Người cựu binh vay tiền ngân hàng đi tìm hài cốt đồng đội
Ròng rã suốt 9 năm trèo đèo, vượt suối, có nhiều lúc ông phải vay tiền ngân hàng để có kinh phí cho việc tìm kiếm hài cốt đồng đội. Với ông, những việc làm “nhỏ bé” ấy để mong bù đắp, xoa dịu, làm vơi bớt nỗi đau của các gia đình liệt sỹ.
Vào những ngày cuối tháng 7, chúng tôi đã may mắn được gặp ông Nguyễn Như Trinh (ở thôn 5, xã Cẩm Hưng, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh), nguyên là Trưởng Ban liên lạc tình nghĩa, tình báo quốc phòng Hà Tĩnh.
Băng rừng, vượt suối tìm đồng đội
Tất cả các tài liệu liên quan đến các hài cốt liệt sỹ được ông Trinh ghi chép, lưu trữ hết sức cẩn thận
Năm 1974, khi ấy vừa tròn 18 tuổi, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông lên đường nhập ngũ. Ông Trinh tham gia chiến đấu ở đại đội 1, tiểu đoàn 74, Tổng cục Quốc phòng, Cục nghiên cứu Bộ Tham mưu.
Sau khi chiến tranh kết thúc, ông về công tác tại Ban liên lạc tình nghĩa, tình báo quốc phòng Hà Tĩnh. Được trở về, chứng kiến giây phút hòa bình, đất nước hoàn toàn độc lập nhưng ông vẫn canh cánh trong lòng một nỗi niềm.
“Nhiều người đồng đội của tôi đã ngã xuống, họ chiến đấu ngoan cường, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Đến bây giờ nhiều người đồng đội của tôi vẫn đang còn thất lạc. Nhiều đêm nằm ngủ, nhắm mắt lại là hình ảnh đồng đội của tôi lại hiện ra trước mặt”, ông Trinh khắc khoải nhớ lại.
Và ông quyết định phải làm một việc gì đó để bù đắp, xoa dịu, làm vơi bớt nỗi đau của các gia đình liệt sỹ.
Nói là làm, năm 2006 ông lên huyện xin thành lập Ban liên lạc cựu chiến binh Tổng cục II và bắt đầu cuộc hành trình đi tìm hài cốt đồng đội.
Ông thức trắng nhiều đêm để nghiên cứu hồ sơ, địa hình, nơi các trận đánh diễn ra…để có thể xác định được vị trí các đồng đội của mình hi sinh. Khắp các chiến trường từ Quảng Trị cho đến Gia Lai, Đắc Lắc, Tây Ninh cả chiến trường Lào, Campuchia không có nơi nào ông không đặt chân tới.
Đến nay, ông Trinh đã tìm thấy 46 mộ hài cốt liệt sỹ mất tích con em Hà Tĩnh đã chiến đấu hi sinh trên các chiến trường về an nghỉ tại quê nhà
Một trong những kỷ niệm mà ông không thể nào quên, đó là trường hợp liệt sỹ Nguyễn Đình Thục, hi sinh ở Dốc Miếu, Quảng Trị. Gia đình Đặng thị Cháu, mẹ của liệt sỹ đã đi tìm từ năm 2001 đến 2008 không có kết quả. Năm 2009, sau khi biết được thông tin, ông Trình đã đến gặp gia đình bà Cháu để lục lại tất cả hồ sơ, giấy tờ và quyết tìm cho bằng được. Đến năm 2010, ông Trinh đã tìm được một phần mộ có tên là Nguyễn Đình Thục nhưng không có địa chỉ, nên Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Trị không chấp nhận và yêu cầu phải tìm được 2 người làm chứng. Thế là sau đó, ông lại phải lặn lội ra Bắc để tìm lại các đồng đội của mình xác nhận. Và sau 2 năm, ông Trinh mới hoàn tất thủ tục và đưa hài cốt của anh về quê an táng.
“Việc ở trong rừng nhiều tháng là chuyện bình thường rồi. Đôi khi thiếu lương thực, tôi phải hái măng, quả dại trong rừng để tồn tại. Đặc biệt có lần, không có tiền, tôi đã phải đưa sổ đỏ ra thế chấp ngân hàng để lấy tiền để làm kinh phí. Nhưng mỗi lần tìm thấy được người đồng đội thì mọi mệt mỏi trong tôi dừng như tan biến”.
