Nghi ngờ máy bay Boeing 737 Max 8 có sai sót kỹ thuật

Những tình tiết khá giống nhau trong hai tai nạn máy bay Boeing 737 Max 8 xảy ra trong vòng chưa đầy năm tháng đặt ra những dấu hỏi về mức độ an toàn của mẫu máy bay này và có thể khiến nó bị cấm bay trên toàn cầu.

Hiện trường vụ máy bay Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không quốc gia Ethiopia rơi ở Ethiopia. Ảnh: Twitter

Hôm 10-3, máy bay Boeing 737 Max 8 mang số hiệu ET 302 của Hãng hàng không quốc gia Ethiopia rơi sau khi cất cánh từ sân bay ở thủ đô Addis Ababa. Nó đâm xuống một cánh đồng gần làng Tulu Fara, thuộc thị trấn Bishoftu, cách Addis Ababa 60km về phía Đông Nam.

Vụ tai nạn làm tất cả 157 người trên máy bay thiệt mạng. Đây là lần thứ hai trong vòng chưa đầy năm tháng, mẫu máy bay này gặp tai nạn thảm khốc. Hồi cuối tháng 10 năm ngoái, một chiếc máy bay Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không Lion Air (Indonesia) cũng rơi xuống biển và khiến 189 người thiệt mạng sau khi cất cánh từ Jakarta khoảng 13 phút.

Trong cả hai vụ tai nạn, máy bay đều gặp sự cố chỉ ít phút sau khi cất cánh và rơi chúi mạnh, khiến tất cả mọi người trên máy bay đều thiệt mạng.

Ba nước cấm bay với Boeing 737 Max 8

Trong thông báo phát đi trên mạng xã hội Twitter hôm 11-3, Hãng hàng không Ethiopia cho biết: “Sau tai nạn thảm khốc của máy bay ET 302, Hãng hàng không Ethiopia quyết định dừng bay tất cả đội máy bay Boeing 737 Max 8. Dù chưa rõ nguyên nhân vụ tai nạn, chúng tôi phải quyết định dừng hoạt động đội máy bay này như là biện pháp phòng ngừa an toàn”.

Hãng hàng không Ethiopia đang có năm chiếc Boeing 737 Max 8 và đang đợi Boeing giao thêm 25 chiếc nữa.
Động thái của Hãng hàng không Ethiopia diễn ra sau khi Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC) yêu cầu các hãng hàng không trong nước phải dừng bay tất cả máy bay Boeing 737 Max 8 bắt đầu từ ngày 11-3 để tuân thủ nguyên tắc “tuyệt đối không chấp nhận các rủi ro an toàn”.

Tuyên bố của CAAC cho biết cả hai vụ tai nạn nói trên có một số điểm giống nhau là đều liên quan đến máy bay Boeing 737 Max 8 mới bàn giao và xảy ra trong quá trình cất cánh. CAAC cho biết sẽ thông báo cho các hãng hàng không trong nước khi nào họ có thể vận hành trở lại Boeing 737 Max 8 sau khi làm việc với hãng máy bay Boeing và Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) để bảo đảm vấn đề an toàn bay. Theo báo chí nhà nước Trung Quốc, các hãng máy bay của nước này đang sử dụng 97 máy bay Boeing 737 Max 8.

Cùng ngày, Hãng hàng không Cayman Airways của quần đảo Cayman thuộc lãnh thổ hải ngoại của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, cho biết từ ngày 11-3, sẽ tạm ngưng sử dụng hai chiếc Boeing 737 Max 8 trong khi chờ kết quả điều tra nguyên nhân vụ tai nạn ở Ethiopia.

Ông Fabian Whorms, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Cayman Airways, cho biết hãng hàng không này “đặt an toàn hành khách và phi hành đoàn lên hàng đầu”.

Cuối ngày 11-3, Polana B. Pramesti, Cục trưởng Cục Vận chuyển hàng không Indonesia, cho biết Indonesia quyết định dừng khai thác tất cả máy bay Boeing 737 Max 8 để tiến hành kiểm tra.

Hôm trước đó, chuyên gia hàng không Alvin Lie, một cựu lãnh đạo ở Cơ quan Thanh tra Indonesia, yêu cầu Bộ Giao thông Indonesia phải dừng bay tất cả máy bay Boeing 737 Max 8 của các hãng hàng không trong nước đồng thời phải chú ý đến vụ tai nạn ở Ethiopia vì chiếc máy bay gặp nạn cùng mẫu với máy bay của Lion Air bị rơi vào tháng 10 năm ngoái.

Nếu FAA ra lệnh cấm bay tương tự với máy bay Boeing 737 Max 8 ở Mỹ, gần như chắc chắn các hãng hàng không khác trên toàn cầu sẽ đồng loạt bắt chước. Tuy nhiên, khả năng FAA ra một quyết định như vậy rất thấp khi nguyên nhân của hai vụ tai nạn vẫn chưa được kết luận.

