Người Thái xứ Thanh thoát nghèo và chuyện thú vị từ… con bò
Bá Thước là 1 trong 5 huyện miền núi thuộc diện huyện nghèo 30a của tỉnh Thanh Hoá. Tuy vậy, khoảng 5 năm gần đây, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm mạnh với câu chuyện thú vị từ… con bò.
Bò giống và câu chuyện thoát nghèo bền vững
Bản Pạt có 175 hộ thì có tới 49 hộ nghèo và 43 hộ cận nghèo (chiếm hơn 50% dân số toàn bản). Nghèo đói khiến cho khung cảnh bản làng cũng đìu hiu, buồn bã. Ở đây nhà nào khá giả thì có ngôi nhà vách gỗ lợp tôn, còn lại đa phần là nhà mái tranh được dựng lên từ vài tấm vách, rỗng tuếch.
Bò giống được Viettel tặng cho bà Hà Thị Thẩm đã sinh 2 lứa. Ảnh: Thùy Anh
Chị Lương Thị Thái (36 tuổi, dân tộc Thái) ở thôn Pạt (Bá Thước, Thanh Hoá) là 1 trong 10 hộ dân vừa mới thoát nghèo. Thế nhưng, ngôi nhà của chị được dựng lên từ 4 cọc bê tông, bên cạnh quây vài viên gạch làm vách, phía trên lợp lá nhưng bốn bề không có một cánh cửa.
“Nhà mình còn nghèo lắm, chồng phải đi làm thuê rồi nhưng chỉ đủ ăn với nuôi con học thôi. May được Nhà nước tặng tiền xây nhà, tặng bò chăn nuôi nên gia đình mới bớt khổ” – chị Thái chia sẻ.
Con bò mà chị nhắc tới được Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông quân đội (Viettel) tặng hồi tháng 5.2017. Sau thời gian chăm bẵm, nó đã chửa và dự kiến sinh bê con vào tháng 3.2019. Chị Thái ấp ủ nhân giống thành đàn bò và đặt mục tiêu tiết kiệm tiền để sửa lại căn nhà.
Không chỉ xã Kỳ Tân, nhiều người nghèo trên địa bàn toàn huyện Bá Thước cũng được tặng bò, hỗ trợ tiền xây nhà. Bà Hà Thị Thẩm (60 tuổi) hộ nghèo ở thôn Tráng, xã Lâm Xa (Bá Thước, Thanh Hoá) cho biết, năm 2014 cũng được Viettel tặng 1 con bò cái. Sau hơn 3 năm nuôi dưỡng, con bò đã đẻ 2 lứa. Con bò đầu là bò đực, còn con bé là bò cái mới 7 tháng tuổi.
Chồng bị tai nạn lao động nằm liệt một chỗ, hai con bỏ học đi làm xa, ở nhà một mình bà Thẩm vật lộn với 2 sào ruộng và 3 con bò cùng 1 sào mía. Nhưng niềm vui vẫn đong đầy vì gia tài đang ngày một sinh sôi.
“Giờ đây tất cả lá mía, lá ngô đều được nhà tôi tận dụng để nuôi bò. Tôi dự định sẽ để 2 con bò con nuôi, rồi nhân đàn. Hôm rồi có người trả 22 triệu đồng con bò đực nhưng tôi không bán” – bà Thẩm kể.
Video đang HOT
Cần nhiều thứ để thoát nghèo
Là Bí thư, kiêm trưởng bản Pạt, ông Hà Xuân Thuỷ (55 tuổi) cho biết, so với mấy năm về trước, giờ đây bản làng đã đổi thay nhiều. Như nhà chị Lương Thị Thái giờ không chờ hỗ trợ nữa mà muốn vươn lên cùng với “chiếc cần câu” là con bò giống được tặng.
Chị Lương Thị Tăng – cán bộ chính sách xã Kỳ Tân cho biết, năm 2015 toàn xã có hơn 40% hộ nghèo thì năm 2018 chỉ còn 16,8%, cụ thể có 160 hộ nghèo/950 hộ. Thành quả này là nhờ chính quyền địa phương tuyên truyền bền bỉ nhằm thay đổi nhận thức của người nghèo, giúp họ chủ động vươn lên.