Video đang HOT
Hình ảnh ông Trinh với chiếc ba lô trên vai cùng chiếc gậy trường sơn năm nào, ngày ngày lặn lội đi tìm hài cốt liệt sỹ, đã trở nên quen thuộc với người dân nơi đây. Đến nay ông Trinh đã tìm thấy 46 mộ hài cốt liệt sỹ là con em Hà Tĩnh đã chiến đấu hi sinh trên các chiến trường.
Vượt ngàn cây số xin tiền làm nhà tình nghĩa
Không chỉ đi tìm lại những người đồng đội của mình, ông Trinh còn tích cực tham gia các phong trào đền ơn đáp nghĩa đối với những gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng…
Ông Trinh trong một lần đi tặng quà cho mẹ liệt sỹ Đặng Thị Cháu (Ảnh chụp từ tư liệu)
“Năm 2009 tôi tình cờ tới thăm bà Luận ở xã Sơn Thịnh, huyện Hương Sơn, có con là liệt sỹ, cũng là người đồng đội của tôi. Chứng kiến ngôi nhà tranh xập xệ, dột nát, người mẹ già đã phải dùng tấm cánh cửa làm nơi đặt bàn thờ con. Hình ảnh đó cứ mãi ám ảnh trong tâm trí tôi. Lúc đó tôi muốn làm một điều gì đó để có thể giúp đỡ họ”, ông Trinh hồi tưởng.
Nói là làm ngay, chỉ hơn 1 tháng sau, ông đã đi vận động, quyên góp được số tiền 60 triệu đồng. Và sau đó, ông phối hợp với chính quyền địa phương cất cho bà một căn nhà khang trang.
“Đó có lẽ là điều tôi vui mừng nhất. Mỗi khi tìm được hài cốt người đồng đội, hay làm được một căn nhà cho các thân nhân gia đình liệt sỹ lòng tôi cũng cảm thấy được an ủi, thanh thản hơn”, ông tâm sự.
Đến nay ông Trinh đã vận động, quyên góp làm được 6 căn nhà tình nghĩa cho các gia đình liệt sỹ (Ảnh chụp từ tư liệu)
Có trường hợp là gia đình liệt sỹ Đặng Thị Cháu ở xã Cẩm Hương, Cẩm Xuyên có hoàn cảnh hết sức khó khăn. Ông đi khắp Hà Tĩnh để kêu gọi, quyên góp nhưng do kinh tế khó khăn nên không quyên góp được bao nhiêu.
“Lúc đó tôi lo lắm, sợ không làm được như lòng mình đã hứa. Cuối cùng tôi phải bắt xe vào tới tận Trường Sĩ quan Lục quân 2 (Đồng Nai) để xin tiền. Khi biết, đơn vị này sẽ ủng hộ cho 80 triệu tôi đã khóc vì vui sướng”, ông Trinh vẫn nhớ mãi kỷ niệm ấy.
Ông Trinh vinh dự được tặng, thưởng nhiều huân chương cao quý
Hằng ngày, trên chiếc xe máy cũ kỷ, lăn lội đi vận động các tổ chức cá nhân cùng góp sức, góp tiền để hỗ trợ những gia đình có thân nhân là liệt sỹ có cuộc sống đang gặp khó khăn.
Đến nay ông Trinh đã vận động và xây dựng được 6 ngôi nhà tình nghĩa cho các gia đình liệt sỹ (khoảng 80 triệu đồng/ngôi nhà) và hàng ngàn suất quà được trao cho những gia đình khó khăn, những người bị chất độc da cam.
Xuân Sinh
Theo dantri
Chuyện chưa kể về hang Tám Cô
Gọi là hang Tám Cô nhưng thực tế có 4 liệt sỹ nữ, 4 liệt sỹ nam. Những ngày bám trụ tại trỏng điểm ác liệt Đường 20 - Quyết Thắng, mỗi TNXP phải hứng chịu hơn 600 quả bom cỡ lớn cùng hàng vạn tấn bom đạn các loại do máy bay Mỹ rải xuống đây.
Đường 20 - Quyết Thắng, cung đường huyết mạch vận chuyển lương thực, vũ khí vào chiến trường Miền Nam (Ảnh Bảo tàng QK4).
Những năm chiến tranh chống Mỹ cứu nước, nếu như những cung đường dọc dãy Trường Sơn được xem là huyết mạch vận chuyển lương thực, vũ khí cung cấp cho chiến trường miền Nam thì lực lượng thanh niên xung phong được xem là "xương sống" của ngành giao thông vận tải. Đường 20 - Quyết Thắng dài 125km từ Phong Nha (Quảng Bình) đi Aky, Ta Lê đến Phu La Nhích (tỉnh Khăm Muộn, nước bạn Lào) được xác định là tuyến đường chiến lược hết sức quan trọng trong công tác vận tải chi viện cho cho chiến trường .
