Ngồi ghế nóng 3 tháng trước World Cup, điều gì giúp HLV Marocco làm nên lịch sử?

Từ vai trò kẻ đóng thế, huấn luyện viên ‘vô danh’ Walid Regragui đã cùng các cầu thủ Morocco làm nên câu chuyện thần kỳ ở World Cup 2022,

Youssef En-Nesyri (19) ghi bàn quyết định vào lưới Bồ Đào Nha đưa đội tuyển Morocco vào bán kết.

Đồng thời, ông cũng giúp bóng đá châu Phi bước sang trang sử mới đầy vẻ vang tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.

Giải pháp chữa cháy

Trong quá khứ, thành tích tốt nhất của bóng đá châu Phi tại World Cup là ba lần vào tứ kết của Cameroon năm 1990, Senegal 2002 và Ghana 2010. Cả ba lần đó, các đội tuyển châu Phi đều được dẫn dắt bởi các ông thầy ngoại, lần lượt là Valery Nepomnyashchy (Nga), Bruno Metsu (Italy) và Milovan Rajevac (Serbia). Vì thế, chiến công của đội tuyển Morocco tại World Cup 2022 càng thêm ý nghĩa và đáng tự hào.

Bóng đá Morocco không chỉ giúp châu Phi lần đầu tiên vào đến bán kết một kỳ World Cup, mà còn làm được điều đó với người con của chính đất nước Morocco trên băng ghế chỉ đạo: Walid Regragui.

Gần như trong cả cuộc đua giành vé tham dự World Cup 2022, đội tuyển Morocco được dẫn dắt bởi ông thầy danh tiếng Vahid Halihodzic. Chiến lược gia người Bosnia từng kinh qua nhiều câu lạc bộ mạnh tại Pháp như Lille, Rennes, PSG hay Nantes và ông cũng từng nắm quyền ở đội tuyển Bờ Biển Ngà, Algeria và Nhật Bản trước khi tới Morocco vào tháng 8/2019.

Mặc dù vậy, vào đầu tháng 8, thời điểm khoảng 3 tháng trước khi trái bóng lăn ở Qatar, Liên đoàn Bóng đá Morocco đã bất ngờ “trảm” người hùng Vahid Halihodzic. Theo được hiểu, lý do xuất phát từ mâu thuẫn không thể dung hòa giữa ông thầy cá tính và cầu thủ ngôi sao Hakim Ziyech. Sự căng thẳng leo thang đến mức Hakim Ziyech tuyên bố từ giã đội tuyển quốc gia.

Ngoài ra, với cái tôi quá lớn đến mức độc đoán, Vahid Halihodzic trở thành cái gai trong mắt người hâm mộ vì xung khắc với hàng loạt ngôi sao trong đội.

Đã có những tên tuổi như Laurent Blanc, Rudi Garcia, Andres Villas-Boas được nhắc đến như là những ứng cử viên cho chiếc “ghế nóng”, nhưng trong tình thế bị thúc ép về thời gian, Liên đoàn Bóng đá Morocco đã tìm đến giải pháp tình thế là cựu tuyển thủ Walid Regragui, người có 45 lần khoác áo đội tuyển quốc gia trong vòng 8 năm (từ 2001 – 2009). Đó cũng là giai đoạn mà đội tuyển Morocco không thể đoạt vé dự World Cup.

Sau khi treo giày, Walid Regragui làm trợ lý cho huấn luyện viên trưởng Rachid Taoussi ở đội tuyển quốc gia, rồi khởi nghiệp ở cấp câu lạc bộ với đội bóng hạng trung FUS Rabat trong giai đoạn 2014 – 2019. Tuy nhiên, dưới bàn tay chèo lái của Walid Regragui, FUS Rabat bất ngờ giành cú đúp danh hiệu quốc nội.