Lo ngại về tình tiết giống nhau trong hai vụ tai nạn

Động cơ tuốc-bin của máy bay Boeing 737 Max 8 thuộc Hãng hàng không Lion Air (Indonesia) được trục vớt vào tháng 11 năm ngoái. Ảnh: Reuters

Vẫn còn quá sớm để xác định liệu nguyên nhân của hai vụ rơi máy bay Boeing 737 Max 8 ở Ethiopia và Indonesia có giống nhau hay không. Song có những điểm giống nhau trong hai vụ tai nạn. Hôm 10-3, máy bay Boeing 737 Max của Hãng hàng không Ethiopia mất liên lạc sau khi cất cánh sáu phút. Trước đó, phi hành đoàn báo cáo gặp sự cố kỹ thuật và đã được cho phép quay trở lại sân bay ở Addis Ababa. Trong vụ tai nạn của Lion Air, máy bay cũng mất liên lạc sau khi cất cánh 13 phút và phi hành đoàn yêu cầu quay trở lại sân bay ở Jakarta chỉ ba phút sau khi cất cánh.

Máy bay Boeing 737 Max 8 của Lion Air bay giật lên giật xuống trước khi rơi có thể là do các phi công cố tìm cách nâng mũi máy bay lên. Các cuộc điều tra ban đầu của các cơ quan hàng không Mỹ và Indonesia xác định rằng mũi của máy bay Boeing 737 Max 8 của Lion Air chúi xuống đột ngột có thể là do một phần mềm của hệ thống điều khiển bay mới được Boeing cập nhật cho máy bay này tiếp nhận thông tin sai về độ cao bay và góc tấn (angle of attack) máy bay. Trước khi rơi, chiếc Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không Ethiopia cũng bị rung giật trong thời gian ngắn.

Góc tấn máy bay là góc nằm giữa trục dọc thân máy bay và hướng chuyển động của không khí. Một số tổ chức phi công cho biết Boeing đã không giải thích cho họ sự thay đổi này ở hệ thống điều khiển bay của Boeing 737 Max 8.

Chuyên gia phân tích hàng không Mary Schiavo, cựu thanh tra của Bộ Giao thông Mỹ, cho rằng hai máy bay mới cùng mẫu rơi trong vòng một năm là điều đáng báo động cho ngành hàng không vì điều này chưa xảy ra trước đây.

Mohan Ranganathan, cựu phi công và giờ đây là chuyên gia tư vấn hàng không ở TP. Chennai (Ấn Độ) nói: “Thiết kế của dòng máy bay Boeing 737 Max 8 có thể có sai sót nguy hiểm. Có nét giống nhau nhất định giữa hai vụ tai nạn máy bay của Hãng hàng không Lion Air và Hãng hàng không Ethiopia”.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia khác nói rằng những chi tiết tương đồng trong hai vụ tai nạn máy bay không có nghĩa là chúng rơi do cùng một nguyên nhân. Cựu phi công hải quân Mỹ Robert Ditchey nói, không thể đổ lỗi cho Boeing khi chưa biết điều gì thực sự xảy ra và việc hai máy bay rơi trong một khoảng thời gian ngắn có thể chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên, không liên quan đến sai sót của nhà sản xuất.

Boeing cho biết tính đến ngày 31-1, hãng này đã nhận được các đơn hàng đặt mua 5.111 chiếc máy bay thuộc dòng Boeing 737 Max với bốn kiểu 7, 8, 9, 10 và đã giao 350 chiếc cho nhiều hãng hàng không trên toàn cầu.

Boeing 737 Max là dòng máy bay bán chạy nhất trong lịch sử của Boeing. Dòng máy bay này tiết kiệm nhiên liệu hơn và có tầm bay xa hơn các phiên bản tiền nhiệm của thế hệ máy bay Boeing 737.

Sau vụ tai nạn ở Ethiopia, ba hãng hàng không sử dụng nhiều máy bay Boeing 737 Max 8 gồm Southwest Air, American Airlines (Mỹ) và Air Canada (Canada) tuyên bố sẽ tiếp tục sử dụng mẫu máy bay này. Hãng hàng không quốc gia Singapore đang sử dụng năm chiếc Boeing 737 Max 8 cũng khẳng định vẫn sử dụng chúng và sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình vụ tai nạn ở Ethiopia.

Nhiều hãng hàng không trên thế giới đã đặt mua máy bay Boeing 737 Max 8 và vẫn chưa được bàn giao. Họ cho biết sẽ không thay đổi đơn hàng vì vẫn còn quá sớm để kết luận nguyên nhân hai vụ máy bay Boeing 737 Max 8 rơi ở Indonesia và Ethiopia. Hãng hàng không Korean Air (Hàn Quốc) cho biết vẫn đang giám sát tình hình chặt chẽ và sẽ không thay đổi đơn hàng đặt mua 30 chiếc.

Theo thesaigontimes/CNN, Bloomberg, New York Times