất nhiều thì người dân vẫn cảm nhận sự hiện diện một ngôi nhà gần gũi, thân thuộc. Nó khác với việc nghĩ đến một dinh thự, biệt phủ, cao ốc tráng lệ, vốn chỉ ở nơi nào đó không phải của mình, không nằm trong vùng mơ ước để nghĩ đến, vươn đến.
Tuy nhiên, giờ đây suy nghĩ ấy đã thay đổi, nói đúng ý là đột phá về tư duy, khát vọng. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng chính thức đặt cụm từ "nước phát triển, có thu nhập cao" và xác định lộ trình đi tới rất rõ ràng: năm 2045.
Lần đầu tiên, khái niệm này và mục tiêu này được đưa vào văn kiện của Đảng, thay thế những khái niệm đã kéo dài mấy chục năm qua như "cơ bản trở thành nước công nghiệp", "thu nhập trung bình cao", dù rằng đến thời điểm này, những mục tiêu đó vẫn chưa thể đạt tới. Vậy, diện mạo một đất nước phát triển, thu nhập cao là thế nào và liệu một nước Việt Nam từ kém phát triển, chậm phát triển, đang phát triển, có bứt phá để đi đến mục tiêu, khát vọng đó trong chỉ hơn 2 thập niên nữa?
Nhìn lại chặng đường hơn 75 năm qua, có thể phác họa tổng quan bức tranh công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội đất nước ta qua các mốc lịch sử. 1945-1954 là thời kỳ đầu tiên xây dựng chế độ kinh tế mới ở Việt Nam và là giai đoạn khó khăn, gian khổ nhất khi vừa phải kháng chiến chống giặc, vừa phát triển kinh tế trong điều kiện vô cùng nghèo nàn, thiếu thốn.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, GDP bình quân đầu người năm 1945 chỉ đạt 60 đồng, tương đương 35 USD/người/năm. Tuy nhiên, điểm sáng là trong các vùng giải phóng, sản xuất nông nghiệp phát triển, sản lượng lương thực năm 1954 đạt gần 3 triệu tấn, tăng 13,7% so với năm 1946. Nông nghiệp đã hoàn thành sứ mệnh là nền tảng của kinh tế kháng chiến với những đóng góp to lớn giải quyết nạn đói các năm 1945, 1946. Thời kỳ 1955-1975, Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội nhằm phấn đấu xây dựng bước đầu cơ sở vật chất và kỹ thuật của CNXH. Đến năm 1975, GDP bình quân đầu người đạt 232 đồng, tương đương 80 USD/người/năm. Thu nhập bình quân đầu người một tháng của gia đình công nhân viên chức ở miền Bắc là 27,6 đồng, của gia đình xã viên hợp tác xã nông nghiệp miền Bắc là 18,6 đồng. Tính theo giá USD, sau 30 năm, thu nhập bình quân đầu người tăng thêm 2,3 lần. Quy theo gạo, mỗi người thu nhập mỗi tháng chỉ đủ mua 1-2 yến gạo.
Biểu đồ thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam 10 năm qua.
Thời kỳ 1976-1985, nền kinh tế tập trung bao cấp sau chiến tranh đã bộc lộ những tồn tại lớn, kinh tế tăng trưởng chậm làm mất cân đối cung - cầu (thiếu hụt nguồn cung), đồng thời do bị tác động bởi việc cải cách tiền lương vào năm 1985 dẫn đến lạm phát rất cao.
Ở miền Bắc, mặc dù thu nhập bình quân đầu người một tháng của gia đình công nhân viên chức tăng từ 27,9 đồng năm 1976 lên đến 270 đồng năm 1984; thu nhập bình quân đầu người một tháng của gia đình xã viên hợp tác xã nông nghiệp tăng từ 18,7 đồng lên đến 505,7 đồng nhưng do lạm phát phi mã nên mức thu nhập thực tế lại đi xuống. Nạn đói tưởng như đã xóa bỏ năm 1945, 1946 lại tái diễn sau 40 năm, đặc biệt với người lao động làm công ăn lương rơi vào thiếu đói, nhiều lĩnh vực ở mức nghiêm trọng.
Sau 1986, chúng ta có kế hoạch chiến lược 10 năm với mục tiêu thoát khỏi khủng hoảng kinh tế, điều mà mấy thập niên trước đó những tưởng đã vượt qua. Điều này cho thấy trong sự phát triển không phải bao giờ chỉ là đường thẳng mà những khúc ngoặt do khách quan và chủ quan đã làm kinh tế thụt lùi, từ no thành đói, từ đủ thành thiếu thốn.
Và Đại hội VIII năm 1996 đã đánh dấu bước ngoặt, khẳng định "nước ta cơ bản thoát khỏi khủng hoảng kinh tế", từ đó đặt ra mục tiêu nước công nghiệp vào năm 2020. Một trong những thành tựu kinh tế to lớn của thời kỳ đổi mới là phát triển sản xuất nông nghiệp, mấu chốt là khoán gọn đến hộ nông dân, đánh dấu sự phát triển của thời kỳ đổi mới trong nông nghiệp và nông thôn nước ta. Thu nhập bình quân đầu người một tháng của người dân tăng từ khoảng 1.600 đồng năm 1986 lên đến 295.000 đồng năm 1999. Quy mô nền kinh tế ngày càng mở rộng, GDP năm 2019 gấp 12,5 lần năm 2001. Tốc độ tăng GDP tương đối cao.
