Ngôi sao sáng nhất bầu trời Betelgeuse sắp nổ tung?

Nếu vụ nổ xảy ra chúng ta sẽ được chứng kiến một vụ nổ sao, hiện tượng mà chúng ta mới chỉ quan sát được vài lần trong 1.000 năm qua.

Mới đây, các nhà thiên văn học ở Đại học Villanova công bố 1 bài báo ghi nhận rằng ngôi sao khổng lồ đỏ Betelgeuse trong chòm Orion mờ đi nhiều trong những tháng gần đây. Đây là biểu hiện của một ngôi sao ở cuối vòng đời. Các nhà khoa học cho biết độ sáng của sao Betelgeuse đã ở mức “thấp nhất từ trước tới nay”.

Ngày 23/12, nhóm nghiên cứu lại công bố độ sáng đang giảm dần trong 2 tuần qua. Betelgeuse từng là một trong 10 ngôi sao sáng nhất bầu trời khi quan sát từ Trái Đất, nhưng giờ đây nó đã rơi xuống vị trí thứ 21.

Sao Betelgeuse và khu vực xung quanh ngôi sao này. Ảnh minh họa

Khi một ngôi sao tắt dần, có hai khả năng xảy ra. Khả năng đầu tiên là ngôi sao này, vốn đã ở cuối vòng đời sao, đang tỏa năng lượng ở những mức khác nhau. Những chu kỳ thay đổi độ sáng kéo dài khoảng 50 năm, và Betelgeuse có thể chỉ đang ở mức thấp nhất trước khi sáng trở lại. Chu kỳ này, với một ngôi sao, chỉ như cái nháy mắt.

“Những ngôi sao ở cuối vòng đời thường thay đổi độ sáng khá nhiều mà chúng ta chưa giải thích được. Nó có thể sẽ còn tồn tại trong 10.000 hoặc 100.000 năm nữa”, nhà thiên văn Yvette Cendes của Trung tâm Harvard-Smithsonian giải thích.

Khả năng thứ hai là Betelgeuse đã thực sự đi hết vòng đời và sắp nổ tung. Giải thích cho lý do suy đoán, các nhà thiên văn cho rằng việc bị giảm đi ánh sáng có thể là do ngôi sao đang cạn kiệt “nhiên liệu”. Việc bị bào mòn năng lượng sẽ khiến lõi của ngôi sao này bị bào mòn, từ đó dẫn tới vụ nổ siêu tân tinh.

Nếu đúng như dự đoán thì khi ngôi sao này phát nổ, con người có thể nhìn thấy vụ nổ này từ Trái Đất vào ban ngày. Còn nếu là vào ban đêm thì vụ nổ này sẽ sáng đến mức có thể “lấn át” ánh sáng Mặt Trăng suốt vài tuần, thậm chí là vài tháng.

Sao Betelgeuse lớn gấp 1.400 lần Mặt Trời

Theo NASA, sao Betelgeuse lớn gấp 1.400 lần Mặt Trời. Bán kính của ngôi sao này lớn đến mức có thể bao trùm 4 hành tinh ở vành trong hệ Mặt Trời là sao Thủy, sao Kim, Trái Đất, sao Hỏa và hành tinh ngoài vành là sao Mộc. Betelgeuse có nhiệt độ trung bình 2.487 độ C. Betelgeuse nằm cách Trái Đất 640 năm ánh sáng, đây là khoảng cách đủ lớn để Trái Đất an toàn trước vụ nổ của ngôi sao này và sẽ phải mất khoảng 10.000 năm các mảnh thiên thạch và tia X từ vụ nổ mới đi đến Trái Đất, và hành tinh của chúng ta cũng sẽ không bị ảnh hưởng nhờ vào từ trường.

Vụ nổ sao gần đây nhất trong dải Ngân Hà là vụ nổ do nhà thiên văn học Johannes Kepler ghi chép lại, xảy ra vào năm 1604. Theo những ghi chép con người có thể nhìn thấy vầng sáng trên trời trong khoảng thời gian 3 tuần. Ngôi sao SN 1604 cách Trái Đất khoảng 20.000 năm ánh sáng. Trong khi đó, khoảng cách từ Betelgeuse tới Trái Đất gần hơn 10 lần so với vụ nổ năm 1604.

Lê Chính

Theo vietq.vn