Người không uống rượu vẫn có thể bị tổn thương gan do cồn

Theo dõi VGT trên

Một số loại vi khuẩn trong ruột sản sinh ra cồn chính là tác nhân gây ra những tổn thương gan ngay cả khi bạn không uống rượu.

Người không uống rượu vẫn có thể bị tổn thương gan do cồn - Hình 1

Lá gan khỏe mạnh (bên trái), với gan nhiễm mỡ do cồn hoặc không do cồn (bên phải). (Ảnh: Eranicle/Shutterstock)

Nhà nghiên cứu Jing Yuan và các đồng sự từ Viện Dịch tễ học Trung Ương Trung Quốc đã nghiên cứu tình trạng của một bệnh nhân NALFD dạng nặng. Người này thậm chí mắc hội chứng “nhà máy bia tự động” (ABS – auto brewery syndrome) khiến bệnh nhân có thể say bất cứ lúc nào và phải chịu đựng nhiều triệu chứng như nôn mửa, mệt mỏi, tê liệt sau khi ăn đồ có hàm lượng đường cao.

ABS là hội chứng gây ra rất nhiều sự phiền phức bởi bệnh nhân có thể bị say bất cứ lúc nào. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới quan hệ với người xung quanh mà còn kéo theo hàng loạt các triệu chứng như khó chịu, nôn mửa, tê liệt, mệt mỏi mãn tính cùng nhiều tác dụng phụ khác của hội chứng nghiện rượu.

Không chỉ thế, hội chứng này đôi khi cũng khiến bệnh nhân bị bắt khi lái xe vì nồng độ cồn trong máu vượt mức quy định. Điển hình là vụ một giáo viên 35 tuổi (Mỹ) được thẩm phán kết luận vô tội sau khi cô chứng minh mắc hội chứng “nhà máy bia tự động” chứ không hề uống rượu lúc cầm lái xảy ra vào khoảng cuối năm 2015.

Hiện nay, người bị ABS thường được điều trị bằng cách hạn chế carbohydrate, đường và sử dụng thuốc chống nấm. Những biện pháp này tuy không chữa khỏi hoàn toàn, song cũng giúp giảm nhẹ triệu chứng để cuộc sống bệnh nhân trở nên dễ dàng hơn.

Nguyên nhân gây ra hội chứng “nhà máy bia tự động” thường được cho là xuất phát từ nhiễm khuẩn nấm men, tuy nhiên bệnh nhân lại không hề có biểu hiện nhiễm khuẩn và cũng không hề phản ứng với các liệu pháp điều trị nấm.

Người không uống rượu vẫn có thể bị tổn thương gan do cồn - Hình 2

Theo Fox News, hội chứng “nhà máy bia tự động” là căn bệnh hiếm gặp trong đó loại nấm men Saccharomyces cerevisiae làm lên men thức ăn ở dạ dày, sản sinh ra ethanol, một thành phần của bia, rượu vang cùng các loại đồ uống có cồn khác. (Ảnh: health.howstuffworks.com)

Tìm hiểu và nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này, Yuan phát hiện loại cồn gây say cho bệnh nhân thực chất đến từ vi khuẩn trong ruột.

“Chúng tôi rất ngạc nhiên khi vi khuẩn có thể tạo ra nhiều rượu như vậy”, Yuan và các đồng sự bày tỏ sự kinh ngạc.

Video đang HOT

Đồng thời, Yuan cũng nhấn mạnh: “Khi cơ thể bị quá tải và không thể phân hủy chất cồn do những vi khuẩn này tạo ra, bệnh gan nhiễm mỡ có thể được hình thành và phát triển thành bệnh ngay cả khi người bệnh không sử dụng rượu”.

Qua xét nghiệm mẫu chất thải của các bệnh nhân mắc ABS, các nhà nghiên cứu xác định nguyên nhân là giống vi khuẩn đường ruột Klebsiella pneumonia.

