Nghệ An: Trồng khoai tây bới lên toàn củ là củ, tỉnh chi hẳn 2,5 tỷ đồng hỗ trợ nhân rộng
Vài năm lại đây, khoai tây đã trở thành một trong những cây trồng vụ đông đầy triển vọng ở Nghệ An.
Chính vì thế, trên cơ sở đề xuất của Sở Nông nghiệp &PTNT, vụ đông năm 2021 UBND tỉnh đã trích ngân sách 2,5 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương.
Hiệu ứng tích cực từ trồng khoai tây tại Diễn Châu
Trên đồng, đang tranh thủ xới lại đất trước khi vun luống, ông Nguyễn Văn Tân ở xóm 11 phấn khởi cho biết: ngoại trừ phân hữu cơ do các hộ tự bỏ, từ giống đến vật tư phân bón đều do doanh nghiệp cung cấp, sản phẩm làm ra được bao tiêu nên gia đình dành 200m 2 làm thử.
Cây khoai tây gia đình xuống giống được gần 1 tháng và phát triển rất tốt, theo kế hoạch ra Giêng sẽ thu hoạch và nếu hiệu quả thì năm tới sẽ dành 2 sào đất cát để làm khoai tây.
Ông Nguyễn Văn Tân ở xóm 11 tranh thủ cày rãnh để bón thúc phân NPK tổng hợp theo hướng dẫn giúp khoai tây mọc rễ tạo củ. Ảnh: Nguyễn Hải
Cũng theo ông Tân, xóm 11 của ông mới làm nên đang chờ nhưng ở xóm Hùng Nghĩa làm mạnh hơn. Cả xóm có hàng trăm hộ làm và diện tích đã lên tới hàng chục ha.
Xóm Hùng Nghĩa là một trong những xóm đi đầu trong việc đưa cây khoai tây về đất màu ven biển xã Diễn Hùng. Chỉ trong 2 năm lại đây, xã đã trồng được 21 ha cây khoai tây.
Quả thật, qua quan sát, chúng tôi nhận thấy, cùng với cây lạc thì khoai tây đã trở thành cây vụ đông chủ lực của người dân nơi đây. Sở dĩ khoai tây vụ đông được nông dân ưa chuộng vì đầu ra khá tốt, sản phẩm làm ra được Công ty Orion bao tiêu sản phẩm. Sau khi mua xong, một phần dùng để làm giống, số còn lại dùng để sản xuất bánh snack.
Để hạn chế sương muối gây lụn thối lá, khoai tây phải thường xuyên tưới nước vào buổi sáng và buổi chiều khi thời tiết khô hạn. Ảnh: Nguyễn Hải
Ngoài xã Diễn Hùng, trước đó, từ năm 2019, thông qua kết nối của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh, một doanh nghiệp cũng đã cung cấp giống và bao tiêu sản phẩm nên cây khoai tây đã được đưa vào trồng ở xã Diễn Phong và nhân rộng rất nhanh.
Chỉ sau 2 năm, diện tích đã lên 100 ha và vụ vừa rồi năng suất đạt bình quân 2,4 tấn/ha. Với giá bán hiện nay là 6.000 – 7.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, mỗi sào khoai tây vụ đông cho lãi ròng 4 triệu đồng.
Nông dân xã Diễn Phong thu hoạch khoai tây vụ đông 2020. Bình quân năng suất đạt 1,2 tấn/sào tương đương với 24 tấn/ha. Ảnh: CTV
Video đang HOT
Thành quả trên là sản phẩm của sựhợp tác liên kết giữa 3 nhà giữa nhà nông dân, Nhà nước và nhà doanh nghiệp tại Diễn Châu. Sau khi mô hình doanh nghiệp hỗ trợ giống và bao tiêu sản phẩm khoai tây thành công, huyện đề xuất với Sở Nông nghiệp & PTNT bổ sung chính sách hỗ trợ giống khoai tây.
Khoai tây trồng tại Diễn Châu có 2 loại là khoai tây trắng và khoai tây vàng, nông dân trồng loại nào đều được các đơn vị bao tiêu thu mua hết.
Từ một cây trồng mới vào địa bàn Diễn Châu cách đây 3 năm cho thấy dù là khoai tây trắng hay khoai tây vàng đều phù hợp với đất màu vùng ven biển. Vì vậy, chỉ từ vài chục ha khoai tây tại Diễn Phong được một doanh nghiệp hỗ trợ giống và bao tiêu sản phẩm.
Đến nay, Diễn Châu đã tăng diện tích trồng khoai tây lên tới 160 ha, chiếm gần 1 nửa diện tích khoai tây vụ đông của tỉnh.
Hiện nay, Diễn Phong trồng nhiều nhất với khoảng 100 ha, tiếp đó là Diễn Hùng gần 21 ha và còn lại là các xã như: Diễn Hồng, Diễn An, Diễn Trung, Diễn Thịnh… từ 5-7 ha/xã.
