Nghịch lý ở… bản “xe máy”
Nằm lọt thỏm giữa núi rừng Trường Sơn, bản Ka Lô (huyện Kà Lùm, tỉnh Sê Kông, Lào) được biết đến với tên gọi là bản… xe máy. Dù nghèo đói quanh năm, sống nhờ vào nương rẫy, thế nhưng, nhờ cơn lốc đào đãi vàng sa khoáng, cả bản có 64 hộ dân thì hộ nào cũng có xe máy cả, có gia đình mua cả 3-4 chiếc xe trong nhà.
Đói cũng phải tậu xe xịn
Sau hơn 2 giờ đồng hồ “nẹt bô” từ cửa khẩu Tà Vang, qua những cơn dốc dựng đứng, những ổ gà ổ voi sâu hun hút đến nhức cả mắt, bản làng Ka Lô hiện ra với những mái nhà lợp tôn xanh lẫn với những căn nhà mái tranh vừa mới xây dựng. Từ xa, tiếng gà rừng gáy te te như gợi về một vùng núi còn hoang sơ, nguyên bản.
Tới Ka Lô đã quá giờ trưa, con đường đất vào bản màu đỏ quạnh, bụi tung mịt mù bởi những “quái xế” vừa tậu xe máy mới về mang ra… chạy thử. Tuy bản Ka Lô là của nước bạn nhưng đa phần cư dân ở đây là người Pa Cô, Tà Ôi xưa kia sống sát biên giới, nên họ vẫn nói được dù lơ lớ tiếng Kinh, tiếng Lào. Gặp chúng tôi, hỏi về đời sống của bà con, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng bản Ka Lô Soong Choang chép miệng: “Chắc nhà bảo (nhà báo-PV) chưa thấy nơi mô lạ lùng như ri, từ sau khi mấy Cty đem đến đây mấy cái máy đào vàng, trai trẻ trong làng đổ xô xuống suối Pà Lê xin làm thuê mót vàng. Mỗi ngày t.iền công được cả trăm nghìn t.iền Lào, được đồng nào mang về mua xe máy hết. Nhà ít thì một chiếc, nhà nhiều cả 3-4 chiếc, t.iền xăng thì cứ bán khoai sắn, ra chợ A Đớt gùi vào mà chạy”.
Nhiều hộ gia đình ở Ka Lô dù cơm không có ăn vẫn tậu 4-5 chiếc xe
Nói đoạn, ông dẫn chúng tôi đi dạo quanh bản, từ trên những căn nhà sàn, nhiều đám thanh đầu xanh đầu đỏ đang bày tiệc rượu, chúc tụng nhau inh ỏi, hàng chục xe máy bỏ tràn ra cả sân. Chỉ tay vào chiếc xe Wave@ còn mới cóng, Soong Choang bảo: “Đó, con xe này thằng Hồ Văn Giơ mới tậu đầu tuần trước, nó làm thuê vàng được mấy chục triệu, liền ra thị trấn A Lưới (TT- Huế) mua xe mang vào ngay. Ngày chạy xe vào, đường đầy bùn đất, ngã vỡ cả mang xe. Hôm sau nó mang xe ra thị trấn thay mang, “độ” luôn lốp sau lại cho răng bánh thật dày, phù hợp với đường đi của bản”.
Thấy như đang “bàn luận” về chiếc xe máy của mình, Giơ từ trên nhà sàn bước xuống, mặt đỏ gay, người nồng nặc hơi men. Giơ nói như phân trần: “Thấy trai bản ai cũng mua xe nên miềng cũng đi mua một chiếc. T.iền miềng đi làm vàng mấy tháng nay đó, mua vừa đủ chiếc xe, số t.iền dư còn lại miềng chở luôn bon xăng ngoài đó vào vì đường ở đây ra ngoài đó xa lắm, gần 20 cây số đường rừng mà trong bản không ai bán xăng cả”.
Nhà của Giơ rất nghèo, chỉ được mấy sào sắn trồng trên đồi A Mớ không đủ… nấu rượu. Trước đây, nhà Giơ lợp bằng mái tranh nền đất, nhờ cán bộ biên phòng Đồn cửa khẩu A Đớt (Việt Nam) sang mua tôn dựng nhà gỗ giúp. Theo “thống kê” của trưởng thôn Soong Choang, trong đầu năm 2013 đã có hơn chục thanh niên trong bản ra A Lưới tậu xe máy về như trường hợp Hồ Văn De mua xe Jupiter 26 triệu đồng, Hồ Văn Nhạo mua mua xe Sirius 24 triệu đồng…
Trai bản Ka Lô sắm xe máy mới chạy rầm rập
Video đang HOT
Hầu hết các hộ dân mua xe đều có hoàn cảnh rất khó khăn, có hộ còn đói đứt bữa. Như gia đình Hồ Văn De, bố De mất sớm, mẹ bệnh tật quanh năm, trong nhà có nương rẫy nhưng cũng chẳng có ai chí thú làm ăn, trồng trọt. Hôm chúng tôi đến, trong căn nhà tuềnh toàng, De dắt chiếc xe máy ra giữa sân lau chùi bụi. Cả tháng nay không có t.iền ra A Đớt mua xăng nên đành bỏ xó xe ở nhà. De nói như tiếc rẻ: “Bữa trước mình làm vàng mua được xe tay ga, nhưng về đường bản xấu quá không chạy được. Giờ mua xe này bên chủ vàng chưa trả t.iền nên không có t.iền mua xăng mà chạy nữa”.
