Nhà Trắng sắp chuyển tiếp, ông Trump có nhiều động thái
Những cái tên đầu tiên trong nội các mới của Nhà Trắng đã lộ diện, và Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump làm rõ không muốn bất kỳ sự trì hoãn nào trong quá trình bổ nhiệm.
Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump hôm qua thông báo trên mạng xã hội Truth Social về nhân sự của nội các khi ông quay lại Nhà Trắng từ ngày 21.1.2025.
Chiến lược của ông Trump
Trên tài khoản mạng xã hội, ông Trump chính thức xác nhận chọn ông Tom Homan, từng giữ quyền Giám đốc Cơ quan Thực thi di trú và hải quan Mỹ (ICE), làm quan chức cấp cao phụ trách vấn đề biên giới dưới thời chính quyền Trump 2.0. Với vai trò mới, ông Homan được giao trọng trách quản lý biên giới phía nam, phía bắc, vùng duyên hải và không phận Mỹ. Cùng ngày, Đài CNN dẫn 2 nguồn thạo tin tiết lộ nghị sĩ đảng Cộng hòa Elise Stefanik của bang New York được ông Trump đề nghị làm tân Đại sứ Mỹ tại LHQ.
Ông Trump sẽ đưa chiến lược gia về nhập cư lên cố vấn chính sách?
Trong khi vị trí Đại sứ Mỹ tại LHQ cần Thượng viện Mỹ thông qua, việc bổ nhiệm ông Homan làm quan chức cấp cao lại không cần đến khâu này và từ đó tránh được quy trình dự kiến kéo dài và khó khăn tại Thượng viện, theo trang Washington Examiner. Giới quan sát dự kiến ông Trump sẽ đẩy mạnh việc bổ nhiệm người thân tín vào các vị trí quan chức cấp cao trên vai trò cố vấn cho Nhà Trắng về các vấn đề cụ thể. Bằng cách đó, nghị trình làm việc của ông sẽ được xúc tiến nhanh chóng một khi việc chuyển giao quyền lực hoàn tất vào tháng 1.2025.
Ông Trump có kế hoạch nhanh chóng thành lập nội các mới. ẢNH: REUTERS
Tổng thống đắc cử Trump cũng nhấn mạnh rằng ông muốn thủ lĩnh đa số kế tiếp của đảng Cộng hòa tại Thượng viện phải đồng ý để ông bổ nhiệm các vị trí then chốt của nội các mới trong thời gian Thượng viện nghỉ làm việc. Đảng Cộng hòa dự kiến giữ ít nhất 52 trong số 100 ghế Thượng viện sau khi giành được 3 ghế ở Tây Virginia, Ohio và Montana trong cuộc bầu cử ngày 5.11.
Do lãnh đạo đảng Cộng hòa ở Thượng viện Mitch McConnell không tiếp tục giữ vị trí này trong nhiệm kỳ mới, hiện có 3 ứng viên chạy đua để thay thế. Các thượng nghị sĩ đang tranh ghế bao gồm ông Rick Scott (Florida), ông John Thune (Nam Dakota), ông John Cornyn (Texas), và tất cả đều đồng ý với ông Trump. Trong đó, ông Scott được tỉ phú Elon Musk công khai ủng hộ, Reuters đưa tin. Ở Hạ viện, đảng Cộng hòa đang tiến gần đến thế đa số khi đến hôm qua giành được 214 trong số 218 ghế cần đạt được, theo The Washington Post.
Điện Kremlin phủ nhận thông tin ông Putin điện đàm với ông Trump
Điện Kremlin lên tiếng
Trong một diễn biến khác, tờ The Washington Post ngày 10.11 dẫn nguồn thạo tin tiết lộ ông Trump sau khi biết thông tin trúng cử đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin bàn về viễn cảnh chấm dứt chiến sự Ukraine. Theo báo Mỹ, cuộc gọi được thực hiện hôm 7.11, và ông Trump cũng nhắc nhở nhà lãnh đạo Nga về sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu Âu. Reuters sau đó cũng đưa tin về cuộc điện đàm này.
Hôm qua, TASS dẫn lời Điện Kremlin lên tiếng bác bỏ thông tin về cuộc điện đàm, gọi đây là “sản phẩm thuần túy tưởng tượng” của báo chí Mỹ. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cũng cho biết Tổng thống Putin hiện chưa có kế hoạch nói chuyện với Tổng thống đắc cử Trump.