Người không uống rượu vẫn có thể bị tổn thương gan do cồn - Hình 3

Quá trình gây bệnh cho gan từ vi khuẩn của các bệnh nhân mắc ABS. (Ảnh: iflscience)

Theo nghiên cứu, hầu hết ai cũng có vi khuẩn K.pneumonia trong hệ tiêu hóa, nhưng phần lớn chúng chỉ sản sinh một lượng cồn rất nhỏ. Trong khi đó, lượng cồn do giống vi khuẩn sản sinh được Yuan tìm thấy trong ruột bệnh nhân NAFLD cao gấp 6 lần bình thường.

Yuan phát hiện 60% người Trung Quốc mắc bệnh NALFD đều có khuẩn K.pneumonia sản xuất lượng cồn trong ruột lớn đáng kể, dù hiếm khi đủ để hình thành dấu hiệu ngộ độc. Hay nói cách khác, cứ trên 7 người sẽ có một người chưa cần uống rượu đã mắc bệnh gan do cồn tự sản sinh trong ruột.

Nhằm chứng minh vai trò của gây bệnh NAFLD của loại cồn này, Yuan đã tiến hành thử nghiệm đưa các chuỗi khuẩn K. pneumonia lên men cao vào cơ thể của chuột và thấy lượng mỡ tích tụ trong gan chúng tăng lên chỉ sau một tháng. Và sau một tháng tiếp theo, gan của chúng đã hình thành sẹo – dấu hiệu gan gặp thương tổn nghiêm trọng. Tuy nhiên, dấu hiệu này cuối cùng đã ngừng hẳn sau khi khuẩn K.pneumonia bị loại bỏ khỏi cơ thể chuột.

“NAFLD là một bệnh không đồng nhất và có thể có nhiều nguyên nhân”, Yuan nói thêm.

Những nghiên cứu này cho thấy vi khuẩn K. pneumonia rất có thể là một trong số đó. Đồng thời cũng thực hiện để xác định liệu vi khuẩn lên men này có thực sự ảnh hưởng đến mọi đối tượng hay không và tìm liệu pháp chữa trị bên cạnh biện pháp giảm lượng đường nạp vào cơ thể.

Lam Anh

Theo thoidai

Thực phẩm cần tránh nếu bị gan nhiễm mỡ

Thịt đỏ, thực phẩm chế biến, rượu,... là những thứ chúng ta cần tránh nếu bị bệnh gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ đơn giản có nghĩa là có quá nhiều chất béo trong gan, điều này có thể dẫn đến suy giảm chức năng gan. Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh này. Trong đó, chế độ ăn uống đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh. Một số thực phẩm dưới đây có liên quan đến sự phát triển và tiến triển của bệnh gan nhiễm mỡ mà chúng ta nên tránh, theo Mrhealthyfrog.

Rượu

Rượu là nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ cũng như các bệnh gan khác. Uống rượu quá mức gây hại cho gan do độc tố tích tụ, khiến gan không thể phân giải chất béo đúng cách; chất béo sau đó tích tụ trong gan dẫn đến bệnh.

Thực phẩm cần tránh nếu bị gan nhiễm mỡ - Hình 1


Uống rượu quá mức gây hại cho gan. Ảnh: Internet

Thực phẩm chiên

Thực phẩm chiên thường chứa chất béo bão hòa và có hàm lượng calo cao không tốt cho gan. Một lối sống ít vận động kết hợp với ăn nhiều thực phẩm chiên có thể tích tụ chất béo cao hơn trong cơ thể. Chính vì thế, chúng ta có thể hấp hoặc luộc thức ăn thay vì chiên để bảo vệ cơ thể.

Thực phẩm cần tránh nếu bị gan nhiễm mỡ - Hình 2


Thực phẩm chiên thường chứa chất béo bão hòa và có hàm lượng calo cao không tốt cho gan. Ảnh: Internet

Muối

Tiêu thụ nhiều muối có thể dẫn đến huyết áp cao và tổn thương gan. Cắt giảm lượng muối đến giới hạn lý tưởng là không quá 1.500 mg mỗi ngày đối với hầu hết người trưởng thành, đặc biệt đối với những người bị huyết áp cao đã được chứng minh là cải thiện huyết áp, cũng như sức khỏe của gan và tim.

