Nguyên nhân bất ngờ khiến ‘Siêu mặt trời’ mờ đi bí ẩn

Diệu Hoa20:13 17/08/2020

Betelgeuse – một trong những ngôi sao sáng nhất trên bầu trời mờ đi một cách bí ẩn vào năm 2019.

Khi một trong những ngôi sao sáng nhất bầu trời đêm bắt đầu mờ đi vào năm 2019, các nhà thiên văn cố gắng tìm hiểu liệu “siêu mặt trời” này có sắp bùng nổ hay không.

Hiện tượng này cuối cùng cũng được giải đáp.

Hình ảnh mô phỏng quá trình plasma siêu nóng phóng ra từ bề mặt Betelgeuse. (Ảnh: STScI)

Tháng 10/2019, Betelgeuse, có kích thước gần gấp 1.000 lần Mặt trời, nằm cách Trái đất khoảng 725 năm ánh sáng trong chòm sao Orion bất ngờ mờ đi.

Thông thường, khi một ngôi sao mờ đi, giả thiết được đặt ra là một vụ nổ siêu tân tinh có thể sắp xảy ra.

Tuy nhiên, các quan sát từ Kính viễn vọng Hubble đã tiết lộ lý do khác. Theo đó, plasma siêu nóng phóng ra từ bề mặt Betelgeuse giống như bong bóng hình thành trên nước sôi dần nguội đi trước khi chuyển thành đám mây bụi.

Video đang HOT

Đám mây bụi này sau đó chặn ánh sáng từ khoảng 1/4 bề mặt Betelgeuse, làm giảm độ sáng tổng thể của nó tới 2/3.

Hiện tại, Betelgeuse đã trở lại độ sáng vốn có của nó. Hiện tượng Betelgeuse mờ đi diễn ra trong chưa đầy 1 năm và cho tới nay các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích nguyên nhân dẫn tới vụ phun trào plasma trên bề mặt “siêu mặt trời này”.

Phát hiện sóng radio bí ẩn trong dải Ngân Hà

Phát xạ sóng vô tuyến (FRB), một trong những bí ẩn lớn nhất của lĩnh vực thiên văn học trên toàn thế giới vừa được phát hiện trong hệ thiên hà của chúng ta.

Vốn được biết đến là những tín hiệu vô tuyến cực mạnh, một số có thể gấp tới 500 triệu lần năng lượng Mặt Trời, FRB đến từ những không gian sâu thẳm, cách xa chúng ta hàng triệu năm ánh sáng.

Tuy chứa đựng nguồn năng lượng khổng lồ, những phát xạ sóng vô tuyến này lại chỉ diễn ra trong 1/1000 giây - nhanh hơn một cái chớp mắt - và hầu như không lặp lại, khiến những sự kiện như này xảy ra rất khó dự đoán và theo dõi.

Kính thiên văn CHIME, thiết bị chuyên phát hiện các sóng vô tuyến ngoài Trái Đất. Ảnh: CHIME FRB.

Nguồn gốc của FRB

Vào ngày 28/4, các đài quan sát vô tuyến trên khắp thế giới đã có cơ hội ghi lại được sự phát xạ sóng vô tuyến diễn ra tại một ngôi sao chết trong dải ngân hà mang tên SGR 1935 2154 - cách Trái Đất 30.000 năm ánh sáng. Qua cuộc nghiên cứu và phân tích dữ liệu, các nhà thiên văn học đã tìm ra được nguyên nhân xảy ra những đợt phát xạ sóng vô tuyến này.

ScienceAlert dẫn lời nhà thiên văn học Shrinivas Kulkarni đến từ Caltech cho rằng căn nguyên của sự xuất hiện các đợt FRB đến từ những xung từ trường cực mạnh của những ngôi sao

Đã có rất nhiều giả thuyết về sự hình thành những FRB, từ dao động của các siêu tân tinh cho đến những tín hiệu của người ngoài hành tinh. Tuy vậy, khả năng lớn nhất là các FRB xuất hiện do các ngôi sao có xung từ trường lớn

Giả thuyết được tin cậy nhát về FRB là từ các vụ nổ của một ngôi sao khổng lồ. Ảnh: Beijing Planetarium.

Đây là một ngôi sao neutron cực kì đặc biệt, với lớp lõi tàn dư dày đặc còn sót lại sau khi một ngôi sao khổng lồ chuyển thành siêu tân tinh. Từ trường của chúng mạnh hơn gấp 1000 lần so với những ngôi sao neutron thông thường.

Khi lực hấp dẫn cố gắng giữ các ngôi sao lại với nhau, sức mạnh của lực từ trường bên trong đã làm biến dạng hình dáng của ngôi sao. Điều này dẫn đến một sự dao động năng lượng, tạo thành những vụ nổ tinh thể khổng lồ và các ngọn lửa từ tính.

