Người Việt đang tự đầu độc nhau (Bài 3)

Nhiều khảo sát quốc tế uy tín cho thấy người Việt có vẻ ham “nhậu nhẹt” bậc nhất năm châu bốn bể, đặc biệt là giới trẻ.

Theo Liên minh Bảo vệ Chó châu Á (ACPA), mỗi năm Việt Nam xẻ thịt 5 triệu chú chó, đứng ở một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về ăn thịt chó. Còn tổ chức nghiên cứu thị trường Eurowatch thì thống kê năm 2012, Việt Nam đã tiêu thụ 3 tỉ lít bia (tương đương 3 tỉ USD) với mức bình quân 32 lít/người/năm, xếp thứ nhất khu vực ASEAN, thứ 3 châu Á và nằm trong số 25 nước uống bia rượu nhất thế giới.

“Bợm” rượu

Vào giờ cơm trưa hay sau giờ tan tầm, vòng quanh bất kỳ quán bia nào ở đất kinh kỳ này cũng thấy người chật như nêm. Như quán bia hơi Hải “xồm”, Lan “chín”… nằm ở đường Giảng Võ, Tăng Bạt Hổ… hai quán rượu được dân “xỉn” chuyên nghiệp ngồi “rách cả đũng quần” theo cách nói vui của họ ở Lê Văn Hưu lúc nào cũng… hết ghế. Ngoài việc gặp gỡ để hàn huyên, để thương thuyết, kết thúc những thương vụ… thì họ được uống cho thỏa chí… tang bồng cùng men say. Trong số ấy, giới trẻ, tuổi từ 22-40 phải chiếm 1/2.

Anh Nguyễn Đức Kiên, kế toán viên của một doanh nghiệp ở Hà Nội, năm nay mới 25 tuổi nhưng đã “nghiền” bia rượu đến độ được bạn bè đặt cho một biệt hiệu không “hổ danh” chút nào là “Kiên bợm” (bợm rượu, bia). Buổi sáng, khi dạ dày còn đang rỗng, Kiên “bợm” đã uống ít là vài chén, nhiều là nửa cút (1/4l) để “xúc miệng”. Đến trưa, “sống chết” Kiên cũng phải làm “mát lòng mát dạ” bằng 2 chai bia, mặc cho công ty có quy định cấm uống bia, rượu buổi trưa, mặc cho giờ làm việc có thể bắt đầu ngay khi bữa cơm của Kiên kết thúc. Còn đến chiều, đây mới là thời gian “đã đời” để Kiên “sống” thật với “ma men” trong người mình. Từ xẩm tối đến khuya Kiên có thể ngồi nhậu hết cốc bia này đến cốc bia khác với “mồi” nhậu có khi chỉ là lạc luộc, nem chua, có khi là nem Phùng, cá chỉ vàng nướng… Có lần đám bạn nhậu đã đếm số bia Kiên uống lên tới 30 cốc và những lần như vậy là “chuyện thường ngày ở huyện”.

Một bệnh nhân ngộ độc rượu methanol

Kiên tâm sự thật với bạn bè, toàn bộ tiền lương Kiên đều “cống nạp” hết cho chủ quán đến nỗi chủ quán bia “cỏ” ở phố Cửa Bắc, nơi Kiên còn coi hơn là nhà do thời gian chủ yếu sau một ngày làm việc Kiên đều ở đây nói vui, nếu mở “hội nghị khách hàng” thì Kiên sẽ là người đầu tiên mời đến dự. Kinh nhất là có lần, đi nhậu ở quán rượu nổi tiếng ở phố Lê Văn Hưu, Kiên cùng đám bạn nhậu khoảng 4 người, uống từ sáng đến tối hết hơn chục lít rượu nên lúc về ai nấy đều nhũn như sợi bún. Thậm chí Kiên còn không biết đang đi đâu về đâu. Chỉ biết sáng hôm sau tỉnh dậy, nghe người nhà kể lại có người đi đường dùng điện thoại của Kiên gọi đúng vào số ở nhà báo tin anh bị ngã bầm dập cả mặt rồi ngủ gục luôn bên đường không biết gì với chiếc xe đổ kềnh ra đường. Người nhà phải đến chở Kiên về.

Người uống rượu hay rượu “uống” người?

Không chỉ Kiên mà nhiều người dù ít tuổi nhưng đã biến mình thành “ma men”, để cho rượu “uống” mình chứ không phải mình uống rượu. Lưu Thành Việt, công nhân của một xưởng in ở bãi An Dương, Hà Nội, chưa đầy 25 tuổi mà cũng đã trở thành bậc “anh hùng” trong thế giới của người “3 say chưa chai” (3 chai chưa say). Thành có một sở thích uống rượu ngâm, dù ngâm gì cũng được từ tay gấu, thuốc bắc đến mơ, ong… và đã uống là phải say, thậm chí say như mình được… ngâm trong rượu mới… sướng! “Thành tích” của Thành là uống 1-2 lít mỗi lần. Thế nên lúc nào thấy Thành là thấy bộ dạng “ngây ngây”, hơi thở nồng nặc mùi rượu, ngay cả lúc làm việc. Đã nhiều lần chủ xưởng in nơi Thành làm việc cảnh báo nếu cứ trong tình trạng này, ông sẽ đuổi việc.

