Nga rút khỏi thỏa thuận với Mỹ về plutonium cấp độ vũ khí hạt nhân

Thanh Thành23:10 08/10/2025

Hạ viện Nga ngày 8/10 nhất trí rút khỏi một thỏa thuận mang tính bước ngoặt với Mỹ nhằm giảm lượng lớn plutonium cấp độ vũ khí còn sót lại từ hàng ngàn đầu đạn hạt nhân thời Chiến tranh Lạnh .

Nga hiện là cường quốc sở hữu khoảng 4.309 đầu đạn hạt nhân, nhiều nhất thế giới (Ảnh: Reuters).

Thỏa thuận Quản lý và Xử lý Plutonium (PMDA), được ký kết năm 2000, trong đó hai bên cam kết sẽ xử lý ít nhất 34 tấn plutonium cấp độ vũ khí mỗi bên.

Theo các quan chức Mỹ, con số này đủ để chế tạo tới 17.000 đầu đạn hạt nhân. Thỏa thuận này được ký kết để giải quyết số plutonium dư thừa sau Chiến tranh Lạnh và có hiệu lực vào năm 2011.

“Mỹ đã thực hiện một số động thái mới chống lại Nga, làm thay đổi căn bản cán cân chiến lược vốn có vào thời điểm ký kết thỏa thuận và tạo ra thêm các mối đe dọa đối với sự ổn định chiến lược”, một lưu ý của Nga trong đạo luật rút khỏi hiệp ước nêu rõ.

Sau khi tháo dỡ hàng ngàn đầu đạn sau Chiến tranh Lạnh, cả Moscow và Washington đều còn lại một lượng lớn plutonium cấp độ vũ khí, vốn rất tốn kém để lưu trữ và tiềm ẩn nguy cơ phổ biến vũ khí.

Mục tiêu của PMDA là xử lý plutonium cấp độ vũ khí bằng cách chuyển đổi nó thành các dạng an toàn hơn – chẳng hạn như nhiên liệu oxit hỗn hợp (MOX) hoặc bằng cách chiếu xạ plutonium trong các lò phản ứng neutron nhanh để sản xuất điện.

Tuy nhiên, Nga đình chỉ thỏa thuận vào năm 2016 do Mỹ không thực hiện nghĩa vụ của mình, đặc biệt là việc hủy bỏ xây dựng Cơ sở chế tạo nhiên liệu oxit hỗn hợp (MFFF). Moscow cũng viện dẫn nguyên nhân do các lệnh trừng phạt của Mỹ và những hành động không thân thiện chống lại Nga.

Vào thời điểm đó, Nga tuyên bố rằng Mỹ đã không tuân thủ thỏa thuận sau khi Washington hành động, mà không có sự chấp thuận của Moscow, chỉ đơn giản là pha loãng plutonium và xử lý nó.

Nga và Mỹ cho đến nay là những cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới, và cùng nhau kiểm soát khoảng 8.000 đầu đạn hạt nhân, mặc dù ít hơn nhiều so với mức đỉnh điểm là 73.000 đầu đạn vào năm 1986, theo Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ.

Nga bắt đầu sử dụng vũ khí mới rất đáng sợ tấn công Ukraine

Hình ảnh đáng sợ của loại tên lửa hành trình Nga dường như là phiên bản Kh-101 mang đầu đạn chùm đã được ghi lại trong cuộc tấn công dữ dội vào Chernivtsi ở Ukraine, báo The War Zone (Mỹ) viết.

Video đang HOT

Máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS mang tên lửa hành trình của Không quân Nga (Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga).

Từ hình ảnh đáng sợ...

Đoạn phim ghi lại cuộc không kích gần đây của Nga vào thành phố Chernivtsi ở Ukraine cung cấp cho chúng ta cái nhìn rõ ràng nhất từ trước đến nay về một tên lửa hành trình Kh-101 được trang bị đầu đạn chùm đang được sử dụng.

