Người Việt thấp thỏm ở Myanmar
Người Việt ở Myanmar bất an vì công việc đình trệ, lúc làm lúc nghỉ, thậm chí mất việc, trong khi “luôn nghe thấy tiếng súng nổ bên tai” hậu đảo chính.
Hơn một tháng sau cuộc đảo chính chóng vánh ở thủ đô Naypyidaw, Myanmar vẫn chìm sâu trong cuộc khủng hoảng chính trị. Làn sóng biểu tình phản đối chính quyền quân sự và yêu cầu thả Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi không ngừng lan rộng. Khắp các thành phố lớn nhỏ, hàng chục nghìn người đổ xuống đường biểu tình, bất chấp quân đội cấm tụ tập đông người.
Sống tại Yangon, thành phố lớn nhất Myanmar, đang sục sôi trong biểu tình, chị Thanh Huỳnh, chủ một nhà hàng đồ ăn Việt Nam, vô cùng lo lắng.
“Thật sự mọi người thấy rất bất an với tình hình cuộc sống hiện tại. Công việc kinh doanh của người Việt bên đây cũng rất tệ. Mọi người đều mong chờ được về nước”, chị Thanh Huỳnh chia sẻ với VnExpress .
Một lính Myanmar cầm súng để trấn áp người biểu tình ở thành phố Mandalay hôm 15/2. Ảnh: AP.
Lực lượng an ninh Myanmar cũng tăng cường các biện pháp trấn áp quyết liệt hơn, như dùng lựu đạn choáng, hơi cay và cả đạn thật tại một số thành phố, thị trấn. Đỉnh điểm là cuộc trấn áp biểu tình hôm 28/2, khiến ít nhất 18 người thiệt mạng và 30 người bị thương. Tuy nhiên, biểu tình vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, đặc biệt là các thành phố lớn như Yangon, Mandalay.
Chị Huỳnh cho hay việc giao đồ ăn cho khách hàng của chị thời gian qua gặp nhiều khó khăn do nhiều tuyến đường bị đóng cửa. Bản thân chị và nhiều người Việt cũng phải nâng cao cảnh giác, khi nghe nhiều người Myanmar kể tình trạng đập phá, trộm cắp đã xuất hiện ở một số nơi.
“Tôi chưa nghe người Việt nào phản ánh tình trạng này, nhưng vẫn phải đề phòng. Đại sứ quán Việt Nam cũng liên tục cập nhật thông tin để giúp đỡ người Việt ở đây”, chị Huỳnh nói.
Làn sóng biểu tình nổ ra sau khi quân đội ngày 1/2 bất ngờ đột kích, bắt Cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi cùng các lãnh đạo trong chính phủ dân cử, và tiếp quản quyền lực. Cuộc đảo chính đã chấm dứt thời kỳ chuyển đổi dân chủ ở quốc gia Đông Nam Á này trong một thập kỷ qua.
Một loạt nước đã lên án đảo chính, kêu gọi quân đội Myanmar ngừng sử dụng vũ lực trấn áp biểu tình. Các nước phương Tây như Mỹ, Anh đã áp lệnh trừng phạt nhắm vào các tướng lĩnh quân đội Myanmar với hy vọng chấm dứt tình trạng bất ổn hậu đảo chính. Tuy nhiên, đến nay, các biện pháp này chưa mang lại kết quả như mong đợi.
Anh Lê Du, một người làm trong lĩnh vực xây dựng ở Hmawbi, cách trung tâm Yangon khoảng 50 km, cho biết dù cuộc sống của người Việt ở Myanmar “chưa thực sự gặp nguy hiểm”, tình trạng bất ổn đã tác động rất nhiều tới cuộc sống và công việc của họ.
“Ở Thilawa, nhiều công ty không hoạt động được”, anh Du chia sẻ. “Công việc của tôi cũng bị ảnh hưởng nhiều, đi làm được một ngày xong phải nghỉ mấy ngày”.
Bất an thường trực khi Du “luôn nghe thấy tiếng súng nổ bên tai”.
Biểu tình phản đối đảo chính ở thành phố Yangon hôm 1/3. Ảnh: AP.
Trong khi đó, Đào Tùng, một hướng dẫn viên du lịch ở Yangon, chia sẻ anh đã trải những ngày thực sự khó khăn và thấp thỏm ở Myanmar.
“Quân đội khóa internet và chặn Facebook. Từ 20h tới 24h mạng nghẽn không dùng được. Từ 0h tới 9h sáng hôm sau mạng hoàn toàn bị cắt, sau lúc đó thì mạng rất chậm. Nói chung làm gì cũng rất khó khăn”, Tùng nói.
Tùng chuyển tới Myanmar từ khoảng một năm trước. Công việc và cuộc sống ban đầu tương đối tốt. Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi vì dịch Covid-19 và càng tệ hơn sau đảo chính.
“Sau khi bùng dịch, tôi thấy hoang mang vì không biết lúc nào mới được về Việt Nam và hy vọng dịch giảm bớt để được về đoàn tụ với gia đình. Nhưng khi dịch vừa giảm xuống, quân đội đảo chính và người dân biểu tình khiếu tình hình an ninh xã hội xấu đi. Chuyến bay về nước khó khăn hơn”, Tùng cho hay.
Theo Tùng, nhiều người Việt ở Myanmar bị mất việc do các công ty đóng cửa vì dịch bệnh và chính trị bất ổn. Nhiều người chỉ biết chờ đợi chuyến bay về nước.
