Ngôi làng kiên cường bên sông Lạch Trổ

Theo dõi VGT trên

Ở xã Bùi Xá (huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh), rất nhiều gia đình có chung ngày giỗ người thân. Những người được tưởng nhớ ấy chẳng phải là liệt sĩ, cũng không phải là thương binh. Họ chỉ là những người dân yêu nước. Sự hy sinh, đóng góp của những người dân nơi đây trong chiến tranh rất đỗi tự hào…

Chứng tích bên bờ Lạch Trổ

Về Bùi Xá hôm nay, chúng tôi ngỡ ngàng trước màu xanh bạt ngàn của vườn cây, hoa trái, những bãi ngô dài tít tắp bên triền sông… Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, nơi này là trận địa thả bom của kẻ địch nhằm biến Lạch Trổ (một nhánh của sông La và sông Lam) thành con sông chết, bởi Lạch Trổ là con đường huyết mạch, điểm dừng chân bốc hàng hóa, nhu yếu phẩm, đạn dược vận chuyển từ đường biển vào để đưa lên đường bộ vận chuyển tiếp ra tiền tuyến. Dù bom đạn cày xới, nhà cửa sập đổ, cháy rụi, nhiều người chết và bị thương… nhưng người dân nơi đây vẫn không rời “mục tiêu” mà họ âm thầm che chở, tiếp sức.

Ngôi làng kiên cường bên sông Lạch Trổ - Hình 1

Ông Hoàng Xuân Kỷ – nguyên Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Bùi Xá kể lại chứng tích bên bờ Lạch Trổ. Ảnh: H.A

Video đang HOT

Để tri ân sự hy sinh của người dân trong xã, con em Bùi Xá đang sinh sống ở khắp mọi miền đất nước đã kêu gọi đóng góp để xây dựng bia tưởng niệm. Ngày 15.3.2017, UBND Bùi Xá đã có tờ trình gửi huyện Đức Thọ báo cáo việc xây dựng bia tượng niệm người dân chết trong chiến tranh.

Trên đường dẫn chúng tôi đến bờ Lạch Trổ, ông Hoàng Xuân Kỷ-nguyên Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Bùi Xá, cho biết: Những năm kháng chiến chống Mỹ, Đức Bùi và Đức Xá được gộp chung thành xã thành Bùi Xá. Xã có tuyến đê La Giang, con đê bảo vệ tính mạng, tài sản của huyện Đức Thọ và huyện Can Lộc trước mưa lũ. Bùi Xá cũng là nơi có Quốc lộ 8A – tuyến đường chiến lược cực kỳ quan trọng nối với nước bạn Lào qua cửa khẩu Cầu Treo.

Từ đê La Giang rẽ vào làng chưa đầy 300m, chúng tôi gặp lạch sông uốn lượn chạy từ đầu cho đến cuối làng. Chỉ tay về chiếc cầu bắc qua thôn Hoa Đình, ông Kỷ nói: “Đó là bến đò Lạch Trổ. Con sông này chỉ dài chưa đầy 2km, độ sâu từ 3-4m. Trong chiến tranh, Lạch Trổ trở thành tuyến đường thủy trọng yếu nối với sông Lam và Bến Thủy xuống Cửa Hội, vận chuyển lương thực, thuốc men, đạn dược phục vụ chiến trường miền Nam. Vậy nên, Lạch Trổ, Bùi Xá là các trọng điểm bị máy bay Mỹ bắn phá liên tục. Nơi đây đã có không biết bao nhiêu cán bộ, chiến sĩ, người dân đã ngã xuống”.

Ông Kỷ nhớ lại: “Từ năm 1965 trở về trước, khi địch chưa phát hiện điểm tập kết hàng hóa, vũ khí Lạch Trổ, hàng ngày thuyền ra vào bến tấp nập. Nhưng đến đầu năm 1965, Lạch Trổ bị phát hiện, đế quốc Mỹ cho ném bom điên cuồng, chúng rải B52, bom xăng… thiêu đốt cả làng để xóa bỏ tuyến đường thủy huyết mạch này”.