Mặc dù lực lượng Nga đã một số loại đạn chùm trong cuộc xung đột, nhưng điều đáng chú ý là tên lửa hành trình tầm xa Kh-101 tương đối tiên tiến cũng đang được sử dụng với mục đích này. Cần lưu ý rằng đạn chùm, trên nhiều loại vũ khí khác nhau, từ lâu cũng đã được Ukraine sử dụng rộng rãi trong cuộc xung đột.

Đoạn video được cho là ghi lại một phần cuộc tấn công của Nga vào Chernivtsi, thuộc khu vực cùng tên, Tây Nam Ukraine, vào đêm 11 rạng sáng 12/7, dường như được quay từ cửa sổ của một tòa nhà chung cư, cho thấy một tên lửa lao xuống đất theo một góc nghiêng, ngay sau đó là một loạt vụ nổ giống như đầu đạn chùm.

Một đám khói đen lớn bốc lên từ khu vực này. Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Ukraine tuyên bố cuộc tấn công của Nga đã gây hư hại cho mục tiêu dưới mặt đất.

Phát Video

Tên lửa Kh-101 của Nga mang đầu đạn chùm đánh trúng mục tiêu Ukraine ở Chernivtsi gây cháy nổ dữ dội (Video: Telegram).

Theo định nghĩa cơ bản nhất, bom chùm là bom, tên lửa, rocket không điều khiển, đạn pháo và các loại đạn khác, khi được bắn ra, sẽ mở ra giữa không trung và giải phóng hàng chục hoặc thậm chí hàng trăm vũ khí nhỏ hơn.

Đạn con, hay bom bi, được rải rác trên một khu vực rộng lớn, mật độ của chúng có thể được lập trình vào vũ khí. Sự phân tán này làm tăng diện tích phá hủy vật lý mà một quả bom chùm có thể gây ra so với một đầu đạn đơn, với sự đánh đổi về uy lực phá hủy tại bất kỳ điểm nào.

Bên cạnh bản chất gây thiệt hại ngay lập tức thì một lượng lớn đạn con không phát nổ ngay khi va chạm ban đầu, sau đó, chúng có thể gây nguy hiểm cho các nỗ lực cứu hộ và nếu không được bảo vệ an toàn, chúng có thể vẫn là mối đe dọa tiềm ẩn đối với dân thường trong nhiều năm.

... tới việc hé lộ loại vũ khí mới của Nga

Mặc dù chúng ta không biết chắc chắn loại vũ khí nào đã được Nga sử dụng, nhưng nhiều khả năng đó là phiên bản Kh-101 mang đầu đạn chùm.

Xét đến khoảng cách từ Chernivtsi đến Nga - chỉ cách biên giới Romania, một thành viên NATO, khoảng 32km - tên lửa hành trình tầm xa Kh-101 là ứng cử viên hợp lý duy nhất.

Ngoài ra, hiện chưa có tên lửa hành trình nào của Nga ngoài Kh-101 được trang bị đầu đạn chùm, mặc dù đây không phải là một khái niệm mới, bởi trước đó, các tên lửa hành trình như Tomahawk do Mỹ sản xuất cũng đã có tùy chọn này.

Tầm bắn tối đa của Kh-101 có thể lên tới tối đa 3.500km, chúng được đưa vào sản xuất hàng loạt vào năm 2010-2011 và sau đó được thử lửa trong chiến dịch quân sự của Nga tại Syria, được phóng từ cả máy bay ném bom Tu-160 và Tu-95MS.

Những báo cáo đầu tiên về phiên bản đầu đạn chùm của tên lửa hành trình Kh-101 - được NATO gọi là AS-23A Kodiak - đã bắt đầu xuất hiện vào mùa hè năm ngoái. Thậm chí trước đó, tên lửa Kh-101 tương đối hiện đại đã được xác định là tên lửa hành trình phóng từ trên không (ALCM) quan trọng nhất của Nga trong cuộc chiến.

