Nghị sĩ Australia kêu gọi can thiệp ngăn doanh nghiệp Nhật Bản bán lại khí đốt

Nghị sĩ Công đảng Ed Husic cho rằng Australia cần “quyết tâm cao” để xử lý tình trạng các công ty Nhật Bản bán lại khí đốt mua từ Australia nhằm thu lợi, trong khi giá năng lượng trong nước vẫn ở mức cao.

Nhà máy LNG Queensland Curtis , Australia. Ảnh: Getty Images

Theo tờ The Guardian ngày 9/10, ông Ed Husic – cựu Bộ trưởng Công nghiệp – kêu gọi chính phủ liên bang can thiệp nhằm ngăn chặn việc các doanh nghiệp nước ngoài tái xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Australia sang các thị trường thứ ba. Ông cho rằng hoạt động này có thể làm gia tăng nguy cơ thiếu hụt nguồn cung và đẩy giá năng lượng tại khu vực bờ biển phía đông lên cao.

Ông Husic nhấn mạnh chính phủ cần phát đi “tín hiệu rõ ràng” tới các tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt là doanh nghiệp Nhật Bản, để bảo đảm nguồn tài nguyên quốc gia được ưu tiên phục vụ nhu cầu trong nước. “Chúng ta không thể để các công ty nước ngoài mua khí đốt của Australia rồi bán lại để kiếm lợi, trong khi người dân và doanh nghiệp trong nước phải chịu thiệt”, ông nói.

Bộ trưởng Tài nguyên Madeleine King cho rằng đề xuất của ông Husic sẽ không mang lại tác động đáng kể đối với thị trường phía đông, bởi phần lớn lượng khí đốt xuất khẩu sang Nhật Bản – khoảng 95% – được cung cấp từ Tây Australia và Lãnh thổ Bắc, vốn thuộc hệ thống thị trường riêng biệt.

Bà Madeleine King khẳng định chính phủ Australia sẽ không thực hiện biện pháp nào có thể ảnh hưởng đến các hợp đồng hiện có và làm tổn hại an ninh năng lượng của Nhật Bản – đối tác nhập khẩu khí đốt lớn nhất của Australia. “Chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì cân bằng giữa an ninh năng lượng trong nước và các cam kết thương mại quốc tế”, bà cho biết trong bài phát biểu đầu tuần này.

Theo báo cáo của Viện Kinh tế Năng lượng và Phân tích Tài chính (IEEFA), một số doanh nghiệp Nhật Bản được cho là đã bán lại khoảng một nửa lượng khí đốt nhập khẩu từ Australia, thu lợi hơn 1 tỷ USD. Ông Husic đề xuất chính phủ có thể điều chỉnh “cơ chế kích hoạt khí đốt” – biện pháp khẩn cấp được thiết lập để ngăn thiếu hụt nguồn cung trong nước – nhằm yêu cầu các doanh nghiệp hoàn trả lượng khí tương ứng với phần đã tái xuất.

Chẳng hạn, nếu một doanh nghiệp bán lại 100 petajoule khí đốt trong năm, họ sẽ phải cung cấp lại lượng tương đương cho thị trường trong nước vào năm sau. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định đề xuất này có thể gặp phải phản ứng từ phía Tokyo, quốc gia từng nhiều lần bày tỏ lo ngại về khả năng chính phủ Australia can thiệp vào thị trường năng lượng.

Đại sứ Nhật Bản tại Australia Kazuhiro Suzuki cho rằng lo ngại về việc Nhật Bản bán lại khí đốt từ thị trường phía đông là “bị phóng đại”, vì chỉ một lượng nhỏ nguồn cung đến từ khu vực này. Đại sứ quán Nhật Bản tại Canberra từ chối bình luận về phát biểu của ông Husic, cho biết Tokyo “không can thiệp vào quan điểm cá nhân của các nghị sĩ Australia”.

Bộ trưởng King cho rằng việc các công ty Nhật Bản mua lượng khí dự phòng là hợp lý, do nền kinh tế Nhật Bản phụ thuộc lớn vào nguồn nhập khẩu năng lượng. “Khí đốt cần được khai thác và tiêu thụ tại những nơi có nhu cầu. Việc dự trữ là cách bảo đảm an ninh năng lượng hợp pháp”, bà nói trong cuộc phỏng vấn với đài ABC.

Chính phủ của Thủ tướng Anthony Albanese hiện đang xem xét khả năng thành lập khu dự trữ khí đốt quốc gia tại bờ biển phía đông nhằm ổn định nguồn cung và kiểm soát giá. Bộ trưởng King xác nhận mô hình này đang trong quá trình nghiên cứu, đồng thời khẳng định mọi biện pháp sẽ không ảnh hưởng đến các hợp đồng đã ký kết.

Ông Husic ủng hộ sáng kiến này nhưng cho rằng cần có những bước đi mạnh mẽ hơn. “Chúng ta đã áp dụng biện pháp áp giá trần và điều chỉnh tạm thời, song các chính sách đó vẫn chưa đủ. Sự thận trọng quá mức sẽ không giúp giải quyết khủng hoảng năng lượng”, ông nhận định.

Liên minh đối lập cũng bày tỏ ủng hộ việc sử dụng nguồn dự trữ khí đốt cho các dự án mới hoặc mở rộng, song cho biết sẽ chờ đề xuất chính thức từ chính phủ trước khi xây dựng kế hoạch riêng.