Ngành đường sắt xin chuyển đổi hàng trăm toa xe hết niên hạn

Với việc đầu tư số lượng lớn toa xe thay thế, ngành đường sắt đang gặp áp lực lớn về tài chính trong bối cảnh vận tải giảm sút nghiêm trọng do dịch COVID-19.

Ngành đường sắt xin chuyển đổi hàng trăm toa xe hết niên hạn thành toa xe chuyên dùng. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam )

Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) vừa kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải cho phép chuyển đổi gần 180 toa xe hết niên hạn theo Nghị định 65/2018 thành toa xe chuyên dùng.

Theo lãnh đạo VNR, hiện các toa xe này đã hết niên hạn nhưng trên thực tế khai thác lại có năng suất vận dụng thấp, trong khi đó nhu cầu phục vụ vận chuyển vật tư, thiết bị để thi công hạ tầng đường sắt, phục vụ an ninh quốc phòng và chạy tàu an sinh vẫn rất cấp thiết.

“Việc dừng vận dụng số toa xe này thời gian qua dẫn đến thiếu phương tiện vận tải chuyên dùng,” lãnh đạo VNR thừa nhận.

Dẫn chứng, năm 2021, VNR thiếu 86 toa xe phục vụ sửa chữa các công trình thi công trên đường sắt , đặc biệt phục vụ các công trình thuộc dự án 7.000 tỷ đồng cải tạo, nâng cấp trên tuyến Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh và khoảng 90 toa xe vận chuyển xăng dầu, phục vụ cấp dầu cho đầu máy kéo tàu và phương tiện máy móc thiết bị, ôtô tải…

Nhìn nhận việc đầu tư số lượng lớn toa xe thay thế như vậy là áp lực lớn về tài chính đối với các doanh nghiệp vận tải đường sắt trong bối cảnh vận tải giảm sút nghiêm trọng hiện nay, lãnh đạo VNR cho rằng, về căn cứ pháp lý, có thể cho phép chuyển đổi các toa xe thành toa xe chuyên dùng.

Cụ thể, theo VNR, Khoản 3 Điều 18 Nghị định 65/2018 quy định: “Không áp dụng quy định về niên hạn sử dụng phương tiện giao thông đường sắt đối với các phương tiện chuyên dùng di chuyển trên đường sắt.”

Về kiến nghị này của VNR, phía Bộ Giao thông Vận tải sẽ xem xét trên tinh thần tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khai thác vận tải trong điều kiện khó khăn hiện nay nhưng phải đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật.

Theo báo cáo của VNR và các Công ty cổ phần vận tải đường sắt sẽ phải thanh lý dần khoảng 60 đầu máy, gần 1.000 toa xe hàng và 500 toa xe khách (tính đến 31/12/2022).

“Điều này sẽ gây ra khó khăn rất lớn cho Tổng công ty và các đơn vị khi phải huy động khoảng 6.822,8 tỷ đồng để đầu tư mới bù đắp các phương tiện phải loại bỏ theo quy định mà không được hưởng các ưu đãi về lãi suất vay,” ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch VNR nói.

Đánh giá niên hạn chỉ là một yếu tố và là thước đo về an toàn, xác định khả năng an toàn phương tiện thiết bị, theo ông Minh, nhiều quốc gia không áp dụng niên hạn kỹ thuật mà dùng hàng rào kỹ thuật đó là đăng kiểm thường kỳ.

“Những đầu máy, toa xe nếu quá niên hạn nhưng được bảo dưỡng định kỳ thường xuyên và chứng minh vẫn đảm bảo chạy tàu an toàn thì cần giữ khai thác để mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và xã hội,” người đứng đầu VNR bày tỏ ý kiến.

Để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế quốc dân, trong quá trình chờ đợi đầu tư đầu máy, toa xe mới thay thế, VNR đã có báo cáo với Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài thời gian áp dụng Nghị định 65 tăng thêm 3 năm để chuẩn bị và đầu tư mua sắm đầu máy, toa xe mới thay thế cho các phương tiện cũ hết niên hạn sử dụng.