Ông Trump hôm 10.11 cũng thực hiện cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức Olaf Scholz, theo đó cả hai nhất trí cùng hợp tác để đưa châu Âu quay về “thời hòa bình”, theo DW dẫn lời phát ngôn viên thủ tướng Đức Steffen Hebestreit. Trong cuộc gọi, ông Scholz nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong dài hạn.
Hôm qua, Nhà Trắng xác nhận Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mời ông Trump đến Phòng Bầu dục vào ngày 13.11 và nhân cơ hội này sẽ nỗ lực thuyết phục tổng thống đắc cử không nên từ bỏ Ukraine. Trên Đài CBS News, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho hay Tổng thống Biden đã đảm bảo với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ đẩy mạnh việc giải ngân khoảng 6 tỉ USD còn lại trong gói viện trợ tính đến hết năm nay cho chính quyền Kyiv.
Iran cũng đề nghị ông Trump khi quay lại Nhà Trắng hãy hành động để chấm dứt cuộc xung đột ở Gaza.
Bitcoin bứt phá kỷ lục
Reuters đưa tin ngày 11.11, giá tiề.n điện tử Bitcoin liên tục bứt phá lên mốc kỷ lục và vượt ngưỡng 81.000 USD. Giá Bitcoin có lúc đạt đến 81.899 USD trong ngày 11.11 trước khi giảm xuống còn 81.572 USD vào thời điểm đóng cửa thị trường. Diễn biến trên thị trường tiề.n điện tử đã được tác động theo hướng tích cực sau khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống kế tiếp của Mỹ và lưỡng viện quốc hội xuất hiện những tân nghị sĩ ủng hộ tiề.n điện tử. Trong lúc tranh cử, ông Trump từng hứa hẹn sẽ biến Mỹ thành “thủ đô tiề.n điện tử của thế giới” và thành lập kho dự trữ quốc gia về loại tiề.n này.
Ông Trump sẽ thoát các rắc rối pháp lý sau khi thắng cử?
Với chiến thắng ngoạn mục trong cuộc bầu cử năm nay, ông Donald Trump không chỉ đảm bảo nhiệm kỳ thứ hai tại Nhà Trắng, mà còn có khả năng thoát khỏi các vấn đề pháp lý đang đè nặng trên vai.
Ông Trump đắc cử Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ (Ảnh: Reuters).
Trên thực tế, vào ngày 20/1/2025, ông Trump sẽ là tổng thống đầu tiên nhậm chức khi đang phải đối mặt với một loạt các cáo buộc pháp lý chưa được giải quyết.
Việc ông Trump nắm giữ vị trí quyền lực nhất của nước Mỹ khi đang phải đối diện với hàng chục cáo buộc hình sự đã đẩy nước này vào một tình huống chưa từng xảy ra. Và theo một cựu công tố viên, chiến thắng chính là "lá bài" giúp Tổng thống đắc cử Donald Trump thoát khỏi các vấn đề pháp lý.
"Một khi bước vào Nhà Trắng, ông Trump sẽ thoát khỏi nhiều rắc rối pháp lý", cựu công tố viên này cho biết.
Theo các nguồn tin, đội ngũ của ông Trump đã bắt đầu thảo luận với cơ quan giám sát các vụ án liên bang nhằm tìm cách thu xếp những vụ án này. "Hãy tạm biệt tất cả các vụ án hình sự", Karen Friedman Agnifilo, người trước đây từng là trưởng phòng xét xử của công tố viên quận Manhattan, cho biết.
Bản thân Tổng thống đắc cử Trump, vốn luôn phủ nhận mọi cáo buộc và gọi các vụ án là có động cơ chính trị, đã tuyên bố sẽ sa thải công tố viên đặc biệt Jack Smith, người đứng sau nhiều vụ án chống lại ông, "trong vòng 2 giây", và nhấn mạnh sẽ trừng phạt các công tố viên và thẩm phán giám sát các vụ án.
Hai vụ án liên bang của ông Trump, một vụ can thiệp bầu cử và một vụ án về tài liệu mật, cũng có khả năng sẽ sớm bị loại bỏ. Trong khi đó, 2 vụ án cấp tiểu bang của ông sẽ rơi vào tình trạng pháp lý chưa từng có, có thể bị chậm trễ xử lý trong ít nhất 4 năm, theo các chuyên gia pháp lý.