Ngôi làng kiên cường bên sông Lạch Trổ - Hình 2

Cũng theo ông Kỷ, từ đầu những năm 1965 địch bắt đầu có kế hoạch ném bom tàn phá Bùi Xá. Ngày 30.9.1965 là trận đầu tiên, máy bay Mỹ ném bom ở Lạch Trổ làm hơn 10 người chết. Những trận rải bom suốt từ năm 1965 đến những năm 1972 đã cướp đi sinh mạng của hàng trăm người dân địa phương.

Trò chuyện với người dân Bùi Xá, đặc biệt khi hỏi về những câu chuyện chứng tích bên sông Lạch Trổ, ai cũng nhắc đến ông Lê Huệ – người cả đời chèo đò trên con sông huyền thoại này. Ông Nguyễn Phúc-nguyên Bí thư Đảng ủy xã Bùi Xá kể: “Tôi không nhớ ông Huệ chèo đò từ bao giờ, nhưng khi tôi tầm 10 tuổi thì đã thấy ông Huệ chèo đò ở lạch sông này giúp người dân từ bờ bên này qua bờ bên kia. Từ năm 1965, chiến tranh chống Mỹ ngày càng ác liệt, máy bay Mỹ điên cuồng ném bom xuống làng xã chúng tôi nhưng ông Huệ vẫn ngày đêm trực ở bến. Khi thì ông cùng dân quân vận chuyển lương thực, khi lại chèo đò chở bộ đội hành quân qua sông”.

Theo chân ông Phúc, chúng tôi tìm đến nhà ông Lê Văn Toàn (60 tuổi, con trai ông Lê Huệ). Ngôi nhà cấp 4 ông Toàn đang ở ngay bên Lạch Trổ được cha để lại. Ông Toàn cho biết: “Cha tôi mất đã hơn 3 năm nay. Những năm tháng lớn lên và theo cha chèo đò trên Lạch Trổ thì vẫn in đậm trong trí nhớ tôi. Năm lên 6 tuổi tôi đã theo cha ra sông chèo đò. Để thuận tiện cho việc di chuyển, bố tôi đào hai cái hầm bên hai bờ sông để trú ẩn khi có máy bay đến, còn khi không có máy bay, bố tôi lại ra bến chèo đò đưa người và bộ đội sang sông”.

Xé lòng những ngày giỗ tập thể

Ngôi làng kiên cường bên sông Lạch Trổ - Hình 3

Về xã Bùi Xá giữa những ngày tháng 4, câu chuyện mà chúng tôi được nghe kể nhiều nhất là năm 1972, máy bay Mỹ bất ngờ ném bom xuống Hợp tác xã Thăng Long.

Nhớ về trận đánh ác liệt này, ông Hoàng Xuân Kỷ nghẹn ngào: “Lúc đó vào khoảng 10 giờ đêm 24.6.1972, khi các thanh niên thuộc đội 2 đang tuốt lúa tại sân của hợp tác xã thì bất ngờ một loạt bom giội xuống. Trong đó có một quả rơi xuống ngay bàn tuốt lúa cướp đi sinh mạng của 12 thanh niên tuổi từ 17-21, chưa ai lập gia đình”.

Tiếp chuyện, ông Nguyễn Xuân Kỷ-nguyên Trạm trưởng Trạm y tế Đức Xá cho biết: “Buổi chiều hôm đó có mấy đứa như thằng Thống, bé Đăng vừa đi học về còn chơi thổi sáo, tui còn nhắc mấy đứa lo nghỉ ngơi tối còn ra hợp tác xã tuốt lúa. Thế mà đến tối, khi tui vừa ăn cơm xong thì đã nghe tin bom nổ trên sân của hợp tác xã. Tui chạy lên đến nơi thấy mọi thứ tan hoang, người chết và bị thương nhiều lắm”. Câu chuyện với ông Kỷ dường như ngắt quãng khi nói về cô bé mới tròn 17 tuổi tên Trần Phúc: “Tui lao vào băng bó cho những người bị thương. Trong đó, cháu Phúc bị giập nát hai chân, máu tuôn đầm đìa. Nhưng lạ lắm, Phúc rất tỉnh, nó còn nắm tay mẹ nó dặn phải sống tốt với chị dâu để sau này có người phụng dưỡng. Sau những lời dặn dò đó, nó hôn trán mẹ rồi nói “chào mẹ con đi”, Dứt câu đó thì Phúc cũng trút hơi thở cuối cùng. Đến nay đã 45 năm nhưng những hình ảnh đó vẫn ám ảnh tôi”.

