Ngôi làng dùng cá chép để lọc nước ở Nhật Bản

Để dung hòa được nhu cầu của con người và sự bền vững của nguồn nước, người dân làng Haire ( tỉnh Shiga, Nhật Bản) đã sử dụng một hệ thống cung cấp và xử lí nước mang tên Kabata.

Ở ngôi làng này, nguồn nước từ thượng nguồn sẽ được dẫn vào trong một hệ thống kênh mương liên kết với nhau tỏa rộng ra khu dân cư, đây chính là một phần của hệ thống Kabata. Nhờ có hệ thống kênh mương, nước sẽ được dẫn vào từng ngôi nhà, mà cụ thể hơn là một căn phòng riêng biệt trong ngôi nhà (cũng là một phần của hệ thống Kabata), chuyên dành cho việc rửa thực phẩm cũng như bát đũa sau khi ăn xong. Các bồn và chậu rửa được đặt thấp hơn mặt sàn hay nói cách khác, sàn căn phòng được xây ngay phía trên các chậu rửa này.

Một hệ thống Kabata.

Nước chảy vào chậu rửa nhỏ bằng đá từ một đường ống được nối với mạch nước ngầm. Khi chậu rửa nhỏ đầy, nước sẽ chảy xuống bồn rửa lớn phía dưới. Bồn rửa này thường chiếm khoảng một nửa hoặc hai phần ba diện tích căn phòng. Chậu rửa thường có đường kính nhỏ hơn 1 mét và nằm trong bồn rửa lớn.

Mỗi tầng nước sẽ được dùng cho những mục đích khác nhau. Nước chảy ra từ vòi được dùng cho ăn uống. Nước trong chậu rửa nhỏ được dùng để làm mát, rửa rau củ, vo gạo và tráng đồ đã rửa. Nước trong bồn rửa lớn để rửa các dụng cụ nhiều chất bẩn hơn.

Nước trong hệ thống Kabata thường duy trì ở mức 13 – 15 độ quanh năm nên vào mùa hè, người dân Harie dùng nước này để làm mát và bảo quản các loại hoa quả, rau củ, đậu phụ hay làm nguội nước, trà nóng.

Mương nước bao quanh làng Harie.

Điểm đặc biệt ở hệ thống Kabata là sự xuất hiện của các loài cá chép. Chúng được tự do bơi lội trong khu bồn lớn. Cá chép sẽ ăn những vụn thức ăn rơi xuống nước khi dọn rửa hoặc ăn từ chính đồ bếp bẩn mà người dân để xuống đáy bồn rửa. Loài cá vừa có thức ăn, vừa giúp làm vệ sinh dòng nước.

Các hệ thống Kabata của từng gia đình sẽ nối với hệ thống mương nước quanh làng để thoát nước. Mương nước sẽ to dần lên theo mức độ gom nước rồi đổ vào hai con sông chính trong làng. Những Kabata gần sông sẽ đổ trực tiếp nước vào sông.

G.M (t/h)