Khi chuyển sang dẫn dắt Wydad, ông đã giúp đội bóng này đánh bại đương kim vô địch Al Ahly để vô địch Champions League châu Phi. Xen giữa quãng thời gian dẫn dắt Rabat và Wydad, Regragui từng giúp câu lạc bộ Al-Duhail của Qatar giành chức vô địch quốc gia.

“Di sản” của Vahid Halihodzic ở đội tuyển Morocco là một tập thể hỗn độn, nhiều tranh cãi và nhiều cầu thủ trụ cột rơi vào trạng thái chán nản. Walid Regragui được trao gửi niềm tin bởi ông có khả năng truyền lửa và tầm ảnh hưởng.

Khi còn thi đấu trong màu áo đội tuyển quốc gia, lối chơi và phong cách mẫu mực, đàng hoàng của Walid Regragui đã giúp ông luôn có tiếng nói quan trọng với các đồng đội và cũng là người sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ, hay chỗ dựa cho cả tập thể vốn hành xử nặng về cảm tính của bóng đá châu Phi.

Các cầu thủ Morocco ăn mừng chiến thắng sau loạt sút luân lưu 11m trước Tây Ban Nha.

Vậy nên, công việc đầu tiên của Walid Regragui sau khi nắm quyền không phải là xây dựng lối chơi, hay cố áp đặt tư duy chiến thuật nào đó, mà là hàn gắn các mối quan hệ đổ vỡ dưới triều đại Halihodzic.

Nhà cầm quân 47 tuổi đã thuyết phục được Hakim Ziyech trở lại đội tuyển. Được sự ủng hộ của cầu thủ đội trưởng, ông có thêm sự đồng lòng của các trụ cột khác. Bầu không khí u ám, căng thẳng như thùng thuốc súng trước đó hoàn toàn biến mất. Nhờ đó, đội tuyển Morocco đã có được đội hình tốt nhất cho chiến dịch tại Qatar.

Lần đầu dẫn dắt đội tuyển Morocco, lại phải tham dự sự kiện rất lớn như World Cup 2022, Walid Regragui chịu rất nhiều sức ép. Ông không đặt bất cứ mục tiêu nào cùng đội tuyển quốc gia trước ngày lên đường tới Qatar.

Vốn là 1 tiền vệ phòng ngự nên Walid Regragui có triết lý thiên về phòng ngự. Lối chơi mà chiến lược gia 47 tuổi này lựa chọn được đánh giá rất phù hợp với đội tuyển Morocco bởi đội bóng này sở hữu nhiều cầu thủ có tốc độ, thể hình và thể lực cực tốt, luôn chiếm ưu thế trong lối chơi va đập cực mạnh.

Với quỹ thời gian vỏn vẹn hơn 2 tháng, Walid Regragui không có nhiều thời gian để tạo ra sự khác biệt về lối chơi cho đội tuyển Morocco bởi phần lớn lực lượng của đội bóng này đang thi đấu ở châu Âu.

Đặc biệt, trong số 26 tuyển thủ Morocco tham dự World Cup, có tới 14 cầu thủ không sinh ra tại quê nhà. Walid Regragui cũng sinh ra tại Pháp. Vì vậy, Walid Regragui rất hiểu giá trị của sự đoàn kết, kết nối những cầu thủ tới từ nhiều nền văn hóa khác nhau và ông đã khơi dậy tinh thần, niềm tự hào dân tộc của các học trò, giúp họ tự tin thể hiện tài năng.

Huấn luyện viên Walid Regragui ăn mừng chiến thắng cùng các học trò.

Bí quyết làm nên lịch sử

Ngay sau khi nắm quyền huấn luyện viên trưởng, Walid Regragui đã có bước đi mang tính đột phá khi triệu tập những tuyển thủ sinh ra hoặc lớn lên ở nước ngoài.

