Ngành ôtô nỗ lực giảm tổn thất vì Covid-19

Chưa khi nào ngành ôtô cần chính sách hỗ trợ nhanh chóng và mạnh mẽ như trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp hiện nay.

Theo thông tin mới nhất từ Vingroup, dự kiến ngày 6-4, Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh VinFast tạm dừng hoạt động tại nhà máy sản xuất ôtô để phòng chống dịch Covid-19. Trong thời gian dừng sản xuất, công ty tập trung vào phát triển sản phẩm mới và nghiên cứu mở rộng mạng lưới. Thời điểm hoạt động trở lại sẽ được công bố khi dịch được kiểm soát.

Vừa chống dịch vừa cầm cự

Không riêng VinFast, hàng loạt hãng ôtô gần đây cũng quyết định tạm đóng cửa nhà máy tại Việt Nam. Ford Việt Nam quyết định tạm thời ngưng hoạt động sản xuất, lắp ráp tại nhà máy của hãng ở Hải Dương từ ngày 26-3. Honda Việt Nam tạm dừng các hoạt động sản xuất, lắp ráp ôtô, xe máy tại Việt Nam từ ngày 1 đến 15-4. Ngoài việc tạm dừng sản xuất từ ngày 30-3, Công ty Ôtô Toyota Việt Nam đóng cửa toàn bộ đại lý và chi nhánh Toyota tại Hà Nội từ ngày 28-3 đến 15-4.

Với doanh nghiệp (DN) nội, tình hình cũng không sáng sủa hơn. Ông Lê Ngọc Đức, Tổng Giám đốc Công ty CP Ôtô Hyundai Thành Công Việt Nam, cho biết dù việc cung ứng linh kiện, vật tư phục vụ sản xuất tạm thời vẫn được duy trì nhưng DN có thể phải đối mặt với khó khăn ở khâu tiêu thụ. Thực tế, dịch bệnh kéo dài đã khiến nhiều DN thuộc các lĩnh vực du lịch, dịch vụ, giải trí, giao thông vận tải… tạm dừng hoặc giãn hoạt động, kéo theo sụt giảm đáng kể nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa. Các đại lý ôtô, nhất là ở mảng xe thương mại như xe tải, xe khách, gần như không ký được hợp đồng mới, tồn kho bắt đầu tăng. Bởi vậy, phương án điều chỉnh giảm kế hoạch sản xuất đã được DN này tính đến.

Nhà máy Ford Việt Nam tại Hải Dương đang tạm ngưng sản xuất, lắp ráp Ảnh: NGUYỄN HẢI

Song song đó, DN cũng phải lo thêm việc phòng tránh dịch bệnh bởi không loại trừ nguy cơ dịch Covid-19 diễn biến phức tạp dẫn đến có thể bị cách ly cả công ty, đột ngột dừng hoạt động sản xuất – kinh doanh. Cụ thể, Công ty CP Ôtô Hyundai Thành Công Việt Nam đã phải lên một số phương án ứng phó, trong đó áp dụng các biện pháp hạn chế cao nhất việc cán bộ, nhân viên di chuyển, hội họp, làm việc trực tiếp; chia lực lượng thay phiên nhau làm việc tại nhà và công ty; bố trí địa điểm làm việc dự phòng trong tình huống có người mắc bệnh.

Công ty CP Ôtô Trường Hải (THACO) cũng chung tình trạng sức tiêu thụ xe tải, xe khách không còn tốt như trước đây, dù cung ứng linh kiện và sản xuất vẫn chưa bị ảnh hưởng.

Các đại lý thì phản ánh đang gặp khó bởi gánh nặng chi phí mặt bằng, nhân công rất lớn trong khi khách mua xe giảm. Lượng khách sửa chữa xe cũng giảm khoảng 30%-40%, dự báo mức giảm sẽ lên tới 60%-70% nếu tình hình dịch bệnh nghiêm trọng hơn.