Còn ông Nguyễn Xuân Phúc (67 tuổi) ở thôn Hoa Đình xót xa khi kể về 3 người thân trong gia đình bị chết cùng một ngày sau loạt bom: “Chị gái tôi là Nguyễn Thị Kim Quy cùng con là Trương Tuấn Dũng và cháu ngoại Đoàn Thanh Vân khi đó đang trú tại một căn hầm gần nhà. Mỹ ném bom trúng ngay cửa hầm đã cướp đi sinh mạng của 3 người thân yêu nhất trong gia đình tôi. Hàng năm đến ngày giỗ chung ai cũng xót xa”.

Lịch sử Đảng bộ xã Bùi Xá ghi lại: “Trong chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ đánh phá ra miền Bắc, chúng đã ném xuống xã Bùi Xá 250 lượt với 7.857 quả bom các loại, làm 111 người chết, 77 người bị thương, làm cháy và hư hỏng 322 ngôi nhà, nhiều kho tàng, trường học, nhà thờ, công trình công cộng. Trong đó có nhiều gia đình chết cả nhà. Có 4 trận bom làm nhiều người dân trong xã chết tập thể”.

Theo Danviet

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tiêu điểm

Tài xế taxi công nghệ tử vong nhiều ngày trong phòng trọ ở Bình DươngTài xế taxi công nghệ tử vong nhiều ngày trong phòng trọ ở Bình Dương
hôm qua
5 người nhập viện, 1 người tử vong sau bữa cơm trưa5 người nhập viện, 1 người tử vong sau bữa cơm trưa
17 giờ trước
Người đàn ông trùm kín mít, bấm đèn đỏ khiến xe dừng không kịp ở TPHCMNgười đàn ông trùm kín mít, bấm đèn đỏ khiến xe dừng không kịp ở TPHCM
23 giờ trước
Áo thi đấu của cầu thủ Nguyễn Xuân Son được đấu giá làm từ thiệnÁo thi đấu của cầu thủ Nguyễn Xuân Son được đấu giá làm từ thiện
hôm qua
5 trường hợp xe máy được rẽ phải khi đèn đỏ, phạt nặng nếu không xi nhan5 trường hợp xe máy được rẽ phải khi đèn đỏ, phạt nặng nếu không xi nhan
22 giờ trước
Hàng loạt trận động đất ở Kon Tum gây rung lắc diện rộngHàng loạt trận động đất ở Kon Tum gây rung lắc diện rộng
hôm qua
Bộ Y tế vào cuộc vụ 1 người tử vong, 4 người nghi ngộ độc rượu ngâm lá câyBộ Y tế vào cuộc vụ 1 người tử vong, 4 người nghi ngộ độc rượu ngâm lá cây
7 giờ trước
Hàng chục công nhân Nhà máy rác được nhận tiền sau hơn một năm bị nợ lươngHàng chục công nhân Nhà máy rác được nhận tiền sau hơn một năm bị nợ lương
hôm qua