Tùng cảm thấy may mắn khi vừa đăng ký được chuyến bay về vào đầu tháng này. “Hy vọng sẽ có thêm nhiều chuyến bay để mọi người có nhu cầu đều có thể về nước”, Tùng nói.
Lãnh đạo Myanmar Suu Kyi hầu tòa qua video
Lãnh đạo bị phế truất của Myanmar Suu Kyi xuất hiện qua video tại tòa án ở Naypyidaw hôm nay và phải đối mặt thêm hai cáo buộc.
Khin Maung Zaw, luật sư của Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi, cho biết nữ lãnh đạo 75 tuổi trông có vẻ khỏe mạnh khi tham dự phiên tòa. Maung Zaw, một luật sư nhân quyền kỳ cựu, cho biết ông không thể trao đổi với thân chủ trước phiên tòa.
Theo luật sư Min Min Soe, bà có lẽ bị sút cân một chút và đã yêu cầu được gặp nhóm pháp lý của mình. Bà Suu Kyi không xuất hiện trước công chúng từ sau cuộc đảo chính và được cho là bị quản thúc tại gia ở thủ đô Naypyidaw. Một nguồn tin trong đảng Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD) hôm 26/2 cho biết bà Suu Kyi bị đưa khỏi nhà tới một địa điểm bí mật từ 6 ngày trước.
Bà Suu Kyi đang đối mặt với các cáo buộc nhập khẩu bộ đàm trái phép và vi phạm các biện pháp hạn chế ngăn Covid-19 theo Luật Quản lý Thiên tai khi tổ chức sự kiện vận động tranh cử năm ngoái. Cộng đồng quốc tế gọi những cáo buộc này là phù phiếm.
Cố vấn Nhà nước Myanmar Aung San Suu Kyi tại phiên điều trần ở Tòa Hình sự Quốc tế năm 2019. Ảnh: AFP .
Trong phiên xét xử hôm nay, tòa bổ sung thêm hai cáo buộc đối với bà Suu Kyi là vi phạm luật truyền thông về công bố thông tin "gây sợ hãi, hoảng loạn" và "kích động bất ổn công cộng", theo một phần bộ luật hình sự thời thuộc địa. Phiên tòa tiếp theo diễn ra ngày 15/3.
Phiên tòa diễn ra khi cảnh sát ở thành phố Yangon sử dụng lựu đạn gây choáng và hơi cay để giải tán người biểu tình, một ngày sau vụ bạo lực tồi tệ nhất kể từ cuộc đảo chính. Hiện chưa có báo cáo lập tức về thương vong.
Myanmar rơi vào tình trạng hỗn loạn sau khi quân đội tiến hành cuộc đảo chính chớp nhoáng ngày 1/2, bắt bà Suu Kyi cùng nhiều lãnh đạo chính quyền dân sự với lý do xảy ra gian lận trong bầu cử. Hàng trăm nghìn người Myanmar đã xuống đường biểu tình trong một tháng qua để phản đối đảo chính.
Trong cuộc biểu tình đẫm máu nhất xảy ra hôm 28/2, Văn phòng Nhân quyền Liên Hợp Quốc cho biết cảnh sát dùng đạn thật bắn chết ít nhất 18 người và khiến 30 người bị thương. Tuy nhiên, một ủy ban đại diện các nghị sĩ được bầu tháng 11 cho biết ít nhất 26 người đã thiệt mạng trong "ngày đẫm máu".
Quân đội Myanmar chưa bình luận về vụ bạo lực, trong khi cảnh sát và phát ngôn viên quân đội cũng từ chối trả lời. Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị cho biết ít nhất 270 người bị bắt hôm 28/2, trong tổng số 1.132 người bị bắt, truy tố hoặc kết án từ sau đảo chính.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lên án cái ông gọi là "bạo lực ghê tởm" của lực lượng an ninh Myanmar, trong khi Ngoại trưởng Canada Marc Garneau cho rằng việc quân đội sử dụng vũ lực sát thương đối với người dân là "kinh khủng". Cả hai ngoại trưởng đều kêu gọi phản ứng thống nhất từ cộng đồng quốc tế.
Tom Andrews, đặc phái viên Liên Hợp Quốc về Myanmar, cho biết quân đội nước này chắc chắn sẽ tiếp tục sử dụng bạo lực, vì vậy cộng đồng quốc tế nên phối hợp phản ứng. Ông đề xuất lệnh cấm vận vũ khí toàn cầu, thêm nhiều biện pháp trừng phạt từ nhiều quốc gia hơn đối với những người đứng sau đảo chính, trừng phạt các doanh nghiệp quân đội và đưa sự việc lên Tòa Hình sự Quốc tế.
Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cũng lên án hành động bạo lực ở Myanmar. Các bộ trưởng châu Âu đồng ý áp dụng biện pháp trừng phạt đối với quân đội Myanmar, dự kiến được hoàn tất trong những ngày tới và sẽ có hiệu lực sau khi EU công bố chính thức.
Cảnh sát đụng độ người biểu tình Myanmar hôm 28/2. Video: Guardian .
Sức khỏe của Aung San Suu Kyi 'vẫn tốt' Nhân viên báo chí của đảng NLD xác nhận Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi có sức khỏe tốt trong thời gian bị quản thúc tại nhà. "Chúng tôi được biết rằng tình trạng sức khỏe của Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi ở Naypyidaw vẫn tốt. Theo thông tin tôi biết, bà ấy vẫn bị quản thúc tại...