Nhận biết sam biển và so biển để tránh ngộ độc thực phẩm

Sở hữu hình dạng giống sam biển, song ăn so biển có thể chết người do chứa độc tố tetrodotoxin.

Trước thông tin một gia đình (sáu người nhà và một người hàng xóm) tại huyện Dầu Tiếng, Bình Dương sau khi ăn năm con sam biển mua tại Vũng Tàu thì bị đau bụng, có biểu hiện của ngộ độc. Trong đó một cháu bé tám tuổi đã tử vong, sáu người còn lại đang được chuyển đến BV đa khoa tỉnh Bình Dương điều trị, hiện đã qua cơn nguy kịch và sức khỏe đã ổn định.

Hiện cơ quan chức năng vẫn đang tiến hành lấy mẫu để giám định xem con sam được gia đình ông Tơ mua ở TP Vũng Tàu về ăn là con sam thật hay con so biển. Hằng năm cả nước vẫn ghi nhận các vụ ngộ độc chết người do ăn so biển.

Theo Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, con so và con sam đều sống ở vùng ven biển, trong các vịnh, đầm nước mặn và các cửa sông, hình thù giống hệt nhau nên dễ nhầm lẫn. Hằng năm cả nước vẫn ghi nhận các vụ ngộ độc chết người do ăn trứng so biển.

Con sam biển (tên khoa học Tachypleus tridentatus) thường phân bố vùng ven biển, sống từng cặp, mỗi cặp làm tổ để sinh sống cùng nhau. Mỗi cặp sam thường đẻ rất nhiều trứng do đó người ta thường bắt sam để lấy trứng ăn là chính.

Sam trưởng thành nặng 1,5-2 kg. Chúng có vỏ cứng như mai cua, mình tròn vẹt, đường kính khoảng một gang tay (20 cm), dưới bụng có tám chân càng nhỏ, bơi rất chậm và bò như cua. Sam cái nặng khoảng 1 kg, sam đực nhỏ hơn, chỉ nặng bằng nửa sam cái. Đuôi sam có gờ mặt lưng rất rõ, hình tam giác.

Trong khi đó, so biển (tên khoa học Carcinoscorpius rotunicauda) là một loài có độc, khi ăn có thể dẫn đến chết người. Loài này sống ở ven biển, nơi các lạch nước ngọt.

Chúng có hình dạng rất giống sam biển nhưng kích thước nhỏ hơn và không đi theo thành từng cặp. Chiều dài thân của so biển khoảng 20-25 cm, không kể đuôi, toàn thân màu xanh nâu đậm. Đuôi không có gờ mặt lưng, tiết diện cắt ngang của đuôi có dạng hình trứng hay tròn.

Đuôi sam có gờ mặt lưng rất rõ, hình tam giác. Ảnh: Internet

Theo đó, điểm khác biệt rất dễ nhận thấy là sam lúc nào cũng đi đôi, còn so biển nhỏ hơn sam và chỉ đi một mình.

Cục An toàn thực phẩm cũng cho hay trứng sam là thức ăn ngon và bổ, còn trứng so rất độc, ăn phải sẽ bị ngộ độc nguy hiểm.

Chất độc chết người trong loài so biển là tetrodotoxin, cực độc giống độc tố của cá nóc, chất độc này tan trong nước, không bị nhiệt phá hủy. Chất độc có thể bị phân rã trong môi trường kiềm hay acid mạnh. Những vụ ngộ độc thức ăn do tetrodotoxin thường rất nặng. Chất độc này được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa trong khoảng 10-15 phút, đạt nồng độ cao nhất trong máu sau 20 phút và chỉ sau mấy giờ sau khi ăn các triệu chứng ngộ độc xuất hiện. Độc tố này tác động lên thần kinh trung ương, gây tê liệt cơ thể, ngừng tuần hoàn, hô hấp, nạn nhân tử vong nhanh chóng. Liều tử vong đối với người là 1-2 mg độc chất tetrodotoxin.

Để phòng, chống ngộ độc, cục cũng đã khuyến cáo người dân nên thận trọng khi lựa chọn sam biển và so biển. Tuyệt đối không ăn so biển kể cả thịt và trứng của chúng.

Theo PLO