Thực phẩm cần tránh nếu bị gan nhiễm mỡ - Hình 3


Tiêu thụ nhiều muối có thể dẫn đến huyết áp cao và tổn thương gan. Ảnh: Internet

Thịt đỏ

Người bị gan nhiễm mỡ cũng không nên ăn thịt nhiều, đặc biệt là các loại thịt đỏ, vì chúng chứa nhiều chất béo bão hòa, nên có thể dẫn đến sự gia tăng chất béo và calo trong cơ thể. Chính vì thế, người bị gan nhiễm mỡ có thể thay thế thịt đỏ bằng cá tươi trong chế độ ăn hằng ngày để bảo vệ sức khỏe của mình.

Thực phẩm cần tránh nếu bị gan nhiễm mỡ - Hình 4


Ăn nhiều thịt đỏ có thể dẫn đến sự gia tăng chất béo và calo trong cơ thể. Ảnh: Internet

Thực phẩm chế biến

Phần lớn thực phẩm chế biến là không lành mạnh. Thực phẩm chế biến thường chứa nhiều chất béo và calo. Tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến có thể gây tổn thương gan, tổn thương tim và thậm chí dẫn đến đột quỵ.

Thực phẩm cần tránh nếu bị gan nhiễm mỡ - Hình 5


Tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến có thể gây tổn thương gan. Ảnh: Internet

CHÂU NGUYÊN

Theo PLO

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Phát hiện phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho ung thư gan ác tínhPhát hiện phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho ung thư gan ác tính
10:05:23 11/03/2025
Khoa học cảnh báo: Mất ngủ, dễ mắc 3 bệnh phổ biến nàyKhoa học cảnh báo: Mất ngủ, dễ mắc 3 bệnh phổ biến này
18:01:22 09/03/2025
Gia tăng các ca cấp cứu tại các bệnh viện trong tỉnhGia tăng các ca cấp cứu tại các bệnh viện trong tỉnh
09:44:36 10/03/2025
Bé gái "đen kịt" khi vào viện, cha mẹ cũng bỏng nặng trong vụ cháy ở TPHCMBé gái "đen kịt" khi vào viện, cha mẹ cũng bỏng nặng trong vụ cháy ở TPHCM
16:06:56 09/03/2025
Nữ sinh 15 tuổi thủng tá tràng sau cơn đau dữ dội vùng thượng vịNữ sinh 15 tuổi thủng tá tràng sau cơn đau dữ dội vùng thượng vị
21:16:56 09/03/2025
Loại rau gia vị ai cũng từng ăn, là 'khắc tinh' của sỏi thận lại siêu bổ dưỡngLoại rau gia vị ai cũng từng ăn, là 'khắc tinh' của sỏi thận lại siêu bổ dưỡng
09:35:40 10/03/2025
U40 gặp dấu hiệu này chứng tỏ xương đang lão hóa nhanh, dễ mắc bệnhU40 gặp dấu hiệu này chứng tỏ xương đang lão hóa nhanh, dễ mắc bệnh
10:01:38 11/03/2025
Viêm tuyến giáp Hashimoto có biểu hiện như thế nào?Viêm tuyến giáp Hashimoto có biểu hiện như thế nào?
11:59:17 11/03/2025

