Ngành ô tô lo ngại ‘đội’ chi phí khi EU siết chặt hạn ngạch nhập khẩu thép

Kế hoạch siết chặt biện pháp bảo hộ ngành thép của Ủy ban châu Âu (EC) đang gây lo ngại trong ngành công nghiệp ô tô châu Âu, do nguy cơ làm tăng chi phí sản xuất và gián đoạn chuỗi cung ứng.

Ngày 8/10, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA) cảnh báo những điều chỉnh mới – đặc biệt là việc cắt giảm mạnh hạn ngạch nhập khẩu và tăng gấp đôi thuế đối với hàng vượt hạn ngạch lên 50% – sẽ khiến thị trường mất đi kênh điều tiết áp lực từ nguồn cung bên ngoài.

Ô tô di chuyển trên đường phố tại Berlin, Đức, ngày 8/10/2018. Ảnh tư liệu: AFP/ TTXVN

ACEA cho rằng quy định mới sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ngành ô tô, vốn phụ thuộc chủ yếu vào nguồn thép trong khối nhưng vẫn cần nhập khẩu một lượng nhỏ thép chất lượng đặc biệt mà nội khối chưa đáp ứng được. Trong suốt 7 năm áp dụng biện pháp bảo hộ trước đây, hạn ngạch thép chuyên dụng cho ô tô thường xuyên bị dùng hết sớm.

Ngoài ra, quy định mới về xuất xứ hàng hóa theo nguyên tắc “nấu luyện và đúc” (melt and pour) cũng bị phản đối vì sẽ làm tăng gánh nặng hành chính và khó áp dụng trong chuỗi cung ứng toàn cầu phức tạp của ngành ô tô.

Tổng Giám đốc ACEA Sigrid de Vries thừa nhận ngành thép đang cần được hỗ trợ để chuyển đổi xanh, song các biện pháp như đề xuất hiện nay đã đi quá xa, có thể gây mất cân bằng. Theo bà, cần có cách tiếp cận hợp lý hơn nhằm đảm bảo lợi ích cho cả nhà sản xuất và người sử dụng thép tại châu Âu.

Trong khi đó, Phòng Thương mại Trung Quốc tại EU (CCCEU) bày tỏ quan điểm rằng quyết định của EU nhằm điều chỉnh theo các cách tiếp cận thuế quan đơn phương của một số quốc gia có nguy cơ làm phân mảnh thêm thương mại thép toàn cầu và làm suy yếu sự ổn định của chuỗi cung ứng quốc tế. CCCEU cho rằng bước đi trên là hành động mang tính bảo hộ có thể tạo ra những tác động lan tỏa đáng kể và đầy thách thức đối với các ngành công nghiệp hạ nguồn, đặc biệt là ô tô, máy móc và xây dựng. CCCEU cũng kêu gọi EU duy trì các nguyên tắc thương mại đa phương và thận trọng trong việc đưa ra các biện pháp tiếp theo có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng thương mại.

Trước đó, Ủy ban châu Âu đã công bố một loạt biện pháp bảo hộ mạnh mẽ chưa từng có nhằm bảo vệ ngành công nghiệp thép của khối trước làn sóng nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo đó, hạn ngạch nhập khẩu thép sẽ bị cắt giảm tới gần 50%, chỉ cho phép khoảng 10% thị trường được mở cửa cho thép ngoại khối. Đáng chú ý, mức thuế đối với các lô hàng vượt hạn ngạch sẽ tăng gấp đôi, từ 25% lên 50%. Động thái này được đưa ra trong bối cảnh ngành thép châu Âu đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, với 18.000 việc làm bị mất chỉ riêng trong năm 2024.

Hiện ngành thép châu Âu đang tạo ra 300.000 việc làm trực tiếp tại 20 quốc gia thành viên, nhưng đang phải đối mặt với tình trạng dư thừa công suất toàn cầu lên tới 700 triệu tấn. Mặc dù có công suất sản xuất 135 triệu tấn/năm, song các nhà máy thép châu Âu hiện chỉ hoạt động ở mức 70% công suất do nhu cầu suy giảm.