Nguy cơ mất chân tay do hút nhiều thuốc lá
Bác sĩ Nguyễn Văn Việt Thành, Phó trưởng khoa Lồng ngực – bướu cổ, Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM), khuyến cáo thuốc lá hiện không còn là yếu tố nguy cơ, mà đã trở thành yếu tố nguyên nhân, trực tiếp gây nên nhiều bệnh lý.
Với trên 4.000 độc chất hóa học và trên 50 chất gây ung thư, thói quen hút thuốc còn làm trầm trọng thêm các bệnh mãn tính.
Đoạn chi – hậu quả của 30 năm hút thuốc
Mới đây, Bệnh viện (BV) Bình Dân tái tiếp nhận bệnh nhân (BN) H.H.P (52 tuổi, ngụ TP.Thủ Đức, TP.HCM). Ông P. trước đó đã phải cắt bỏ chân trái vì hoại tử do hút thuốc lá. Nay chân phải có dấu hiệu tê nhức, đi lại khó khăn nên ông P. được bác sĩ (BS) cho nhập viện với chẩn đoán tắc nghẽn mạch máu.
BN P. cho biết đã hút thuốc lá liên tục suốt 30 năm qua, mỗi ngày hút khoảng 1 gói; ban đầu chỉ hút vì thói quen, để qua cơn buồn ngủ, không nghĩ hậu quả lại nghiêm trọng đến vậy.
Một bệnh nhân của Bệnh viện Bình Dân đã phải đoạn chi do hút thuốc lá dẫn đến tắc nghẽn mạch máu. Ảnh ĐẶNG PHƯỢNG
BS Hồ Khánh Đức, Trưởng khoa Phẫu thuật tim – mạch máu, BV Bình Dân, thông tin cụ thể về ca bệnh: Trường hợp tắc nghẽn mạch máu nêu trên là do các chất độc hại trong thuốc lá bám vào mạch máu, không phát hiện và bỏ thuốc sớm nên dẫn đến hoại tử gây đau đớn dữ dội, phải đoạn chi. Tuy nhiên, theo BS, việc đoạn chi sẽ không quyết định kết quả điều trị, quan trọng là BN phải bỏ hoàn toàn thuốc lá.
Đáng lưu ý, các trường hợp tắc mạch do hút thuốc lá dẫn đến phải đoạn chi như trên hiện nay không hiếm. BS Đức cho biết, khi mới hút thuốc lá, người hút sẽ không mắc các vấn đề viêm tắc mạch máu ngay, mà đó là một quá trình tích lũy theo thời gian. Đối với tắc động mạch do hút thuốc lá, gần đây Khoa Phẫu thuật tim – mạch máu, BV Bình Dân tiếp nhận nhiều nhất các BN dưới 50 tuổi, trong đó rất thường xuyên có những BN từ 20 – 30 tuổi hút nhiều thuốc lá dẫn đến hoại tử các đầu ngón chân, tay.
Theo BS Đức, đoạn chi không phải là phương pháp duy nhất. Nếu phát hiện sớm khi các đầu ngón tay chân mới bắt đầu bị tê, tím… và ý thức bỏ dần thuốc lá, BS có thể can thiệp phẫu thuật và khả năng hồi phục đến 90%. Tuy nhiên, đa số người dân VN thường đến BV trễ khi đã có dấu hiệu hoại tử.
Yếu sinh lý
Video đang HOT
Theo BS Đặng Quang Tuấn, Phó trưởng khoa Nam học, BV Bình Dân, ảnh hưởng vấn đề sinh sản, rối loạn cương, ung thư cơ quan sinh dục ở nam giới là 3 tình trạng đáng báo động ở nam giới khi hút thuốc lá mà BV thường xuyên tiếp nhận gần đây.