Xin gia hạn nộp thuế

Báo cáo về việc rà soát, đánh giá tác động của dịch Covid-19 đến các ngành công nghiệp trọng điểm của Bộ Công Thương gửi Thủ tướng Chính phủ mới đây đã dành nhiều nội dung cho ngành sản xuất ôtô. Theo báo cáo, các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của Việt Nam hiện nay phụ thuộc rất lớn vào nguồn cung nguyên – phụ liệu, linh kiện đầu vào nhập khẩu từ Trung Quốc và một số quốc gia đang chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh, như Hàn Quốc, Nhật Bản… Trong đó, sản xuất ôtô là một trong những ngành chịu tác động lớn từ căng thẳng nguồn cung đầu vào.

Mặt khác, báo cáo cũng ghi nhận tâm lý tiết kiệm chi tiêu do thu nhập sụt giảm, e ngại dịch bệnh còn có khả năng kéo dài của phần lớn người tiêu dùng đã khiến hàng hóa, dịch vụ xa xỉ, không thiết yếu như ôtô, dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng ôtô, xe máy sụt giảm mạnh về nhu cầu. Hệ quả là các ngành sản xuất ôtô, sản xuất kim loại có mức tăng trưởng chỉ số sản xuất rất thấp và có chỉ số tồn kho rất cao so với cùng kỳ năm 2019.

Trước tình hình trên, Bộ Công Thương hôm 19-3 đã có Công văn số 202/BCT-KH trình Thủ tướng đề xuất một số giải pháp hỗ trợ cho DN công nghiệp trước tác động của dịch Covid-19. Trong đó, đề xuất một số hỗ trợ đặc thù cho các DN trong các ngành sản xuất, lắp ráp ôtô; sản xuất sản phẩm cơ khí trọng điểm; sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Với ngành ôtô, Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ cho phép gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập DN, thuế GTGT đến hết quý I/2021. Đồng thời, kiến nghị giảm 50% lệ phí trước bạ cho khách hàng mua ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước đến hết năm 2020 để kích cầu tiêu dùng.

“Sớm xem xét thống nhất phương án sửa đổi quy định của Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với ôtô, khuyến khích gia tăng tỉ lệ giá trị nội địa đối với sản phẩm ôtô sản xuất trong nước nhằm duy trì và từng bước phát triển công nghiệp ôtô cũng như công nghiệp hỗ trợ cho ngành ôtô tại Việt Nam, trình Quốc hội xem xét và thông qua tại kỳ họp gần nhất” – Bộ Công Thương nêu kiến nghị.

Khó khăn của ngành ôtô cũng được Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) nêu trong một báo cáo được gửi Chính phủ và các cơ quan chức năng mới đây. VAMA đề xuất Chính phủ giảm 50% thuế suất thuế GTGT, giảm 50% lệ phí trước bạ cho khách hàng mua ôtô. Ngoài ra, kiến nghị giãn nộp thuế GTGT và thuế tiêu thụ đặc biệt từ tháng 3 tới 9-2020 cho các DN; giãn nộp thuế thu nhập DN đến kỳ quyết toán 31-3-2021; giãn thời gian nộp thuế tại khâu nhập khẩu trong năm 2020. Đặc biệt, cho rằng người lao động có thể bị giảm công việc, giảm thu nhập, VAMA kiến nghị Chính phủ xem xét việc giảm thuế thu nhập cá nhân.

Linh kiện đầu vào không thiếu

Các DN sản xuất, lắp ráp trong nước cho biết trong bối cảnh phải tính đến giảm quy mô sản xuất như hiện nay, nguồn linh kiện, phụ kiện nhập kho từ cuối năm 2019 sẽ đủ sức đáp ứng hoạt động cho cả năm 2020. Các DN chủ yếu đang theo dõi tình hình dịch bệnh và phản ứng của thị trường để lên kế hoạch hoạt động tiếp theo.

Thùy Dương – Nguyễn Hải