Người chết trong vụ đánh bom sân bay Kabul tăng lên hơn 90
Cựu nữ cầu thủ Afghanistan giải cứu đồng độiSố người chết trong hai vụ đánh bom tự sát tại sân bay Kabul tăng lên hơn 90, giữa lúc các nước gấp rút hoàn thành chiến dịch sơ tán.
Thông tin về số thương vong được một quan chức giấu tên thuộc Bộ Y tế Công cộng Afghanistan cung cấp hôm nay. Quan chức này cho hay số người bị thương trong hai vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay Kabul cũng đã tăng lên hơn 150.
Trước đó, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) thông báo 13 lính Mỹ thiệt mạng trong cuộc tấn công này, trong khi Taliban ghi nhận ít nhất 28 thành viên thiệt mạng.
Các nhân viên y tế đưa một người bị thương lên cáng sau vụ đánh bom tại sân bay Kabul, Afghanistan, hôm 26/8. Ảnh: AFP .
Tướng Kenneth McKenzie, chỉ huy của CENTCOM, cho biết vụ tấn công ngày 26/8 được thực hiện bởi hai kẻ đánh bom liều chết, sau đó là các tay súng xả đạn vào đám đông. Thảm kịch xảy ra giữa lúc Mỹ và các nước khác đang khẩn trương sơ tán công dân và nhiều người Afghanistan trước thời hạn 31/8 mà Taliban đặt ra.
Phiến quân Nhà nước Hồi giáo Khorasan (IS-K), nhánh hoạt động tại Afghanistan của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, thừa nhận đã tiến hành hai vụ đánh bom.
Taliban giành quyền kiểm soát Afghanistan sau hai thập kỷ đối đầu với quân đội Mỹ, song lực lượng này cũng coi IS-K là kẻ thù. McKenzie cảnh báo IS-K “muốn tiếp tục tấn công”, nói thêm rằng họ “đang làm mọi thứ có thể để chuẩn bị đối phó những vụ tấn công đó”.
Thủ tướng Australia Scott Morrison hôm nay cho biết nước này đã kết thúc chiến dịch sơ tán tại Afghanistan, nói thêm rằng quá trình sơ tán không còn an toàn do tình hình an ninh quá bất ổn. Pháp và Tây Ban Nha cũng đã ra thông báo tương tự, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết họ sẽ ngừng di tản “trong vài giờ tới”.
Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố sẽ truy lùng và buộc những kẻ thực hiện hai vụ đánh bom phải trả giá. Biden cũng đã ra lệnh cho các chỉ huy quân sự Mỹ lên kế hoạch tấn công những cơ sở và lãnh đạo IS-K, song chưa công bố chi tiết về thời gian và cách thức thực hiện.
Nhóm khủng bố mang nợ máu với Taliban
IS-K là nhóm cực đoan tách ra từ Taliban và nhanh chóng trở thành kẻ thù không đội trời chung, ngay cả khi Taliban đã kiểm soát được Afghanistan.
Taliban ngày 27/6 xác nhận ít nhất 28 thành viên nhóm này thiệt mạng trong hai vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay Kabul. Nhà nước Hồi giáo Khorasan (IS-K), nhánh cực kỳ bạo lực thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, tuyên bố nhận trách nhiệm với vụ tấn công đẫm máu này.
Giới quan sát cho rằng vụ đánh bom sân bay Kabul sẽ khiến nợ máu giữa Taliban và IS-K thêm chồng chất. Vụ đánh bom như lời nhắc nhở rằng cuộc chiến giữa Taliban và IS-K, nhóm khủng bố được coi như "đứa con hoang" của Taliban, chưa đi đến hồi kết.
Trong một cuộc phỏng vấn hôm 13/8 tại nhà tù Kabul, Abu Omar Khorasani, cựu thủ lĩnh IS-K, cho rằng đà tiến quân của Taliban trên khắp Afghanistan là dấu hiệu của sự thay đổi. Cả Taliban lẫn IS-K từng có chung một mục tiêu là đánh đuổi những "kẻ ngoại đạo" ra khỏi quốc gia Trung Á này.
Video đang HOT
"Họ sẽ thả tôi nếu họ là những tín đồ Hồi giáo tốt", Khorasani nói.
Cựu thủ lĩnh Abu Omar Khorasani trong nhà tù ở Afghanistan hồi tháng 8. Ảnh: WSJ .
Hai ngày sau, các tay súng Taliban tiến vào Kabul, kiểm soát nhà tù và thả hàng trăm người, nhưng hành quyết Khorasani cùng 8 thành viên khác của IS-K.
