Nguy cơ đồng minh ‘xâu xé’ chính quyền Biden

Sự ganh đua cho những vị trí cấp cao chính quyền mới tước đi của Joe Biden những nguồn ủng hộ vốn rất quý giá trong nội bộ đảng Dân chủ.

Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden đang phải đối diện với tình trạng chia bè phái và sự thiếu kiên nhẫn gay gắt trong đảng của mình, khi các nhóm trong nội bộ đảng Dân chủ quay sang cuộc chiến “tranh ghế” cũng như định hình chính sách trong chính quyền mới.

Khi chỉ còn 5 tuần trước lễ nhậm chức, Biden cùng các đồng minh và cố vấn thừa nhận rằng họ có thể sẽ phải đối mặt thách thức rất lớn trong nỗ lực chuyển đổi nền móng mà ông đã tập hợp được để chống lại Tổng thống Donald Trump trở thành một lực lượng cầm quyền vững chắc hơn.

Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden hôm 8/12 công bố thành viên nhóm ứng phó Covid-19 tại Wilmington, Delaware. Ảnh: Reuters.

Hiện tại, cuộc cạnh tranh cho các vị trí cấp cao trong chính quyền đang kéo căng các liên minh chính trị quý giá, làm phật lòng một số người ủng hộ chủ chốt của Biden từ cuộc bầu cử sơ bộ đảng Dân chủ, cũng như nhiều nghị sĩ nữ và phe thiểu số tại quốc hội.

Andrew Bates, phát ngôn viên nhóm chuyển giao quyền lực của Biden, cho biết Tổng thống đắc cử đã chọn những ứng viên trong bộ máy chính quyền “có mọi thứ cần thiết để vượt qua thời điểm khủng hoảng chưa từng có hiện nay, mang lại các giá trị cho những gia đình Mỹ và gắn kết đất nước”.

Biden đến nay vẫn tìm cách né tránh các bất đồng trong đảng và hạn chế truyền đi những thông điệp xoáy vào những vấn đề nội bộ đảng Dân chủ. Thay vào đó, ông tập trung triển khai một nhóm chuyên trách hướng mục tiêu vào nhiệm vụ ứng phó Covid-19, đồng thời cố gắng xoa dịu các nhóm lợi ích khác nhau.

Một số nhà lập pháp đang phàn nàn về việc họ không được Biden và nhóm của ông tham vấn đầy đủ về các vị trí bổ nhiệm, đặc biệt là việc lựa chọn tướng về hưu Lloyd J. Austin III cho ghế bộ trưởng quốc phòng.

Trong khi đó, một số nhóm nghị sĩ lại không ngừng vận động hành lang Biden để đảm bảo sự đa dạng về chủng tộc và giới tính ở tất cả các cấp chính quyền. Tuần trước, các nghị sĩ gốc Tây Ban Nha trực tiếp thúc giục Phó tổng thống đắc cử Kamala Harris cam kết rằng sẽ có ít nhất hai người gốc Latinh được đảm nhận các vị trí quản lý nổi bật.

“Bà ấy không đưa ra cam kết như vậy. Nhưng bà ấy đảm bảo sẽ làm việc thường xuyên với chúng tôi”, hạ nghị sĩ Texas Vicente Gonzalez cho hay.

Tuy nhiên, cam kết trên là chưa đủ. Hôm 14/12, một nhóm nghị sĩ Dân chủ gốc Latinh tại quốc hội còn kêu gọi Biden đề cử ít nhất hai người Latinh vào nội các.

Các nhóm dân quyền lại muốn Biden đề cử một người da màu vào ghế bộ trưởng tư pháp, đồng thời loại bỏ những ứng viên có hồ sơ yếu kém về trị an và tư pháp hình sự.

Các công đoàn đã ngăn chặn ít nhất một đề cử nội các, khiến Thống đốc Rhode Island Gina Raimondo không thể được bổ nhiệm vào ghế bộ trưởng y tế vì những thay đổi lương hưu mà bà đã thực hiện.

Bên cạnh đó, có một cuộc chiến gay gắt đang diễn ra liên quan đến những vị trí có ảnh hưởng về môi trường, dù Biden đã chọn Gina McCarthy, giám đốc Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) dưới thời tổng thống Barack Obama, giữ vai trò điều phối chính sách khí hậu trong nước.