Nhưng khổ nỗi, lời ông nói chẳng giá trị gì, thậm chí như “nước đổ lá khoai”. Vì Thành biết, ông chủ mang ơn bố Thành, do đó sẽ không dám đuổi. Có lần, ông còn phải dìu Thành từ chỗ nhậu nhẹt về xưởng vì “chân nam đá chân chiêu”, Thành ngã luôn xuống cống, quần áo bốc mùi hôi thối, mặt mũi lem nhem bùn bẩn. Rất bực nhưng ông chẳng làm gì được. Với ham thích nhậu nhẹt như vậy, với thời gian say hơn tỉnh như vậy, đương nhiên Thành không bao giờ làm đủ công để hưởng đủ lương. Chí tiến thủ để có một tương lại xán lạn hơn lại càng không có. Cuộc sống của Thành cứ trôi đi trong chất men say, trong tình trạng rỗng túi vì mua rượu… Chưa kể đến Thành đã có dấu hiệu loạn thần vì rượu!

Những con số biết nói

Theo nghiên cứu của PGS.TS Huỳnh Văn Sơn, Phó chủ tịch Hội Tâm lý học xã hội Việt Nam về tình trạng sử dụng rượu, bia tại Việt Nam và những hành vi lệch chuẩn do rượu, bia mang lại tại TP Hồ Chí Minh, có đến 50,4% người được điều tra nói dối để được uống rượu, bia, gần 30% vay tiền để được uống, 23% người có sức khỏe không tốt vẫn duy trì thói quen uống rượu, bia, xấp xỉ 25% người cố tình uống rượu khi bị người khác ngăn cấm. Cũng theo nghiên cứu này, PGS.TS Huỳnh Văn Sơn cho thấy, có 40% người có dấu hiệu nghiện, 38% người sử dụng rượu bia đều đặn, người lệ thuộc hoàn toàn vào rượu bia là 4%.

Trước tình trạng tiêu thụ rượu bia của Việt Nam, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nhận định: Việt Nam là một trong số hiếm các quốc gia có xu hướng tăng nhanh về tiêu thụ bình quân rượu bia/người/năm. Trong khi trên thế giới lại có xu hướng ngược lại suốt chục năm qua. Trong đó, WHO đặc biệt nhấn mạnh tiêu thụ rượu bia bình quân của những người từ 15 tuổi trở lên (quy đổi thành rượu nguyên chất) đã tăng từ 1,35l năm 2001 lên 3,3l năm 2007, 3,54l năm 2008 và 4l vào năm 2010. Với đà “tăng trưởng” này, dự báo đến năm 2015-2025, mức tiêu thụ rượu bia nguyên chất bình quân với đối tượng từ 15 tuổi trở lên sẽ tăng 7l/người/năm, cao hơn mức trung bình của thế giới hiện tại 6,13l.

PGS.TS Huỳnh Văn Sơn nhận định với báo giới, nguyên nhân dẫn đến “nghiền” rượu bia của người Việt là do thói quen “mọi vấn đề đều được giải quyết trên bàn tiệc” dẫn đến ăn sâu vào tiềm thức trở thành “nếp” sống của họ. Dẫu vui hay buồn thì họ đều dùng rượu bia làm “công cụ” để giải tỏa. Tuy nhiên, bên cạnh nguyên nhân này thì có một nguyên nhân nữa không thể không đề cập đến là tính lười nhác của người Việt, nhất là giới trẻ hiện nay. Tính cách này nhiều nhà giáo dục, xã hội cho rằng do điều kiện kinh tế phát triển hơn trước, do đặc tính giáo dục thiên về kiến thức hơn là lao động, sự phát triển công nghệ… đã làm cho chí tiến thủ, khả năng lao động của lớp trẻ lười nhác hơn, “chuyên tâm” với những hưởng thụ hơn, trong đó có rượu bia. Và chính điều đó đã làm cho năng lượng sống của họ suy giảm.

Có câu” đa tửu bại tâm”, những người nghiện rượu bia ảnh hưởng đầu tiên bao giờ cũng là thần kinh trung ương. Tiếp đó là đến gan, thận. Các nhà khoa học đã tính, khi trong 100g máu có 0,52ml rượu nguyên chất thì trong não có 0,41ml, thận có 0,39 ml, cơ bắp có 0,33ml. Với lượng “tửu” ấy, cồn đã tác động mạnh đến hệ thần kinh làm cho góc nhìn bị thu hẹp, thời gian phản ứng chậm đi, giảm trí nhớ, loạn thần. Bởi theo nghiên cứu, chỉ uống 100ml rượu vang, thần kinh đã bị tác động, đặc biệt là não. Nếu uống 50g cồn hằng ngày, sẽ để lại tác động vĩnh viễn với hệ thần kinh. Ước lượng, uống 1 cốc bia, khoảng 100 nghìn tế bào não sẽ bị giết chết. Trong tình trạng say rượu thì số tế bào bị giết còn lên tới 10 triệu. Còn bệnh gan, theo một thống kê, 1/3 số người uống rượu sẽ bị viêm gan; 9-25% tiến triển sang xơ gan. Cùng với đó là bệnh gút, suy thận… Đó là chưa nói đến nếu rượu được sản xuất từ cồn công nghiệp hay chất methanol thì người uống rượu còn nhanh… xuống mồ nữa, “đốt cháy giai đoạn” bệnh tật như một số trường hợp tử vong vừa rồi.

WHO khuyến cáo: Để giảm thiểu hậu quả của sử dụng rượu bia đối với sức khỏe ở mức thấp nhất, nam giới chỉ nên dung nạp không quá 2 đơn vị rượu/ngày và nữ không quá 1 đơn vị rượu/ngày. Trong đó 1 đơn vị rượu tương đương 1 chai bia 330ml hoặc 1 chén rượu mạnh> 40 độ (30ml) hoặc 1 ly rượu vang 150ml.

Theo Nguyễn Bách

Petrotimes