6 năm trước, những thành viên người Pakistan bất mãn của Taliban đã tách ra và tự thành lập IS-K. Đây là một trong nhiều nhánh của IS ra đời sau khi nhóm phiến quân này trỗi dậy ở miền bắc Iraq hồi năm 2014, tạo ra sức ảnh hưởng rộng lớn.
Các thành viên nhóm này chủ yếu hoạt động ở miền đông Afghanistan, thuộc khu vực được biết tới như "tỉnh Khorasan", với tham vọng hợp nhất các vùng lãnh thổ Afghanistan vào địa bàn do IS kiểm soát.
Hafiz Saeed Khan, thủ lĩnh sáng lập IS-K, bị lực lượng Mỹ tiêu diệt năm 2016 và nhanh chóng được thay thế bằng Shahab Muhajir, một công dân Iraq. Ngay từ đầu, Taliban và IS-K đã coi nhau là kẻ thù do khác biệt về hệ tư tưởng, cũng như sự cạnh tranh quyết liệt để giành địa bàn.
Taliban khi đó đối đầu với liên quân do Mỹ dẫn đầu tại Afghanistan, song cũng tổ chức một cuộc chiến khác chống lại đối thủ "không đội trời chung" là IS-K.
Các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết Taliban đôi khi được một số quốc gia, trong đó có cả Mỹ, hỗ trợ để giành chiến thắng trong các cuộc đối đầu với IS-K. Các thành viên IS-K bị đánh bật khỏi Afghanistan hoặc phải phân tán để ẩn náu. Taliban vấp phải rất ít sự kháng cự từ IS-K trong lúc đánh chiếm lãnh thổ Afghanistan sau khi Mỹ và đồng minh rút quân.
Việc IS hiện diện liên tục ở Afghanistan là có thể là lý do khiến Taliban nhận được sự hỗ trợ quốc tế, trong đó có Mỹ, quốc gia coi IS là mối đe dọa nghiêm trọng. Nga, Trung Quốc và Iran coi Taliban là trụ cột cho ổn định tại Afghanistan, lý do khiến họ tiếp tục duy trì hoạt động của đại sứ quán ở thủ đô Kabul sau khi Mỹ rút quân.
Tại cuộc họp báo sau vụ đánh bom tự sát ở sân bay Kabul, đại tướng Frank McKenzie, chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung tâm của Mỹ, cho biết nước này đang dựa vào Taliban để sàng lọc những người Afghanistan xung quanh sân bay. "Chúng tôi tận dụng Taliban để bảo vệ mình nhiều nhất có thể", tướng McKenzie nói.
Khi Mỹ mở chiến dịch quân sự nhằm vào Afghanistan sau vụ tấn công 11/9, Taliban có rất ít đồng minh. Lực lượng này bị phương Tây chỉ trích vì tiếp nhận thành viên al-Qaeda, vốn bị coi là khủng bố, đồng thời bị các cường quốc khu vực như Nga và Iran phản đối.
Quan hệ giữa Taliban và al-Qaeda khi đó cũng không mấy êm đẹp. Nhiều thành viên Taliban phẫn nộ khi Osama bin Laden, thủ lĩnh của al-Qaeda lúc này, sử dụng Afghanistan làm căn cứ từ cuối những năm 1990. Vụ tấn công 11/9 và chiến dịch quân sự của Mỹ khiến thủ lĩnh của Taliban và al-Qaeda phải ẩn náu.
Đồng sáng lập Taliban Mullah Omar dường như không biết trước về vụ tấn công 11/9 và quan hệ của ông với bin Laden sau đó rất lạnh nhạt, dù cả hai đều ẩn náu ở Pakistan, chuyên gia về chủ nghĩa Hồi giáo Anne Stenersen cho biết. Sau khi đặc nhiệm Mỹ tiêu diệt bin Laden năm 2011, các tài liệu thu giữ cho thấy trùm al-Qaeda khi đó rất ít liên hệ với thủ lĩnh Taliban Omar.
Người bị thương trong vụ đánh bom sân bay Kabul được chuyển lên xe cứu thương ngày 26/8. Ảnh: AFP .
Khi Mỹ chiếm đóng Afghanistan trong hai thập kỷ tiếp theo, Taliban và al-Qaeda có mối liên hệ chặt chẽ hơn và bắt đầu hợp nhất lực lượng từ năm 2009. Hai nhóm này mở chiến dịch tấn công quân đội chính phủ Afghanistan và lực lượng liên quân do Mỹ dẫn đầu, với loạt vụ tập kích, đánh bom và ám sát có chủ đích.
