Nghịch lý tại nơi có tỷ lệ t.ử von.g vì Covid-19 cao nhất thế giới
Mặc dù là quốc gia có tỷ lệ t.ử von.g vì Covid-19 trên đầu người cao nhất thế giới, nhưng Romania vẫn đang vật lộn trong việc thuyết phục người dân nước này tiêm vaccine.
Bên trong một phòng hồi sức cấp cứu ở thành phố Bucharest, Romania (Ảnh: Reuters).
Khi làn sóng Covid-19 mới ập đến Đông Âu vào tháng trước, “càn quét” những cộng đồng dân cư chưa được tiêm chủng, một giám mục ở phía nam Romania đã an ủi các tín đồ của mình rằng: “Đừng để bị lừa bởi những gì bạn thấy trên tivi – đừng sợ Covid”. Thậm chí, giám mục này còn kêu gọi “không vội tiêm vaccine”.
Vị giám mục đang bị cảnh sát điều tra vì phát tán thông tin sai lệch gây nguy hiểm. Tuy nhiên, lời kêu gọi chống vaccine của người này, cũng như của các chính trị gia nổi tiếng, hay những nhân vật có ảnh hưởng trên mạng và nhiều người khác đã lý giải vì sao Romania được ghi nhận là quốc gia có tỷ lệ t.ử von.g trên đầu người vì Covid-19 cao nhất thế giới trong những tuần gần đây.
Ngày 2/11, gần 600 người Romania đã t.ử von.g vì Covid-19, cao nhất kể từ khi đại dịch bùng phát. Tỷ lệ t.ử von.g tính trên quy mô dân số của Romania cao gấp gần 7 lần so với Mỹ và gấp gần 17 lần so với Đức.
“Làn sóng Covid-19 lần này tồi tệ hơn nhiều so với những lần trước. Nó giống như một cuộc chiến. Chúng ta bước vào phòng điều trị, nhưng không biết khi nào sẽ bước ra”, bác sĩ Anca Streinu-Cercel tại bệnh viện lớn nhất về bệnh truyền nhiễm, Viện Quốc gia Bals, ở thủ đô Bucharest của Romania, cho biết.
Sáu xe cấp cứu chở bệnh nhân Covid-19 buộc phải đợi ở bên ngoài, trong khi các nhân viên y tế vẫn đang tìm chỗ trống bên trong các phòng điều trị chật kín bệnh nhân.
“Lý do duy nhất khiến mọi người phải vào đây điều trị là vì họ không tiêm vaccine”, bà Streinu-Cercel nói.
Bác sĩ Streinu-Cercel cho biết có một số ca bệnh nặng dù đã tiêm vaccine, nhưng đó là do hệ thống miễn dịch của họ bị tổn thương do điều trị ung thư hoặc các bệnh khác.
Việc người dân chần chừ tiêm vaccine khiến Romania trở thành quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng thấp thứ hai ở châu Âu. Hiện chỉ có khoảng 44% người trưởng thành ở Romania tiêm ít nhất một liều vaccine, cao hơn Bulgaria là 29%. Tỷ lệ tiêm vaccine trung bình tại Liên minh châu Âu hiện ở mức 81%, trong đó có một số quốc gia trên 90%.
Tương tự Romania, Bulgaria cũng có tỷ lệ t.ử von.g vì Covid-19 rất cao, khi các bệnh viện quá tải bệnh nhân mới. Tuần trước, một trong những bệnh viện lớn ở thủ đô Sofia đã kêu gọi các sinh viên y khoa và tình nguyện viên giúp đỡ.
Latvia, quốc gia nhỏ bé vùng Baltic, tháng trước đã trở thành thành viên đầu tiên của EU bắt đầu phong tỏa hoàn toàn kể từ giai đoạn đầu của đại dịch vào năm 2020. Nga, nơi có chưa đến một nửa dân số trưởng thành được tiêm một liều vaccine, và Ukraine, nơi tỷ lệ dân số trưởng thành tiêm chủng dưới 1/3, cũng đã áp dụng lại các biện pháp hạn chế sâu rộng trong bối cảnh ca nhiễm gia tăng.
Video đang HOT
Tâm lý hoài nghi về vaccine
Phòng cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Bucharest, Romania (Ảnh: New York Times).
Theo New York Times, nhiều người dân tại các quốc gia trên vẫn hoài nghi về khuyến cáo tiêm chủng do các nhà chức trách và bác sĩ đưa ra, trong khi trên mạng xã hội lại xuất hiện tràn lan các chuyên gia “tự phong” khuyên họ không nên tiêm chủng.
“Mọi người bỗng nhiên trở thành chuyên gia và tin giả xuất hiện khắp mọi nơi, 24 giờ mỗi ngày. Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng loại virus này sẽ tồn tại lâu như vậy”, Silvia Nica, bác sĩ cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Bucharest, cho biết.
Do thiếu giường, Bệnh viện Đại học Bucharest buộc phải dựng lều ở bãi đậu xe để làm nơi điều trị cho bệnh nhân và biến hành lang thành khu điều trị Covid-19.