“Khoai tây là cây vụ đông ngắn ngày và đầu ra ổn định nhất, phù hợp với vụ đông các tỉnh có khí hậu lạnh như Nghệ An, ít bị chuột phá hoại. Tiềm năng phát triển khoai tây tại Nghệ An lớn nhưng vì nhiều lý do, trong đó lý do lớn nhất là giống đắt nên không thể nhân rộng được. Thời điểm cao nhất tỉnh có trên 1.000 và nay chỉ trên dưới 500 ha. Thời gian gần đây, nhờ có sự vào cuộc, liên kết của một số doanh nghiệp nên cây khoai tây mới được du nhập trở lại và mở rộng ra tại Diễn Châu” – Ông Phan Duy Hải – Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh.
Đến những trăn trở về đầu ra và giá giống?
Tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, khoai tây, nhất là khoai tây vàng là cây trồng xứ ôn đới đã được làm vụ đông ở tỉnh ta khá sớm. Ưu điểm khoai tây là không phải lo về đầu ra và sản phẩm thu hoạch có thể bảo quản đơn giản.
Thành phẩm khoai tây có thể dùng cho nhiều mục đích, dùng làm thực phẩm hằng ngày hoặc phục vụ cho các doanh nghiệp chế biến làm các loại bánh, mỳ tôm. Chính vì vậy đầu ra luôn được các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm.
Khoai tây sau khi thu hoạch được doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ, đa số được chế biến để làm bánh và một phần được xử lý bảo quản để làm giống cho vụ sau. Ảnh: CTV
Chính vì thế, những năm trước đây bà con một số huyện như Nam Đàn, Quỳnh Lưu hay Nghĩa Đàn đã trồng và có thời điểm diện tích lên tới hàng ngàn ha. Thế nhưng, khi quy mô sản xuất khá lớn, sản lượng nhiều thì đầu ra bế tắc, giá bán thấp. Nghịch lý ở chỗ, giá thành phẩm thì rẻ nhưng giống khá đắt nên bà con chưa mặn mà để mở rộng diện tích.
Ông Phan Duy Hải – Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV cho biết thêm: Trước đây, người dân vùng Nam Đàn, Hưng Nguyên, Tân Kỳ, Nghĩa Đàn… khá hào hứng nhưng sau vài năm xuống giống bị mưa lụt, gây thiệt hại nên không nhân rộng nữa.
Theo Phòng Nông nghiệp huyện Diễn Châu, hiện nay khoai tây bà con sản xuất bán cho doanh nghiệp với giá 6.000 – 7.000 đồng/kg nhưng các doanh nghiệp bán giống từ 21.000 đến 26.000 đồng/kg, cao gấp 3 lần là quá đắt. Để trồng một 1 sào khoai tây, cần tới 80 kg giống tương đương 2 triệu đồng. Vì vậy, nếu không được Nhà nước hoặc doanh nghiệp hỗ trợ cung cấp giống thì không nhiều nông dân muốn làm.
Trong khi giống khoai tây khá đắt nhưng chính sách hỗ trợ của tỉnh gần như mới chỉ ở mức động viên. Đơn cử, từ nguồn hỗ trợ 2,5 tỷ đồng mua giống vụ đông năm 2021 của tỉnh; huyện Diễn Châu được phân bổ 267,7 triệu đồng, ưu tiên dồn kinh phí trên hỗ trợ cây khoai tây. Tuy vậy, với 160 ha khoai tây, người dân chỉ được hỗ trợ chưa đến 2 triệu/sào trong khi tối thiểu phải là 5 triệu/sào.
Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến r.ạn n.ứt trong liên kết “3 nhà” sản xuất – bao tiêu khoai tây niên vụ 2019 tại Diễn Châu. Lý do là thấy giá giống khoai tây đắt nên một số nông dân đã “tỉa bớt” củ trong luống để bán hoặc giữ làm giống khiến sản lượng thu hoạch giảm so với tính toán khiến doanh nghiệp lâm vào thế khó.
Chỉ sau 1 vụ thành công, diện tích khoai tây tại Diễn Hùng tăng từ 5 ha tại 1 xóm lên 3 xóm với diện tích lên tới 21 ha. Ảnh: Nguyễn Hải
Mặt khác, theo các nông dân, trồng khoai tây yêu cầu làm đất trồng khá kỹ, cây khoai tây mẫn cảm với điều kiện thời tiết như khô hạn hoặc sương muối nên phải thường xuyên tưới nước để giảm hiện tượng lụn thân và cháy lá ảnh hưởng đến củ. Quá trình mở rộng và chăm sóc khoai tây, bà con cần đặc biệt lưu ý đến điều này.