Thuốc lá tác động đến cơ quan sản xuất tinh trùng, làm giảm số lượng và khả năng di động của tinh trùng, thậm chí gây dị dạng tinh trùng, dẫn đến giảm khả năng có con. Trong đó, nhiều nghiên cứu mới nhất đã công bố, nhiều đối tượng hút thuốc lá dẫn đến dị dạng tinh trùng Y (tinh trùng mang giới tính nam), nên khó có con trai hơn so với nhóm không hút thuốc lá, theo BS Tuấn. Bên cạnh đó, người hút thuốc lá nhiều có khả năng cao bị rối loạn ham muốn tình dục. Các chất gây nghiện như nicotin trong thuốc lá tác động nhiều đến hệ thần kinh và trục nội tiết (testosterone), những ai hút thuốc lá trong thời gian dài cũng dần bị giảm ham muốn tình dục.
TS-BS Thái Thị Thùy Linh tư vấn: Về hướng cai nghiện, sẽ có 2 hướng: yếu tố tư vấn và dùng thuốc. BN phải quyết tâm thì BS mới có thể tư vấn cách cai thuốc. Sau khi BN ngưng thuốc lá một thời gian sẽ dẫn đến hội chứng “cai nghiện thuốc lá” khiến cơ thể cảm thấy khó chịu, bứt rứt, buồn ngủ, cáu gắt. Khi ấy nên báo cho người nhà biết để hỗ trợ, động viên việc cai nghiện. Nếu có những lúc thèm thuốc lá, hãy tìm những hoạt động khác thay thế để quên đi, như chơi thể thao và tham gia các hoạt động giải trí khác để không bị lệ thuộc vào nicotin.
BS Tuấn cảnh báo, nhiều người trẻ hiện nay chọn hút thuốc lá điện tử vì nghĩ vô hại, nhưng hút thuốc lá dưới hình thức nào cũng có nguy cơ mắc ung thư cơ quan sinh dục. Nhiều BN chỉ đến BV khi quá mong có con nhưng mãi không có hoặc gặp vấn đề sinh lý ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình mới bắt đầu suy nghĩ đến việc bỏ thuốc lá, trong khi những nguy cơ này vốn có thể phòng ngừa từ sớm bằng cách không sử dụng thuốc lá, BS Tuấn cho biết.
Tắc nghẽn hô hấp
TS-BS Thái Thị Thùy Linh, Khoa Thăm dò hô hấp, BV Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết BV thường xuyên tiếp nhận các ca bệnh hen phế quản, viêm phổi tắc nghẽn mãn tính COPD do hút nhiều thuốc lá. BN đến khám thường có triệu chứng như ho, khó thở, đàm nhiều, vướng họng.
Đáng lưu ý, nhiều người bị từ lâu không phát hiện, khi hút thuốc lá vào sẽ lập tức lên cơn cấp của COPD. Trong đó, rất nhiều trường hợp tiên lượng xấu, BN chủ quan rằng mình đã kiểm soát được bệnh nên lại tiếp tục hút. Khi đó, dù 1 điếu cũng đủ làm tái phát đợt cấp.
BS Linh cho biết, nhiều BN nhập viện do tắc đường thở, khi ấy các BS có thể can thiệp kịp thời giải phóng đường thở, tuy nhiên nếu BN ở xa hay vì lý do nào đó không vào BV kịp thì sẽ rất nguy hiểm. Nếu BN không cai thuốc lá thì không thể chữa khỏi, BS Linh nhấn mạnh.
7 phương pháp đơn giản giúp giảm tình trạng ngủ ngáy
Ngủ ngáy là hiện tượng phổ biến thường gặp gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng giấc ngủ của người bên cạnh.
Trong lúc ngủ, cơ thể sẽ hít vào một lượng khí. Lượng khí này sẽ đi vào mũi hoặc miệng rồi xuống phổi và thở ra một cách tự nhiên. Nếu vùng hầu họng bị hẹp sẽ khiến lượng khí hít vào đó đi qua một vùng hẹp hơn, các mô niêm mạc xung quanh vì thế bị rung lên và tạo ra âm thanh. Âm thanh này có tiếng khò khè hay khàn khàn, phát ra từ mũi hoặc miệng nên được gọi là ngáy.
Nguyên nhân gây ngủ ngáy
- Nghẹt mũi hay đường thở trong mũi bị tắc: Do viêm xoang, viêm mũi dị ứng, do biến dạng mũi như lệch vách ngăn...