"Các vụ án hình sự đã kết thúc, dù là về mặt pháp lý hay thực tế", ông Agnifilo nói thêm và xác định, chiến thắng của ông Trump sẽ là "lá bài miễn phí ra khỏi tù" đối với cựu tổng thống.
Sau đây là những dự đoán sẽ xảy ra trong mỗi vụ án hình sự của Tổng thống đắc cử Trump.
Vụ án chi tiề.n bịt miệng ở New York
Vấn đề pháp lý cấp bách nhất của ông Trump sau cuộc bầu cử là bản án về 34 tội danh trọng tội làm giả hồ sơ kinh doanh liên quan đến khoản tiề.n bịt miệng trả cho ngôi sao phi.m ngườ.i lớ.n Stormy Daniels trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Ông Trump trở thành Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ bị buộ.c tộ.i hình sự nhưng đã kháng cáo phán quyết trên. Việc tuyên án đối với ông Trump ban đầu được lên lịch chỉ vài ngày trước Đại hội Toàn quốc của đảng Cộng hòa hồi tháng 7 rồi lại lùi sang tháng 9. Sau đó, một lần nữa thẩm phán Juan Merchan của New York đã quyết định trì hoãn việc tuyên án cho đến ngày 26/11 để đảm bảo phán quyết của bồi thẩm đoàn sẽ "được tôn trọng và giải quyết theo cách không bị làm loãng bởi ảnh hưởng của cuộc bầu cử tổng thống".
Ngay khi ông Trump vừa tuyên bố thắng cử, nhiều nhân vật cấp cao trong chính trường Mỹ đã lên tiếng kêu gọi hủy bỏ các vụ án liên quan đến ông. Cựu Tổng chưởng lý Mỹ Bill Barr, từng làm việc dưới chính quyền Tổng thống Donald Trump năm 2016, tuyên bố Tổng chưởng lý Mỹ Merrick Garland và các công tố viên bang New York nên tôn trọng quyết định của nhân dân, hủy bỏ mọi vụ kiện chống lại ông Trump ngay lập tức.
Theo cựu công tố viên Brooklyn Julie Rendelman, thẩm phán Merchan vẫn có thể tiến hành tuyên án như đã định bất chấp chiến thắng của ông Trump. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý cho rằng, việc ông Trump phải ngồi tù là điều khó xảy ra, vì ông là người phạm tội lần đầu và đã lớn tuổ.i.
Bà Rendelman cho rằng nếu có án tù, các luật sư của ông sẽ ngay lập tức kháng cáo, lập luận rằng thời gian ở tù sẽ cản trở ông thực hiện nhiệm vụ chính thức và rằng ông nên được tại ngoại trong thời gian chờ kháng cáo. "Quá trình kháng cáo trong bối cảnh đó có thể kéo dài hàng năm trời", bà nói.
Vụ người biểu tình tấ.n côn.g tòa nhà Quốc hội
Năm ngoái, công tố viên đặc biệt Jack Smith đã đệ đơn cáo buộc hình sự đối với ông Trump liên quan đến những nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 khi để thua Tổng thống đương nhiệm Joe Biden.
Ông Trump đã tuyên bố vô tội. Vụ án đã rơi vào tình trạng pháp lý bất định kể từ mùa hè năm nay khi Tòa án Tối cao phán quyết rằng ông Trump được miễn trừ truy tố hình sự một phần đối với những hoạt động công vụ.
Công tố viên Smith sau đó đã điều chỉnh cáo trạng, lập luận rằng những nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử không liên quan đến nhiệm vụ chính thức của ông. Nhưng theo các nguồn tin, công tố viên Smith được cho là đang xem xét hủy vụ truy tố cấp liên bang ông Trump, vì Bộ Tư pháp có chính sách không truy tố tổng thống đương nhiệm.
"Một tổng thống đương nhiệm rõ ràng là sẽ không thể bị truy tố, nên vụ án gian lận bầu cử sẽ bị hủy bỏ", cựu công tố viên liên bang Neama Rahmani nói. Theo ông Rahmani, nếu công tố viên Smith từ chối hủy bỏ vụ án, ông Trump chỉ cần sa thải ông Smith, như điều tổng thống đắc cử đã tuyên bố.