Một số đồng minh của Biden đang ngày càng giận dữ trước việc những người đã chiến đấu hết mình cho ông trong chiến dịch tranh cử hiện lại phải xếp hàng chờ bổ nhiệm hoặc được chỉ định vào những vị trí cấp thấp, trong khi những quan chức thời Obama lại nhanh chóng được đề bạt lên các vị trí cấp cao.

Cộng đồng các thị trưởng da màu khó chịu vì sự thiếu vắng Thị trưởng Atlanta Keisha Lance Bottoms, người ủng hộ Biden từ rất sớm, trong bộ máy chính quyền cấp cao.

Hồi cuối tuần trước, Bottoms và các quan chức chuyển giao quyền lực của Biden đã phủ nhận thông tin rằng bà đã được đề nghị làm đại sứ ở nước ngoài thay vì một vai trò quan trọng hơn. Rashad Taylor, cố vấn cho Bottoms, hôm 14/12 cho biết họ chưa bao giờ thảo luận về công việc đại sứ.

Dù vậy, các đồng minh của Bottoms, người đã vận động tranh cử mạnh mẽ cho Biden trong cuộc bầu cử sơ bộ, vẫn thất vọng vì bà không nhận được một trong những công việc mà bà quan tâm, như phái viên tại Liên Hợp Quốc.

Việc Biden chọn Neera Tanden cho ghế lãnh đạo Văn phòng Quản lý và Ngân sách và Xavier Becerra làm lãnh đạo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh đã khiến nhiều đảng viên Cộng hòa phẫn nộ. Họ cho rằng hai ứng viên trên mang tính đảng phái quá mức. Becerra còn đối mặt chỉ trích vì thiếu kinh nghiệm về y tế công cộng.

Về việc Biden chọn tướng Austin cho vị trí bộ trưởng quốc phòng, nhiều nghị sĩ ở cả hai đảng, trong đó có thượng nghị sĩ Jack Reed, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ trong Ủy ban Quân vụ Thượng viện, đang bày tỏ sự không thoải mái về khả năng phải ban thêm một lệnh miễn trừ cho Austin.

Tướng quân đội này mới về hưu 4 năm, trong khi luật pháp Mỹ quy định họ chỉ được giữ các chức vụ cấp cao trong chính quyền sau khi giải ngũ ít nhất 7 năm. Để có thể trở thành tân Bộ trưởng Quốc phòng, Austin cần quốc hội ban lệnh miễn trừ áp dụng luật.

Một số nghị sĩ nói họ không muốn lặp lại điều này, sau khi cấp cho James Mattis, một tướng thủy quân lục chiến về hưu, quyền miễn trừ tương tự để ông lãnh đạo Lầu Năm Góc dưới thời Tổng thống Trump.

Theo giới quan sát, cuộc đàm phán được cho là khó xử nhất trong quá trình lựa chọn nội các là việc đề cử Becerra vào vị trí bộ trưởng y tế và dịch vụ nhân sinh, điều khiến Hội đồng nghị sĩ gốc Tây Ban Nha tại quốc hội không hài lòng, khi họ kỳ vọng Thống đốc New Mexico Michelle Lujan Grisham sẽ được trao chiếc ghế này.

Trong khi đó, ứng viên thứ hai cho ghế bộ trưởng y tế, Thống đốc Raimondo, lại đối mặt sự phản đối của các lãnh đạo công đoàn tại chính bang quê nhà Rhode Island của bà. Ít nhất hai công đoàn lớn là Afscme và Liên đoàn Giáo viên Mỹ đã bày tỏ thái độ không đồng tình với nhóm chuyển giao quyền lực của Biden về việc lựa chọn Raimondo.

Theo một số nguồn tin trong đảng Dân chủ, Biden đã lập tức quay sang đề cử Becerra sau khi các thành viên nhóm nghị sĩ gốc Tây Ban Nha lớn tiếng trách mắng các trợ lý hàng đầu của ông trong một cuộc họp về cách họ đối xử với bà Grisham.

Giới chuyên gia nhận định để làm hài lòng tất cả các thành viên trong đảng và đoàn kết các liên minh nội bộ là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn đối với Biden. Tuy nhiên, mối đoàn kết này đang được củng cố bởi một gương mặt ít ai ngờ tới.

“Việc Tổng thống Trump liên tục nêu ý tưởng rằng ông ấy sẽ tiếp tục tranh cử 4 năm tới có thể là điều may mắn đối với Joe Biden”, nghị sĩ bang California Ro Khanna nhận xét. “Đó là thứ Joe Biden cần để giữ đoàn kết các liên minh trong đảng Dân chủ”.