- Ở một số người có các cơ ở họng và lưỡi ít hoạt động, chúng chùng xuống và tạo áp lực lên đường thở. Lạm dụng bia rượu hoặc thuốc ngủ, tuổi càng cao thì các cơ càng kém vận động hơn.
- Thừa cân béo phì có thể khiến mô vùng họng trở nên kém linh động gây ngủ ngáy.
- Mắc VA, amidan hoặc hạch họng lớn cũng gây ngủ ngáy
- Ngủ nghỉ không điều độ gây tinh thần mệt mỏi
Nguy cơ lớn nhất của ngủ ngáy đối với bản thân là "ngưng thở khi ngủ". Nghĩa là chúng ta có thể bị hẹp đường thở khi đó oxy lên não bị thiếu đi, điều này dẫn đến nhiều hệ lụy như: sáng hôm sau thức giấc bạn sẽ gặp phải tình trạng mệt mỏi, uể oải; thậm chí ngủ gật khi lái xe; chất lượng công việc bị giảm sút không được linh hoạt và minh mẫn. Nếu ngưng thở khi ngủ kéo dài trên 10 giây hoặc hơn nữa thì đôi khi sẽ dẫn đến trường hợp xấu nhất đó là đột tử.
Ngoài ra, một người ngủ ngáy trước tiên làm ảnh hưởng đến người xung quanh rất nhiều như con cái, vợ, chồng, hàng xóm,... vì âm thanh tiếng ngáy của bạn có thể khiến người xung quanh cảm thấy khó chịu và không thể đi vào giấc ngủ.
Cách khắc phục ngủ ngáy
Tránh ăn quá no vào bữa tối
Trong các bữa ăn hằng ngày, nhất là bữa tối thì không nên ăn quá no. Vì việc đó vừa có ảnh hưởng không tốt cho dạ dày, vừa là nguyên nhân gây nên chứng ngủ ngáy vào ban đêm. Chính vì thế khi ăn xong sau bữa tối, nên đi bộ thể dục để giúp việc tiêu hóa được nhanh hơn và đồng thời cũng giúp cơ thể có được giấc ngủ hơn, sâu hơn. Không ăn các loại thực phẩm chế biến từ bơ sữa trước khi ngủ.
Thay đổi tư thế ngủ
Nếu nằm ngửa có thể khiến cho lưỡi và vòm miệng có xu hướng đổ xuống họng gây ngủ ngáy. Nằm nghiêng giúp giảm bớt tình trạng này. Sử dụng gối cao giúp khai thông đường thở.
Giảm cân
Người thừa cân béo phì thường có nguy cơ ngủ ngáy. Giảm cân là biện pháp giảm ngủ ngáy đã được chứng thực.
Không uống bia rượu, hút thuốc lá
Tránh uống rượu trước khi ngủ, vì rượu bia gây giảm trương lực cơ bao gồm cả cơ họng. Bỏ thuốc lá do thuốc lá gây kích thích đường hô hấp.
Rèn luyện thói quen ngủ nghỉ điều độ
Những người thiếu ngủ làm tinh thần mệt mỏi dễ dẫn đến ngủ ngáy. Không nên sử dụng các thuốc an thần hoặc bất cứ loại thuốc nào gây giảm trương lực cơ vùng họng.
Thường xuyên thay ga giường, vỏ gối
Do bụi nhà có thể là tác nhân gây dị ứng có thể là nguyên nhân gây ngủ ngáy.
Làm thông thoáng đường thở
Dùng thuốc xịt mũi nếu như đang bị viêm mũi gây tiết dịch cản trở đường hô hấp.
Cơ chế gien đặc biệt giúp nhiều người hút thuốc lá lâu năm không bị ung thư phổi Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), 90% ca tử vong do ung thư phổi ở Mỹ là do các sản phẩm thuốc lá. Ảnh minh họa - Getty Images Trong bản hướng dẫn mới nhất, cơ quan y tế công cộng quốc gia Mỹ còn cảnh báo những người hút thuốc lá có nguy cơ tử vong vì...