“Nhà tiên tri” số một của Việt Nam là ai?
Với “Sấm Trạng Trình”, ông được người dân suy tôn là “nhà tiên tri” số một của Việt Nam.
Sinh ở triều Lê, làm quan dưới triều Mạc, ở vào những năm tháng rối ren và nhiều biến động của đất nước, bằng tài năng và đức độ, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã vượt lên hoàn cảnh trở thành một bậc hiền triết, nhà văn hoá lớn của dân tộc ở vào thế kỷ thứ XV-XVI. Đặc biệt với “Sấm Trạng Trình”, ông được người dân suy tôn là “nhà tiên tri” số một của Việt Nam.
Một nho sinh xuất sắc
Nguyễn Bỉnh Khiêm, thuở nhỏ có tên là Nguyễn Văn Đạt, sinh năm Tân Hợi (1491), dưới triều Lê Thánh Tông – thời kỳ được xem là thịnh trị nhất của nhà Lê sơ. Có tài liệu cho rằng Trạng Trình đổi từ tên khai sinh là Nguyễn Văn Đạt thành Nguyễn Bỉnh Khiêm khi ông chuẩn bị đi thi (1535). Nghĩa của hai chữ “Bỉnh Khiêm” được hiểu là “giữ trọn tính khiêm nhường”.
Quê ông ở làng Trung Am, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn Hải Dương (nay thuộc xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng). Thân phụ của ông là giám sinh Nguyễn Văn Định, đạo hiệu là Cù Xuyên, nổi tiếng hay chữ nhưng không hanh thông trong đường khoa cử. Mẹ của ông là bà Nhữ Thị Thục, con gái út của quan Tiến sĩ Thượng thư bộ Hộ Nhữ Văn Lan.
Bà là người phụ nữ có bản lĩnh khác thường, học rộng biết nhiều lại giỏi tướng số, nên muốn chọn một người chồng tài giỏi để sinh ra người con có thể làm nên đế nghiệp sau này, nhưng kén chọn mãi đến khi luống t.uổi bà nghe lời cha mới lấy ông Nguyễn Văn Định, là người có tướng sinh quý tử.
Đến t.uổi trưởng thành, nghe danh tiếng Bảng nhãn Lương Đắc Bằng, một đại thần từng giữ chức Thượng thư dưới triều Lê sơ nhưng đã cáo quan về quê sống đời dạy họ ở làng Lạch Triều (thuộc huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa), Nguyễn Bỉnh Khiêm đã cất công vào tận xứ Thanh để tầm sư học đạo.
Vốn sáng dạ, lại chăm chỉ nên chẳng bao lâu ông đã trở thành học trò xuất sắc nhất của người thầy họ Lương. Bởi vậy mà trước khi qua đời, Lương Đắc Bằng đã trao lại cho Nguyễn Bỉnh Khiêm bộ sách quý về Dịch học (Chu Dịch) là “Thái Ất thần kinh”, đồng thời ủy thác người con trai Lương Hữu Khánh của mình cho ông dạy dỗ.
Giỏi nhưng không làm quan
Mặc dù được đào tạo bài bản về Hán học, song gặp thời đại loạn (giai đoạn triều Lê sơ rơi vào khủng hoảng, suy tàn, rồi triều Mạc thay thế vào năm 1527), nên Nguyễn Bỉnh Khiêm đã không mấy hào hứng với khoa cử. Ông bỏ qua tới 9 kỳ đại khoa (trong đó có 6 khoa thi dưới triều Lê sơ và 2 khoa thi đầu tiên dưới triều Mạc). Tới năm 1534, đời Mạc Thái Tông (Mạc Đăng Doanh) được xem là thịnh trị nhất triều Mạc, ông mới quyết định đi thi Hương và đỗ đầu, sau đó ông đỗ đầu hai kỳ thi Hội, thi Đình năm 1535, đoạt danh hiệu Trạng nguyên khi đã 45 t.uổi.
