Người dân bức xúc vì hai ‘ông lớn’ cá tra xả ‘trộm’ nước thải

BỬU ĐẤU16:52 18/07/2022

Cử tri huyện Châu Phú, An Giang bức xúc vì hai doanh nghiệp nuôi hàng trăm hecta cá tra nhưng lại xả thải ra môi trường gây ô nhiễm.

Trong khi đó, doanh nghiệp cho rằng đơn vị làm nhưng chậm được cấp phép là do luật thay đổi liên tục.

Ông Năm To chỉ tay xuống kênh 7, thuộc xã Mỹ Phú, huyện Châu Phú – nơi có đường ống nước thải của vùng nuôi cá tra Lộc Kim Chi đâm thẳng xuống – Ảnh: BỬU ĐẤU

Đó là vùng nuôi cá tra của Công ty TNHH phát triển Lộc Kim Chi (350ha), ở xã Mỹ Phú, huyện Châu Phú và Công ty cổ phần Tập đoàn Nam Việt (600ha, với 150ha ương giống và 450ha cá tra thương phẩm), ở xã Bình Phú, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang.

Ngày 18-7, dẫn chúng tôi men theo tuyến kênh 7, thuộc xã Mỹ Phú, huyện Châu Phú, ông Nguyễn Văn To (67 tuổi) – than thở: “Từ khi có vùng nuôi cá tra của Lộc Kim Chi thì bà con khu vực này lãnh đủ về ô nhiễm môi trường nước, không khí.

Nước thải từ hầm cá thì doanh nghiệp này xả thải trực tiếp xuống kênh, còn trên bờ thì công nhân thường xuyên chở cá chết làm hôi thối khắp nơi. Bà con đã có ý kiến nhiều lần nhưng đến nay vẫn đi vào quên lãng”.

Trả lời Tuổi Trẻ Online vì sao nuôi cá hàng trăm hecta nhưng lại không xin phép xả thải môi trường, ông Trần Văn Lật – giám đốc Công ty TNHH phát triển Lộc Kim Chi – nói: “Chúng tôi đang xin Bộ Tài nguyên và môi trường giấy phép xả nước thải ra môi trường.

Doanh nghiệp cũng rất muốn xin giấy phép sớm để chúng tôi làm giấy chứng nhận, chứng chỉ vùng nuôi để xuất khẩu cá tra. Doanh nghiệp làm chậm cũng là do chính quyền ít hỗ trợ chúng tôi”.

Video đang HOT

Lãnh đạo vùng nuôi cá tra của Tập đoàn Nam Việt Bình Phú cho biết vùng nuôi cá giống có giấy xả thải nhưng khu vực cá tra thương phẩm đang chờ cấp phép xả thải – Ảnh: BỬU ĐẤU

Trước kỳ họp HĐND tỉnh An Giang lần thứ 8, nhiều cử tri lo lắng việc vùng nuôi cá tra của Tập đoàn Nam Việt xả nước thải ra môi trường khi chưa có giấy phép xuống kênh 11.

Ông Trần Ngọc Hiến – giám đốc vùng nuôi cá tra Nam Việt Bình Phú – cho biết dự án nuôi cá tra 3 cấp công nghệ cao gồm 2 dự án nuôi cá tra giống và cá tra thương phẩm. Đối với vùng cá tra giống đã có giấy phép xả thải môi trường, còn khu vực vùng nuôi cá tra thương phẩm thì đang trình hồ sơ gửi cho Bộ Tài nguyên và môi trường.

“Giấy phép khai thác nước mặt thì chúng tôi có rồi, còn giấy phép xả thải ra môi trường đang xin hồ sơ, thủ tục ở Bộ Tài nguyên và môi trường. Do luật thay đổi nên giấy phép mới này sẽ tích hợp hết các quy định cho dự án này luôn. Mỗi ngày chúng tôi xả thải 10.000 – 20.000m ³ nước”, ông Hiến nói.

Trước đó, ngày 12-7, tại kỳ họp HĐND tỉnh An Giang lần thứ 8, ông Nguyễn Việt Trí – giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh An Giang – cho biết: “Thật ra cho đến nay, tất cả các lần xả nước thải ra môi trường của công ty Nam Việt và Lộc Kim Chi đều không đạt yêu cầu theo quy định.