Phát hiện lớn của giới thiên văn học

Vào ngày 27/4, SGR 1935 2154 đã được phát hiện và được quan sát bởi nhiều thiết bị đang hoạt động, bao gồm Kính thiên văn cảnh báo Swift Burst, vệ tinh AGILE... với những hoạt động bình thường. Nhưng chỉ một ngày sau, vào ngày 28/4, kính viễn vọng CHIME của Canada đã phát hiện ra một tín hiệu kì lạ.

STARE2, một dự án do cựu sinh viên Caltech Christopher Bochenek sáng lập, đã thu được một tín hiệu vô cùng rõ ràng với cường độ lớn hơn hàng trăm nghìn lần thông thường. Với nhà thiên văn học Kulkarni, ông cho rằng đây là một sự kiện vô cùng hiếm có. Sau khi hiệu chỉnh lại, tín hiệu này có thể phát ra từ SGR 1935 2154, cũng là lần đầu tiên các nhà khoa học bắt được FRB ở trong dải Ngân Hà.

Để phát hiện FRB, các nhà khoa học phải dùng những hệ thống kính viễn vọng đặc biệt, như loại có đường kính 500 m ở Trung Quốc. Ảnh: Xinhua.

"Nếu tín hiệu này tới từ một thiên hà khác, như những tín hiệu FRB trước đây, thì kết quả đo lường đã bình thường. Đây là sự kiện chưa từng xảy ra", ông Kulkarni chia sẻ với ScienceAlert.

Ngoài ra, ông Kulkarni và các nhà khoa học cũng đã thấy điều vô cùng mới mẻ là tia X. Tia X và tia gamma khá phổ biến trong các vụ nổ từ tính.

Nhà vật lý thiên văn Sandro Mereghetti thuộc Viện Vật lý thiên văn Quốc gia Italy và Trung tâm vũ trụ châu Âu (ESA) cho biết phát hiện này mang ý nghĩa to lớn trong việc chứng minh có rất nhiều FRB mà chúng ta chưa phát hiện ra

"FRB được xác định cho đến nay đều nằm ngoài dải Ngân Hà của chúng ta. Chúng chưa bao giờ được phát hiện cùng tia X/Gamma. Một vụ nổ tia X với độ phát quang như của SGR1935 sẽ không thể phát hiện được đối với nguồn xuất phát từ ngoài Ngân Hà", ông Sandro Mereghetti nhận xét.

Cho dù SGR 1935 2154 hé lộ cho chúng ta biết điều gì, đó cũng chỉ là những thành tựu ban đầu, các nhà thiên văn học vẫn kiên trì tiến hành quan sát những ngôi sao ngày đêm bằng những phương tiện hiện đại nhất, cố gắng giải đáp những bí ẩn phức tạp mà những tín hiệu đáng kinh ngạc này đem lại.

Ngôi sao từ chòm Orion mờ đi bí ẩn - sắp phát nổ hay chỉ đang 'hắt xì' Ngôi sao Betelgeuse thuộc chòm Orion bất ngờ mờ đi không rõ nguyên nhân trong 12 tháng qua làm dấy lên những câu hỏi về tương lai của ngôi sao này. Các nhà khoa học từ Trung tâm Vật lý thiên văn Smithsonian của Đại học Harvard cho biết đang có những diễn biến bất thường tại sao Betelgeuse, một siêu sao đỏ...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: chuyện lạ bí ẩn ngôi sao bất ngờ nguyên nhân bầu trời mô phỏng mặt trời chòm sao nhà thiên văn kính thiên văn giải đáp giả thiết siêu tân tinh

Xem thêm Share

Xem nhiều

Một nam ca sĩ Vbiz trừng mắt quát fan mà không ai tranh cãi00:53

Xuân Son được bầu Thiện thưởng căn hộ cao cấp hơn 1 triệu USD05:28

Người duy nhất thành công khắc chế "mỏ hỗn" của Trấn Thành, khiến đạo diễn nghìn tỷ phải ngậm ngùi nhận sai01:10

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Cậu bé vùng vằng, chê ít thế và đập bao lì xì xuống ghế khi được mừng tuổi00:20

'Bộ tứ báo thủ' và nỗi thất vọng về thương hiệu Trấn Thành02:54

1 Hoa hậu Vbiz bị "tóm" ôm hôn tình tứ với trai trẻ trên phố00:41

Shock nhất Douyin: Một cú nổ lớn vang lên, "trẻ con có biết gì đâu" khiến bố mẹ đối mặt với khoản bồi thường hơn 3,5 tỷ đồng!00:19

Video Hoa hậu Kỳ Duyên quăng miếng hài tại sự kiện, nhưng bỏ chạy vì nói 1 câu "quê xệ"00:49

Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu14:39

Low G - tlinh "mở bát" năm mới quá đỉnh: Ca khúc Việt đầu tiên được studio nhảy nổi tiếng nhất Hàn Quốc cover!01:07

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ngôi nhà tự nhiên của "cô" hà mã lùn nổi tiếng Moo Deng đang bị đe dọa thế nào

08:08:00 01/02/2025

Siêu sao Moo Deng ở vườn thú Khao Kheow, Thái Lan là một trong những cá thể hà mã lùn cuối cùng còn sót lại trên Trái Đất do môi trường sống tự nhiên của chúng đang dần bị thu hẹp bởi nạn phá rừng tràn lan

Những "cây thần linh" nghìn năm tuổi được đồng bào K'Ho Cil bảo vệ

17:32:54 31/01/2025

Trên đỉnh Biduop - Núi Bà, nhiều cây thần linh nghìn năm tuổi được đồng bào K Ho Cil tôn kính, bảo vệ. Những người bản địa thường xuyên ôm cây, cầu nguyện để xin được ban phước lành.

Trend năm mới: Bỏ quán cafe, Gen Z chuyển "văn phòng" đến chốn không ai ngờ

17:25:58 31/01/2025

Khi quán cafe dần mất đi sức hút, Gen Z bất ngờ tìm đến những không gian độc lạ để làm việc, tạo nên một xu hướng đầy bất ngờ trong năm mới.

Chuyến thám hiểm tình cờ phát hiện ra nơi sâu nhất của đại dương

08:00:10 31/01/2025

Khi một đoàn thủy thủ từ tàu HMS Challenger hạ sợi dây xuống để đo độ sâu trong chuyến thám hiểm năm 1875, họ đã tình cờ phát hiện ra Rãnh Mariana - nơi sâu nhất của đại dương.

Các loài động vật sống thọ nhất thế giới, loài thứ ba trong danh sách có thể sống tới 500 năm

07:58:41 31/01/2025

Chúng ta cùng điểm qua 5 loài động vật có tuổi thọ cực khủng trên trái đất, dù là đứng thứ 3 thì tuổi thọ của chúng cũng có thể lên tới 500 tuổi nhé!

Những sự kiện thiên văn học lớn nhất năm 2025

07:20:34 31/01/2025

Cả bảy hành tinh khác trong hệ mặt trời sẽ cùng xuất hiện trên bầu trời Trái đất trong hiện tượng diễu hành hành tinh đặc biệt.

Thái Lan kêu gọi đốt nhang, vàng mã online để chống ô nhiễm không khí

17:13:36 30/01/2025

Trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí, Chính phủ Thái Lan khuyến nghị người gốc Hoa sinh sống tại đây dùng hương điện, đốt vàng mã trực tuyến.

Hình tượng rắn năm Ất Tỵ 2025 ở Trung Quốc

07:24:38 30/01/2025

Dịp Tết Nguyên đán năm nay, hình tượng rắn đã xuất hiện trên khắp các tỉnh, thành tại Trung Quốc. Với kích thước và sắc thái khác nhau, mang đặc trưng văn hóa vùng miền, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.

"Khách xông nhà" năm Ất Tỵ đỉnh nhất xuất hiện: Rắn hổ mang bò vào tận nhà người dân đúng khoảnh khắc sắp giao thừa

07:00:14 30/01/2025

Khi màn đêm buông xuống, không khí Tết Nguyên đán ở Ranau, Malaysia trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Thế nhưng, một gia đình tại Kampung Maukab Baru Lohan không ngờ rằng họ sẽ có một vị khách đặc biệt quyết định xông nhà năm mới

"Vàng" mọc trên cây ở TQ: Gần 250 triệu chỉ mua được nửa kg, vua Khang Hy đề danh "Đệ nhất thiên hạ"

06:52:51 30/01/2025

Người Trung Quốc còn dùng loại vàng này làm của hồi môn cho con gái đi lấy chồng. Nhìn bề ngoài, Tân Hội chỉ là một quận bình thường, buồn tẻ ở một thành phố hạng ba tại Trung Quốc.

4 nghề kỳ quặc lương cao, 90% người Việt chưa biết đến

01:39:06 30/01/2025

Trên thế giới có muôn vàn cách kiếm tiền hay ho, nếu bạn đang có ý định đổi nghề thì có thể tham khảo những công việc độc lạ dưới đây.

Nghi lễ đón Tết đau đớn nhất: Lăn qua giường đầy gai nhọn để cầu may mắn

01:37:07 30/01/2025

Một nghi lễ độc đáo tại Trung Quốc trong dịp Tết Nguyên đán yêu cầu những người tham gia cởi trần, lăn qua những chiếc giường được kết bằng cành gai nhọn hoắt.