Vụ án tài liệu mật
Công tố viên Smith cũng đang phụ trách một vụ án khác cáo buộc ông Trump xử lý sai tài liệu mật sau khi đã rời nhiệm sở. Ông bị cáo buộc lưu trữ tài liệu nhạy cảm trong ngôi nhà Mar-a-Lago và cản trở nỗ lực thu hồi tài liệu của Bộ Tư pháp. Ông Trump cũng đã phủ nhận những cáo buộc này.
Hồi tháng 7, thẩm phán đảm nhiệm vụ án là ông Aileen Cannon, người do ông Trump bổ nhiệm, đã hủy bỏ các cáo buộc, lập luận rằng Bộ Tư pháp làm sai quy trình khi bổ nhiệm công tố viên Smith phụ trách vụ án. Ông Smith đã kháng cáo phán quyết này, nhưng với việc ông Trump chuẩn bị nhậm chức, các bên đang thảo luận để khép lại vụ án.
Cựu công tố viên Rahmani cho rằng vụ án tài liệu mật sẽ có cùng số phận với vụ án gian lận bầu cử. "Bộ Tư pháp sẽ dừng việc kháng cáo tới Tòa phúc thẩm Khu vực 11 về việc bác bỏ vụ án tài liệu mật", ông nói.
Vụ án bầu cử ở Georgia
Ông Trump cũng đang đối mặt với những cáo buộc hình sự ở Georgia về việc đã cố lật ngược kết quả bầu cử ở bang này vào năm 2020.
Vụ án đã gặp phải hàng loạt trở ngại, bao gồm những nỗ lực loại bỏ công tố viên hạt Fulton, bà Fani Willis, vì mối quan hệ cá nhân với một luật sư mà bà đã thuê để tham gia vụ án.
Một tòa án phúc thẩm đang xem xét liệu bà Willis có nên được phép tiếp tục đảm nhiệm vụ án này hay không. Nhưng giờ đây, với việc ông Trump sẽ trở thành tổng thống kế nhiệm, vụ án này có thể bị trì hoãn thêm nữa, hoặc bị hủy bỏ hoàn toàn.
Theo các chuyên gia pháp lý, vụ án dự kiến sẽ bị đóng băng trong thời gian ông Trump làm tổng thống.
Ông Steve Sadow, luật sư của ông Trump, đã nói tương tự như vậy khi thẩm phán hỏi rằng liệu ông Trump có tiếp tục hầu tòa nếu đắc cử hay không. "Câu trả lời là tôi tin rằng theo Điều khoản Tối thượng và nghĩa vụ của ông ấy với tư cách là tổng thống Mỹ, phiên tòa này sẽ không diễn ra tới khi ông ấy kết thúc nhiệm kỳ", ông Sadow nói.
Ông Trump có thể tự ân xá không?
Về lý thuyết thì có. Với tư cách là tổng thống, ông Trump sẽ có quyền ban lệnh ân xá theo Điều II, Chương 2 của Hiến pháp Mỹ. Nhưng trong lịch sử Mỹ, chưa từng có một tổng thống nào tự ân xá cho mình, vì vậy nếu xảy ra, động thái này sẽ là chưa từng có.
Ngoài ra, trong trường hợp này, ông Trump cũng không có quyền xóa bỏ hoàn toàn bản án của mình với tư cách là tổng thống vì đây là bản án của tòa án tiểu bang chứ không phải toàn liên bang vì ân xá của tổng thống chỉ áp dụng cho các vụ án liên bang.
Ông Trump chỉ bị kết án 34 tội danh trọng tội của tiểu bang, vì vậy ông sẽ không thể tự ân xá trong vụ án chi tiề.n bịt miệng ở New York. Chỉ có Thống đốc bang mới có thẩm quyền ân xá bản án do tòa án của tiểu bang đưa ra.
Do đó, đầu năm 2024, một số đại diện đảng Cộng hòa ở bang New York đã yêu cầu Thống đốc New York Kathy Hochul ân xá cho ông Trump.
Bầu cử Mỹ 2024: tốn kém, sít sao nhưng rồi nhanh ngã ngũ Người thắng cử Donald Trump đã nhận được lời chúc mừng, người thua cuộc Kamala Harris cũng đã lên tiếng. Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 từ chỗ tốn kém nhất, sít sao và nhiều bước ngoặt nhất đã ngã ngũ một cách nhanh chóng. Hạ màn nhanh chóng Tổng thống Mỹ Joe Biden và Phó tổng thống Kamala Harris đều...