Video đang HOT
Ngay sau khi đỗ đạt, ông được bổ nhiệm làm Đông Các hiệu thư (chuyên việc soạn thảo, sửa chữa các văn thư của triều đình) rồi sau được cử giữ nhiều chức vụ khác nhau như Tả thị lang bộ Hình, Tả thị lang bộ Lại kiêm Đông các Đại học sĩ. Nhưng rồi Mạc Thái Tông qua đời (1540), Mạc Hiến Tông (Mạc Phúc Hải) lên thay, triều chính bị bọn bất tài, cơ hội lũng đoạn. Năm 1542, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã dâng sớ trị tội 18 lộng thần (trong đó có cả con rể của ông là Phạm Dao làm Trấn thủ Sơn Nam) nhưng không được vua chấp thuận, ông bỏ quan về quê dậy học, làm thơ, viết sách.
Tới năm Giáp Thìn (1544), vua Mạc lại cho người về phong tước Trình Tuyền Hầu cho ông, rồi sau lại thăng ông lên chức Thượng thư bộ Lại, Thái phó, tước Trình Quốc Công. Có lẽ do vậy mà dân gian quen gọi ông là “Trạng Trình”. Gần hai chục năm (từ năm 53 t.uổi tới 73 t.uổi), Nguyễn Bỉnh Khiêm tuy không ở hẳn kinh đô nhưng vẫn cáng đáng nhiều việc triều chính, lúc bàn quốc sự, lúc theo xa giá nhà vua đi dẹp loạn, vua Mạc tôn kính ông như bậc quân sư. Những việc trọng đại nhà vua thường sai sứ giả về hỏi (trong đó có lời khuyên nổi tiếng đã đi vào sử sách: “Cao Bằng tuy tiểu, khả diên sổ thế”), có khi lại đón ông lên kinh để bàn việc, xong rồi ông lại trở về quê, làng Trung Am.
Nhà tiên tri kỳ lạ
Tại quê nhà, ông đã cho dựng am Bạch Vân, lấy hiệu là “Bạch Vân cư sĩ”, lập quán Trung Tân, làm cầu Nghinh Phong, Trường Xuân cho dân qua lại thuận tiện và mở trường dạy học cạnh sông Tuyết (còn có tên là sông Hàn). Do vậy “Tuyết Giang phu tử” chính là danh hiệu mà các môn sinh sau này dành cho ông. Học trò của ông có nhiều người hiển đạt như Phùng Khắc Khoan, Lương Hữu Khánh, Trương Thời Cử, Đinh Thời Trung, Hàn Giang cư sĩ Nguyễn Văn Chính (con trai cả của ông)… Người ta cho rằng Nguyễn Dữ (tác giả của Truyền kỳ mạn lục) cũng từng là học trò của ông.
Nguyễn Bỉnh Khiêm tạ thế tại quê nhà vào ngày 28 tháng 11 năm Ất Dậu (1585), ở t.uổi 95, đây là t.uổi thọ hiếm có vào thời ấy. Trước khi qua đời, ông còn dâng sớ lên vua Mạc: “… Thần tính độ số thấy vận nước nhà đã suy, vận nhà Lê đến hồi tái tạo, ý trời đã định, sức người khó theo. Song nhân giả có thể hồi thiên ý, xin nhà vua hết lòng tu nhân phát chính, lấy dân làm gốc, lấy nước làm trọng, trong sửa sang văn trị, ngoài chuyên cần võ công, may ra giữ được cơ nghiệp tổ tiên, thì thần c.hết cũng được thỏa lòng”.
Để tỏ sự trọng thị, vua Mạc Mậu Hợp cử Phụ chính đại thần Ứng vương Mạc Đôn Nhượng cùng văn võ bá quan về dự lễ tang. Triều đình lại sai cấp ruộng tự điền trăm mẫu, đồng thời cấp ba nghìn quan t.iền để lập đền thờ ông tại quê nhà, đích thân vua đề chữ lên biển gắn trước đền thờ là “Mạc Triều Trạng Nguyên Tể Tướng Từ”.
