Nga – Thổ Nhĩ Kỳ: Ai sẽ thắng trong cuộc chiến tiền tệ?
Leo thang căng thẳng giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ trong tuần này, sau khi phía Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ chiến đấu cơ Su-24 của Nga, đã kéo theo sau nhiều biến động chứng khoán và tiền tệ của cả hai nước.
Giấy bạc lira Thổ Nhĩ Kỳ – Ảnh: Reuters
Thoạt tiên, có vẻ như đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ là bên thất bại lớn. Lo ngại về chuyện Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đối đầu với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cùng việc tài liệu chính phủ nước này công bố cho thấy từ “độc lập” đã mất trong các kết nối của Ngân hàng trung ương (CBT), vừa dẫn đến đợt sụt giảm giá trị đồng lira.
Tuần này, bản tệ Thổ Nhĩ Kỳ giảm so với đô la Mỹ, từ 2,85 lira ngang giá 1 USD hôm 23.11 xuống còn 2,92 lira đổi được 1 USD hôm 26.11.
Măt khác, đồng rúp Nga (RUB) đã đi lên cùng với giá dầu và sự lạc quan gia tăng về việc lệnh trừng phạt lên nước Nga sẽ kết thúc cùng một liên minh giữa các quốc gia nhằm chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo cực đoan (IS).
Tuy vậy, đây mới chỉ là các tác động nhất thời. RUB vẫn thường mạnh lên vào cuối mỗi tháng khi các doanh nghiệp chuyển đổi lợi nhuận ở nước ngoài về RUB để nộp thuế. Tính đến hết phiên sáng 27.11 ở London (Anh), USD đã tăng giá so với bản tệ Nga, 1 USD hiện đổi được 66,21 RUB.
Một trong những lý do giải thích cho việc lira sụt giá là việc Ali Babacan, người được xem là một trong những thành viên đáng tin cậy thuộc lĩnh vực kinh tế của chế độ Tổng thống Erdogan, rời vị trí.
Cả hai đồng tiền đều sụt giá trong năm nay khi nỗi lo về thị trường mới nổi đi lên. Song trong dài hạn, RUB vẫn có khả năng giảm tiếp giá trị do nó là đồng tiền của một nước xuất khẩu dầu mỏ, trong khi bản tệ Thổ Nhĩ Kỳ – nước nhập khẩu dầu thô – có thể hưởng lợi từ các tác động kinh tế do giá dầu thấp.
Đối với lira, vẫn còn có chút ánh sáng cuối con đường, song khả năng trên đang phụ thuộc vào cuộc họp quan trọng của Ngân hàng trung ương nước này. CBT trước đó cho hay sẽ bình thường hóa chính sách của họ khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu nâng lãi suất, một động thái dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 12.
Video đang HOT
“Nếu CBT thực hiện những gì họ đã tuyên bố vào ngày 22.12, chúng tôi cho rằng đó sẽ là yếu tố hỗ trợ cho cả đồng lira và cổ phiếu”, các nhà phân tích tại quỹ đầu tư tập trung vào thị trường mới nổi Renaissance Capital viết trong một nghiên cứu.
Thu Thảo
Theo Thanhnien
Putin siết vòng kim cô trả đũa Thổ Nhĩ Kỳ
Nga thực hiện một loạt biện pháp cảnh cáo Thổ Nhĩ Kỳ vì bắn hạ chiến đấu cơ Su-24 của nước này ở khu vực biên giới Syria.
Chiếc Su-24 bốc cháy sau khi trúng tên lửa của máy bay F-16 Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Anadolu Agency
Việc chiến đấu cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay Su-24 Nga trên biên giới Syria ngày 24/11 gây chia rẽ sâu sắc giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp phía Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, những người lâu nay vẫn thể hiện hình ảnh của chính trị gia quyền lực, mạnh mẽ và can thiệp ngày một sâu vào cuộc xung đột tại Syria, theo Washington Post.