Năm 2008, nước ta đã ra khỏi nhóm nước và vùng lãnh thổ thu nhập thấp để gia nhập nhóm nước và vùng lãnh thổ thu nhập trung bình thấp, đất nước thoát khỏi tình trạng kém phát triển. GDP bình quân đầu người năm 2020 đạt 2.750 USD, gấp hơn 15 lần năm 1990. Đặc biệt, tỷ lệ nghèo chung của Việt Nam tính theo phương pháp của Ngân hàng Thế giới giảm mạnh, năm 2002 ở mức là 28,9%, đến năm 2020 đã giảm xuống dưới 3%.
Tựu trung, sau hơn 75 năm kể từ thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay, nước ta đã đạt được những dấu ấn to lớn, toàn diện và có ý nghĩa lịch sử trên mọi mặt. Đó là nền tảng quan trọng để nước ta tiếp tục hoàn thiện đường lối xây dựng, phát triển đất nước trong thời kỳ mới mà mục tiêu hướng đến là nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Tuy nhiên, để trở thành một nước phát triển, thu nhập cao thực sự còn là chặng đường đầy thử thách.
Thuật ngữ nước phát triển được sử dụng để chỉ những quốc gia có thu nhập bình quân đầu người, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người cao, mức sống cao, tuổi thọ cao và các phép đo khác liên quan đến chất lượng cuộc sống của cá nhân. Theo trangInvestopedia, mặc dù không có quy chuẩn cứng để đánh giá một quốc gia phát triển hay đang phát triển, song tiêu chí phổ biến nhất được sử dụng để xác định nước phát triển là GDP bình quân đầu người.
Một số chuyên gia cho rằng, GDP bình quân đầu người từ 12.000-15.000 USD/năm là đủ để đưa một quốc gia vào nhóm phát triển. Tuy nhiên, một số khác cho rằng mức GDP bình quân đầu người tối thiểu phải từ 25.000-30.000 USD. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), GDP bình quân đầu người của một số quốc gia phát triển tiêu biểu thế giới năm 2019 như Mỹ 65.111 USD/năm, Australia 54.907 USD/năm, Đức 46.259 USD/năm, Nhật Bản 40.847 USD/năm.
Theo số liệu này, hiện GDP bình quân đầu người của Mỹ cao gấp 24 lần Việt Nam, còn so với Đức là 17 lần, Singapore 24 lần và Nhật Bản là 14 lần. Trong số các quốc gia đang phát triển với nền kinh tế chuyển đổi trong khu vực, GDP bình quân đầu người của Trung Quốc là 10.262 USD/năm, Malaysia 11.415 USD/năm và Thái Lan 7.808 USD/năm, tức cao gấp Việt Nam từ 4-5 lần.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), kể từ năm 2016, WB chia thành 4 nhóm nước theo thu nhập. Theo đó, nhóm nền kinh tế có thu nhập thấp (GNI trên đầu người ít hơn 995 USD), hiện gồm 34 nước. Nhóm nền kinh tế có thu nhập trung bình thấp (GNI trên đầu người từ 996 USD đến 3.895 USD), gồm 47 nước, trong đó có Việt Nam. Nhóm nền kinh tế có thu nhập trung bình cao (GNI trên đầu người từ 3.896 USD đến 12.055 USD), hiện gồm 56 nước. Nhóm nền kinh tế có thu nhập cao (GNI trên đầu người cao hơn 12.056 USD), gồm 81 nước.
Như vậy, nếu lấy tiêu chí quan trọng nhất - thu nhập GDP bình quân đầu người thì đến năm 2045, mốc 12.000 USD không phải bất khả thi. Tuy nhiên, những dữ liệu này còn thay đổi nhiều và đến khi đó, hẳn tiêu chí nước phát triển, thu nhập cao sẽ không dừng lại ở 12.000 USD mà sẽ cao hơn nhiều. Đồng thời, khi chúng ta cải thiện mức thu nhập thì các nước phát triển, đang phát triển cũng bứt tốc.
Vì vậy, một trong bốn nguy cơ mà Đại hội VIII (năm 1996) xác định là tụt hậu xa hơn về kinh tế vẫn hiện hữu. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực bền bỉ, liên tục cùng việc phát huy lợi thế nguồn lực tự nhiên và xã hội để từng bước chúng ta tiệm cận mục tiêu, khát vọng nước phát triển.
Giá cà phê hôm nay 8/3: Cà phê robusta thêm bất lợi, thị trường chờ cú hích từ gói cứu trợ 1.900 tỷ USD Giá cà phê trên hai sàn tiếp tục sụt giảm. Có vẻ như thị trường lúc này rất cần một "cú hích" và gói tài trợ trị giá 1.900 tỷ USD do Tổng thống Mỹ đề xuất là kỳ vọng cho thị trường hàng hóa, trong đó có cà phê. Cuối tuần trước, hai sàn giao dịch phái sinh đều đóng cửa trong...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Mẹ mất liên lạc nhiều năm, 3 em nhỏ đạp xe 50km tìm cha