Công ty Nam Việt hứa đến tháng 7 và Công ty Lộc Kim Chi hứa đến tháng 10 sẽ hoàn thành các thủ tục môi trường theo quy định nhưng chưa xong. Hai dự án này hình thành từ năm 2018 đến nay nhưng chưa hoàn thành hết các thủ tục, do là mô hình mới, đi đầu phát triển kinh tế – xã hội.

Do đó, hướng của ngành sẽ uốn nắn giúp doanh nghiệp hoàn thiện, chứ không thể buộc họ dừng hoạt động là thiệt hại rất lớn”.

Sản xuất, xuất khẩu cá tra phục hồi mạnh

Sau biến động tăng giá xăng, dầu là ảnh hưởng của giá vật tư đầu vào của ngành cá tra.

Tuy nhiên, từ cộng hưởng của tác động dịch bệnh COVID-19, nhiều nông dân đã lo ngại, không dám thả nuôi cá tra. Điều này đã khiến cho nguồn nguyên liệu cá tra cung ứng cho chế biến và xuất khẩu thiếu hụt, kéo theo giá cá tra biến động liên tục trong thời gian qua.

Chế biến cá tra xuất khẩu tại Công ty Cổ phần XNK Thủy sản Cần Thơ. Ảnh: Danh Lam/TTXVN

Giá cá liên tục tăng

Trong suốt mấy tháng qua, ngành cá tra Việt Nam đã hồi sinh mạnh mẽ sau 3 năm ảm đạm. Hiện tại, giá cá tra nguyên liệu đã tăng tới 25% so với cuối năm ngoái, chạm mốc kỷ lục khoảng 32.000 đồng/kg và có nơi giá cá tra nguyên liệu còn cao hơn. Nguyên nhân của đợt tăng giá vừa qua xuất phát từ việc thiếu hụt nguồn cung.

Theo ông Nguyễn Thành Sơn, trú tại xã Hòa Hưng, huyện Cái Bè, với giá này, người nuôi lãi khoảng 7.000 đồng/kg. Gia đình ông có thâm niên hàng chục năm gắn bó với nghề nuôi cá tra xuất khẩu vẫn cố gắng đeo đuổi nghề. Hiện ông có 2 ao nuôi, tổng diện tích khoảng 2.000 m2 mặt nước. Trong những ngày tới, sản lượng cá xuất ao của gia đình ông Sơn vào khoảng 200 tấn cá tra thương phẩm.

Giá cá tra hồi phục và tăng mạnh mang lại niềm vui cho nông dân. Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Sơn đánh giá, nghề nuôi cá da trơn tại Tiền Giang vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, bấp bênh khó lường do giá vật tư nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi, nhiên liệu và các mặt hàng thiết yếu cho đời sống khác đều tăng mạnh trong những ngày qua.

Thêm vào đó, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho hay, nguyên nhân của đợt tăng giá vừa qua xuất phát từ việc thiếu hụt nguồn cung. Năm 2021, dưới tác động của dịch COVID-19 và đứt gãy chuỗi cung ứng nhiều hộ đã không thể thả nuôi theo đúng kế hoạch cho năm nay. Các ao cá chỉ duy trì, hạn chế cho ăn và không dám thả nuôi thêm. Điều này dẫn tình trạng thiếu hụt nguồn cung ngay từ đầu năm.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) cũng dự báo việc thiếu hụt nguyên liệu có thể kéo dài đến hết quý II năm nay. Nguồn cung khan hiếm trong khi nhu cầu tăng càng là yếu tố hỗ trợ mạnh đối với giá cá tra nguyên liệu. VASEP cho biết, trong 3 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cá tra của cả nước ước đạt 646 triệu USD, tăng 88% so với cùng kỳ năm 2021, chiếm khoảng 27% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của cả nước.

Mặc dù giá cá tra đang có hướng thuận lợi cho người nuôi, nhưng lãnh đạo ngành nông nghiệp các địa phương có nuôi cá tra đang lo ngại, nông dân sẽ vì con số lợi nhuận này mà lại thả nuôi ồ ạt, làm cho nguồn cung cá tra trong nước mất phương hướng sản xuất.

Chính vì vậy, ngành nông nghiệp các địa phương phân tích rõ cho người nuôi rằng, tình hình giá thức ăn, thuốc thủy sản, vật tư đầu vào... đều tăng mạnh sẽ kéo chi phí giá thành nuôi cá tra tăng lên.