“Đặc biệt thời gian qua được bên Viettel tặng nhà, tặng bò bà con rất phấn khởi. Để hoạt động giảm nghèo có hiệu quả địa phương thường xuyên giám sát, hướng dẫn bà con cách chăm sóc bò” – chị Tăng chia sẻ.
Thực tế, việc được tặng bò giống và hỗ trợ tiền xây nhà kiên cố cho người dân không tạo ra một cú nhảy vọt về giảm nghèo tại Bá Thước. Thế nhưng, chiếc “cần câu” là con bò hay căn nhà là bệ đỡ để họ nỗ lực thoát nghèo bền vững. Với căn nhà kiên cố, những hộ nghèo ở Bá Thước bớt ốm đau, con bò giúp họ tận dụng được các sản phẩm nông nghiệp trồng được.
Và khi nỗ lực mỗi ngày để nuôi bò lớn, đẻ ra con bê, người nghèo tự phát hiện ra cho mình nhiều điều quan trọng hơn chính con bò được tặng. Giấc mơ có đàn bò của chị Thái hay bà Thắm phản ánh nỗ lực thoát nghèo bền vững thực sự chứ không còn rơi vào vòng luẩn quẩn hết hiện vật được tặng thì lại… tái nghèo.
Đại tá Lê Ngọc Vinh – Phó Chủ nhiệm Chính trị Tập đoàn Viettel chia sẻ: “Khi thực hiện chương trình 30A ở 3 huyện nghèo là Bá Thước, Mường Lát ( Thanh Hóa) và Đăk Rông (Quảng Trị), chúng tôi muốn cùng với người dân, chính quyền tạo ra sinh kế thoát nghèo bền vững chứ không tập trung vào những thứ có kết quả ngay nhưng không bền. Đó là lý do Viettel đầu tư nhiều vào hạ tầng an sinh xã hội như y tế, giáo dục, nhà ở và sinh kế như việc tặng bò giống, cây trồng…”.
Theo Danviet
Lãng phí từ mô hình giảm nghèo
Tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi, cách xoá nghèo theo kiểu cấp không, cho không, chưa giúp đồng bào có thêm hiểu biết, kỹ năng sản xuất.
Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách về xoá đói giảm nghèo, từng bước cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người nghèo, thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa nông thôn và thành thị, giữa các vùng, các dân tộc và các nhóm dân cư. Tuy nhiên, kết quả thực hiện các các chương trình, dự án giảm nghèo chưa thật sự bền vững, tỷ lệ hộ nghèo còn cao.
Nhóm hộ anh Phạm Văn Na ở xã Ba Giang, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi nuôi dê Bách Thảo thất bại.
Tại tỉnh Quảng Ngãi, nhiều năm qua, hàng trăm công trình, dự án với nhiều mô hình sinh kế hỗ trợ giống vật nuôi, cây trồng đã giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, ổn định cuộc sống.
Bên cạnh những mô hình phát huy hiệu quả, trên hành trình xoá đói giảm nghèo ở địa phương này đã bộc lộ nhiều hạn chế, hàng ngàn tỉ đồng trôi sông đổ biển.
Anh Phạm Văn Na ở thôn Nước Lô, xã Ba Giang, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi là một trong 6 hộ gia đình được hỗ trợ phát triển chăn nuôi từ mô hình nuôi dê Bách thảo vào năm 2016.
Nhiều mô hình chăn nuôi theo dự án giảm nghèo ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi thất bại gây lãng phí.
Theo anh Na, mỗi nhóm được hỗ trợ 11 con, nhưng đến nay đều đã chết hết do thời điểm cấp dê thời tiết không phù hợp. Hơn nữa, trước đây người dân chưa từng nuôi dê, nên không có kinh nghiệm để chăm sóc vật nuôi.
Gia đình anh Phạm Văn Na ở xã Ba Giang, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi là một trong số những hộ được thụ hưởng dự án giảm nghèo hỗ trợ giống con vật nuôi, cây trồng cho người dân miền núi tỉnh Quảng Ngãi mang đến nhiều nỗi lo. Thực tế cho thấy, nhiều mô hình nuôi thỏ, dê bách thảo, bò Zebu,... theo chương trình giảm nghèo ở các huyện miền núi đều không mang lại hiệu quả như mong muốn.