Tin đang nóng

Tro cốt của diễn viên Quý Bình chưa được rải xuống biển theo di nguyện, lý do là gì?Tro cốt của diễn viên Quý Bình chưa được rải xuống biển theo di nguyện, lý do là gì?
06:45:18 11/03/2025
Nữ tài xế đạp nhầm chân ga tông chết chủ tiệm rửa ô tôNữ tài xế đạp nhầm chân ga tông chết chủ tiệm rửa ô tô
06:27:14 11/03/2025
Thùy Tiên nỗ lực cứu vớt nhan sắc sau khi bị "ống kính hung thần" dìm thê thảm, lộ cả rổ khuyết điểm giữa trời TâyThùy Tiên nỗ lực cứu vớt nhan sắc sau khi bị "ống kính hung thần" dìm thê thảm, lộ cả rổ khuyết điểm giữa trời Tây
06:21:20 11/03/2025
Sao Việt 11/3: Bạn gái kém 36 tuổi mặc hở bạo dự sự kiện cùng Việt AnhSao Việt 11/3: Bạn gái kém 36 tuổi mặc hở bạo dự sự kiện cùng Việt Anh
08:06:12 11/03/2025
Nữ chính 'Cha tôi, người ở lại' gần 30 tuổi gây sốt với vai nữ sinh lớp 10 trong veoNữ chính 'Cha tôi, người ở lại' gần 30 tuổi gây sốt với vai nữ sinh lớp 10 trong veo
07:03:59 11/03/2025
Ai đã đẩy Kim Sae Ron vào đường cùng, khiến cô phải đăng ảnh thân mật với Kim Soo Hyun?Ai đã đẩy Kim Sae Ron vào đường cùng, khiến cô phải đăng ảnh thân mật với Kim Soo Hyun?
06:25:11 11/03/2025
Bạch Lộc vĩnh viễn không quên người giúp mình đổi đời: Lưu giữ 1 tin nhắn suốt 12 nămBạch Lộc vĩnh viễn không quên người giúp mình đổi đời: Lưu giữ 1 tin nhắn suốt 12 năm
06:01:27 11/03/2025
Chấn động giữa đêm: Kim Soo Hyun sắp bị đệ đơn tố cáo vì quan hệ tình dục với trẻ vị thành niên?Chấn động giữa đêm: Kim Soo Hyun sắp bị đệ đơn tố cáo vì quan hệ tình dục với trẻ vị thành niên?
06:00:32 11/03/2025

Tin mới nhất

Ăn cá bổ dưỡng nhưng tránh 4 loại có thể gây ung thư

Ăn cá bổ dưỡng nhưng tránh 4 loại có thể gây ung thư

12:22:10 11/03/2025
Ngoài ra, cá nướng thường được chiên hoặc áp chảo, chất dinh dưỡng trong cá sẽ bị phá hủy ở nhiệt độ cao, làm giảm đáng kể giá trị dinh dưỡng của cá. Do đó, nên giảm tần suất ăn cá nướng và lựa chọn phương pháp nấu ăn lành mạnh hơn.
Những thuốc nào cần uống sau khi bị đột quỵ?

Những thuốc nào cần uống sau khi bị đột quỵ?

12:02:58 11/03/2025
Người bệnh có thể phải dùng aspirin hoặc các loại thuốc chống tiểu cầu khác trong suốt quãng đời còn lại, nếu bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc TIA.
Nguyên nhân khiến da thường xuyên bị khô, ngứa

Nguyên nhân khiến da thường xuyên bị khô, ngứa

11:49:06 11/03/2025
Tình trạng da khô ngứa, kích ứng có thể xảy ra nhiều hơn ở những người bị viêm da dị ứng, bệnh vẩy nến, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, tắm nước quá nóng.
Hà Nội: Bé 4 tuổi thoát nguy cơ thủng thực quản do nuốt phải pin cúc áo

Hà Nội: Bé 4 tuổi thoát nguy cơ thủng thực quản do nuốt phải pin cúc áo

09:40:22 11/03/2025
Pin cúc áo không chỉ là một dị vật thông thường mà còn có thể gây tổn thương nặng nề chỉ trong vài giờ đầu. Do có tính chất ăn mòn kèm cơ chế dòng điện, nên sẽ gây bỏng loét dẫn tới thủng rất sớm, đặc biệt pin to mắc ở thực quản như của...
Vì sao hoa cúc và kỷ tử là thuốc quý của phụ nữ?

Vì sao hoa cúc và kỷ tử là thuốc quý của phụ nữ?

09:18:11 11/03/2025
Hoa cúc và câu kỷ tử, thêm vào sáu vị thuốc trong Lục Vị Địa Hoàng Hoàn, bao gồm thục địa hoàng, hoài sơn, sơn thù, mẫu đơn bì, phục linh, trạch tả sẽ phát huy tối đa công dụng dưỡng gan sáng mắt.
8 thói quen sau bữa tối giúp tiêu hóa nhanh hơn

8 thói quen sau bữa tối giúp tiêu hóa nhanh hơn

09:08:56 11/03/2025
Uống các loại trà thảo mộc như bạc hà, gừng hoặc hoa cúc có tác dụng làm dịu đường tiêu hóa, ngăn ngừa đầy hơi và làm giảm đau dạ dày, giúp tiêu hóa dễ dàng hơn và cải thiện hiệu quả.
Quảng Nam: Hàng trăm trẻ bị sốt, huyện Nam Trà My thông tin kết quả xét nghiệm