Giới chức cả hai nước ngay hôm sau bác bỏ khả năng xảy ra đối đầu trực tiếp vì vụ việc. "Chúng tôi sẽ không phát động chiến tranh với Thổ Nhĩ Kỳ", Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định với các phóng viên, cho dù Moscow xem vụ tấn công là "hành động khiêu khích được lên kế hoạch từ trước".
Tuy nhiên vụ việc cũng cho thấy nguy cơ xung đột giữa các cường quốc ở hai phe, một bên hậu thuẫn và bên kia muốn lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad, cho dù có mục tiêu chung là nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Cụ thể hơn, các cuộc không kích của Nga nhằm vào các nhóm đối lập được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đã khiến Ankara tức giận.
"Thổ Nhĩ Kỳ đã phát đi một thông điệp rõ ràng với vụ bắn rơi máy bay Nga", Mustafa Alani, chuyên gia về Trung Đông tại Trung tâm nghiên cứu Vùng Vịnh, nhận định. "Đây chính là lời cảnh báo về chính sách của Nga trong khu vực. Nga không thể cứ làm bất kỳ điều gì họ muốn".
Còn tại Moscow, vụ việc đang được nhìn nhận không chỉ là một vụ tấn công vào một chiếc máy bay. "Xung đột xảy ra bởi Nga đang tấn công các nhóm nổi dậy có quan hệ đồng minh với Thổ Nhĩ Kỳ", Alexander Baunov, một nhà phân tích tại Trung tâm Carnegie Moscow nói khi được hỏi về khả năng xảy ra đụng độ do tình cờ. "Hoàn toàn sai khi cho rằng việc này xảy ra do những nguyên nhân như kiểu bầu trời tại đó quá đông đúc".
Siết dần
Bộ Quốc phòng Nga hôm 25/11 tuyên bố, các chiến đấu cơ Nga từ nay sẽ hộ tống các máy bay ném bom, và Moscow đồng thời đưa hệ thống tên lửa phòng không mạnh S-400 tới Syria. Đây là những hệ thống có thể vươn sâu vào trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ khi được đặt tại căn cứ không quân Nga ở Latakia, tây bắc Syria.
Ngoài ra, các nhà phân tích nhận định, Nga sẽ lựa chọn từ một danh mục những phản ứng bất đối xứng để đáp trả Thổ Nhĩ Kỳ, gồm các lệnh trừng phạt kinh tế phi chính thức và hỗ trợ quân sự cho đối thủ của Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có các chiến binh người Kurd.
Quan hệ chồng chéo giữa các thế lực trong khủng hoảng Syria. Xem chi tiết.
"Tất nhiên Nga sẽ tăng cường không kích tại khu vực đó ở Syria, và những nhóm có liên hệ với Thổ Nhĩ Kỳ", Fyodor Lukyanov, một nhà phân tích kỳ cựu về chính trị Nga nói đến khu vực biên giới phía bắc Syria, nơi Su-24 Nga rơi.
Hãng thông tấn nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu tối 25/11 cho biết, các cuộc không kích của Nga giờ đang nhắm vào đoàn xe chở hàng cứu trợ của Thổ Nhĩ Kỳ tại thị trấn biên giới Azzaz của Syria. Ít nhất 7 lái xe thiệt mạng. Thị trấn này là đầu mối tập kết hàng tiếp viện từ Thổ Nhĩ Kỳ cho phe nổi dậy Syria đang chiến đấu với lực lượng chính phủ tại thành phố Aleppo gần đó. Chi tiết về vụ việc mới này vẫn chưa thể kiểm chứng độc lập.
Shady al-Ouaineh, một đại diện truyền thông của nhóm Determined Storm, có liên hệ với lực lượng nổi dậy Quân giải phóng Syria (FSA), khẳng định Nga đã gia tăng mạnh mẽ các cuộc không kích vào khu vực phe đối lập kiểm soát tại tỉnh Latakia.