Gần 2 năm trôi qua, trong vườn nhà anh Hồ Văn Xoay ở thôn Gò Rô, xã Trà Phong, huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi ngổn ngang những chiếc lồng sắt cũ kỹ. Anh Xoay chưa dám vứt bỏ những vật dụng gỉ sét này vì lỡ bị đòi lại thì lấy đâu mà trả.
Cuối năm 2016, gia đình anh thuộc diện hộ nghèo được cấp 10 con thỏ giống để phát triển chăn nuôi. Anh Xoay học cách chăm sóc nhưng không hiểu sao, sau gần 3 tháng, đàn thỏ chết dần. Nhiều hộ nghèo trong thôn Gò Rô được cấp thỏ như gia đình anh Xoay cũng đứng ngồi không yên. Hơn 50 triệu đồng, hàng chục con thỏ giống từ dự án giảm nghèo tại xã Trà Phong, huyện Tây Trà coi như mất trắng.
Anh Hồ Văn Xoay than thở: "Bà con làm đúng kỹ thuật của cán bộ hướng dẫn nhưng thỏ ở đây không thích nghi được với môi trường. Triển khai mô hình nuôi thỏ ở đây rất khó vì bà con chưa tiếp xúc với những con vật nuôi này bao giờ".
Bà con miền núi Quảng Ngãi rất cần những mô hình chăn nuôi phù hợp với điều kiện của địa phương.
Tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi, cách xoá nghèo theo kiểu cấp không, cho không, chưa giúp đồng bào có thêm hiểu biết, kỹ năng và tổ chức sản xuất. Một số dự án, chương trình cũng chưa phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương.
Ông Hồ Văn Trực, Phó Bí thư Đảng Ủy xã Trà Khê, huyện Tây Trà cho rằng đã có nhiều mô hình rất kém hiệu quả: "Nếu chúng ta làm mô hình nhiều nhưng khâu quản lý và chăm sóc kém thì sẽ không mang lại hiệu quả. Chúng ta cần có phương pháp đầu tư hợp lý, tập huấn để bà con tiếp cận phương pháp chăm sóc có hiệu quả".
Chuyện lúng túng trong việc chọn con giống, cây giống phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, tập quán canh tác của người dân các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi diễn ra từ nhiều năm nay.
Ông Ngô Văn Trọng, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Ngãi cho biết, năm 2016, một số mô hình chăn nuôi dê mua giống dê ngoài Bắc đưa vào, do đó, dê không chịu được thời tiết nên bị chết.
Việc hỗ trợ hộ nghèo phát triển kinh tế gia đình tại tỉnh Quảng Ngãi còn nhiều lãng phí, chưa tạo bước đột phát theo mục tiêu của các chương trình giảm nghèo đặt ra.
Theo ông Lương Kim Sơn, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ngãi, bên cạnh những nguyên nhân khách quan có nhiều nguyên nhân chủ quan. Nhiều địa phương còn lúng túng trong việc xác định các loại cây trồng, con vật nuôi. Cụ thể như mô hình nuôi bò Zê bu ở các huyện miền núi không phù hợp với tập quán sản xuất và điều kiện chăn nuôi của đồng bào vùng cao. Sự trông chờ, ỷ lại của bà con cũng làm cho chuyện xoá đói giảm nghèo thêm khó khăn.
Ông Lương Kim Sơn, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ngãi thừa nhận hạn chế của phương thức hỗ trợ trước đây là thường hỗ trợ trực tiếp cho người dân và thường là cho không. Phương thức hỗ trợ này tạo ra tâm lý trông chờ, ỷ lại của người dân. Những nguyên nhân chủ quan cùng với nguyên nhân khách dẫn đến không đạt được chỉ tiêu giảm nghèo như mục tiêu đặt ra./.
Theo Vĩnh Thông/VOV-Miền Trung
VNPT ủng hộ 100 triệu đồng cho đồng bào bị thiệt hại do lũ lụt tại Thanh Hóa Ngày 13/9/2018, thông qua Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thanh Hóa, chuyên môn và công đoàn VNPT tại Thanh Hóa (Trung tâm Kinh doanh VNPT Thanh Hóa và VNPT Thanh Hóa) đã trao số tiền 100 triệu đồng ủng hộ cho đồng bào bị thiệt hại do lũ lụt tại các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa. Trước đó,...