Người miền Tây ngóng lũ
Lũ không về khiến nguồn lợi thủy sản cạn kiệt, đồng ruộng không được bồi đắp phù sa, hoạt động sản xuất của người dân trong mùa nước nổi cũng đìu hiu…
Theo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, mực nước vùng đầu nguồn sông Cửu Long hiện rất thấp. Trên sông T.iền, tại Tân Châu mực nước cao nhất chỉ 1,36 m; trên sông Hậu tại Châu Đốc là 1,20 m; thấp hơn cùng kỳ năm trước khoảng 40-50 cm. “Đến nay, chưa có dấu hiệu gì báo lũ về vùng đầu nguồn”, ông Khương Lê Bình, Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Đồng Tháp, nói.
Mùa lũ là cơ hội mưu sinh của rất nhiều người dân miền Tây, nhưng hai năm nay hầu như không có lũ. Ảnh: Cửu Long
Ngày nào cũng ra con kênh trước nhà ngóng lũ, lão nông Nguyễn Văn Út (70 t.uổi, huyện Tân Hồng tỉnh Đồng Tháp) buồn bã nói: “Gia đình tôi mấy đời sống ở xứ này, chưa bao giờ chứng kiến cảnh nước lũ kém như hai năm nay”.
Theo ông Út, nước không về thì dân địa phương chẳng nuôi cá, tôm, trồng rau được; sản vật mùa lũ như ếch, nhái, rắn, bông s.úng, điên điển… cũng nghèo nàn. “Năm ngoái, lúc này dù lũ rất nhỏ nhưng người dân cũng bắt ốc, cua, hái rau, nuôi ếch… kiếm sống tạm được”, ông Út nhớ lại.
Ngư dân Nguyễn Bá Hùng (38 t.uổi, huyện An Phú, An Giang) có thâm niên 18 năm hành nghề đáy cá trên sông Bình Di (nhánh đầu nguồn sông Hậu) cũng lần đầu tiên chứng kiến tình cảnh giữa tháng 8 mà lũ chưa về. “Năm ngoái, nước lũ về kém lắm nhưng 4 miệng đáy của gia đình tôi mỗi ngày cũng kiếm được vài trăm đến vài triệu đồng, sau khi trừ chi phí; còn nay, 4 miệng đáy vẫn treo trên giàn”, anh Hùng than vãn.
Theo ông Nguyễn Văn Buông – Phó phòng Nông nghiêp huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp – việc lũ không về khiến đất nông nghiệp không được bồi đắp phù sa, không có nước vệ sinh đồng ruộng. Bà con sẽ tốn nhiều chi phí phân bón, thuốc trừ sâu… khi vào vụ lúa mới.
Còn ông Nguyễn Minh Nhị – nguyên Chủ tịch UBND tỉnh An Giang (người khởi sự đề án khai thác lợi thế mùa nước nổi phát triển kinh tế từ năm 2001, sau đó nhiều địa phương khác trong vùng làm theo) cho rằng việc không còn lũ là “một tổn thất và mối đe dọa rất lớn cho miền Tây”.
Trước đây, hoạt động sản xuất mùa nước nổi ở hai địa phương đầu nguồn là An Giang và Đồng Tháp đã tạo ra giá trị hơn 5.000 tỷ đồng, giải quyết việc làm gần cả triệu lao động địa phương trong 3-4 tháng mùa lũ. Nhưng hai năm nay, lũ không có, hiệu quả của các mô hình sản xuất mùa nước nổi giảm mạnh.
Người khởi xướng chương trình “mưu sinh mùa lũ” ở miền Tây lo ngại, tổn thất do lũ không về trước mắt rất lớn, đặc biệt là chuyện sản xuất lúa, hoa màu, thủy sản gặp nhiều khó khăn, đội chi phí nhiều lần. Hàng triệu người dân mất đi nguồn sinh kế…
Video đang HOT
Theo ông Nhị, do biến đổi khí hậu và các nước đầu nguồn sông Mekong xây ngày càng nhiều đ.ập thủy điện trên dòng chính và các nhánh (kể cả Việt Nam) làm cho lưu lượng nước về hạ nguồn ngày càng ít. Gần đây, việc Thái Lan thực hiện dự án chia 50% nước sông Mekong phục vụ tưới tiêu 5 triệu ha đất nông nghiệp là vô cùng quan ngại.