Động lực thay đổi khi al-Qaeda tìm cách ẩn mình và IS nổi lên vào năm 2015. IS đánh chiếm nhiều vùng lãnh thổ ở Syria và Iraq, đồng thời kêu gọi các tay súng tham gia để thiết lập một "nhà nước Hồi giáo" ở khu vực gồm lãnh thổ Afghanistan, Iraq cùng các quốc gia Trung Á từng thuộc Liên Xô.
IS tuyển mộ được nhiều tay súng bất mãn trong Taliban và những thành viên khác từ khu vực Trung Á và Nam Á, một số tham chiến ở Syria và Iraq. IS cũng kiểm soát hai khu vực tại Afghanistan, một ở tỉnh Nangarhar phía đông và một ở tính Jowzjan phía bắc. Taliban vốn coi IS là một trở ngại và không hoan nghênh diễn biến này.
Trong cuộc phỏng vấn hai ngày trước khi bị hành quyết, Khorasani nói IS có những mục tiêu toàn cầu tham vọng hơn, trong khi Taliban muốn giành lại quyền kiểm soát Afghanistan và không quan tâm đến việc giúp đỡ các nhóm vũ trang Hồi giáo nước ngoài.
"IS có kế hoạch toàn cầu. Khi mọi người hỏi ai thực sự có thể đại diện cho đạo Hồi và toàn bộ cộng đồng Hồi giáo, tất nhiên chúng tôi sẽ thu hút được sự chú ý hơn", Khorasani nói.
Một số quốc gia bắt đầu coi Taliban là lực lượng tiềm năng chống lại tham vọng toàn cầu của IS. "Có nhiều sự quan tâm đến điều này và đột nhiên xuất hiện mong muốn tìm thấy điểm chung nào đó với Taliban", Bruce Hoffman, chuyên gia an ninh tại Đại học Georgetown, nói. "Mọi người bắt đầu nói rằng Taliban có thể là nhóm chúng ta thuyết phục được".
Nga vẫn coi Taliban là tổ chức khủng bố, song bắt đầu đàm phán với nhóm này từ 5 năm trước, chuyên gia Trung Á tại Đại học Quốc gia Moskva Ivan Safranchuk cho biết. "Sự trỗi dậy của IS ở Afghanistan là động lực thúc đẩy các cuộc tiếp xúc này", Safranchuk nói.
Mỹ cáo buộc Nga cung cấp vũ khí cho Taliban, song nước này phủ nhận. Tình báo Mỹ cho rằng Iran cũng hỗ trợ vũ khí cho Taliban. Trong khi đó, Trung Quốc năm nay tổ chức cuộc gặp với một phái đoàn cấp cao của Taliban.
Vị trí hai vụ đánh bom ở thủ đô Kabul, Afghanistan ngày 26/8. Đồ họa: Business Insider .
Sau khi gia nhập IS-K, Khorasani trở thành thủ lĩnh khu vực, chức vụ cao cấp nhất của các thành viên IS, chịu trách nhiệm khu vực Nam Á và Viễn Đông.
Tương tự IS tại Syria và Iraq, IS-K khét tiếng với những video hành quyết rùng rợn, các vụ tấn công nhằm vào mục tiêu dân sự và dùng biện pháp bạo lực cực đoan nhằm vào bất cứ ai phản đối IS-K ở những nơi mà nhóm chiếm được.
Tại Nangarhar, IS-K hành quyết các già làng và dân địa phương bằng cách bịt mắt rồi bắt họ ngồi trên đống thuốc nổ trên sườn đồi, kích nổ và quay video. Khorasani nói IS-K coi những người bị hành quyết là tội phạm.
Khorasani cho hay các cuộc tấn công của IS-K thường mang lại lợi ích cho Taliban, bất chấp hai nhóm là kẻ thù của nhau. 4 phần tử đánh bom liều chết và 11 tay súng IS-K tổ chức vụ phá ngục ở Jalalabad năm ngoái, giải thoát hàng trăm tù nhân, trong đó có thành viên Taliban và IS.
Giao tranh giữa Taliban và IS-K bắt đầu nổ ra năm 2017 tại Jowzjan, sau khi một thủ lĩnh địa phương có quan hệ với Taliban cùng các tay súng dưới quyền thề trung thành với thủ lĩnh tối cao IS Abu Bakr al-Baghdadi.
Các tay súng IS gốc Afghanistan nói trên cùng một nhóm vũ trang người Uzbek mang tên Phong trào Hồi giáo Uzbekistan đánh chiếm hai thung lũng ở tỉnh Jowzjan và treo cờ IS, Khorasani nói.
