Nghi vấn đường dây nhập siêu xe biếu tặng, lãnh đạo Tổng cục Hải quan lên tiếng?

Trước thông tin “lùm xùm” về một số đối tác nước ngoài mỗi năm hào phóng “tặng” hơn 100 siêu xe cho doanh nghiệp, cá nhân ở Việt Nam nhưng xe biếu tặng cuối lại vào… các showroom ô tô, chiều 25/5, đại diện Tổng cục Hải quan (TCHQ) đã lên tiếng xung quanh vấn đề này.

Số lượng xe nhập khẩu theo diện quà biếu, quà tặng rất thấp, chiếm 1% tổng xe nhập khẩu. Ảnh: Minh Phương/Báo Tin tức.

Theo lãnh đạo TCHQ, không phát hiện thất thoát về thuế đối với xe nhập khẩu theo diện quà biếu, quà tặng. Tuy nhiên, cơ quan này đề xuất tới đây Cục Hải quan sẽ không cấp phép nhập khẩu xe theo diện này nữa. Phía TCHQ đã cử 4 đoàn thanh tra làm việc tại 4 cục hải quan địa phương để thanh tra, xử lý các vi phạm liên quan đến xe nhập diện biếu, tặng.

Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (TCHQ) cho biết: Theo quy định pháp luật về thuế, đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng, người khai hải quan phải nộp đủ các loại thuế: Thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng trước khi hàng hóa được thông quan. Đối với xe quà biếu tặng, phải nộp thêm thuế thu nhập bất thường tại cơ quan thuế nội địa.

“Đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng mà các phương tiện thông tin đại chúng đã nêu trong thời gian qua, cơ quan hải quan đã thực hiện thủ tục theo đúng quy định hiện hành và thu đủ các loại thuế theo quy định. Ngoài ra, cơ quan hải quan gửi hồ sơ liên quan đến cơ quan thuế nội địa để thực hiện việc thu thuế thu nhập bất thường”, ông Âu Anh Tuấn cho biết. Quan điểm của TCHQ: Nếu phát hiện sai phạm trong việc cấp phép nhập khẩu và thực hiện thủ tục hải quan đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng thì sẽ xử lý nghiêm, không bao che.

Đối với các thông tin như một địa chỉ có nhiều doanh nghiệp nhận xe là quà biếu tặng, hoặc xe sau khi thông quan đã đưa ra cửa hàng để bán, TCHQ cho biết: Cơ quan hải quan thực hiện việc cấp giấy phép trên cơ sở hồ sơ hợp lệ theo quy định tại Thông tư 143/2015/TT-BTC do người nhận quà biếu tặng nộp (trong đó có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh).

Theo đó việc một địa chỉ có nhiều doanh nghiệp hoạt động (được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh) là theo quy định của pháp luật về quản lý doanh nghiệp. Trường hợp đây là những địa chỉ “ma” dùng để khai báo gian dối, cơ quan hải quan sẽ phối hợp với cơ quan chức năng xem xét và xử lý đúng quy định. Tiểu mục 3 Bộ Luật dân sự (quy định về quyền định đoạt), quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy; chủ sở hữu có quyền bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng…

Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan hải quan rà soát hồ sơ tại khâu cấp giấy phép nhập khẩu, cụ thể: phải có chứng từ chứng minh mối quan hệ (quan hệ xuất nhập khẩu thì phải có tờ khai, chứng từ thanh toán tiền hàng, quan hệ tư vấn, hỗ trợ thì phải có hợp đồng, email trao đổi trước đó…), trường hợp nghi ngờ về mối quan hệ giữa bên cho và bên tặng thì báo cáo Tổng cục Hải quan để xác minh thông tin. Đối với các doanh nghiệp trong các năm gần đây thường xuyên nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng thì phải thực hiện xác minh; tổ chức thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra tại 4 Cục Hải quan các tỉnh, thành phố có số lượng xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng lớn trong thời qua.

Ngay từ năm 2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã gửi công điện yêu cầu TCHQ chỉ đạo cục hải quan các tỉnh tăng cường kiểm tra giám sát đối với hoạt động xuất nhập khẩu xe ô tô dưới hình thức quà biếu tặng. Đồng thời, TCHQ đã có các văn bản chỉ đạo đồng thời tổ chức công tác kiểm tra giám sát do đó hoạt động xuất nhập khẩu ô tô dưới hình thức quà biếu tặng cuối năm 2021 và đầu năm 2022 đã giảm đáng kể so với các năm trước đó.

Đề cập về tình hình nhập khẩu xe theo dạng quà biếu, tặng thời gian qua, ông Trần Bằng Toàn, Phó Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu (TCHQ) cho biết: Qua rà soát trị giá hải quan đối với xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng từ 1/1/2021 hết quý 1/2022, trong hơn 1.013 chiếc, doanh nghiệp kê khai trị giá tính thuế chỉ 3.302 tỷ đồng. Tuy nhiên, căn cứ theo quy định, cơ quan hải quan xác định lại giá trị là 4.745 tỷ đồng, tổng số tiền chênh lệch là 1.443 tỷ đồng nộp về cho ngân sách Nhà nước (NSNN).

Theo TCHQ, năm 2016 xe nhập khẩu diện biếu tặng về Việt Nam là 1.064 chiếc, năm 2017 là 987 chiếc, năm 2018 là hơn 260 chiếc, năm 2019 là 213 chiếc, năm 2020 là hơn 480 chiếc, năm 2021 trên 795 chiếc; trong 5 tháng đầu năm 2022 là hơn 160 chiếc. Số thuế thu được tương ứng các năm, năm 2016 là hơn 2.300 tỷ đồng, năm 2017 là 298 tỷ đồng, năm 2018 là hơn 1.000 tỷ đồng, năm 2019 là 1.800 tỷ đồng, năm 2020 là hơn 1.700 tỷ đồng và năm 2021 là hơn 4.100 tỷ đồng. 5 tháng đầu năm 2022, số thuế thu được của loại hình xe này là 1.222 tỷ đồng.

“Sau khi rà soát các nghĩa vụ về thuế, số xe nhập diện quà biếu tặng không gây thất thu thuế cho Nhà nước. Bên cạnh đó, sau khi rà soát trị giá hải quan, cơ quan hải quan đã tăng thu thêm hàng nghìn tỷ đồng so với giá khai tính thuế của doanh nghiệp”, ông Âu Anh Tuấn khẳng định.

Về nghi vấn người chủ mưu đứng ra lập doanh nghiệp ma, người nghèo đứng tên được tặng siêu xe, lãnh đạo Cục Giám sát quản lý về hải quan khẳng định sẽ rà soát và trao đổi với các cơ quan như thuế, công an, đăng ký kinh doanh của Sở Kế hoạch Đầu tư các tỉnh để làm rõ.