Tin đang nóng

Vũ Thu Phương ly hôn chồng doanh nhân sau 13 năm gắn bóVũ Thu Phương ly hôn chồng doanh nhân sau 13 năm gắn bó
8 giờ trước
Hoa hậu Jennifer Phạm và chồng hôn nhau đắm đuối, MC Mai Ngọc du lịch Thái LanHoa hậu Jennifer Phạm và chồng hôn nhau đắm đuối, MC Mai Ngọc du lịch Thái Lan
7 giờ trước
Loạt sao Hollywood sụp đổ khi biệt thự bị thiêu rụi trong biển lửa ở CaliforniaLoạt sao Hollywood sụp đổ khi biệt thự bị thiêu rụi trong biển lửa ở California
7 giờ trước
Sao Hollywood nghẹn ngào khi vợ sắp sinh mà nhà bị cháy rụiSao Hollywood nghẹn ngào khi vợ sắp sinh mà nhà bị cháy rụi
7 giờ trước
Ngoại hình "không góc chết" của bạn trai Hoa hậu Hương GiangNgoại hình "không góc chết" của bạn trai Hoa hậu Hương Giang
5 giờ trước
9X Việt được chàng trai Đan Mạch rủ về nhà sống sau 3 tuần quen qua app hẹn hò, cái kết bất ngờ9X Việt được chàng trai Đan Mạch rủ về nhà sống sau 3 tuần quen qua app hẹn hò, cái kết bất ngờ
8 giờ trước
Quyền Linh ngỡ ngàng khi người đàn ông U.60 từ chối bà chủ salon xinh đẹpQuyền Linh ngỡ ngàng khi người đàn ông U.60 từ chối bà chủ salon xinh đẹp
7 giờ trước
Nữ NSƯT U100 vẫn được khen đẹp, minh mẫn, móng tay cắt tỉa, tạo kiểu điệu đàNữ NSƯT U100 vẫn được khen đẹp, minh mẫn, móng tay cắt tỉa, tạo kiểu điệu đà
7 giờ trước

Tin mới nhất

Đón 41 hài cốt liệt sĩ hy sinh ở Campuchia về nước

Đón 41 hài cốt liệt sĩ hy sinh ở Campuchia về nước

8 giờ trước
Đại tá Phạm Như Quân, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Bình Phước ghi nhận, biểu dương tinh thần cố gắng, trách nhiệm của Đội K72 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Nỗ lực khống chế đám cháy rừng tại thành phố Hạ Long

Nỗ lực khống chế đám cháy rừng tại thành phố Hạ Long

15 giờ trước
Theo thống kê, từ sau bão số 3 đến nay, tại Quảng Ninh xảy ra khoảng 40 điểm cháy, thiệt hại hàng chục ha rừng thực bì, gây tác động đến an toàn phòng cháy, uy hiếp môi trường, an toàn nguồn nước cùng nhiều hệ lụy khác.
Cháy lớn trên núi Phật Tích

Cháy lớn trên núi Phật Tích

19 giờ trước
Ngọn lửa bùng phát lúc 20h ngày 9/1 và nhanh chóng mở rộng diện tích do thời tiết khô và gió lớn tại núi Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
Tăng mức phạt gấp 50 lần với hành vi mở cửa ô tô gây tai nạn

Tăng mức phạt gấp 50 lần với hành vi mở cửa ô tô gây tai nạn

21 giờ trước
Theo Nghị định 168, lỗi mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây tai nạn giao thông sẽ bị phạt 20-22 triệu đồng, thay vì 400.000-600.000 đồng như Nghị định 100.
Hành vi vi phạm giao thông nào sẽ bị tịch thu xe?

Hành vi vi phạm giao thông nào sẽ bị tịch thu xe?

hôm qua
Theo Nghị định 168, các hành vi như đua xe trái phép, chạy xe bằng một bánh, buông 2 tay khi lái xe... sẽ bị xử phạt là tịch thu phương tiện, tước giấy phép lái xe đến 24 tháng.
Huyện Quốc Oai dừng đấu giá 26 lô đất, trả lại tiền cọc

Huyện Quốc Oai dừng đấu giá 26 lô đất, trả lại tiền cọc

hôm qua
Những khách hàng đã mua hồ sơ, nộp khoản tiền đặt trước tham gia đối với 26 lô đất nêu trên liên hệ với đơn vị tổ chức đấu giá để được hướng dẫn thủ tục nhận lại khoản tiền mua hồ sơ, tiền đặt trước đã nộp theo quy định.
Phạt Công ty Cổ phần đầu tư địa ốc Hưng Phú 90 triệu đồng do xây dựng công trình trái phép