Nguyễn Bỉnh Khiêm để lại cho hậu thế một di sản khá đồ sộ cả về chữ Hán và chữ Nôm, cả về văn thơ và bia ký. Đặc biệt, trong dân gian còn lưu hành nhiều câu sấm Trạng cũng như các tập sấm kí mang tên “Sấm Trạng Trình”, phần lớn viết theo thể lục bát.
Người đầu tiên sử dụng danh xưng “Việt Nam”?
Khi đặt vấn đề đi tìm nguồn gốc hai chữ Việt Nam, nhiều học giả ở nước ta hiện nay cho rằng Nguyễn Bỉnh Khiêm có thể là người đầu tiên sử dụng danh xưng Việt Nam một cách có ý thức nhất để gọi tên của đất nước. Theo họ, trong các tác phẩm của mình có ít nhất bốn lần danh xưng Việt Nam đã được Nguyễn Bỉnh Khiêm sử dụng. Hiện Viện Nghiên cứu Hán-Nôm còn lưu giữ nhiều tài liệu cổ (chép tay) về Nguyễn Bỉnh Khiêm có sử dụng danh xưng Việt Nam như một quốc hiệu t.iền định. Ngay trong phần đầu của tập “Sấm ký” có tựa đề “Trình tiên sinh quốc ngữ”, tên gọi Việt Nam đã được nhắc đến: “Việt Nam khởi tổ xây nền…”.
Danh xưng Việt Nam còn được sử dụng một lần nữa trong bài thơ chữ Hán của ông có tựa đề “Việt Nam sơn hà hải động thưởng vịnh” (Vịnh về non sông đất nước Việt Nam). Ngoài ra, tên gọi Việt Nam còn có trong hai bài thơ chữ Hán được chép trong “Bạch Vân am thi tập” của Nguyễn Bỉnh Khiêm gửi hai người bạn thân.
Bài thứ nhất gửi Trạng nguyên, Thư Quốc công Nguyễn Thiến, hai câu cuối ông viết: “T.iền trình vĩ đại quân tu ký/ Thùy thị phương danh trọng Việt Nam” (T.iền đề rộng lớn ông nên ghi nhớ/ Ai sẽ là kẻ có tiếng thơm được coi trọng ở Việt Nam?). Bài thứ hai gửi Trạng nguyên, Tô Khê hầu Giáp Hải, hai câu cuối ông cũng viết: “Tuệ tinh cộng ngưỡng quang mang tại/ T.iền hậu quang huy chiếu Việt Nam” (Cùng ngửa trông ngôi sao sáng trên bầu trời, Trước sau soi ánh sáng rực rỡ vào nước Việt Nam).
Theo_Kiến Thức
“Ruộng bậc thang” trên QL5 được cào bằng nham nhở
Để khắc phục tình trạng mặt đường QL5 hằn lún như "ruộng bậc thang", đơn vị có trách nhiệm đã dùng biện pháp hớt bỏ phần trồi lên, cào bằng mặt đường rất nham nhở.
Nhấp nhô thì cào cho bằng!
Như báo Dân trí đã phản ánh, tuyến quốc lộ 5 đoạn chạy qua địa phận Hải Phòng kéo dài hàng chục km vừa được đầu tư cả nghìn tỷ đồng để nâng cấp vào đầu năm 2014. Nhưng khi nhà thi công vừa rút đi thì đường xảy ra tình trạng hằn lún trầm trọng, tạo ra những rãnh sâu trên mặt đường mà dư luận gọi là "ruộng bậc thang".
QL5 sau ít tháng nâng cấp đã thành như thế này
Sau phản ánh của báo Dân trí, tình trạng hằn lún nghiêm trọng trên QL5 được "tích cực khắc phục". Biện pháp được triển khai là cào hớt. Những phần nhựa đường trồi lên được bóc bỏ, cào bằng bằng máy cào.
