Người buôn bất động sản giàu nhanh do nhà nước quản lý kém!?
“Tại sao tham nhũng đất đai “đứng đầu bảng”? Vì sao đất đai chưa trở thành nguồn lực phát triển kinh tế? Nguyên nhân nào đẩy giá đất lên cao thế?… Có ông chủ bất động sản trả lời, do nhà nước quản lý kém nên họ làm giàu nhanh” – đại biểu Lê Thị Nga nói.
Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp, Lê Thị Nga nêu nhiều câu hỏi rồi đưa ra hướng phân tích, trả lời khi bàn về những nội dung sửa đổi luật Đất đai trong phiên thảo luận tổ chiều 6/11 của Quốc hội.
Đại biểu Lê Thị Nga: “Cần làm rõ những câu hỏi về những vụ khiếu kiện lớn như Tiên Lãng, Văn Giang…”.
Luật Đất đai “qua mặt” Hiến pháp
Chạm đến câu chuyện bức xúc về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng thời gian qua, đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cho rằng, việc sửa luật cũng cần cân nhắc, nếu không tình hình còn phức tạp hơn nữa. Theo bà Nga, việc đầu tiên cần thực hiện là làm rõ những vấn đề lớn về khiếu kiện đất đai như ở Tiên Lãng, Văn Giang, Nam Định…
Tại sao tham nhũng đất đai lại “đứng đầu bảng”? Vì sao đất đai vẫn chưa trở thành nguồn lực hiệu quả để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội? Nguyên nhân nào đẩy giá đất lên cao thế? – Đó là những câu hỏi đại biểu cho rằng cần trả lời rốt ráo. “Có ông chủ bất động sản nói thẳng tuột, do nhà nước quán lý kém quá nên tôi làm giàu nhanh quá” – bà Nga bất bình.
Phân tích cơ chế chuyển dịch, thu hồi đất, bà Nga chỉ ra nghịch lý. Chiếu theo luật dân sự, quyền sử dụng đất là tài sản. Còn theo Hiến pháp, tài sản của cá nhân không bị quốc hữu hóa. Trường hợp vì lợi ích Quốc gia, phục vụ an ninh, quốc phòng phải trưng dụng, trưng mua có bồi thường.
Nhưng theo luật Đất đai hiện hành, Nhà nước có thể thu hồi để phục vụ phát triển kinh tế, xã hội, để làm những dự án lớn. Việc này, theo Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp là đã “qua mặt” hiến pháp, cần cân nhắc lại.
Theo hướng mở này, ngoài thu hồi hành chính thì nhà đầu tư thỏa thuận với người có đất. Nhưng thực tế cũng có cách lách nếu dự án được liệt vào nhóm A – các dự án lớn. Như vậy, thậm chí cả dự án làm sân golf, kinh doanh du lịch cũng có thể lo toan để có quy mô xếp hạng dự án lớn và thực hiện thu hồi đất của người dân và đền bù theo giá nhà nước quy định. Đây là điểm bất ổn bà Nga chỉ ra.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) cũng có hướng phân tích tương tự. Hiến pháp cho phép chỉ trưng dụng đất đai cho quốc phòng, an ninh, nhưng luật Đất đai lại bổ sung thêm mục đích công cộng, phát triển kinh tế nên dẫn đến tình trạng làm sai, xuất hiện nhiều sân golf, resort… như thời gian qua. Có hàng triệu ha đất bị thu hồi vì mục đích kinh tế, thu hồi nhưng không sử dụng, đất đai hoang hóa.
Đại biểu Nguyễn Văn Phụng khuyến cáo cần giảm bớt thu hồi đất đai, theo hướng trưng mua, trưng dụng Quyền sử dụng đất của người dân. Ngoài ra, ông Phụng đề nghị phải có điều tra kỹ lưỡng trước khi thu hồi để làm sao việc thu hồi dễ chịu hơn với người có đất.
Video đang HOT
Nhìn nhận ở khía cạnh khác, đại biểu Chu Sơn Hà (Hà Nội) kể, qua giám sát, đa phần ý kiến từ các cấp chính quyền thực hiện công việc này cho rằng nên thống nhất theo cách thức nhà nước thu hồi và đền bù. Như vậy sẽ tránh được tình trạng thỏa thuận ngầm, không chính thức giữa người bị thu hồi với chủ đầu tư, dẫn đến nhiều bức xúc do quyền lợi của các hộ bị thu hồi đất có thể khác nhau, đó là mầm mống tham nhũng, khiếu kiện.
Ông Hà lập luận, khi thống nhất về một cách thức thu hồi rồi, vấn đề chỉ là giải quyết như thế nào để đền bù hợp lý khi giá đất sau thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đội lên. Nếu đất đó không sử dụng vào kinh doanh thì bồi thường giống nhau bất kể thu hồi vào dự án nào, còn nếu đất thu hồi vào mục đích kinh doanh thì sẽ có thêm phần bồi thường chênh lệch, phần này nộp vào nhà nước. Giá bồi thường phải do nhà nước quy định, bám sát giá thị trường.