Từ thực tế triển khai trồng khoai tây vụ đông trên đất màu, huyện Diễn Châu kiến nghị tỉnh cần ưu tiên kêu gọi thu hút dự án đầu tư nhà máy chế biến khoai nói chung và khoai tây cho bà con; đồng thời có kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu đủ lớn cho nhà máy; từng bước chủ động nghiên cứu để sản xuất khoai tây giống nhằm giảm giá cho bà con.
Trên cơ sở đ.ánh giá tiềm năng khoai tây vụ đông trên vùng đất màu, tỉnh cần xem xét có chính sách cách nâng mức hỗ trợ; địa phương nào trồng nhiều theo quy hoạch thì tăng mức hỗ trợ lên.
Nông dân Diễn Trung thu hoạch khoai tây vụ đông năm 2020. Ảnh: CTV
Mặt khác, sớm có định hướng khuyến cáo bà con nông dân, nên vừa làm vừa rút kinh nghiệm, sản xuất cây nào phải an toàn và ăn chắc; chỉ mở rộng diện tích trồng khoai tây theo kế hoạch và hợp đồng liên kết đảm bảo đầu ra. Giữ vững cơ cấu các cây trồng vụ đông khác như khoai lang, lạc, ngô, rau màu để không lặp lại tình trạng “được mùa rớt giá” hoặc khi thuận lợi thì đổ xô vào trồng, phá vỡ quỹ hoạch nhưng khi ế ẩm, giá không được thì sẵn sàng chặt bỏ./.
Chuyện về Tổ hợp tác bưởi da xanh Hiệp Lợi
Do sản xuất theo hướng hữu cơ, sản phẩm của Tổ hợp tác bưởi da xanh Hiệp Lợi (Bến Tre) tạo được niềm tin với người tiêu dùng, giúp nông dân có thu nhập cao.
Lợi ích kép
Sau những ngày giãn cách xã hội, chúng tôi đến Tổ hợp tác bưởi da xanh Hiệp Lợi ở ấp Hòa Thanh, xã An Hiệp, huyện Châu Thành (Bến Tre), một trong những tổ hợp tác thành công với quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và GloabalGAP. Hiện bà con đang tập trung sản xuất để phục vụ cho đợt Tết Nguyên đán đang cận kề.
Sản xuất theo hướng hữu cơ là một trong những giải pháp giúp bưởi da xanh phát triển bền vững, sản phẩm đáp ứng được thị trường. Ảnh: Trần Trung.
Chia sẻ về phương thức sản xuất, ông Vương Thành Công, Tổ trưởng Tổ hợp tác cho biết, An Hiệp là một trong những địa phương nằm trong vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi hạn hán và xâm nhập mặn. Để thích ứng biến đổi khí hậu, bên cạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, bà con từng bước ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Trong đó, sản xuất theo hướng hữu cơ là một trong những giải pháp giúp cây trồng phát triển bền vững, sản phẩm đáp ứng được thị trường mà Tổ hợp tác đang áp dụng.
Tổ hợp tác bưởi bưởi da xanh Hiệp Lợi hào hứng sử dụng phân hữu cơ vi sinh được sản xuất từ giá thể cừ tràm. Ảnh: Minh Sáng.
Theo ông Công, năm 2016 Tổ hợp tác bưởi da xanh Hiệp Lợi ra đời với 76 thành viên, tổng diện tích canh tác 33,2ha. Trong đó, trên 19ha của 35 thành viên được chứng nhận VietGAP, 3 hộ đã được chứng nhận Global GAP, diện tích 3,8ha. Ngay từ khi thành lập, tất cả các thành viên đều được Chi cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bến Tre hướng dẫn từ tập huấn đến thực hành các kỹ thuật tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp sẵn có tại địa phương như xơ dừa, rơm rạ, vỏ trấu, phân các loại động vật thành phân hữu cơ để bón cho cây trồng.
Nhờ đưa nguồn phân mới được sản xuất từ giá thể cừ tràm giúp tăng độ hữu cơ cho đất. Ảnh: Trần Trung.
Song song đó, đầu năm 2021, Tổ còn được tiếp cận nguồn phân hữu cơ mới được sản xuất từ vỏ cừ tràm nhằm bổ sung thêm lượng hữu cơ cho cây trồng. Sau khi sử dụng khoảng 6 tháng, kết quả cho thấy, nguồn phân này giá thành rất rẻ nhưng hiệu quả không thua kém gì những loại phân khác. "Thứ nhất đất trong vườn lúc nào cũng tơi xốp, thứ 2 màu xanh của lá rất đậm khỏe, cây phát triển rất tốt, ít sâu bệnh, thậm chí những cành bị vàng do ảnh hưởng của hạn mặn cũng được phục hồi một cách thần kỳ", ông Công chia sẻ.