Cấp cứu vì tiêm "tế bào gốc" vào vùng kín để chữa xuất tinh sớm

Bất cẩn, một ngư dân ở Quảng Trị rơi từ tàu cá xuống biển mất tích

Nam Định yêu cầu báo cáo việc người dân tố bị ép mua hũ tro cốt giá cao

Cà Mau: 4 người nhập viện cấp cứu vì ăn cá nóc

Bình Phước cần đảm bảo an ninh trật tự tại 5 cơ sở cai nghiện

Vượt ô tô tải tông trúng xe bồn chở xăng, 2 thanh niên tử vong

Cô gái mất liên lạc 1 tuần sau tin nhắn 'vào Đà Nẵng đi khảo sát'

Nam thanh niên đánh tới tấp người đàn ông sau va chạm giao thông

Tỉnh có diện tích nhỏ nhất ở Việt Nam, từng vào "tầm ngắm" sáp nhập

4 thanh niên khiêng quan tài diễu phố và những trò lố vi phạm an toàn giao thông

Máy xúc lên dốc thì mất phanh, lật xuống bờ kè khiến 1 người chết
Có thể bạn quan tâm

Khởi tố Giám đốc Sở Y tế Bạc Liêu do vi phạm đấu thầu
Pháp luật
23:56:37 05/03/2025
2 phim thất bại liên tiếp, 'mỹ nhân triệu đô' Kaity Nguyễn gặp 'báo động đỏ'
Hậu trường phim
23:44:04 05/03/2025
Hwang Jung Eum sau khi bóc phốt chồng ngoại tình: Nuôi con trong biệt thự 80 tỷ, đi xe gần 9 tỷ nhưng vẫn khổ sở vì 1 điều
Sao châu á
23:38:35 05/03/2025
Hot girl Douyin khoe doanh thu 4 tỷ/ngày lập tức bị cấm sóng và góc khuất thu nhập ngành công nghiệp tỷ USD
Netizen
23:34:42 05/03/2025
Phó tổng thống Mỹ: Lợi ích Mỹ bảo vệ Ukraine tốt hơn 20.000 quân
Thế giới
23:26:17 05/03/2025
Phim ngập cảnh 18+ lên sóng, nữ chính vừa xuất hiện khán giả "giơ tay xin hàng"
Phim việt
23:19:43 05/03/2025
Hoa hậu bán nhà lãi 900 cây vàng, xây biệt thự 400 tỷ ở vị trí đắc địa TP.HCM
Sao việt
23:01:01 05/03/2025
Nữ ca sĩ U80 lấy chồng kém 14 tuổi, nói chồng: "Sướng thế còn muốn gì nữa!"
Tv show
22:57:53 05/03/2025
'Ro vẩu' vướng tin đồn hẹn hò người mẫu U80
Sao thể thao
22:18:43 05/03/2025
"Gái hư" Lindsay Lohan lão hóa ngược ở tuổi 39, sở hữu tổ ấm nhỏ hạnh phúc
Sao âu mỹ
21:59:19 05/03/2025