Phạt Công ty Cổ phần đầu tư địa ốc Hưng Phú 90 triệu đồng do xây dựng công trình trái phép

hôm qua
Theo quyết định này, Công ty Cổ phần đầu tư địa ốc Hưng Phú đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính về tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng.
Bàn giao 5 thuyền viên người Trung Quốc bị nạn trên biển về nước

Bàn giao 5 thuyền viên người Trung Quốc bị nạn trên biển về nước

hôm qua
Sau đó, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã hỗ trợ tích cực, sắp xếp chỗ ở và cung cấp viện trợ y tế, đồ dùng sinh hoạt cơ bản cũng như hỗ trợ các thủ tục liên quan.
Chương trình quốc gia bảo tồn các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm

Chương trình quốc gia bảo tồn các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm

hôm qua
tầm nhìn đến năm 2050, góp phần phát triển kinh tế-xã hội theo định hướng nền kinh tế xanh, để chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu.
Quyết định rất quan trọng của toà án trong vụ kiện đòi 2 tỉ đồng tiền trúng vé số

Quyết định rất quan trọng của toà án trong vụ kiện đòi 2 tỉ đồng tiền trúng vé số

2 ngày trước
Toà án đã có quyết định thụ lý vụ kiện đòi 2 tỉ đồng tiền trúng vé số giải đặc biệt nhưng không được trả thưởng do bị rách rời.
Cặp vợ chồng tử vong trong ngôi nhà cháy, hiện trường có can xăng

Cặp vợ chồng tử vong trong ngôi nhà cháy, hiện trường có can xăng

2 ngày trước
Sáng 8/1, lãnh đạo UBND phường Trường Xuân xác nhận, trên địa bàn vừa phát hiện thi thể cặp vợ chồng trong ngôi nhà bị cháy.
Quảng Ngãi: 2 phụ nữ cạo rong mứt rơi xuống biển, 1 người chết, 1 người mất tích

Quảng Ngãi: 2 phụ nữ cạo rong mứt rơi xuống biển, 1 người chết, 1 người mất tích

2 ngày trước
Cụ thể, khoảng 4 giờ 30 sáng cùng ngày, một nhóm phụ nữ ở thôn Vĩnh Tuy, xã Phổ Châu (thị xã Đức Phổ) đi xe máy đến gành biển Hóc Mó (phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ) để cạo rong mứt.

Có thể bạn quan tâm

"Kiều nữ" Hàn Quốc quyết kiện sau khi bị dọa giết

"Kiều nữ" Hàn Quốc quyết kiện sau khi bị dọa giết

Sao châu á

6 giờ trước
Nữ diễn viên Hàn Quốc Bae Seul-ki và chồng là YouTuber Shim Lee-seob có hành động pháp lý mạnh mẽ sau khi nhận được những lời đe dọa.
Siêu phẩm ngôn tình chiếu 200 lần vẫn top 1 rating, nam chính là tổng tài bá đạo 20 năm không có đối thủ

Siêu phẩm ngôn tình chiếu 200 lần vẫn top 1 rating, nam chính là tổng tài bá đạo 20 năm không có đối thủ

Phim châu á

6 giờ trước
Hoàng Tử Ếch cũng được coi là siêu phẩm xuất sắc nhất của thể loại tình yêu cổ tích giữa nàng Lọ Lem và hoàng tử.
Tại sao sự nghiệp điện ảnh của Song Joong Ki gặp khó khăn?

Tại sao sự nghiệp điện ảnh của Song Joong Ki gặp khó khăn?