Lời kể của Khorasani trùng với thông tin từ phía Mỹ về các cuộc giao tranh, trong đó liên quân do nước này dẫn đầu cùng quân chính phủ Afghanistan và cả Taliban giao tranh với IS-K trong nhiều tháng. Hàng trăm tay súng IS-K sau đó đầu hàng quân đội chính phủ Afghanistan.
IS-K tại Nangarhar cũng hứng các đòn tấn công của lực lượng Mỹ, quân chính phủ Afghanistan và Taliban. Không quân Mỹ thả GBU-43/B MOAB, được mệnh danh là mẹ của mọi loại bom và là vũ khí thông thường mạnh nhất của nước này, nhằm quét sạch khu phức hợp trong lòng núi đang bị các tay súng IS kiểm soát.
Mỹ tuyên bố hơn 90 thành viên IS-K bị tiêu diệt, gồm một số chỉ huy, trong vụ ném bom trên. Tuy nhiên, Khorasani bác bỏ và cho biết các tay súng IS-K đã rời khỏi khu phức hợp từ trước. "Các bên ủng hộ Taliban theo cách này hoặc cách khác khi họ chống lại chúng tôi", Khorasani nói. "Chẳng có gì bí mật khi Taliban bắt đầu giành chiến thắng".
Các tay súng Taliban đi tuần trên đường phố Kabul, Afghanistan ngày 19/8. Ảnh: AP .
Việc IS trỗi dậy và trở thành kẻ thù của quốc tế thúc đẩy nỗ lực ngoại giao toàn cầu của Taliban, khi lực lượng này tìm cách xóa bỏ tai tiếng là một nhóm khủng bố, các cựu quan chức chính phủ Afghanistan do Mỹ hậu thuẫn cho biết.
Mỹ đưa ra đề nghị được công nhận trên trường quốc tế cho Taliban trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận hòa bình ở Doha, Qatar, sau đó trả tự do cho 5.000 thành viên Taliban trong các nhà tù tại Afghanistan.
Các cựu quan chức Afghanistan cho biết nhiều người trong số này đổ xô đến chiến trường và tăng cường lực lượng cho Taliban. Theo thỏa thuận đạt được ở Doha, Taliban hứa sẽ ngăn các nhóm vũ trang Hồi giáo tấn công phương Tây.
Khorasani cho biết rời Nangarhar vào năm ngoái khi tàn quân của IS-K phân tán lực lượng bên trong Afghanistan. Quân đội Mỹ và lực lượng chính phủ Afghanistan bắt Khorasani tại ngoại ô Kabul hồi tháng 5/2020.
Một thẩm phán Afghanistan đã kết án tử hình và 800 năm tù với Khorasani. Tuy nhiên, án tử hình này không phải do chính phủ Afghanistan thực thi, mà được các tay súng Taliban thực hiện, đánh dấu thêm một "món nợ" giữa lực lượng này với nhóm khủng bố cực đoan.
Nhiều người bốc cháy rừng rực trong vụ đánh bom sân bay Kabul Nhà Trắng treo cờ rủ sau vụ đánh bom sân bay Kabul 14 Mỹ cảnh báo nguy cơ đánh bom liều chết tiếp diễn ở Kabul Vụ đánh bom sân bay Kabul được Taliban cảnh báo trước IS nhận trách nhiệm đánh bom sân bay Kabul
Lời kể của phi công lái những chuyến bay định mệnh từ "chảo lửa" Kabul 
Với các phi công, các chuyến bay đưa người sơ tán khỏi Kabul, Afghanistan đặc biệt chưa từng thấy. Đánh bom liều chết ở khu vực sân bay Kabul, hơn 70 người chết Ảnh chụp vệ tinh cho thấy sự đông đúc ở sân bay Kabul khi hàng nghìn người đổ xô về đây với hy vọng sơ tán (Ảnh: AFP). Thả mồi...