Chuyện thanh niên mua xe máy về, chạy chưa quen nên ngã nhiều như cơm bữa ở Ka Lô. “Tháng trước, thằng Hồ Ếch ở đầu bản, ra A Lưới mua xe mới về chưa kịp chạy vô bản đã bị tai nạn gãy cả chân giờ đang nằm viện”, trưởng ban Soong Chang nói buồn buồn.
Vừa học vừa uống rượu
Từ bản Ka Lô phóng tầm mắt về dòng sông Trôn, rồi suối Pà Lê, đồi A Mớ, đâu đâu đều thấy núi rừng tan hoang bởi nạn đào đãi vàng. Cùng với đó là việc bà con Ka Lô đốt nương làm rẫy, đã làm nhiều cánh rừng bị thiêu rụi. Cơn lốc vàng không mang đến cuộc đổi đời cho cư dân bản Ka Lô nhưng lại mang lại nhiều tai ương, hệ lụy. Anh Langchangphen, công an huyện Ka Lum phụ trách địa bàn này, cho biết: “Bà con ở đây đời sống còn rất khó khăn bởi từ xưa đến nay chủ yếu dựa vào nương rẫy là chính. Khi Cty mở “công trường vàng” trên các triền đồi, khe suối, mỗi hộ dân được đền bù bình quân 4-5 triệu đồng t.iền Lào. Số t.iền trên bà con không đầu tư vô sản xuất mà mang ra mua xe máy, sắm sang giàn karaoke, mua rượu bia gùi vào nhậu nhẹt liên miên suốt ngày. Bởi bà con dân bản cứ ỷ lại, thiếu gạo thì có cán bộ lo, nhà thì do cán bộ biên phòng làm cho”.
Bản nghèo nhưng mỗi nhà có vài chiếc xe máy là chuyện bình thường
Nghe những lời tâm sự của anh Langchangphen, mới biết hết những nỗi lòng của người cán bộ nơi “thâm sơn cùng cốc” này. Nương rẫy của bà con chủ yếu trồng sắn và trồng mía, cây lúa rẫy mùa được mùa mất theo từng con nắng nên nhiều hộ dân phải chạy ăn từng bữa. Diện tích đất trồng ít ỏi, đã thế phải nhượng đất trồng cây t.huốc l.á, hút phì phèo quanh năm. Thế nhưng, từ đầu bản đã thấy 5 nồi nấu rượu khói lên nghi ngút được đặt bên triền đồi. Hỏi ra mới biết là lò nấu rượu của gia đình bà Hồ Thị Oi, nơi cung ứng rượu duy nhất cho thanh niên trong bản. Lượng rượu do thanh niên tiêu thụ trong bản nói như anh Langchangphen nhanh đến… chóng mặt.
Rượu bia cũng là vấn nạn với những câu chuyện nhiều khi cười ra nước mắt ở Ka Lô. Không chỉ là các cuộc rượu của thanh niên, những người lớn t.uổi trong bản cũng g.iết thời gian trong men rượu. Những lớp “bình dân học vụ” thời bình vào ban đêm của cư dân Ka Lô cũng được bày ra trên…tiệc rượu. Thầy chưa dạy được chữ nào đã hoa cả mắt vì rượu sắn của dân bản, đành lủi thủi ra về.
Theo anh Langchangphen, tình trạng trai bản không có giấy phép lại xe, thường xuyên nhậu nhẹt, chạy xe phóng nhanh vượt ẩu diễn ra thường xuyên ở bản. Mặc dù trưởng thôn, công an nhắc nhở nhiều nhưng bà con lại đưa ra “cái lý”: “Phải mua xe về mới biết chạy chứ không có xe, không biết chạy sao lại lấy được bằng lái?”. Nghe dân bản nói cũng “có lý”, nên cũng đành chịu!
