Nguồn gốc phim xác sống trên màn ảnh

Tạo hình zombie miệng đầy máu me, đôi mắt đen ngòm với những bước đi lắc lư gây ám ảnh người xem qua nhiều thập kỷ.

Theo Insider, phim điện ảnh và truyền hình khai thác đề tài zombie ngày càng trở nên phổ biến. Từ cuối năm 2019, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, khán giả đã thưởng thức lại những tác phẩm về xác sống, dịch bệnh, virus. Điều này giúp các phim World War Z, Train To Busan, I Am Legend… được quan tâm trở lại.

Zombie bắt nguồn từ văn hóa Haiti

Thây ma có nguồn gốc từ văn hóa dân gian Haiti và được miêu tả là sinh vật vô hồn do Bokor – phù thủy theo đạo Voodoo điều khiển. Tương truyền, Bokor có khả năng hồi sinh những xác chết và sai khiến chúng. Qua thời gian, hình ảnh xác sống đã quen thuộc ở Mỹ, châu Âu và trở thành nguồn cảm hứng cho hàng loạt phim bom tấn.

Năm 1968, Night of the Living Dead - tác phẩm đầu tiên xoay quanh chủ đề thây ma ăn thịt người – ra đời. Tiếp theo là White Zombie, bộ phim đã ăn sâu vào văn hóa kinh dị của các thể loại phim phương Tây.

Hình ảnh người chết sống dậy từ những ngôi mộ trong bộ phim Night of the Living Dead. Ảnh: Insider.

Với tác phẩm năm 1968 do George A. Romero đạo diễn và các phần phim tiếp theo, zombie không thể điều khiển người sống hoặc thực hiện điều gì khác ngoài ăn thịt. Romero tạo ra những đặc điểm chính của zombie như bước đi lắc lư, vụng về, khuôn miệng luôn mở để lộ hàm răng sắc nhọn. Dạng zombie “tiến hóa” hơn với khả năng ăn não người được giới thiệu trong phim hài kinh dị The Return of the Living Dead (1985).

Theo Insider, kênh truyền hình Syfy gần đây khởi chiếu loạt phim Day of the Dead mới, được đặt theo tên một trong những phần phim zombie gốc của George A. Romero. Series nêu bật sự thay đổi của zombie qua các thập kỷ. Bằng nhiều cách, nhân vật ngày càng trở nên kinh dị hơn.

Bước phát triển của phim zombie

Trong phim của Romero, con người sẽ biến thành zombie bất kể có bị cắn hay không. Mãi đến năm 1992, ý tưởng về loại virus zombie được giới thiệu trong Dead Alive mới thay cho lời giải thích cách xác sống tồn tại và nhân rộng số lượng.

Ý tưởng này, cùng với những thây ma di chuyển ngày càng nhanh, đã trở nên phổ biến sau thành công của loạt phim Resident Evil và The House of the Dead. Biên kịch của 28 Days Later, Andrew Garland, cho rằng bom tấn Resident Evil chính là tác phẩm đỉnh cao của thể loại này.

Nhân vật Alice (Milla Jovovich đóng) chạy trốn khỏi các thây ma trong phim Resident Evil. Ảnh: Bloody.

“Có thể 28 Days Later làm hồi sinh dòng phim zombie ở khía cạnh nào đó. Nhưng công bằng mà nói, tôi nghĩ công sức lớn nhất phải thuộc về Resident Evil. Tôi đã xem Resident Evil rất nhiều lần và nghĩ: ‘Chúa ơi, tôi yêu thây ma! Tôi đã quên mất mình yêu thây ma đến nhường nào. Chúng thật tuyệt!”, Garland chia sẻ trên Huffington Post.

Doanh thu phần Resident Evil đầu tiên là 102 triệu USD, sau đó tăng lên 130 triệu USD cho phim tiếp theo. Gần nhất, tác phẩm Resident Evil: The Final Chapter được ghi nhận thu về 312 triệu USD tiền vé. Thương hiệu xác sống đã giúp minh tinh Milla Jovovich – nữ chính của phim – gầy dựng chỗ đứng vững chắc ở Hollywood.

Với thể loại truyền hình, The Walking Dead cũng gây ấn tượng không kém.

Sự khác biệt

Tạo hình zombie ở thế kỷ 20 khác với thế kỷ 21, hơn nữa zombie trong các phim khác nhau của hiện tại cũng có ngoại hình không giống nhau do khâu hóa trang, hiệu ứng công nghệ. Ví dụ, zombie trong The Walking Dead được lột tả như dạng quái vật, còn thây ma ở Train To Busan giống con người.

Todd Masters – nghệ sĩ trang điểm làm việc trên trường quay Day of the Dead – phát biểu: “Đội ngũ hóa trang chúng tôi đã dành nhiều thời gian và công sức sáng tạo nên các loại zombie. Tuy nhiên, chúng tôi không được vận dụng trong Day of the Dead. Chúng tôi thích những phim zombie của Italy vì không phải tất cả xác sống đều giống nhau. Chúng có ngoại hình lộn xộn, trông thú vị hơn”.

Zombie trong Day of the Dead chiếu trên Syfy được nhận xét giống quái vật. Ảnh: Sergei Bachlakov.

Hình ảnh zombie xuất hiện ở tất cả thể loại phim, kịch. Zomie được đưa vào phim hài The Return of the Living Dead vào năm 1985, và câu chuyện tình yêu trong My Boyfriend’s Back năm 1993. Loạt tác phẩm xác sống khác được đánh giá ấn tượng bao gồm Shaun of the Dead và Warm Bodies.

Với phim truyền hình, xác sống trở thành nhân vật trung tâm. Trong iZombie hay Santa Clarita Diet, khán giả cảm thấy mãn nhãn khi chứng kiến những zombia miệng đầy máu me, mắt đen ngòm, không ngừng chiến đấu để trở thành quái vật.

Theo Insider, Army of the Dead nằm trong top 10 phim gốc được xem nhiều nhất Netfix, đồng thời sở hữu dạng thây ma tiên tiến nhất từ trước đến nay. Army of the Dead không chỉ có cảnh săn đuổi con người mà chính thây ma cũng giao tiếp với nhau như bầy thú.

Đạo diễn phim là Zack Snyder, chia sẻ: “Tôi muốn thây ma hiểu và thông cảm cho nhau. Tôi thích ý tưởng zombie không chỉ giết người, chúng xuất hiện để thay thế con người theo cách nào đó, giống như kiểu cuối cùng cũng có một hành tinh dành cho người chết”.

Insider dự đoán trong tương lai, nhiều khả năng zombie tiến hóa trở lại làm con người trên màn ảnh rộng. Xu hướng này thực tế từng xảy ra với các quái vật mang tính biểu tượng khác, từ người ngoài hành tinh đến ma cà rồng.