Tin liên quan
Nhà Trắng treo cờ rủ sau vụ đánh bom sân bay Kabul
Mỹ cảnh báo nguy cơ đánh bom liều chết tiếp diễn ở Kabul
Gần 30 tay súng Taliban chết trong vụ đánh bom sân bay Kabul
'Nhiều người bốc cháy rừng rực' trong vụ đánh bom sân bay Kabul
13 lính Mỹ thiệt mạng ở Kabul: Kịch bản "ác mộng" với ông Biden
Nhóm khủng bố khét tiếng đứng sau vụ đánh bom đẫm máu ở sân bay Kabul
Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59
Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15
Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48
3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24
Cú sốc của người chứng kiến từ đầu đến cuối thảm kịch máy bay Jeju Air01:32
Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54
Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51
Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10
Rộ tin Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, thả con tin tại Gaza08:14
Israel cảnh báo sau khi Hamas phóng rốc két từ Gaza09:37
Tổng thống Putin ra lệnh chính phủ Nga hợp tác với Trung Quốc về AI08:11Tiêu điểm
Hé lộ bức thư viết tay của Tổng thống Hàn Quốc sau khi bị bắt
TikTok lên tiếng về tin tỷ phú Elon Musk mua lại
SEC khởi kiện tỷ phú Elon Musk gian lận chứng khoán
Ông Yoon đi vào lịch sử, thành tổng thống đương nhiệm Hàn Quốc đầu tiên bị bắt giữ
Tổng thống Hàn Quốc bị bắt: Đồng won lao dốc, nhà đầu tư ngoại tháo chạy
Tin đang nóng
Con gái riêng chồng cũ Vũ Thu Phương nói về việc bị bạo hành: "Không lý do gì tôi phải dựng chuyện hạ bệ ai"
2 hình ảnh hiếm hoi thiếu gia Vingroup tự đăng lên mạng trước khi gây sốt với diện mạo điển trai khi đi hỏi vợ
Nóng: Song Joong Ki bật khóc giữa chốn đông người
4 món đồ "tốt trên mạng, rởm khi dùng": Thật lòng khuyên bạn không mua
Sao Hàn 16/1: Song Joong Ki nức nở vì phim thua lỗ, Hyun Bin ghen tị với bà xã
Bé gái sơ sinh bị bỏ rơi ở TP.HCM, lời nhắn trong tờ giấy khiến nhiều người nghẹn lòng: "Em là sinh viên không nuôi được con"
Rút kinh nghiệm từ Tết năm ngoái, năm nay tôi đã lên danh sách "7 thứ không mua" để bảo vệ ví tiền triệt để!
Chảo mất hết lớp chống dính, làm cách này biến chảo cũ thành chảo mới thật dễ dàngTin mới nhất
Ba Lan ấn định ngày bầu cử Tổng thống
Quân đội Israel tuyên bố tịch thu hơn 3.000 đơn vị vũ khí và thiết bị của Syria
Loạt ngân hàng Thái Lan chuẩn bị hàng tỷ USD tiền mặt dịp Tết Nguyên đán
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu chuẩn bị kết thúc nhiệm kỳ
Ấn Độ: Tái áp dụng các biện pháp cải thiện chất lượng không khí
Bloomberg: Nga và Ukraine đang tổ chức 'các cuộc đàm phán hạn chế'
Các nhà đàm phán chủ chốt giúp Hamas và Israel đạt thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza
Chốt chặn trong lệnh trừng phạt mới của chính quyền Biden nhằm vào Liên bang Nga
EU tăng cường bảo vệ an ninh mạng cho bệnh viện và ngành y tế
Cúm gia cầm H5N1 và mối đe dọa toàn cầu
Brazil hoan nghênh việc Mỹ đưa Cuba khỏi danh sách tài trợ khủng bố
Chuyên gia nhận định UAE có thể tổ chức cuộc gặp giữa ông Putin và ông Trump
Có thể bạn quan tâm
Sao nữ Vbiz bất ngờ lên tiếng: "Nếu là con riêng chỉ nên đóng vai hiền, vì sơ hở là thành mẹ ghẻ"
Sao việt
17:01:38 16/01/2025
Không nhận ra Lisa (BLACKPINK)
Sao châu á
16:54:22 16/01/2025
Con trai nghệ sĩ Vân Dung xuất hiện cùng mẹ trong Táo quân 2025?
Tv show
16:42:29 16/01/2025
Làm dâu hào môn có sướng như lời đồn? - Người bị cho là "máy đẻ", người bị coi thường, giành quyền nuôi con
Netizen
16:31:34 16/01/2025
Không thời gian - Tập 31: Ông Nậm đến thăm gia đình bà Hồi
Phim việt
15:23:02 16/01/2025
Hieuthuhai bất ngờ khi vượt mặt Sơn Tùng M-TP giành giải 'Nam ca sỹ của năm'
Nhạc việt
14:54:26 16/01/2025
Gia thế Á hậu Phương Nhi ra sao trước khi về làm dâu hào môn?
Nét căng hình ảnh thiếu gia Vingroup - Phạm Nhật Minh Hoàng đi hỏi vợ, lần đầu tiên lộ diện cận cảnh cỡ này: Visual đỉnh!
Sốc: Triệu Vy là chủ mưu đứng sau đường dây buôn người sang Thái Lan - Myanmar?
Chân dung thiếu gia Vingroup cưới Á hậu Phương Nhi