Cơn lốc vàng cũng cuốn nhiều học sinh rời bỏ lớp học, lên với núi rừng. Ở Ka Lô có 2 thầy cô giáo cắm bản phụ trách chừng 60 học sinh là con em trong bản. Thế nhưng, thời gian thầy cô lên rẫy thuyết phục học sinh trở về lớp học nhiều hơn thời gian trên bục giảng. Nhiều trường hợp thầy giáo phải đến từng nhà, chỉ cho từng con chữ, con số, thế mà số học sinh vẫn cứ vơi dần. “Ở đây học sinh thích thì đi học, không thích thì nghỉ, lên rừng bẻ măng, mình phải đi vận động mất thời gian lắm. Nhiều gia đình không cho con em đến trường, với lý do… ngồi mỏi lưng, mình phải lên tới rẫy, nài nỉ từng em mới đủ con số học”, thầy giáo Hồ Văn Xơi tâm sự.
Theo 24h
Thua lỗ, chủ bán đại lý xe máy trốn nợ
Từ sau Tết, thị trường xe máy vẫn tiếp tục ảm đạm khi xe bán chậm, tồn kho cao và nhiều đại lý đang trong tình trạng thua lỗ, rao bán cửa hàng.
Càng bán càng lỗ
Tại các đại lý bán xe máy khu vực Thanh Xuân, Hà Đông, Cầu Giấy... (Hà Nội) dù cuối tuần nhưng khách đến xem xe rất thưa thớt, lượng xe bán ra chậm hơn so với trước Tết nguyên đán. Giá tất cả các mẫu xe đều giảm thấp hơn so với giá đề xuất. Ví dụ, mẫu xe Air Blade 125cc trước Tết giá bán cao hơn đề xuất của từ 3-5 triệu đồng thì nay đã giảm xuống thấp hơn giá đề xuất 500.000 đồng. Các mẫu xe khác giá còn thấp hơn nữa, như mẫu xe Lead, giá thấp hơn từ 800.000 - 1 triệu đồng, xe PCX giá bán thấp hơn 3 triệu đồng...
Giá hạ nhưng tiêu thụ rất chậm, một số đại lý cho biết hiện họ đang bị tồn kho trên 300 xe. Thậm chí có đại lý tại Thanh Xuân cho biết tồn kho tới 700 xe các loại.
Lý do tồn kho một phần vì xe bán chậm và một phần vì dự trữ xe để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Một nhân viên bán hàng cho biết, mỗi hãng có hiện có hơn 5-10 mẫu, mỗi mẫu lại có từ 3-5 màu khác nhau và nhu cầu của khách hàng cũng rất da dạng. Khách hàng muốn gì cũng đáp ứng được thì số xe dự trữ phải lớn. Ít nhất mỗi màu luôn phải có từ 3-5 xe sẵn sàng và như vậy thì lượng xe tồn luôn luôn lớn.
Chỉ cần tính bình quân một chiếc xe mua vào với giá 1.000 USD, tồn kho 300 chiếc cũng mất cỡ 300.000 USD, tương đương với 6 tỷ đồng. Số t.iền này phải trả lãi một tháng khoảng 70 triệu đồng, đó là chưa kể cũng phải chi khoảng 30 triệu đồng thuê kho chứa, Như vậy, mỗi tháng mất đứt 100 triệu đồng.
Ngoài ra còn chi phí thuê mặt bằng bán hàng lên tới hàng trăm triệu mỗi tháng, t.iền điện nước, lương nhân công, thuế... Trong khi đó giá xe bán ra thấp hơn giá đề xuất nên ăn vào lợi nhuận của các đại lý.
Một số đại lý cho biết, trong tình hình hiện nay, đại lý lớn bán trên 500 xe/tháng, cộng với làm các dịch vụ bảo hành bảo dưỡng, sửa chữa tốt thì vẫn tồn tại được, còn những đại lý chỉ bán cỡ 100 xe/tháng, dịch vụ sửa chữa bảo hành không mạnh thì cầm chắc thua lỗ.
Đại lý Honda tại Thanh Xuân - Hà Nội cho biết hiện họ bán được trên 200 xe/tháng và thua lỗ khoảng 200 triệu đồng/tháng. Đại lý Honda mà như vậy thì đại lý của các thương hiệu khác như Yamaha, Suzuki, SYM, Sachs... còn khó khăn hơn. Một số đại lý Yamaha tại Thanh Xuân (Hà Nội) cho biết từ Tết ra tới nay họ mới bán được 30 xe; mặc dù mở cửa từ 7h30 sáng và đóng cửa vào 8 giờ tối mà chẳng có khách.