Hậu trường phim

6 giờ trước
Sau Ro Gi Wan, đến lượt phim mới Bogotá: The Last Chance của Song Joong Ki thất bại tại phòng vé, khiến nam diễn viên kéo dài chuỗi thất bại của mình.
'Khai rạp' đầu năm Ất Tỵ với 'Đèn âm hồn': Bộ phim tâm linh đậm chất văn hóa dân gian

'Khai rạp' đầu năm Ất Tỵ với 'Đèn âm hồn': Bộ phim tâm linh đậm chất văn hóa dân gian

Phim việt

7 giờ trước
Phim điện ảnh Đèn âm hồn với những hình ảnh ma mị, kỳ bí đan xen với yếu tố văn hóa dân gian độc đáo chắc hẳn sẽ là lựa chọn thú vị để các khán giả yêu thích dòng phim tâm linh khai rạp đầu năm.
Jungkook: BTS sẽ đoàn tụ sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự

Jungkook: BTS sẽ đoàn tụ sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự

Nhạc quốc tế

7 giờ trước
Năm 2025 là năm vô cùng đặc biệt với BTS và những người hâm mộ khi đánh dấu sự trở lại của đầy đủ 7 thành viên sau khi hoàn thành nghĩa vụ của mình.
Dương Edward bắt tay Nguyễn Minh Cường ra mắt EP Song Song

Dương Edward bắt tay Nguyễn Minh Cường ra mắt EP Song Song

Nhạc việt

7 giờ trước
Dương Edward (phải) và nhạc sĩ Nguyễn Minh Cường cho biết, các ca khúc trong Song song sẽ lần lượt được ra mắt trong thời gian sắp tới
Điều gì xảy ra với cơ thể nếu ăn đậu bắp thường xuyên?

Điều gì xảy ra với cơ thể nếu ăn đậu bắp thường xuyên?

Sức khỏe

7 giờ trước
Nhờ chứa canxi, vitamin K và axit folic nên đậu bắp sẽ giúp cải thiện quá trình trao đổi chất ở các khớp xương từ đó giúp xương chắc khỏe, giảm tình trạng mất xương hoặc loãng xương nghiêm trọng.
Puka tiết lộ cuộc sống sau khi kết hôn với Gin Tuấn Kiệt

Puka tiết lộ cuộc sống sau khi kết hôn với Gin Tuấn Kiệt

Sao việt

7 giờ trước
Puka chia sẻ trong giai đoạn mang thai, cô lui về làm hậu phương để chồng phát triển sự nghiệp. Dù vậy, nữ diễn viên vẫn sắp xếp thời gian tham gia một số dự án cho đỡ nhớ nghề.
Bức ảnh chụp màn hình trị giá 2,7 tỷ đồng khiến hàng ngàn người giật mình

Bức ảnh chụp màn hình trị giá 2,7 tỷ đồng khiến hàng ngàn người giật mình

Netizen

7 giờ trước
Nhìn bức ảnh này, có người nể, có người lại bảo chẳng ham . 2,7 tỷ đồng - Nếu đây là số dư sổ tiết kiệm, hẳn mọi người đều sẽ phấn khởi ra mặt; nhưng nếu đây là dư nợ, câu chuyện chắc chắn sẽ rất khác.
Tử vi tuổi Tý năm 2025: Bắt đầu thời kỳ vàng son, sự nghiệp nở hoa

Tử vi tuổi Tý năm 2025: Bắt đầu thời kỳ vàng son, sự nghiệp nở hoa

Trắc nghiệm

7 giờ trước
2025 hứa hẹn là một năm đầy khởi sắc và may mắn đối với người tuổi Tý. Theo tử vi 12 con giáp năm 2025, tuổi Tý không chỉ có sự nghiệp thành công rực
Hé lộ tác nhân bất ngờ gây ra hàng loạt bệnh ung thư tại Mỹ

Hé lộ tác nhân bất ngờ gây ra hàng loạt bệnh ung thư tại Mỹ

Thế giới

8 giờ trước
Chúng đã xuất hiện ở những nơi xa xôi và nguyên sơ nhất trên Trái Đất, bao gồm Nam Cực, các rãnh đại dương sâu, và băng biển Bắc Cực".