Thực hiện chiến dịch vận chuyển mùa khô 1970 - 1971, Bộ Tư lệnh Đoàn 559 quyết định tăng cường thêm lực lượng thanh niên xung phong của các tỉnh thuộc Quân khu 4 cho tuyến đường 20 - Quyết Thắng. 8 TNXP quê hương Hoằng Hoá, tỉnh Thanh Hoá thuộc Đại đội 217 được Đoàn 559 bổ sung vào Đội TNXP 25, Ban xây dựng 67 công tác tại đường 20 - Quyết Thắng từ ngày 20/6/1971.
"Đường 20 - Quyết Thắng là một kỳ công, kỳ tích, kỳ quan do ý chí vì độc lập, tự do của chiến sỹ và TNXP làm nên" - Đại tướng Võ Nguyên Giáp..
Dù phải sống dưới bom đạn ác liệt của kẻ thù, ranh giới giữa sống và chết chỉ là gang tấc, nhưng tập thể 8 TNXP trên đường 20 - Quyết Thắng đã kiên gan chịu đựng muôn ngàn gian khổ, bom đạn của máy bay Mỹ, ngày đêm bám mặt đường, phá bom thông tuyến, bảo đảm cho hàng chục ngàn xe pháo và bộ đội vượt đường an toàn chi viện cho chiến trường miền Nam. Với thành tích đặc biệt xuất sắc, ngày 7/6/1972, Đội TNXP 25 được tuyên dương tập thể Anh hùng Lao động.
Tổng đội TNXP 759 làm đường 15, nối đường 20 Quảng Bình, đảm bảo cho xe qua, chi viện cho chiến trường năm 1967 (Ảnh Bảo tàng QK4).
Năm 1972, thua đau ở chiến trường Miền Nam, đế quốc Mỹ tập trung đánh phá ác liệt đường 20 với cường độ cao và bằng nhiều loại vũ khí tối tân nhất, từ bom nổ chậm, bom từ trường, bom điều khiển bằng lade, chất độc phát quang đến bom B52 rải thảm. Phong Nha, Km 16 200, cua chữ A, cầu Ta Lê đến Lùm Bùm (Lào) là các trọng điểm, túi bom của quân thù. Hàng nghìn quả bom Mỹ đã ném xuống, đường 20 - Quyết thắng trở thành một chảo lửa.
Tháng 6 năm 1972, tổ 8 TNXP người Hoằng Hóa (Thanh Hóa) gồm: Trần Thị Tơ (18 tuổi) Lê Thị Mai (20 tuổi), Đỗ Thị Loan (20 tuổi), Lê Thị Lương (19 tuổi), Nguyễn Văn Huệ (20 tuổi), Hoàng Văn Vụ (20 tuổi), Nguyễn Mậu Kỷ (25 tuổi), Nguyễn Hữu Phương (20 tuổi) được điều về chốt giữ tại km 16 200 thuộc xã Tân Trạch (Bố Trạch, Quảng Bình) - trọng điểm bắn phá ác liệt nhất đường 20.
Với những dụng cụ thô sơ nhất, lực lượng TNXP - xương sống của ngành giao thông vận tải đã đóng góp quan trọng vào thắng lợi chung của cả dân tộc.
Bình quân mỗi người phải chịu đựng trên 600 quả bom cỡ lớn và hàng vạn tấn bom đạn các loại do máy bay Mỹ bắn phá dọc đường 20 cộng với điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, kham khổ nhưng với tinh thần"Quyết tử cho con đường bất tử", "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả vì miền Nam ruột thịt", 8 TNXP cùng với tập thể Đại đội 217 đã dũng cảm, không chịu khuất phục trước bom đạn ác liệt của kẻ thù. Với ý chí kiên cường, lực lượng TNXP luôn bám mặt đường phá bom nổ chậm, san lấp hố bom, khôi phục đường, cầu, mở đường tránh, nguỵ trang các mối đường vượt trọng điểm nhằm đảm bảo mạch máu giao thông thông suốt trong mọi tình huống.