Lực lượng của chính phủ Syria và các chiến binh Shiite đồng minh từ Iraq, với sự yểm trợ trên không của Nga, đang nỗ lực tiến quân vào một số cứ điểm cuối cùng của phe đối lập tại tỉnh này, Ouaineh nói. Đây cũng là khu vực gần với hiện trường chiếc Su-24 bị bắn rơi.
"Rõ ràng rằng Nga đang trả đũa chúng tôi tại đây", thành viên nhóm Determined Storm nhận định.
Thái độ của người Nga với Thổ Nhĩ Kỳ, vốn một năm trước còn khá thân thiện, đã chuyển sang lạnh lùng nhanh đáng báo động. Hầu hết các hãng lữ hành Nga dừng bán tour tới Thổ Nhĩ Kỳ kể từ 25/11. Người biểu tình tại Moscow ném trứng và gạch đá vào đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ, làm vỡ nhiều cửa sổ.
Các nhà lập pháp Nga cũng đề xuất xử lý hình sự với những người nào phủ nhận sự kiện hàng loạt người Armenia năm 1915 bị Đế chế Ottoman giết là "tội diệt chủng". Đây là vấn đề rất nhạy cảm. Thổ Nhĩ Kỳ lâu nay thừa nhận những tội ác này đã diễn ra nhưng không công nhận đó là tội diệt chủng.
Tháng 12 năm ngoái, Nga đã chuyển hướng một đường ống khí đốt từ châu Âu sang Thổ Nhĩ Kỳ để trả đũa phương Tây. Nhưng giờ số phận của dự án này lại là dấu hỏi lớn.
"Hậu quả sẽ rất lớn", Lukyanov nói.
Nga sẽ tìm cách trả đũa Thổ Nhĩ Kỳ nhưng đồng thời không muốn kích động phương Tây, Baunov nhận định. "Nếu vụ việc trở thành cuộc chiến giữa Nga và phương Tây, thì như vậy đã đi ngược lại mục tiêu ban đầu của chiến dịch can thiệp: đó là thoát khỏi sự cô lập quốc tế gắn với các lệnh trừng phạt", chuyên gia này cho biết. Các lệnh trừng phạt được áp đặt sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea và ủng hộ phe ly khai tại miền đông nam Ukraine.
Sau khi chiếc Su-24 bị bắn rơi, một phi công trên máy bay khi đang nhảy dù đã bị phiến quân dưới mặt đất bắn chết, người còn lại may mắn thoát nạn. Nhưng nỗ lực tìm kiếm phi công thoát nạn này còn chịu thêm tổn thất, khi một lính thủy đánh bộ trên chiếc trực thăng Mi-8 thiệt mạng do bị trúng tên lửa chống tăng của phiến quân.
Ông Putin từng hứa hẹn với công chúng Nga về những can thiệp có giới hạn tại Syria, không triển khai bộ binh để hạn chế thương vong. Cho dù quân đội Syria đã chặn được đà tấn công của phe đối lập, các cuộc không kích của Nga vẫn chưa thay đổi lớn cục diện cuộc chiến.
"Thổ Nhĩ Kỳ đã giáng một đòn mạnh vào Putin, và giờ ông ấy đang ở thế tiến thoái lưỡng nan", Fawaz A. Gerges, giáo sư quan hệ quốc tế Trường kinh tế học London nhận định. "Tình thế có thể trở nên đáng sợ khi Nga bị sa lầy trong một cuộc chiến không thể thắng".
Hoàng Nguyên
Theo VNE
Nhìn lại cuộc đối đầu Nga-Thổ qua phát ngôn của nguyên thủ Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã rơi vào tình trạng căng thẳng sau vụ việc máy bay ném bom Su-24 của Nga bị máy bay chiến đấu Thổ bắn rơi gần khu vực biên giới Syria ngày 24.11. Câu chuyện Su-24 Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi đã khiến 2 nước rơi vào một màn đấu khẩu quyết liệt - Ảnh: Reuters...