Do đó, các doanh nghiệp và người nuôi cá cần nhanh chóng ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tăng cường liên kết, hợp tác... nhằm giảm chi phí giá thành, giảm tỷ lệ hao hụt, tăng chất lượng để tăng sức cạnh tranh. Đồng thời, đáp ứng đa dạng thị trường xuất khẩu trên thế giới, nhất là các thị trường khó tính.

Doanh nghiệp đặt mục tiêu lợi nhuận tăng

Dây chuyền chế biến cá tra phi lê xuất khẩu tại nhà máy của Công ty CP đầu tư phát triển đa quốc gia. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Với kim ngạch xuất khẩu cá tra trong quý I/2022 như vậy, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra đang lấy lại vị thế trong cơ cấu sản phẩm thuỷ sản xuất khẩu. Điển hình như doanh nghiệp đầu ngành là Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn đặt mục tiêu doanh thu thuần hợp nhất 13.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 1.500 tỷ đồng, tương ứng tăng 43,5% và tăng 35,6% so với năm 2021.

Bà Nguyễn Ngô Vi Tâm, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn cho biết, hiện công suất của các nhà máy đã quay trở lại mức bình thường. Nếu đạt được mục tiêu đã đề ra thì đây cũng là mức lợi nhuận cao nhất kể từ khi hoạt động của công ty.

Giá nguyên liệu cao dẫn đến giá xuất khẩu cao và đối với Vĩnh Hoàn, doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi lớn từ biên lợi nhuận gộp mở rộng do có thể tự cung cấp được nguyên liệu. Thêm vào đó, giá thức ăn chăn nuôi liên tục tăng từ năm ngoái kéo dài đến năm nay. Điều này càng đẩy chi phí nuôi cá tăng cao và từ nay đến cuối năm, giá cá tra sẽ ngày càng cao.

Cùng với Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn, nhiều doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra cũng đang đặt mục tiêu lợi nhuận tăng cao trong năm 2022. Ông Lê Thanh Thuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa Quốc gia (I.D.I) cho biết, công ty đã ký đủ đơn hàng xuất khẩu đến hết quý II năm nay.

Đồng thời, đơn vị cũng đã chuẩn bị kho hàng dự trữ lên đến 1.400 tỷ đồng cá tra giá rẻ (17.000 - 18.000 đồng/kg) cho đợt nhu cầu thị trường phục hồi này, đặc biệt là Mexico và Brazil, nơi I.D.I chiếm thị phần lớn. Năm nay, I.D.I đặt kế hoạch doanh thu thuần 8.300 tỷ đồng, tăng 45% so với năm 2021 và lợi nhuận sau thuế đạt 900 tỷ đồng, tăng gấp 6,3 lần so với cùng kỳ năm trước.

Ngoài ra, năm nay IDI xây dựng thêm nhà máy chế biến thứ 3 với công suất 500 tấn/ngày nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường đang ở mức cao. Hai nhà máy còn lại (300 tấn/ngày và 150 tấn/ngày) đều đã hoạt động hết công suất nhưng vẫn không đáp ứng được hết nhu cầu của khách hàng.

Hiện nhu cầu tiêu dùng cá tra phục hồi mạnh ở các thị trường chính đẩy doanh nghiệp vào tình huống sản xuất không kịp trả đơn hàng. Doanh nghiệp xuất khẩu cá tra phải tính toán tăng công suất hoạt động để đáp ứng các đơn hàng tăng mạnh trong năm nay. Một số doanh nghiệp xuất khẩu cá tra chịu tác động nặng nề từ dịch COVID-19 năm ngoái khiến kết quả kinh doanh không được như kế hoạch thì năm nay cũng kỳ vọng lợi nhuận tăng nhiều lần.

Giá cá tra thương phẩm đang ở mức cao Hiện nay, tại Tiền Giang, giá cá tra thương phẩm đang ở mức cao, khoảng 30.000 đồng/kg, tăng hơn gần 10.000 đồng/kg so với thời điểm cuối năm 2021. Chế biến cá tra xuất khẩu tại Công ty TNHH Công nghiệp Thủy sản Miền Nam. Ảnh tư liệu: TTXVN Theo ông Nguyễn Thành Sơn, trú tại xã Hòa Hưng, huyện Cái Bè, với...