“Ngay cả biển hồ ở Campuchia cũng có thể không còn nước, nói chi là Đồng bằng sông Cửu Long. Nếu không còn lũ thì chúng ta phải sống chung với mặn xâm nhập ngày càng khốc liệt hơn”, ông Nhị nói.
Cá linh, một đặc sản mùa lũ miền Tây ngày càng cạn kiệt. Ảnh: Cửu Long
Theo tiến sĩ Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu biến đổi khí hậu (Đại học Cần Thơ), lũ chưa về vì mùa mưa năm nay có thay đổi. Thứ nhất, mưa tập trung tại Đồng bằng sông Cửu Long khiến nước xả thẳng ra biển. Thứ hai, các trận bão không đi vào miền Trung mà chạy lên tuốt phía Bắc và Trung Quốc. “Trong khi vùng hạ Lào và miền Trung có vai trò quan trọng đưa lũ về miền Tây nhưng nay lại không có nước”, tiến sĩ Tuấn nói.
Cửu Long
Theo VNE
Người miền Tây phải trả 200.000 đồng cho một khối nước sông
'Khát' nghiêm trọng khi hạn và xâm nhập mặn khắc nghiệt nhất trăm năm qua hoành hành, người dân vùng sông nước phải mất 200.000 đồng để có một khối nước ngọt.
Nước máy ở Bến Tre nhiễm mặn vượt ngưỡng cho phép, người dân phải mua nước sông. Ảnh: Cửu Long
Toàn vùng Bến Tre đang bị thiên tai gay gắt, gây thiệt hại nặng nhất trong 13 tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL). Nước máy nhiễm mặn vượt mức cho phép nhiều ngày qua nên người dân phải mua nước sông của các sà lan, ghe lớn mang về từ các tỉnh xung quanh.
Để đáp ứng nhu cầu này, mỗi ngày ông Lương Văn Trung (ngụ huyện Mỏ Cày Bắc) cùng nhiều người sang huyện Cái Bè, T.iền Giang - nơi mặn chưa xâm nhập tới - bơm nước sông vào ghe, tàu rồi chở về bán với giá 100.000 đồng mỗi khối.
"Bình thường sà lan để chở cát thuê, khoảng 100 tấn. Nhưng cả tháng nay tôi chuyển sang nghề chở nước ngọt về bán cho bà con. Chi phí vận chuyển cũng cao, mất công lắm, nên mới bán mắc vậy", ông Trung cho biết.
Tuy nhiên, muốn đưa nước về nhà, người dân phải tốn thêm 100.000 đồng để thuê xe ba gác chở. Còn những hộ mua ít, mỗi can nhựa 20 lít (giá 5.000 đồng) phải thuê xe ôm chở mất 10.000 đồng.
Bà Võ Thị Diễm (ngụ phường 3, TP Bến Tre) cho biết, lúc đầu nước máy nhiễm mặn ít mọi người còn pha với nước uống đóng bình để nấu ăn. Dần dần những cơ sở bán nước uống đóng bình có giá rẻ cũng bị nhiễm mặn hết.
"Giờ nước máy mặn đắng, nếm thử là quéo lưỡi. Không có t.iền mua nước suối, nước khoáng của mấy hãng lớn nên tui chọn cách mua nước sông về lóng phèn để ăn uống. Còn tắm rửa vẫn dùng nước máy rồi xối lại vài ca nước ngọt để không bị rít, ngứa. Bà con ở đây nhiều người như gia đình tui lắm. Cả đời tui giờ mới thấy chuyện lạ vầy, người vùng sông nước lại phải mua nước sông", bà Diễm nói.
Tương tự, anh Thành ở phường 1 (TP Bến Tre) cho hay: "Nhà tôi có 2 con nhỏ nên nhu cầu nước ngọt nhiều hơn. Dù rất tiết kiệm nhưng mỗi ngày phải tốn ít nhất 80.000 đồng mua nước sông về xài".
Trong khi đó, ở các vùng nông thôn ven biển, người dân mua nước giếng với giá 150.000-200.000 đồng/m3 nhưng nguồn cung luôn rất hạn chế.
