Nga – Ukraine chạy đua tung “tàu sân bay trên bộ” ra chiến tuyến

Cả Nga và Ukraine biến các robot chiến đấu mặt đất thành các nền tảng mang UAV FPV tiến sâu vào tiền tuyến, với cơ chế như “tàu sân bay trên bộ”.

UAV Black Widow (Ảnh: Forbes).

Các robot bánh xích được gọi là phương tiện mặt đất không người lái (UGV) ngày càng trở nên phổ biến ở Ukraine khi nước này có kế hoạch sản xuất hàng chục nghìn chiếc trong năm nay. Một loại hình mới hiện đang xuất hiện: UGV hoạt động như bệ phóng UAV FPV, với việc Ukraine ra mắt một phương tiện mới có tên Black Widow.

Việc điều khiển một UAV theo cách này khá đơn giản, nhưng mang ý nghĩa sâu xa: Đây có thể là bước khởi đầu cho sự chuyển dịch từ các phương tiện có người lái được trang bị vũ khí sang các bệ phóng UAV không người lái.

Nhà sản xuất IRV đã giới thiệu Black Widow tuần trước tại sự kiện Iron Demo gần Lviv. Nó được phát triển dựa trên một UGV sẵn có, Little boar. UGV thường được thiết kế theo kiểu mô-đun để dễ dàng thích ứng với các loại tải trọng và nhiệm vụ khác nhau, bao gồm vận chuyển hàng hóa, sơ tán thương binh, rải mìn, tấn công một chiều bằng đầu đạn nổ và tác chiến trực diện với tháp súng máy. Việc hoán cải một UGV thành bệ phóng UAV sẽ không quá khó khăn.

Phương tiện Black Widow có thể được điều khiển ở khoảng cách 4km, tầm hoạt động của robot mặt đất thường ngắn do bị che khuất địa hình.

Black Widow mang 6 UAV FPV trên hai giá phóng. Người điều khiển có thể điều khiển chúng qua bộ lặp tín hiệu đặt trên Black Widow hoặc thông qua một UAV tiếp sóng do Black Widow phóng lên để mở rộng phạm vi. Nhà sản xuất cho biết chúng có thể tấn công mục tiêu ở khoảng cách 30km nhờ tiếp sóng trên không.

Black Widow có thể chờ ở một vị trí cố định cho đến khi cần và được kích hoạt khi phát hiện mục tiêu. Một tính năng đặc biệt là người điều khiển có thể phóng và kiểm soát 2 UAV cùng lúc, UAV thứ 2 quan sát tác động của UAV đầu tiên và thực hiện đòn tấn công bổ sung nếu cần.

Một hệ thống Black Widow hoàn chỉnh gồm 1 trạm điều khiển mặt đất, 2 UGV và 12 UAV FPV, với chi phí chưa tới 50.000 USD. Con số này chỉ bằng khoảng 1/4 giá của một tên lửa Javelin. Công nghệ giá rẻ sẵn có là chìa khóa để xây dựng hệ thống vũ khí kiểu này, nhằm phù hợp với cuộc chiến tiêu hao.

Cuộc chiến này cho thấy lợi thế của việc đưa UAV tấn công đến gần mục tiêu nhất có thể trước khi phóng.

Phía Nga triển khai bộ binh tấn công mang theo UAV FPV để người điều khiển phía sau kích hoạt khi tiến gần chiến hào Ukraine. Ukraine có xu hướng phục kích, khi họ thường hạ cánh UAV FPV gần tuyến di chuyển của Nga và đợi mục tiêu trước khi tập kích.

Phía Nga cũng nhận thấy lợi thế của robot làm bệ phóng FPV và một khái niệm tương tự đã xuất hiện bên phía họ. Tại triển lãm quốc phòng Archipelago 2025 tuần này, nhà sản xuất Nga Hermes giới thiệu Argus, một bệ phóng FPV. Đây cũng là một UGV tiêu chuẩn được trang bị để vận chuyển, điều khiển và phóng nhiều UAV cùng lúc.

Hermes nhấn mạnh công nghệ của họ nằm ở khả năng phóng và điều khiển UAV từ xa; nền tảng có thể là UGV, UAV hoặc xuồng không người lái (USV).

Một sản phẩm khác của Nga, được công bố ngày 8/8, sử dụng cáp quang . Dronobus do Trung tâm Khoa học và Kỹ thuật Kornei chế tạo là một UGV được điều khiển qua đường cáp quang, đồng thời đóng vai trò bệ phóng cho một UAV FPV cũng được điều khiển bằng cáp.

UGV có thể điều khiển từ 10km, trong khi UAV bổ sung thêm 15km. Cấu hình này khiến UGV không thể bị phát hiện qua tín hiệu vô tuyến và UAV cũng miễn nhiễm với gây nhiễu và tác chiến điện tử.