Ngoài làm găng, trong thủ thế

Mối bất hoà giữa Trung Quốc và Nhật Bản liên quan đến cuộc tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo trên biển Hoa Đông tiếp tục leo thang căng thẳng.

Bầu không khí nghi ngại lẫn nhau và đối đầu khiến cho những vướng mắc khác tồn tại dai dẳng lâu nay trong quan hệ song phương trở nên thêm phức tạp và nhạy cảm. Dù vậy, khả năng xảy ra chiến tranh vì quần đảo vẫn không thực tế nhiều hơn là thực tế. Hai bên còn tiếp tục làm găng với nhau về bên ngoài và thủ thế ở bên trong, chờ thời thế thay đổi hoặc đề phòng đột biến.

Mới đây nhất, Trung Quốc để cho hình thành cả làn sóng biểu tình phản đối chống Nhật Bản ở Trung Quốc, thì các thành viên Chính phủ Nhật Bản thay nhau tới thăm viếng khu đền Yashukuni. Nhật Bản tiến hành tập trận với Mỹ luyện cách chiếm lại đảo, thì Trung Quốc cũng tiến hành tập trận hải quân ở biển Hoa Đông. Chuyện tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo ở đó không còn là chuyện riêng lẻ nữa, mà được gắn xếp vào trong mối liên hệ chung và tác động qua lại lẫn nhau của tất cả các trắc trở cũ cũng như mới trong quan hệ giữa hai nước.

Nhật Bản cũng đã đặt cuộc tranh chấp chủ quyền này vào trong bối cảnh và diễn biến tình hình chung về chính trị an ninh ở khu vực và qua đó lôi kéo Mỹ vào cuộc. Mỹ tuy tuyên bố không đứng về bên nào trong tranh chấp chủ quyền lãnh thổ ở biển Hoa Đông và biển Đông, nhưng lại có mối quan hệ đồng minh chiến lược với Nhật Bản và cần sự hợp tác của Trung Quốc để giải quyết vấn đề hạt nhân, tên lửa của Triều Tiên có lợi nhất cho Mỹ. Vì thế, Mỹ dẫu có muốn cũng không thể đứng ngoài cuộc.

Vì trang trải nhu cầu nội bộ, cả Nhật Bản lẫn Trung Quốc đều không thể không ăn miếng trả miếng trong leo thang căng thẳng với nhau, nhưng không để xảy ra chiến tranh trong bối cảnh tình hình hiện tại mới có lợi nhất cho họ và cho cả Mỹ.

Cục diện quan hệ và bản chất chính sách ấy giữa ba nước này không phải mới. Chẳng qua là những diễn biến mới đã khiến các bên không còn chắc chắn như trước nữa trong dự báo tình hình. Hậu quả đáng phải lưu ý nhất là trào lưu chủ nghĩa dân tộc trỗi dậy mạnh mẽ ở cả Trung Quốc lẫn Nhật Bản. Nó sẽ cản trở mọi nỗ lực giải quyết tranh chấp bằng đàm phán. Nó gây nguy cơ đột biến trong diễn biến tình hình và đẩy tình hình vượt ra khỏi tầm kiểm soát của các bên. Vừa mức thì còn có lợi, nhưng quá mức thì sẽ lợi bất cập hại đối với cả Trung Quốc lẫn Nhật Bản.

Theo laodong