Trong ba tháng cầm quân, ông lần lượt triệu tập thêm Walid Cheddira (tiền đạo, sinh ở Italy), Anass Zaroury (tiền đạo – Bỉ), Bilal El Khannous (tiền vệ – Bỉ), Abde Ezzalzouli (tiền vệ – Tây Ban Nha)… kết hợp cùng dàn “ngoại binh” khác đã khẳng định được chỗ đứng như Yassine Bounou (sinh tại Canada), Achraf Hakimi (Tây Ban Nha), Hakim Ziyech và Mazraoui (đều Hà Lan).

Walid Regragui chia sẻ: Trước World Cup 2022, chúng tôi gặp vấn đề vì chuyện phân biệt người sinh ra ở châu Âu và không sinh ra ở Morocco. Tôi nhiều lần bị chất vấn tại sao đội tuyển không chơi với những người sinh ra ở Morocco?

Và thành công hôm nay cho thấy người Morocco ở đâu cũng là người Morocco. Khi lên tuyển, họ đều sẵn sàng cống hiến, chiến đấu tới cùng vì màu cờ sắc áo. Tôi luôn dặn các học trò hãy cống hiến 100% mỗi khi lên tuyển. Có những cầu thủ sinh ra ở những quốc gia có nền bóng đá phát triển như Đức, Italy, Tây Ban Nha, Pháp, Hà Lan hay Bỉ… và mang tới sự kết hợp đặc biệt cho tuyển Morocco.

Từ việc thấu hiểu cầu thủ, Walid Regragui đã yêu cầu Liên đoàn Bóng đá Morocco đưa gia đình toàn bộ 26 tuyển thủ của mình tới Qatar để tạo ra động lực cho đội tuyển.

Hơn ai hết, ông hiểu rõ gia đình chính là thứ nhắc nhở các cầu thủ rằng họ là người Maroc, chứ không phải chỉ là những người con xa xứ chung gốc gác. Hình ảnh Achraf Hakimi chạy lên khán đài ôm mẹ mình sau trận thắng Bỉ ở vòng bảng đã trở thành biểu tượng. Sức mạnh và tinh thần ái quốc của đội tuyển Morocco được tạo nên từ những khoảnh khắc xúc động như vậy.

Mặc dù vậy, để đi đến vòng 4 đội mạnh nhất World Cup 2022, Walid Regragui và các học trò không phải là những kẻ ăn may. Chiến lược gia 47 tuổi và “Các chú sư tử Atlas” cho thấy tài ứng biến chiến thuật sắc sảo, những động thái tâm lý kịp thời và năng lực chuyên môn đủ mạnh để quật ngã những ứng cử viên vô địch.

Trước trận ra quân gặp Croatia, Walid Regragui “truyền lửa” cho các học trò bằng cách lấy ví dụ rất gần gũi và thiết thực từ trận Saudi Arabia lội ngược dòng quật ngã Argentina của siêu sao Messi.

“Saudi Arabia chỉ kiểm soát 31% thời lượng bóng trên sân và có 3 cú sút trúng đích. Vậy mà, họ chiến thắng Argentina. Gặp Croatia, chúng ta không có đủ không gian để triển khai bóng? Không sao! Chúng ta cần tập trung cho thế trận phòng ngự. Còn nếu họ quyết định để chúng ta tổ chức tấn công, chúng ta sẽ cho họ biết Morocco sẽ làm gì khi có bóng”.

Sau trận hòa Croatia 0-0, Walid Regragui và các học trò có thêm niềm tin về bản thân và điều đó được thể hiện rõ ở trận thắng Bỉ 2-0 ở lượt trận thứ 2. Chiến thắng 2-1 trước Canada ở lượt trận cuối vòng bảng giúp Morocco hoàn thành nhiệm vụ lần thứ 2 giành vé vào vòng 1/8 World Cup sau 36 năm, kể từ lần đầu tại World Cup 1986.

