Người Sán Dìu (Quảng Ninh) với những món ăn ngon

Sống tập trung ở Cẩm Phả, Vân Đồn, TP Hạ Long… ngời Sán Dìu làm nông nghiệp, chủ yếu là trồng cấy, chăn nuôi… Tuy ít nhiều mai một nhng cộngồng ngời Sán Dìu còn lu giữ nhiều nétẹp,ộcáo trong phong tục tập quán,ặc biệt là nghệ thuật ẩm thực trong những dịp lễ tết, hội hè.

Dùng nguyên liệu chủ yếu từ chính các sản phẩm nông nghiệp, chăn nuôi, ngời Sán Dìuã khéo léo chế biến ra nhiều mn ăn ngon,ộcáo, lại ấn tng kh phai khi thởng thức. Chúng tôi xin giới thiệu một số mn ăn của cộngồng bà con ngời Sán Dìu sống ở TP Hạ Long.

Khao nhục – Mn ăn công phu từt ln 36 loại gia vị

Đc chế biến từt ln ba chỉ nhng khao nhục (nhiều ni gọi là khau nhục) lại khiến ngời ăn không thấyy, mỡ mà lại c mùi vị rấtộcáo, bổ dỡng… Khao nhục là một mn ăn tiếp nhận kỹ thuật của ngời Hoa, chế biến rất công phu, tuân theo quy trình, bí quyết riêng. Từ lâu, mn ănã trở thành một mnặc sản dùng trong cỗ bàn sang trọng, tiếpn khách quý hoặc mỗi dịp lễ Tết của ngời dân tộc Sán Dìu.

Yếu tố quyếtịnh h, làm cho mn ăn này ngon lại nằm ở phầ biến nhân. Nhân cho mn ăn nàyc chế biến rất công phu. Nguyên liệu làm nhân gồm: Thịt nạc ngon băm nhỏ, mọc nhĩ, nấm hng, tỏi băm, phùi nhủi (một dạng gia vị nh ngũ vị hng), rau thồi sôi rửa hết muối (một loại rau muối mặn làm thức ăn của ngời Hoa ngời Tày, Nùng)… Tất cả băm nhỏ choo xào, nêm vừa cùng nớcịa liền. Nhân của khau nhục còn c 12 vị thuốc bắc nh: Hạt sen, ngũ vị hng, húng lìu… Theo những nghệ nhân già k lại thì mn ăn ngon, nhânú phải củ 36 loại gia vị phối hp với nhau. Thế nên mn ăn này xa vừa c h thm ngon vừa c tác dụng tốt bồi bổ sức khỏe, chữa bệnh… Thịt rán cắt thành miếngều, tùy ăn chừng 300-500 gramặt ngửao bát hấp cách thủy với nhân rắcều xung quanh. Thịtc hấp lửa liu riu trong 2-3 tiếng thậm chí lâu hn cho nhừ, gia vị quyệnot. Khi ăn, chỉ việc lấy bát to úp raĩaco hình tròn theo khuôn bát, c màung của bìt phía trên… Khôngy ngán, béo doc chế biến kỹ, khau nhục dễ ăn, ngậy, thm mùit, í, quyện với mùi thm của nhiều gia vị, thuốc bắc. Mn này là sự kết hp tuyệt vời khi ăn với mn da, hành truyền thống.

Bánh bạcầu: H của gạo nếp ngày Tết

Mn bánhộcáo này hình trònc chế biến từ những nguyên liệu sẵn c khi thu hoạch từ mùa vụ cuối năm. Mn bánh là sự kết hp giữa gạo nếp, vừng, lạcờng, mang mùi thm của gạo nếp, lạc vừng, ngọt nhẹ củaờng, dễ ăn mà lại không ngán.

Nhiều ngời già trong làng giải thích c lẽ vì n mang màu trắng nên gọi là bạcầu. Mn bánh ngon nàyc chế biến rất công phu từ khâu xay bột. Những phần gạo nếp thm ngon nhấtc lựa chọn làm nguyên liệu,em ngâm nớc từ 10-15 phút, vớt lên ráo rồiem giã. Gạocao cối to giã thủ công, dùng rây (một dụng cụ nh chiếc rổ nhỏ c mắt lới dày) lọc nhiều lần cho tới khi thành bột nhỏ mịn trắng tinh, sờ thấy mát, luồn qua kẽ tay làạt. Thờng thì khâu này c th mất tới nửa ngày.

Ngoài ra, sự công phu trong khâu chế biến bột chính là yếu tốem lại vịặc biệt cho mn bánh. Bộtcem về hòa nớc ấm xắt thành từng miếng tròn nhỏ thảo nồi nớc sôi luộc chín. Quy trình này lặpi lặp lại 2 lần nhằmảm bảo bột chín,m nớc, nhuyễn… Lần cuối, bộtc luộc cho tới khi từng lát mỏng bột luộc nổi lên thìạt. Bột còn nngc bàn tay nghệ nhân nặn thành từng miếng tròn, mỏng, to bằng miệng bát rồi gi tròn với nhân thành những chiếc bánh trắng xinh xắn. Nhân bánhc làm từ vừng, lạc rang giã nhỏ dậy mùi theo tỷ lệ 1-1 trộnều vớiờng trắng xay nhỏ. Bánh tròn ngon mềm, nhìn nh trong suốt, thậm chí thấy cả nhân bên trong, ăn vị thanh, thm mùi gạo nếp, lạc vừng. Không giống nhiều mn bánh khác, bánh bạcầu hoàn toàn không cần chiên rán hay hấp mà chỉ luộc nên c hộcáo, dễ ăn dù thực khách cònang no.

Bánh Tài-nồng-ệp: Bánh tng trng cho Trời

Bánh Tài-nồng-ệp (nhiều ni gọi Tà-nồng-ệp) chế biếnn giản hn là mn ăn a thích trong dịp Tết hoặc dịp ra Giêng. Bánh Tài-nồng-ệp c hình tròn, dẻo thm, c màungậm, thm mùi gạo nếp quyện vị của lạc, vừng. Nguyên liệu làm mn bánh này từ bột gạo nếp giã nhuyễn trộn với nớcờng phên (một loạiờng míaậmặcc cô thành bánh). Bộtc choo trộnánh kỹ với nớcờng phêno ra một loại bột dẻo màung. Bộtcổo khuôno hình rồiem hấp cách thủy với nớc gừng. Thông thờng, thời gian hấp bánh lên tới 7-8 giờ. Trớc khi bánh chín, chuẩn bị lấy vừng lạc rang chín xát vỏ rắcều lên trên bề mặt bánh. Bánh Tài-nồng-ệp c hình tròn mang theo tín ngỡng thờ trờiất của bà con ngời Sán Dìu.

Sống tập trung ở Cẩm Phả, Vân Đồn, TP Hạ Long… ngời Sán Dìu làm nông nghiệp, chủ yếu là trồng cấy, chăn nuôi… Tuy ít nhiều mai một nhng cộngồng ngời Sán Dìu còn lu giữ nhiều nétẹp,ộcáo trong phong tục tập quán,ặc biệt là nghệ thuật ẩm thực trong những dịp lễ tết, hội hè.

Dùng nguyên liệu chủ yếu từ chính các sản phẩm nông nghiệp, chăn nuôi, ngời Sán Dìuã khéo léo chế biến ra nhiều mn ăn ngon,ộcáo, lại ấn tng kh phai khi thởng thức. Chúng tôi xin giới thiệu một số mn ăn của cộngồng bà con ngời Sán Dìu sống ở TP Hạ Long.