Nông dân Nguyễn Văn Luận ở huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre ngậm ngùi cắt lúa cho bò ăn. Ảnh: Cửu Long
Còn ở xã Phú Thuận, huyện Bình Đại, nửa tháng nay gia đình anhNguyễn Văn Luận đã hết rơm cho 7 con bò ăn. Giá rơm trên thị trường hiện là 2.000-2.500 đồng một ký (bằng nửa giá thóc), trong khi ruộng lúa không thể trổ bông vì thiếu nước nên anh Luận phải cắt lúa cho bò ăn.
"Mấy công ruộng nhà tui xa đầu kênh nội đồng nên phải canh con nước để đặt máy bơm. Nhưng cả tháng nay, nước kênh mặn chát không thể bơm được nên lúa khô héo dần. Tôi cắt lúa cho bò ăn dần mà đứt hết cả ruột. Vụ này cầm chắc lỗ hơn 15 triệu đồng, không biết lấy đâu t.iền nuôi mấy đứa con đang ăn học", anh Luận nói, giọng rầu rĩ.
Cùng cảnh khó, nông dân Đặng Văn Sáu (xã Vĩnh An, huyện Ba Tri) thở dài: "Cả đời tui ở đây chưa từng thấy đợt hạn mặn nào nguy hiểm thế này. Ba công lúa hơn tháng t.uổi đang xanh tốt thì sựng lại, cháy vàng từng ngày, đành bấm bụng cắt về cho bò ăn thay rơm".
Bên 5 công mía bị c.hết cháy từng ngày, vẻ mặt ông Võ Văn Quân (xã Đại Ân 1, huyện Cù Lao Dung, Sóc Trăng) buồn rượi. Nông dân 58 t.uổi cho hay, cả vùng bị nhiễm mặn, hơn tháng nay bà con chạy khắp nơi kêu bán mía giá rẻ nhưng chẳng ai mua.
"Thương lái vào rẫy bẻ vài cây nếm thử, nói mặn quá, trữ đường không đạt rồi lắc đầu ra về. Khó khăn vầy, nhiều người muốn cho không đám mía nhưng cũng chẳng ai lấy vì sợ tốn công thu hoạch mà bán không được", ông Quân nói.
Hàng nghìn ha mía ở Sóc Trăng c.hết cháy từng ngày do hạn mặn kéo dài. Ảnh:A.X
Chính quyền huyện Cù Lao Dung ghi nhận, địa bàn hiện có 6.700 ha mía bị hạn, mặn hoành hành. Nhiều diện tích mất trắng, người dân có nguy cơ thất thu hơn 200 tỷ đồng. Độ mặn trong nhiều ruộng mía đang rất cao, 10-15. Ở những diện tích vừa thu hoạch xong, ngành nông nghiệp khuyến cáo bà con tạm ngưng trồng vụ mới nhằm hạn chế thiệt hại vì theo dự báo thiên tai còn kéo dài đến tháng 6.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển tỉnh Sóc Trăng, địa phương cần hơn 20 tỷ đồng hỗ trợ cho người dân có diện tích sản xuất bị thiệt hại. Trong đó, thiệt hại về mía sẽ được hỗ trợ cao hơn vì chi phí gấp đôi lúa. Trong lúc chờ những chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, một số địa phương đã trích quỹ ngân sách dự phòng hỗ trợ cho người dân khắc phục khó khăn.
Hiện, 12/13 tỉnh thành ở miền Tây bị "lũ mặn" tấn công. Trong đó, 8 địa phương đã công bố tình trạng thiên tai. Trên các sông chính trong khu vực, mặn vào sâu vài chục đến gần 100 km.
Gần 600.000 người thiếu nước sinh hoạt, hàng trăm nghìn ha lúa đông xuân, vườn cây ăn trái, rau màu, vùng nuôi thủy sản... bị thiệt hại nghiêm trọng. Hạn mặn còn đe dọa 0,5 triệu ha lúa hè thu vụ tới không thể xuống giống được; tương đương 1 triệu hộ dân với khoảng 5 triệu người gặp khó.
Cửu Long
Theo VNE
Làm ăn mùa nước nổi: Thất thu vì lũ nhỏ! Theo những ngư dân chuyên "ăn" theo mùa lũ thì năm nay họ thất thu đáng kể khi nguồn lợi thủy sản giảm hơn 1 nửa so với năm rồi. Các làng nghề "ăn theo" mùa lũ, như làng lưới, lợp cua, tép, đóng xuồng... cũng hắt hiu Nhiều địa phương nói đến lũ, người dân khiếp vía. Riêng miền Tây, mùa lũ...
