Nghệ sĩ Việt từ chối NSND: Vì sao NSƯT Bảo Quốc tiếp tục vắng mặt?

Chia sẻ lý do không làm thủ tục xin xét tặng danh hiệu NSND dù đủ tiêu chuẩn, NSƯT Bảo Quốc từng thẳng thắn nói “được phong tặng thì nhận, còn xin thì không”.

Mỗi kỳ xét tặng Nghệ sỹ Nhân dân (NSND), Nghệ sỹ Ưu tú (NSƯT) công chúng lại thấy lấn cấn khi có những nghệ sĩ có bề dày hoạt động nghề nghiệp, giỏi nghề nhưng không hề thấy tên, trong khi có gương mặt chưa tạo được ấn tượng đặc biệt lại có tên.

Mới đây, danh sách các cá nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Nghệ sĩ nhân dân” gồm có 77 nghệ sĩ thuộc nhiều lĩnh vực trên khắp cả nước. Trong đó, ở TP.HCM có 18 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSND lần này gồm: Kim Thanh, Xuân Quan, Thanh Trang, Hữu Danh (Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP.HCM); Mỹ Hằng, Trọng Phúc, Tấn Giao (Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang); Đàm Loan (Sân khấu Thế giới trẻ), Hữu Quốc (Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ); Bích Liên, Hồ Văn Thành, Phi Vũ (Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam); Tuyết Mai (Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen); Lại Thế Hiển (Hội Âm nhạc TP.HCM); Lê Thụy (Công ty cổ phần truyền thông Người Sài Gòn) và các nghệ sĩ Phượng Loan, Hùng Minh, Thanh Điền.

Một nghệ sĩ rất được công chúng quan tâm từ nhiều năm nay và được cho là quá xứng đáng bước vào hàng NSND đó là NSƯT Bảo Quốc nhưng tiếp tục “vắng mặt” trong danh sách.

Để được xét tặng NSND, nghệ sĩ phải hoạt động nghệ thuật liên tục hoặc cộng dồn theo số năm nhất định (20 năm với NSND, 15 năm với NSƯT) và có được một số giải thưởng Vàng, Bạc (quy đổi phù hợp với từng danh hiệu) tại các giải thưởng chuyên nghiệp, các Hội diễn toàn quốc…

Theo quy định, một trong những tiêu chí của NSND (tính từ khi được phong tặng NSƯT đến NSND) là cá nhân phải đoạt 2 giải Vàng quốc gia; có nhiều thành tích và cống hiến nổi bật xuất sắc.

Phóng viên Gia đinh & Xã hội đã liên hệ với nghệ sĩ Gia Bảo – cháu nội của NSƯT Bảo Quốc về làm hồ sơ xét danh hiệu NSND. Tuy nhiên, phía gia đình NSƯT Bảo Quốc giữ im lặng, không phát biểu gì về vấn đề này.

Trước đó, trong một bài phỏng vấn nhiều năm trước, NSƯT Bảo Quốc từng chia sẻ: “Tôi giờ như người đứng ngoài cuộc nên không có ý kiến gì về bản thân nhưng cũng có chút băn khoăn. Nếu xét dựa vào huy chương thì hơi kẹt. Hồi đó tôi có đủ huy chương nhưng là huy chương từ sân khấu kịch do tôi hoạt động khá đa dạng từ cải lương, kịch nói tới hài kịch, phim ảnh, chứ rất nhiều anh chị kỳ cựu bên sân khấu cải lương lấy huy chương ở đâu, chị Út Bạch Lan, Ngọc Hương… thi ở đâu lấy huy chương? Nhưng họ thực sự rất xứng đáng, khán giả yêu mến cải lương ai mà không biết đến họ?”.

Ngoài ra, trong một bài phỏng vấn trên Lao động hồi 7/2011, khi được hỏi vì sao ông không làm thủ tục xin xét tặng danh hiệu NSND trong khi ông có đủ tiêu chuẩn, không cần phải xin đặc cách như nghệ sĩ khác, NSƯT Bảo Quốc thẳng thắn được phong tặng thì nhận, còn xin thì không.

“Tôi không làm thủ tục là vì nhận thấy sự bất hợp lý trong quy định về thủ tục hồ sơ xét tặng. Tôi đồng ý khi xét tặng danh hiệu NSƯT, nghệ sĩ phải khai rõ thành tích, còn khi xét phong tặng NSND, không nên đòi hỏi chúng tôi phải tự làm bản kê khai thành tích cá nhân. Cơ quan quản lý Nhà nước, hội chuyên ngành địa phương đã nắm rõ hoạt động, thành tích của chúng tôi sau khi được phong tặng NSƯT.

Cả hai cơ quan này cũng có thể yêu cầu chính quyền địa phương nơi nghệ sĩ cư trú nhận xét nhân thân nghệ sĩ chứ không nên bắt nghệ sĩ đến địa phương xin nhận xét về mình. Tại sao nghệ sĩ phải khai thành tích và xin được xét tặng danh hiệu NSND? Lòng tự trọng không cho phép tôi làm điều đó, vì như vậy sẽ rất tổn thương cho danh dự nghệ sĩ nếu không được xét tặng. Danh hiệu NSƯT, NSND của Nhà nước phong tặng là rất cao quý đối với nghệ sĩ. Được phong tặng thì tôi nhận, còn xin thì không”, NSƯT Bảo Quốc từng phát biểu.

NSƯT Bảo Quốc và vợ hiện đang định cư ở Mỹ. Ở tuổi 74, nghệ sĩ Bảo Quốc vẫn khỏe mạnh, đi show nhưng chỉ diễn để thỏa đam mê. Thi thoảng, nam nghệ sĩ vẫn về Việt Nam để thăm gia đình, đồng nghiệp. Hồi giữa năm 2022, ông về Việt Nam và tham gia ghi hình “Ký ức vui vẻ” của VTV

NSƯT Bảo Quốc tên thật là Lư Bảo Quốc, sinh năm 1949 tại Tây Ninh, là con trai thứ 6 trong gia tộc cải lương Thanh Minh – Thanh Nga.

Cha ông là nghệ sĩ cải lương nổi tiếng Năm Nghĩa còn mẹ là bà Nguyễn Thị Thơ (còn gọi là bà bầu Thơ). Bà bầu Thơ được mệnh danh là bà bầu của các ông bầu bởi nhiều người từng làm cho bà đều ra làm bầu gánh cải lương. Chị gái Bảo Quốc chính là nghệ sĩ cải lương huyền thoại – nữ hoàng sân khấu Thanh Nga. Ngoài ra, ông còn có mối quan hệ máu mủ với nhiều nghệ sĩ tài năng khác như Chí Tiên (em trai), Hữu Lộc (cháu trai), Hữu Châu (cháu trai), Hồng Loan (con gái)…

Nhiều năm qua, nghệ sĩ Bảo Quốc và vợ đã sang Mỹ định cư. Ở nước ngoài, ông sống cùng gia đình con gái – nghệ sĩ Hồng Loan. Năm 2016, nghệ sĩ Bảo Quốc trải qua cuộc phẫu thuật gan.

Đến hiện tại, ở tuổi 74, nghệ sĩ Bảo Quốc vẫn khỏe mạnh, đi show nhưng chỉ diễn để thỏa đam mê. Thi thoảng, nam nghệ sĩ vẫn về Việt Nam để thăm gia đình, đồng nghiệp. Ông cũng mới tổ chức tiệc sinh nhật tròn 74 tuổi tại Mỹ.