Ngày 14/11/1972, Đại đội TNXP 217 nhận được lệnh của Bộ Tư lệnh Đoàn 559: cấp tốc giải phóng giao thông cho đoàn xe quân sự gồm 150 chiếc vượt qua đường 20 - Quyết Thắng chở vũ khí, hàng hoá vào miền Nam. Với quyết tâm "Máu có thể đổ, nhưng đường không thể tắc", khi việc khôi phục giao thông sắp hoàn thành theo kế hoạch thì có báo động máy bay Mỹ oanh tạc, các chiến sĩ trong đơn vị đã kịp rút về hầm trú ẩn, 8 đồng chí TNXP chỉ kịp chạy vào trú ẩn tại một hang đá lớn.
Giáo sư Vũ Khiêu đau đớn và tự hào trong lời văn điếu của mình tại đền thờ 8 liệt sỹ hi sinh trong hang Tám Cô: " Tuổi chẳng thọ mà Huân công mãi mãi trường tồn/ Thân dù tan mà khí phách đời đời bất diệt".
Máy bay Mỹ thả bom xuống khu vực Km 16 200 ba loạt khoảng chừng 180 quả bom cỡ lớn, cả không gian rung chuyển. Chỉ trong mấy phút, cả một vùng núi rừng rộng lớn bị bom đạn nhấn chìm, vùi lấp trong đất đá, khói lửa, đường 20 bị phá nát, cắt đoạn. Nhiều tốp máy bay phản lực của Mỹ chà đi xát lại khúc đường này đến hết chiều 14/11/1972.
Khi hết máy bay, các tổ TNXP lại tiếp tục lao ra mặt đường. Mọi người hoảng hốt khi một tảng đá lớn lấp kín cửa hang nơi có 8 TNXP đang ẩn nấp. Ngay lập tức chỉ huy Đội TNXP 25 và Binh trạm 14 đã tìm mọi biện pháp để cứu đồng đội nhưng phương tiện cứu trợ ít ỏi, thô sơ, nhiệm vụ thông tuyến lại trở nên cấp bách theo yêu cầu của Bộ Tư lệnh Đoàn 559 để đưa 150 xe quân sự qua trọng điểm. Đội TNXP 25 buộc phải đau đớn vĩnh biệt 8 đồng đội của mình.
Chiếc xe thồ, rổ, quang gánh... đã giúp những người TNXP xẻ núi, bạt rừng làm nên những con đường chi viện vào chiến trường miền Nam.
Sự hy sinh của 8 TNXP ở trong hang đá đã gây chấn động toàn mặt trận, tăng thêm sức mạnh cho cán bộ, đội viên TNXP biến đau thương thành hành động cách mạng. Trước cửa hang, cán bộ, chiến sỹ Đại đội 217 Đội TNXP 25 đã thề sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc để thông tuyến, thông đường. Hang đá nơi 8 TNXP hy sinh trở thành địa chỉ đỏ và điểm linh thiêng đối với mỗi cán bộ, chiến sỹ hành quân trên tuyến đường, họ kể cho nhau nghe về câu chuyện hy sinh dũng cảm của đồng đội và gọi nơi đó là "Hang Tám Cô". (phải chăng đã có sự "mặc định" thanh niên xung phong luôn là nữ?)
1996, cơ quan chức năng đã phá đá cửa hang để quy tập các liệt sỹ. Những hài cốt liệt sỹ ngã xuống sau 9 ngày không có thức ăn, nước uống và khí thở như đang quây quần bên nhau, nương tựa vào nhau để bình thản đón nhận cái chết đang đến. Đồng chí Thượng tá Nguyễn Văn Quý - Đội trưởng Đội quy tập 589 - Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Bình cũng tìm thấy một đôi dép cao su, một chiếc bi đông, 2 chiếc bút máy và chiếc kẹp tóc trong hang Tám Cô.
Với sự hi sinh anh dũng, can trường của 8 liệt sỹ TNXP tại Km 16 200 trên tuyến đường 20 - Quyết Thắng, năm 2010, Chủ tịch Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND cho tập thể liệt sỹ TNXP hi sinh tại hang Tám Cô.
Hoàng Lam
(Bài viết có sử dụng tư liệu của Bảo tàng Quân khu 4)
Theo Dantri
Có nên bỏ chữ "Xin"? Chữ "Xin" có tự bao giờ? Ngàn năm trước đã thấy từ "Ăn xin" Thế rồi giấy trắng mực đen Muốn cho được việc từ "Xin" vung hoài Buồn thay nhân cách con người. Thói quen ức hiếp bắt người ta xin. Người xin cũng chẳng thấy phiền, Sao mình dễ dãi mất quyền công dân, Thôi thì dân đỏ, dân đen, Nhún...