Romania bắt đầu tiêm vaccine cho người dân từ tháng 12 năm ngoái và đưa chương trình tiêm chủng cho quân đội thực hiện vì theo kết quả khảo sát, đây là lực lượng được tin tưởng nhất tại nước này. Lực lượng được tin tưởng thứ hai là các nhà thờ, tuy nhiên nhiều giám mục có tầm ảnh hưởng đã kêu gọi các tín đồ không tiêm vaccine.
“Tin giả có ảnh hưởng rất lớn đến người dân của chúng tôi và ở Đông Âu nói chung”, Valeriu Ghorghita, đại tá quân đội dẫn đầu chương trình tiêm chủng của Romania, cho biết.
“Họ thực sự tin rằng vaccine không phải là cách phù hợp để ngăn chặn Covid-19″, ông Ghorghita nói, đồng thời cho biết “hơn 90% trong số các trường hợp t.ử von.g là những người không được tiêm chủng”.
Theo ông Ghorghita, người lớn tuổ.i, nhóm đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao nhất, lại là những người khó thuyết phục nhất, và chỉ 25% người trên 80 tuổ.i được tiêm chủng tại Romania.
Bác sĩ Streinu-Cercel cho biết, cô cảm thấy không thoải mái khi cố gắng thuyết phục mọi người tiêm vaccine bằng cách khiến họ sợ hãi.
“Chúng ta nên thuyết phục dựa trên khoa học chứ không phải nỗi sợ hãi, nhưng sợ hãi lại là thứ duy nhất khiến công chúng chú ý”, Streinu-Cercel nói thêm.
Theo bác sĩ Streinu-Cercel, sự mất niềm tin của người dân quá lớn, đến mức một số bệnh nhân dù đang “thở hổn hển” nhưng vẫn nói rằng “Covid-19 không tồn tại”.
Cảnh vắng vẻ tại một trung tâm tiêm chủng ở Bucharest, Romania (Ảnh: Getty).
Tại trung tâm tiêm chủng ở bệnh viện của bác sĩ Streinu-Cercel, hàng ngày chỉ có vài người ghé qua, mặc dù vaccine được tiêm miễn phí và ngày càng cần thiết do các quy định mới yêu cầu phải có giấy chứng nhận tiêm chủng mới được vào các tòa nhà công cộng.
Một trong những người tiêm vắc xin là bà Norica Gheorghe, 82 tuổ.i. Bà Gheorghe cho biết bà đã trì hoãn việc tiêm phòng trong nhiều tháng, nhưng đã quyết định tiêm vào tuần trước sau khi biết tin có gần 600 người chế.t vì Covid-19 trong một ngày.
“Tóc tôi dựng đứng khi nhìn thấy con số này, và tôi quyết định mình nên đi tiêm phòng”, bà Gheorghe cho biết.
Đại tá Ghorghita đã lên mạng xã hội để bác bỏ những thông tin sai lệch về vaccine, đồng thời cũng gặp gỡ các nhà lãnh đạo tôn giáo để yêu cầu họ không kích động những thông tin sai lệch.
“Họ không có nghĩa vụ khuyến khích tiêm chủng, nhưng họ có nghĩa vụ không khuyến khích việc phản đối tiêm chủng”, ông Ghorghita nói.
Theo Catherine Smallwood, quan chức phụ trách các vấn đề về Covid-19 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại châu Âu, tốc độ tiêm chủng chậm chạp ở Đông Âu bắt nguồn từ một số yếu tố, bao gồm sự thiếu tin tưởng và tâm lý không tốt của người dân về vaccine.
“Chúng ta đang chứng kiến tỷ lệ tiêm chủng vaccine thấp ở nhiều quốc gia trên toàn khu vực”, bà Smallwood nói với AP.
Các quan chức WHO cho biết, số ca mắc Covid-19 mới ở châu Âu đã tăng 55% trong 4 tuần qua, mặc dù khu vực này có nguồn cung vaccine được đảm bảo. Theo thống kê của WHO, với 78 triệu người mắc Covid-19, số ca nhiễm ở châu Âu hiện cao hơn tổng số ca nhiễm ở Đông Nam Á, Đông Địa Trung Hải, Tây Thái Bình Dương và châu Phi cộng lại.
Hoài nghi vaccine, châu Âu tăng ca nhiễm
Số ca mắc Covid-19 tại nhiều nước Trung và Đông Âu tăng cao do tỷ lệ tiêm chủng thấp, người dân hoài nghi với vaccine Covid-19.
Latvia phong tỏa trở lại kể từ ngày 15/10. Các bệnh viện ở Bulgaria và Romania ghi nhận số ca nhiễm nCoV tăng nhanh. Dịch bệnh tại châu Âu đang leo thang trong những tuần gần đây. Trong khi nhiều người dân tại khu vực này đang hối hận vì đã không tiêm vaccine khi đến lượt, số khác vẫn tỏ ra dè dặt và bảo thủ với chương trình chủng ngừa.