Quảng Nam: Hàng trăm trẻ bị sốt, huyện Nam Trà My thông tin kết quả xét nghiệm

09:06:21 11/03/2025
Để đảm bảo điều trị cho bệnh nhân, Trung tâm y tế huyện đã sẵn sàng cơ số thuốc, tổ chức khám bệnh và cấp phát thuốc theo dõi điều trị cho các trẻ đang điều trị; đảm bảo đủ giường bệnh để tiếp nhận cách ly điều trị các ca bệnh nặng chuy...
Trẻ sốt cao co giật khi bị cúm, cha mẹ lưu ý điều gì?

Trẻ sốt cao co giật khi bị cúm, cha mẹ lưu ý điều gì?

09:04:22 11/03/2025
Hãy cho trẻ uống đủ nước và bù điện giải cho trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất. Cha mẹ hãy cố gắng khuyến khích trẻ uống nước, nước ép trái cây, nước dừa, nước rau, sữa... để tránh tình trạng mất nước do sốt cao.
Stress và bệnh đái tháo đường

Stress và bệnh đái tháo đường

20:01:06 10/03/2025
Bệnh nhân đái tháo đường cần có suy nghĩ tích cực, không trầm trọng hóa bệnh tật của bản thân, cũng không quá chủ quan trong sử dụng thực phẩm, trong lối sống, sinh hoạt.
Uống rượu có diệt được virus cúm?

Uống rượu có diệt được virus cúm?

19:56:33 10/03/2025
Khi uống rượu, mọi người cảm thấy nóng do bị kích thích thần kinh, tạo cảm giác ấm nóng tạm thời, không làm tăng thân nhiệt. Lạm dụng rượu có thể gây rối loạn cơ thể, mất kiểm soát và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Vì sao đàn ông giảm tuổi thọ khi độc thân?

Vì sao đàn ông giảm tuổi thọ khi độc thân?

19:53:56 10/03/2025
Hầu hết các nghiên cứu đều ghi nhận không có khác biệt giữa hai giới, nhưng, trong một số ít nghiên cứu cho thấy có khác biệt, hầu hết đều phát hiện đàn ông độc thân có nguy cơ chết sớm cao hơn phụ nữ độc thân.
Khắc phục bất lợi của thuốc tránh thai

Khắc phục bất lợi của thuốc tránh thai

19:48:42 10/03/2025
Mặc dù thuốc tránh thai có thể có nhiều tác dụng khác nhau đối với sức khỏe, nhưng điều quan trọng cần nhớ là chúng mang lại nhiều lợi ích hơn là tác dụng phụ.

Có thể bạn quan tâm

Tử vi 12 con giáp thứ Ba ngày 11/3/2025: Sửu gặp biến động, Thân có lộc làm ăn

Tử vi 12 con giáp thứ Ba ngày 11/3/2025: Sửu gặp biến động, Thân có lộc làm ăn

Trắc nghiệm

12:33:36 11/03/2025
Dưới đây là dự báo chi tiết về công việc, tài lộc và tình cảm của từng con giáp trong ngày hôm nay.Cùng xem bạn sẽ gặp vận may nào nhé!
Bắc Giang: Hai cháu bé đuối nước thương tâm

Bắc Giang: Hai cháu bé đuối nước thương tâm

Tin nổi bật

12:32:48 11/03/2025
Anh L đã hô hoán hàng xóm cùng gia đình xuống ao vớt các cháu và đưa đi bệnh viện để cấp cứu. Tuy nhiên, do không phát hiện, cấp cứu kịp thời nên hai cháu nhỏ đã tử vong.
Người đàn ông nhặt được 'vỏ sò' sau đó phát hiện ra mình may mắn khi còn sống

Người đàn ông nhặt được 'vỏ sò' sau đó phát hiện ra mình may mắn khi còn sống

Lạ vui

12:18:53 11/03/2025
Một người lặn biển ở Biển Đỏ của Ai Cập nghĩ rằng mình đã bắt gặp một vỏ sò tuyệt đẹp, nhưng sau đó mới nhận ra mình may mắn như thế nào khi còn sống.
Độ tuổi nào là thời điểm thích hợp để bắt đầu sử dụng collagen?