Điều đáng nói, thay vì ca ngợi chiến công của các học trò, Walid Regragui khôn khéo nhắc tới vai trò của cổ động viên, trong đó có những người thân, gia đình của chính các cầu thủ: “Tôi thề có Chúa. Nếu không có các cổ động viên ở đây, chúng tôi đã không thể vượt qua vòng bảng”.

Sau chiến thắng chấn động trước Tây Ban Nha ở vòng 1/8, Walid Regragui tiết lộ ông và các học trò đã dành rất nhiều thời gian để xây dựng chiến thuật và giảm thiểu tối đa tầm ảnh hưởng của bộ ba tiền vệ Busquets, Pedri, Gavi.

“Chúng tôi chủ động nhường quyền kiểm soát bóng cho họ. Các cầu thủ Morocco biết mình chưa ngang tầm như Pháp, Anh để giành quyền kiểm soát bóng với Tây Ban Nha. Có quá nhiều đường chuyền được họ thực hiện trong 120 phút. Nhưng chiến thuật toàn đội được vận hành tốt. Chúng tôi kéo trận đấu đến loạt luân lưu và sau đó, mọi thứ như chơi xổ số” – thuyền trưởng đội tuyển Morocco chia sẻ.

Quả thật, trước Tây Ban Nha, đội tuyển Morocco chỉ kiểm soát bóng 23% trong cả trận, tung ra 305 đường chuyền so với 1.041 đường chuyền bên phía đối phương. Tỷ lệ chuyền bóng chính xác của Tây Ban Nha cũng lên đến 92%. Tuy nhiên, thầy trò huấn luyện viên Luis Enrique lại thất bại trong việc “xé lưới” đối thủ cứng đầu Morocco và sau đó gục ngã trên chấm luân lưu 11m định mệnh.

Sau cơn địa chấn ở vòng 1/8, Walid Regragui và các học trò đã tạo nên một chiến thắng lịch sử khác, lần này là trước Bồ Đào Nha.

Trái ngược với Tây Ban Nha thích thi triển những đường chuyền ngắn hoặc trung bình, Bồ Đào Nha đã sớm sử dụng những đường chuyền dài vượt tuyến, dọc biên để khai thác chiều sâu của sân ngay sau khi nhập cuộc. Điều này giúp đại diện châu Âu có thể vượt qua khối phòng thủ ở giữa sân của Morocco và khai thác khoảng trống giữa hàng thủ thường xuyên dâng cao với thủ môn của họ.

Đại diện châu Phi không cần quan tâm đến việc đối thủ của họ thi đấu ra sao. Morocco chỉ đơn giản là tuân thủ đúng khu vực phòng ngự của mình, gây áp lực đúng hướng và gia tăng áp lực để mở ra cơ hội phản công đúng lúc.

Morocco cũng cho thấy họ thực sự linh hoạt trong những tình huống triển khai bóng. Bồ Đào Nha, đội đã nã vào lưới Thụy Sĩ 6 bàn ở vòng 16 đội cũng không thể khuất phục hàng thủ của Morocco. Ngay cả khi siêu sao Cristiano Ronaldo vào sân từ phút 51, Walid Regragui và các học trò vẫn đứng vững sau khi đã ghi bàn ở phút 42.

Morocco đã trở thành đội tuyển châu Phi đầu tiên trong lịch sử góp mặt ở bán kết World Cup và Walid Regragui hiện là niềm tự hào không chỉ của bóng đá Morocco mà còn cả lục địa đen.

Tính đến trước vòng bán kết, Morocco là đội phòng ngự tốt nhất giải, thậm chí chưa để đối phương sút tung lưới lần nào. Bàn thua duy nhất của họ là tình huống trung vệ Nayef Aguerd phản lưới trong trận thắng Canada. “Tôi chắc rằng nhiều người sẽ nói đây là phép màu, nhưng đội tuyển Morocco thắng những đội rất mạnh như Bỉ, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha mà không để thủng lưới. Đó là thành quả của sự chăm chỉ”, Walid Regragui nói.