Trung Âu và Đông Âu là những vùng có tỷ lệ tiêm phòng thấp nhất trong toàn khối EU, nguyên nhân xuất phát yếu tố kinh tế và chính trị. Biến thể nCoV cũng lây lan mạnh ở khu vực này.
Đang trong giai đoạn hồi phục sau nhiễm nCoV, Vesela Tafradzhiyska, 47 tuổ.i, người Bulgari, cho biết bà không tiêm chủng vì đọc được các báo cáo mâu thuẫn, khó hiểu về tính an toàn và độ hiệu quả của vaccine. Sau 8 ngày nằm viện, bà bất đắc dĩ đổi ý.
"Tôi sẵn sàng tiêm chủng dù không thể bảo vệ 100%, những người đã tiêm vaccine vẫn có thể nhiễm bệnh", bà nói.
Bulgari, quốc gia thu nhập thấp nhất EU, có tỷ lệ t.ử von.g vì Covid-19 cao thứ ba thế giới. Cứ 4 người trưởng thành thì chỉ một người được tiêm chủng đầy đủ. Con số quá thấp so với hơn 90% của Ireland, Bồ Đào Nha và Malta.
Hàng trăm nghìn người đã biểu tình tại thủ đô Sofia và nhiều thành phố khác để phản đối quy định bắt buộc tiêm chủng, hạn chế người chưa tiêm vaccine lui tới địa điểm công cộng vào 19/10. Trong khi đó, số người nhập viện do Covid-19 tăng 30% so với tháng trước. Các bệnh viện ở thủ đô phải đình chỉ các ca phẫu thuật không thiết yếu.
Latvia ngày 21/10 lần đầu tái áp đặt lệnh hạn chế kể từ mùa hè. Biruta Adomane, một người nghỉ hưu đã chủng ngừa tỏ ra tức giận với gần 50% người dân nước này chưa tiêm vaccine.
"Tôi muốn đến nhà hàng, quán cà phê, tôi muốn được tận hưởng cuộc sống thay vì nhốt mình ở nhà. Mọi người thật kỳ cục, tôi không hiểu lý do của họ", bà nói.
Một bác sĩ đang chăm sóc bệnh nhân mắc Covid-19 tại Bệnh viện Pirogov ở Sofia, Bulgaria, ngày 15/10. Ảnh: Reuters
Thực tế, hoài nghi vaccine là vấn nạn toàn cầu. Nó khiến Pháp và Mỹ phải vật lộn từ lâu, đang gia tăng ở một số nước châu Á, trong đó có Nhật Bản.
Cuộc thăm dò Eurobarometer của Ủy ban châu Âu chỉ ra rằng tại hầu hết các nước Đông Âu, cứ ba người thì một người không tin tưởng vào hệ thống y tế, cao hơn so với tỷ lệ 18% ở EU nói chung.
Ở Slovakia, thái độ hoài nghi được nuôi dưỡng bởi cả các chính trị gia đảng đối lập, trong đó có cựu Thủ tướng Robert Fico. Ông cho biết mình sẽ không tiêm vaccine Covid-19.
Ở Ba Lan, nơi số ca nhiễm ngày cao nhất kể từ tháng 5, tỷ lệ tiêm chủng đặc biệt thấp ở cộng đồng bảo thủ. Vaccine tại nước này trở nên dư thừa và chính phủ phải tặng hoặc bán nhiều liều cho quốc gia khác.
Tại Romania, đứng thứ hai thế giới về tỷ lệ t.ử von.g vì Covid-19, số ca nhiễm ngày đã tăng lên 19.000 trong tuần này. Cứ ba người thì mới có một người tiêm vaccine, tỷ lệ thấp nhất ở khối EU. Đây cũng là nước có mức độ không tin tưởng vào hệ thống y tế cao nhất, khoảng 40%.
"Thật không thể tưởng tượng được. Ở đây chúng tôi có khoảng 60 bệnh nhân, 90% trong đó phải vào khoa hồi sức tích cực và cần dùng máy thở. Nếu tuân thủ quy định và tiêm phòng khi đến lượt, chúng ta sẽ không đứng trước thảm họa này", Amalia Hangiu, người đứng đầu phòng cấp cứu tại một bệnh viện ở Bucharest, cho biết.
Tuy nhiên, một số người vẫn không bị thuyết phục. Raina Yordanova, một người hưu trí tại Bulgaria, nói: "Tôi đã và sẽ không tiêm vaccine. Chẳng ai biết điều gì sẽ xảy ra sau nhiều năm, tôi không muốn chế.t luôn", bà nói.
Các quốc gia vùng Baltic dẫn đầu về số ca mắc COVID-19 mới tại Đông Âu Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, sự gia tăng của các ca nhiễm mới ở các nước thành viên ở khu vực phía Đông Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt là các nước vùng Baltic, đang khiến hệ thống y tế nơi đây chịu áp lực ngày càng lớn, buộc chính phủ những nước này lại phải đưa ra các biện...