Phần nhựa nhô cao được cào bóc để lộ vết những xước kéo dài trên QL5
Quan sát của phóng viên Dân trí, dọc tuyến quốc lộ 5 đoạn qua thành phố Hải Phòng, có thể thấy rõ sau khi cào đi phần nhựa trồi lên, nhiều chỗ chỉ còn trơ lại lớp nhựa mỏng và phần đá lót, tạo ra những vết xước khổng lồ, kéo dài. Người dân địa phương bức xúc cho rằng, nhà chức trách cho máy cào đi phần nhựa đường nổi sóng nhưng đó chỉ là giải pháp tình thế, bởi hiện tại mặt đường lại nham nhở theo một cách khác!
Ông Trần Nhật Minh, trú tại đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, thành phố Hải Phòng, nêu ý kiến: "Họ mang máy đi cào những đoạn nhấp nhô cho bằng. Tuy nhiên hiện đường có phẳng nhưng không ổn. Dân chúng tôi nhìn thấy đau lòng lắm. Mới đây người ta đổ nhựa với biết bao nhiêu t.iền để rải mịn mặt đường, giờ lại mất thêm t.iền để hớt bỏ nhựa đi mà đường thì xước nham nhở".
Sau "bậc thang" là "xù vảy"?
Theo đ.ánh giá của một cán bộ đoàn kiểm tra thuộc Bộ Giao thông vận tải, việc cho bóc nhựa, cào bằng phần nhấp nhô là rất tốt bởi giúp khắc phục nhanh thực trạng, giảm nguy cơ tai nạn giao thông.
. 
Việc cào bóc phần nhựa được đ.ánh giá là giải pháp tạm thời tốt nhất trong tình cảnh hiện nay
Trước đó, trao đổi riêng với PV Dân trí, Thứ trưởng Bộ Giao thông vân tải Nguyễn Hồng Trường cho biết, đoạn đường xảy ra tình trạng hằn lún nghiêm trọng là do khi thi công vẫn giữ nguyên nền đường cũ và chỉ rải thêm lớp nhựa mới dày 5cm. Thứ trưởng khẳng định, hằn lún không phải do chất lượng thi công hay chất lượng vật liệu làm đường. Việc chỉ phủ lên bề mặt đường 5cm nhựa mà không cào bóc làm mới hoàn toàn phần móng đường cũ cũng có thể là nguyên nhân gây hỏng đường. Việc cho cào bóc mặt đường tạm thời là giải pháp cần thiết để giúp dân tránh tai nạn đáng tiếc.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường khẳng định sẽ khắc phục tình trạng sụt lún trên QL 5 trong tháng 7 này
Tuy nhiên, ghi nhận của PV Dân trí, mặt đường quốc lộ 5 sau khi được cào bằng đã tồn tại một thực trạng khác vẫn gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Mặt đường lộ những vết xước dài với nhiều thớ đá dăm, chỉ sau vài ngày cào bóc là đồng loạt xù vảy. Theo đó đá dăm, cát bột từ mặt đường sùi lên nham nhở. Nhiều xe máy, xe đạp đã trượt ngã khi đi trên đoạn đường này.
Hình ảnh mặt đường sau khi được cào bằng
Anh Hoàng Văn Bình, lái xe cho một hãng taxi ở Hải Phòng, ý kiến: "Chưa bao giờ tôi đưa khách qua đoạn đường này mà hết sợ. Mấy hôm trước thì đường nhấp nhô có đoạn ngập cả bánh xe xuống, lơ mơ là trật tay lái, container nó nuốt. Giờ thì cho bóc bớt phần lồi lên nhưng đi trên đại lộ mà như đi trên công trường".
Được biết Bộ Giao thông vận tải đang chỉ đạo nhà thầu sớm có biện pháp khắc phục tình trạng xuống cấp trên QL5 trong tháng 7 này.
Thu Hằng
Theo dantri
Vì sao Bộ trưởng Đinh La Thăng mất ngủ? Không chỉ xảy ra với nhiều công trình "made in Việt Nam", thực trạng hằn lún đường cũng xuất hiện ở một số công trình được giám sát bởi tư vấn nổi tiếng của nước ngoài... Nhiều lý lẽ về nguyên nhân được đưa ra, nhưng chưa thực sự thuyết phục được Bộ trưởng Thăng. Được nâng cấp hồi đầu năm 2014 với...