Định giá đất như “tìm lá diêu bông”
Đại biểu Trần Du Lịch: “Giá đất, về bản chất, là giá tương lai” (ảnh: Việt Hưng).
Về nội dung định giá đất, đại biểu Lê Thị Nga đặt vấn đề, dự thảo luật mới chỉ hướng đến sự khác biệt về câu chữ, chuyển từ nguyên tắc định giá phù hợp với giá thị trường thành sát với giá thị trường. Có quan điểm đề xuất chuyển thành phù hợp với giá đất phổ biến đã chuyển nhượng. Vấn đề là làm sao để quản lý, giữ giá đất hợp lý, không để giá đất ở Việt Nam tiếp tục ở mức cao nhất thế giới nữa.
Đồng thời, nhà nước phải điều tiết được giá trị tăng thêm do dự án mang lại sao cho hài hòa giữa lợi ích của nhà nước, người có đất và nhà đầu tư cũng như chống được tham nhũng đất đai.
Đại biểu Lê Trọng Sang (TPHCM) đồng ý với nhận định giá đất đền bù xa thực tế thị trường dù nguyên tắc định giá đã được quy định từ lâu. Khung giá đất tại Hà Nội, TP.HCM có mức cao nhất là 81 triệu, nhưng thực tế, đất Hà Nội nhiều vị trí lên đến cả tỷ đồng/m2. Trong khi đó, người kinh doanh lại đền bù theo giá thị trường, thậm chí trên cùng mảnh đất nhưng có 2 giá đất khác nhau nên dẫn tới khiếu kiện.
Đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM) phân tích ở khía cạnh khác. Giá đất về bản chất, theo ông Lịch, là giá tương lai. Vậy phải tính giá nào khi định giá?
Phương thức định giá thị trường, đại biểu so sánh với tích “tìm lá diêu bông” khi khu thương mại giá khác, tầng cao bao nhiêu, giá khác, mật độ bao nhiêu, khi công bố xong giá đất mới hình thành. Còn khi thu hồi xong mới biết làm bao nhiêu, mật độ thế nào để định giá.
Ông Lịch nhấn mạnh: “Tôi đề xuất, với đất đô thị, Chính quyền lập dự án, đất thương mại thì đấu giá, địa tô Nhà nước thu công khai minh bạch. Theo tôi, chấm dứt việc nhà cửa tôi hợp pháp, Nhà đầu tư cầm tờ giấy, mặc cả đền bù, dẫn tới khiếu kiện”.
Đại biểu Huynh Ngọc Ánh kiến nghị tính 1 giá trong phạm vi nhất định, thời điểm nhất định, nhưng phải xây dựng giá cụ thể cho giai đoạn trong quy hoạch, trước quy hoạch, sau quy hoạch. Vì vậy, quy hoạch phải theo nguyên tắc sử dụng đến đâu đền bù đến đó, sang năm quy hoạch tiếp thì làm tiếp, còn khi quy hoạch rồi mà chưa sử dụng đến nhưng dân vẫn phải có quyền bán, quyền sử dụng được, quyền thừa kế…
Theo Dantri
“Giấu” kết luận thanh tra là “làm khó” việc chống tham nhũng
"Công thức được thừa nhận là: tham nhũng = độc quyền bưng bít thông tin - trách nhiệm giải trình. Hạn chế việc tiếp cận, công khai kết luận thanh tra như trong vụ Vinalines ảnh hưởng lớn đến việc chống tham nhũng" - Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga trao đổi.
Một ngày thảo luận về tình hình tội phạm, chống tham nhũng, rất nhiều đại biểu đặt vấn đề công khai là nguyên tắc số một để phòng tham nhũng, không lập "vùng cấm" nào, kể cả việc thanh kiểm tra. Quan điểm bà về vấn đề này?
Vụ Vinalines là một ví dụ về việc này. Thanh tra đã phát hiện sai phạm tại đơn vị nhưng không thông tin gì cho chủ thể quản lý (Bộ GTVT) nên mới dẫn đến việc trong quá trình thanh tra thì đối tượng đang bị thanh tra (Dương Chí Dũng) được điều chuyển đi chỗ khác.
Một điểm nữa là việc công khai kết luận thanh tra. Rà soát các quy định về việc công khai kết luận thanh tra, chúng tôi thấy có rất nhiều hình thức công khai như đưa lên trang web của đơn vị, thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng, trong cuộc họp... nhưng thực tế việc áp dụng không phải như vậy. Thông thường, người thanh tra chọn hình thức hẹp nhất. Đại biểu Quốc hội muốn tiếp cận kết luận thanh tra còn khó, nói gì đến công chúng.
Có một công thức nhiều chuyên gia quốc tế thừa nhận là: tham nhũng = độc quyền bưng bít thông tin - trách nhiệm giải trình. Như vậy, chúng ta có thể thấy, việc hạn chế công chúng tiếp cận kết luận thanh tra ảnh hưởng rất lớn đến việc chống tham nhũng.
Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga: "Quy định nhiều hình thức công khai kết luận nhưng thanh tra thường chọn cách hẹp nhất" (ảnh: H.L)
Như bà nói vụ Dương Chí Dũng, cơ quan thanh tra đã không thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ của mình. Trong trường hợp này, có chế tài nào xem xét trách nhiệm của thanh tra?
Luật quy định rồi, Tổng Thanh tra là cán bộ thuộc Chính phủ. Cơ quan giám sát cũng phải có ý kiến.
Nhắc lại nguyên tắc công khai, không phải ai cũng tán thành việc không có "vùng cấm". Đơn cử như việc kê khai, công khai bản kê tài sản, thu nhập của cán bộ, đề xuất thực hiện việc kê khai, công khai tài sản của cả vợ con, bố mẹ người phải kê khai tài sản nhận nhiều ý kiến phản đối cho là xâm phạm đời tư người khác. Vậy là nguyên tắc công khai khó có thể phù hợp trong trường hợp này?
Vấn đề là xác định phạm vi phải kê khai cái gì. Còn nếu không kiểm soát được thu nhập của không chỉ người có quyền hạn mà cả vợ con gia đình họ thì cũng không ổn.
Quy định kê khai tài sản đã có 10 năm, không lẽ mãi vẫn xác định chỉ là công cụ chống tham nhũng bước đầu. Vậy nên phải thắt chặt hơn. Người có chức vụ quyền hạn thì gia đình họ cũng phải bị kiểm soát chặt hơn bình thường.
Cũng tại phiên thảo luận, bà có đề cập đến việc có quá nhiều án treo khi xử tội phạm tham nhũng với quan điểm có nhiều điểm khác biệt so với những ý kiến phát biểu trước đó. Bà có thể nói cụ thể hơn vấn đề này?
Sơ hở trong quy định hiện nay là chưa lường hết những điểm đặc thù của tội phạm tham nhũng. Chủ thể tham nhũng rất đặc biệt, phải là người có chức vụ quyền hạn mới tham nhũng được.
Trong khi điều kiện để áp dụng án treo là: bị phạt tù không quá 3 năm, có những tình tiết giảm nhẹ, có nhân thân tốt. Rõ ràng là người có chức vụ quyền hạn là nhân thân tốt. Ngoài ra chiếu theo quy định giảm nhẹ với người "có thành tích, phạm tội lần đầu, đã được thưởng huân huy chương"... thì các vị quan chức đều đáp ứng cả, chức càng cao càng nhiều tình tiết giảm nhẹ.
Mâu thuẫn là ở chỗ, chúng ta vừa muốn trừng trị chủ thể đặc biệt ấy, đồng thời lại vừa lấy những đặc điểm của họ ra để cho giảm tội, hưởng án treo. Vì thế, không thể nói tòa sai khi xử nhiều án treo vì nếu cả 100 bị cáo tham nhũng có đủ điều kiện thì tòa cũng cho hưởng án treo đủ cả 100.
Vấn đề là chúng ta cần xem xét lại quy định về điều kiện để được hưởng án treo đối với tội phạm tham nhũng. Không thể coi những người phạm tội tham nhũng ngang với những người phạm tội về trật tự trị an khác.
Ngoài chế định án treo, nhiều quy định pháp luật hình sự khác hiện cũng được cho rằng chưa phù hợp, chưa phục vụ tốt công cuộc đấu tranh với tham nhũng. Được biết, bà đã từng lên tiếng về các tội danh trong nhóm tội về chức vụ quy định trong Bộ luật Hình sự?
Nói đến tham nhũng, chúng ta thường nghĩ và nói nhiều đến hành vi đưa và nhận hối lộ. Nhưng nếu nói tham nhũng là quốc nạn thì lại phải có giải pháp tương ứng để tăng hiệu quả phòng chống. Xử lý người nhận hối lộ, đồng thời cũng xử lý cả người đưa hối lộ tức là mình chặn cả hai đầu. Như thế thì khi một người tố giác hành vi nhận hối lộ đồng nghĩa người ta tự tố cáo chính mình, đưa mình vào vòng tố tụng.
Ý bà là nên bỏ điều luật quy định về tội đưa hối lộ?
Không phải là bỏ tội đưa hối lộ mà như tôi đã một vài lần đề xuất trước Quốc hội là nên miễn trách nhiệm hình sự hoàn toàn cho người đưa hối lộ. Việc đó thể hiện trách nhiệm cao hơn của cán bộ công chức nhà nước, anh phải chịu sự kiểm soát của Nhà nước nghiêm khắc hơn. Anh có nhũng nhiễu, gây khó dễ, người ta mới phải đưa hối lộ, dù không ai muốn thế.
Xin cảm ơn bà!
Theo Dantri
Thu hồi đất, người dân phải được hưởng chênh lệch địa tô "Xử lý chênh lệch địa tô, luật hướng tới quy định để người dân cùng được hưởng khoản chênh đó. Giá đất bồi thường, đền bù sẽ lấy từ chính khoản chênh lệch địa tô" - Bộ trưởng TN-MT Nguyễn Minh Quang trả lời những khúc mắc về luật Đất đai sửa đổi. Dự thảo luật Đất đai sửa đổi đang rất được...