Độ tuổi nào là thời điểm thích hợp để bắt đầu sử dụng collagen?

Làm đẹp

11:57:35 11/03/2025
Collagen không chỉ hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch bằng cách thúc đẩy hoạt động của các lợi khuẩn, mà còn giúp cải thiện vấn đề táo bón và duy trì làn da căng mịn. Đặc biệt hơn, collagen còn góp phần nâng cao hiệu suất hoạt động của não ...
Báo Trung: Gia đình Kim Sae Ron nắm giữ 200 ảnh tình cảm của con gái và Kim Soo Hyun, có cả bằng chứng yêu năm 16 tuổi?

Báo Trung: Gia đình Kim Sae Ron nắm giữ 200 ảnh tình cảm của con gái và Kim Soo Hyun, có cả bằng chứng yêu năm 16 tuổi?

Sao châu á

11:34:47 11/03/2025
Blogger săn tin giải trí hàng đầu xứ Trung khẳng định gia đình Kim Sae Ron đang nắm trong tay 200 bức ảnh tình cảm của con gái và Kim Soo Hyun
Ấn tượng với hình ảnh nữ chiến sĩ công an trình diễn áo dài

Ấn tượng với hình ảnh nữ chiến sĩ công an trình diễn áo dài

Thời trang

11:09:29 11/03/2025
Thông qua các tác phẩm này, nhà thiết kế muốn tôn vinh hình ảnh chiếc áo dài trong đời sống xã hội, đề cao vẻ đẹp, vai trò của phụ nữ nói chung và người phụ nữ công an thành phố Hải Phòng nói riêng.
Hành trình yêu thương, biết ôn cùng tiktoker Nguyễn Phương Anh

Hành trình yêu thương, biết ôn cùng tiktoker Nguyễn Phương Anh

Netizen

10:37:00 11/03/2025
Trong một thế giới ngày càng bận rộn và đầy áp lực, hạnh phúc dường như trở thành một điều xa xỉ đối với nhiều người
Giáo hoàng Francis đã vượt qua giai đoạn nguy kịch

Giáo hoàng Francis đã vượt qua giai đoạn nguy kịch

Thế giới

10:16:57 11/03/2025
"Tuy nhiên, do tình trạng lâm sàng phức tạp của Giáo Hoàng và nhiễm trùng nghiêm trọng tại thời điểm nhập viện, việc tiếp tục điều trị bằng dược lý trong môi trường bệnh viện vẫn sẽ cần thiết trong một khoảng thời gian" - Vatican nói th...
Sergio Ramos lại tỏa sáng ở giải VĐQG Mexico

Sergio Ramos lại tỏa sáng ở giải VĐQG Mexico

Sao thể thao

10:14:48 11/03/2025
Trung vệ kỳ cựu Sergio Ramos ghi bàn thứ hai kể từ khi chuyển đến giải VĐQG Mexico thi đấu cho CLB Monterrey, với cú đánh đầu từ phạt góc sở trường làm tung lưới Cruz Azul.
Hòn đảo tỷ phú với những bãi biển đẹp ngỡ ngàng

Hòn đảo tỷ phú với những bãi biển đẹp ngỡ ngàng

Du lịch

09:18:23 11/03/2025
St Barthelemy, quốc đảo nhỏ bé ở vùng Caribe, nổi tiếng với những bãi biển tuyệt đẹp và thu hút một số nhân vật giàu có nhất thế giới.
2 thứ trên giường là "ổ vi khuẩn" dai dẳng, nhưng 90% chúng ta quên vệ sinh thường xuyên

2 thứ trên giường là "ổ vi khuẩn" dai dẳng, nhưng 90% chúng ta quên vệ sinh thường xuyên

Sáng tạo

09:00:38 11/03/2025
Giường ngủ là nơi ta thả lỏng cơ thể, nạp lại năng lượng sau ngày dài mệt mỏi - lại có thể là tụ điểm của vi khuẩn nếu không được chăm sóc đúng cách.