Bán đại lý trốn nợ
Có đại lý tiết lộ, hiện họ tồn tại được là nhờ bán buôn xe về các tỉnh, nơi những đại lý chính thức chưa vươn tới. Tuy nhiên bán buôn, giá thấp nên lợi nhuận cũng chẳng ăn thua. Tất cả các mẫu xe hiện cũng đang bán ra thấp hơn từ 500.000 - 2 triệu đồng /xe. Thê thảm hơn, mẫu xe Cuxi, có giá niêm yết tới 32,9 triệu đồng, trước Tết còn bán được với giá trên 20 triệu đồng, nay giảm chỉ còn 18 triệu đồng.
Một cửa hàng trên phố Bà Triệu (Hà Nội) trước đây bán xe máy Sachs nhập khẩu từ ngoài Tết đã chuyển sang bán xe đạp điện kèm thêm để đỡ cho xe máy đang gặp khó khăn trong tiêu thụ.
Nhiều doanh nghiệp cho biết, thời kỳ bán xe máy cao hơn giá đề xuất đã qua, từ nay giá xe luôn luôn thấp hơn bởi công suất xe máy cung vượt cầu, nhiều nhà máy mới ra đời chuẩn bị đi vào hoạt động và không ít đại lý sẽ khó khăn phải rao bán, thậm chí là đóng cửa.
Trên thực tế, thời gian qua, nhiều đại lý Honda tại Hà Nội đã phải rao bán cửa hàng. Một đại lý dưới dốc cầu Vĩnh Tuy (Long Biên) đã bán cho chủ mới, tại Quốc Oai, Hà Đông, Cầu Giấy... một số đại lý cũng đã được bán và đang rao bán với giá phổ biến từ 3-3,5 tỷ đồng. Nguyên nhân là thua lỗ kéo dài, ông chủ không chịu nổi.
Phần lớn những cửa hàng này có số xe bán ra thấp, dịch vụ sửa chữa bảo dưỡng ít khách hàng. Chẳng hạn như đại lý xe Honda trên đường Trần Duy Hưng mỗi tháng riêng chi phí thuê mặt bằng khoảng 100 triệu đồng, trong khi chỉ bán được 100 xe, giá xe lại giảm thấp nên thua lỗ.
Trước kia, để có được một đại lý xe máy, nhất là của hãng lớn tại Hà Nội thì vô cùng khó khăn và chi phí lên tới cả chục tỷ đồng, nhưng nay lại đang rao bán nhan nhản.
Mặc dù vậy, không ít ý kiến cho rằng, đầu tư vào các đại lý xe máy hiện nay không khác gì đ.ánh b.ạc, rủi ro cao. Một ông chủ vừa mua đại lý xe máy lớn cho biết, thực ra khoản t.iền trên bỏ ra cũng chỉ để mua lại giấy phép chứ phần lớn phải đầu tư mới. Có đại lý có 4 bàn nâng thì cả 4 đều "chết", không hoạt động được, các thiết bị khác đều cũ kỹ lạc hậu, mặt bằng cũng đi thuê... giờ đầu tư mới mất thêm 5-7 tỷ đồng nữa, kể cả tên cũng phải đổi, coi như làm lại từ đầu.
Tuy nhiên, nếu biết kinh doanh thì cũng không đến nỗi, một ông chủ mua lại đại lý xe máy từ tháng 7/2012 cho biết, quan trọng nhất là phải chuyển đổi được giấy phép sang tên mình. Nếu không chuyển được thì phải kinh doanh dựa vào ông chủ cũ, mọi thứ lại phải đến xin ký, nếu người ta đi vắng không ký được thì biết làm thế nào, nhất là vào thời điểm phải nộp t.iền cho công ty để lấy xe?
Ngoài ra là phải mở rộng quy mô. Tình hình hiện nay đại lý nhỏ bán xe ít, dịch vụ sau bán hàng không phát triển mạnh khó tồn tại vì vậy phải nâng cấp. Xe phải nhiều và đầy đủ chủng loại, khách cần gì là có ngay, không để họ bỏ đi, dịch vụ bảo hành bảo dưỡng, sửa chữa cũng vậy, phải đầu tư mạnh để thu hút khách và giá hợp lý... địa điểm cũng phải chọn vì gặp phải đại lý có địa điểm không tốt khó kinh doanh. Nếu bán được nhiều xe và dịch vụ sau bán hàng có nhiều khách thì chắc chắn không thua lỗ.
Theo Trần Thủy
Vef
Lên núi nghe chuyện sẻ áo nhường cơm Đã vài năm nay, giáo viên, học sinh nhiều trường tiểu học, trung học cơ sở ở vùng cao Na Hang (Tuyên Quang) duy trì đều đặn phong trào "Hũ gạo tình thương", quyên góp gạo, ngô, ủng hộ các bạn nghèo vào những dịp giáp hạt, mất mùa. Lá rách ít đùm lá rách nhiều Trường Phổ thông dân tộc bán trú...