Nhân rộng mô hình
Dẫn chúng tôi đi thăm vườn bưởi xanh tốt tràn đầy sức sống, những trái bưởi căng tròn mọng nước của gia đình mình, ông Vương Thành Công cho biết thêm, trước đây, gia đình ông sử dụng hữu cơ và vô cơ theo tỷ lệ 5/5. Từ khi dùng nguồn phân bón mới vừa giảm chí phí đầu vào, vừa tăng chất lượng sản phẩm làm ra ngon hơn. Minh chứng là độ brix (độ ngọt tự nhiên) trong quả tăng nhiều, chỉ số luôn đạt từ 10 trở lên, từ đó ông đã mạnh dạn áp dụng theo tỷ lệ 8/2.
Nhờ nguồn phân mới, vườn cây phát triển rất tốt, ít sâu bệnh, thậm chí những cành bưởi da xanh bị vàng do ảnh hưởng của hạn mặn cũng được phục hồi một cách thần kỳ. Ảnh: Trần Trung.
Từ thành công của mình, ông đã chia sẻ kinh nghiệm cho các thành viên trong Tổ hợp tác. Hiện hơn 50% số thành viên đã sử dụng loại phân này, hầu hết bà con cảm thấy rất thích vì có hiệu quả cao, trong khi đó giá mỗi bao phân 25 kg chỉ có hơn 20.000 đồng.
Ông Trần Văn Hời, thành viên Tổ hợp tác bưởi da xanh Hiệp Lợi cho biết, thấy được lợi ích của sản xuất an toàn, ông tham gia vào Tổ hợp tác ngay từ những ngày đầu Tổ mới thành lập. Quá trình tham gia, ngoài được tập huấn trồng bưởi da xanh theo tiêu chuẩn VietGAP, ông còn được Tổ cầm tay chỉ việc về cách sử dụng, chủng loại phân bón.
Phân này còn tạo môi trường cho các loài thiên địch với sâu bệnh như kiến vàng về phát triển, giúp phòng trừ sâu bệnh. Ảnh: Trần Trung.
Theo ông Hời, trồng bưởi hữu cơ khó và cực ở giai đoạn ủ phân vi sinh. Tuy nhiên, từ đầu 2021 đến nay, qua sử dụng phân hữu cơ được sản xuất trên giá thể cừ tràm do Tổ cung cấp cho kết quả khả quan, giá thành hợp lý, ông mạnh dạn áp dụng trên 1 ha bưởi VietGAP. "Năm rồi bị ảnh hưởng mặn, vườn cây bị suy yếu nhưng nhờ nguồn phân mới, bổ sung dinh dưỡng kịp thời, giúp rễ cây phục hồi nhanh nên vụ vừa qua gia đình tôi vẫn thu hoạch 20 tấn bưởi. Hơn nữa nhờ bưởi sạch nên sản phẩm sản xuất tới đâu đều được doanh nghiệp bao tiêu đến đó", ông Hời phấn khởi nói.
Nguồn phân bón mới vừa giảm chí phí đầu vào, vừa tăng chất lượng, sản phẩm làm ra ngon hơn. Ảnh: Trần Trung.
Theo Chi cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bến Tre, bưởi da xanh là một trong 5 cây trồng chủ lực của tỉnh Bến Tre, với diện tích hơn 7.200ha, được trồng tập trung ở huyện Châu Thành, Mỏ Cày Bắc, Giồng Trôm, TP Bến Tre và Chợ Lách. Trước thách thức về biến đổi khí hậu và giá cả thị trường từ vật tư đầu vào và đầu ra nông sản, những năm gần đây, người nông dân địa phương đã từng bước thay đổi phương thức sản xuất. Theo đó, cùng với việc tận dụng phế phẩm nông nghiệp như rơm rạ, phân chuồng, phân xanh, xơ dừa,... để tự ủ phân hữu cơ họ còn tìm tòi những nguồn phân bón giá thành phù hợp nhưng vẫn đảm bảo chất lượng để đưa vào sản xuất.
Ông Nguyễn Văn Nam, Chi cục trưởng, Chi cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bến Tre cho biết, sản xuất sạch, an toàn là hướng đi mà ngành nông nghiệp tỉnh đã và đang thực hiện, trong đó sử dụng phân hữu đã và đang mang đến nhiều lợi ích cho môi trường, nông nghiệp địa phương phát triển bền vững.
Miền Bắc đã có 441.000ha cây ăn quả, xây loạt nhà máy chế biến sâu Trung tâm Khuyến nông Quốc gia vừa phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh: Sơn La, Ninh Bình, Thanh Hóa, Hòa Bình và Điện Biên tổ chức Diễn đàn Khuyến nông @ nông nghiệp trực tuyến với chủ đề "Liên kết phát triển sản xuất vùng nguyên liệu phục vụ chế biến và xuất khẩu". Diễn đàn...