Bằng chứng đầu tiên về việc sử dụng phiên bản mang đầu đạn chùm của tên lửa Kh-101 dường như xuất hiện từ đêm 7/6/2024, khi hình ảnh xuất hiện cho thấy khối thuốc nổ hình cầu được cho là tạo thành đầu đạn chùm cùng với xác tên lửa.

Sự tồn tại của đầu đạn chùm Kh-101 cũng được các nhà phân tích quân sự Nga xác nhận, họ nhấn mạnh giá trị của loại vũ khí này, đặc biệt là để tấn công các căn cứ không quân và trận địa tên lửa phòng không Ukraine.

Theo kênh Milinfolive: "Việc thiếu đầu đạn chùm trong các tên lửa hành trình tầm xa của Nga, chẳng hạn như Kh-101 hoặc Kalibr, đã làm giảm đáng kể hiệu quả của các cuộc tấn công bằng tên lửa vào các căn cứ không quân của đối phương trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến, khi không quân Ukraine ở vị trí dễ bị tổn thương nhất, và hệ thống phòng không của Ukraine không thể bắn hạ dù chỉ một phần nhỏ số tên lửa".

Chắc chắn, đầu đạn chùm đặt những loại mục tiêu này vào tình thế đe dọa đáng kể, nhưng chúng cũng hữu ích để tấn công các mục tiêu mềm khác nằm rải rác trên một khu vực, chẳng hạn như hệ thống phòng không, kho chứa xe cộ, kho đạn dược,...

Đây chính xác là những mục tiêu mà Ukraine nhắm đến khi họ nhận được tên lửa đạn đạo tầm ngắn ATACMS được trang bị đầu đạn chùm và sử dụng chúng một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, Kh-101 là vũ khí quý giá và không hề dư thừa sau nhiều năm chiến tranh ở Ukraine, vì vậy việc sử dụng chúng một cách có chọn lọc rõ ràng là ưu tiên hàng đầu của Không quân Nga. Nói cách khác, các mục tiêu không được lựa chọn một cách tùy tiện.

Về phương tiện mang phóng, Tu-160 có thể mang tới 12 tên lửa Kh-101 trên các bệ phóng ổ xoay trong khoang chứa bom. Máy bay Tu-95MS sử dụng động cơ tua-bin cánh quạt có thể mang tới 8 tên lửa Kh-101 trên các giá treo bên ngoài, do tên lửa quá lớn so với khoang chứa vũ khí trong thân.

Các phiên bản cải tiến khác nhau của Kh-101 cũng đã xuất hiện trước đây trong cuộc chiến ở Ukraine, dường như đã được điều chỉnh để đáp ứng những yêu cầu thay đổi của cuộc xung đột.

Ít nhất là từ tháng 1/2023, Kh-101 đã được ghi nhận sử dụng khả năng mồi bẫy ở Ukraine, mặc dù chức năng tự vệ nào đó được cho là luôn hiện diện trong những tên lửa này. Khả năng phóng ra các mồi bẫy nhiệt đối phó hồng ngoại của tên lửa trong khi bay - thường là trong giai đoạn cuối của đường bay tiếp cận mục tiêu - đã được ghi nhận nhiều lần trong các video.

Cũng có báo cáo về việc Nga triển khai một biến thể Kh-101 thứ hai được trang bị biện pháp đối phó. Theo những nguồn tin này, các biện pháp đối phó được sửa đổi nhằm mục đích "gây nhiễu" tên lửa phòng không đối phương.

Ngoài ra còn có một cấu hình đầu đạn khác dường như được thiết kế riêng cho cuộc chiến ở Ukraine.

Có vẻ như là một giải pháp tạm thời, điều này liên quan đến việc lắp một đầu đạn thứ hai - được cho là chứa các mảnh thép để tăng hiệu quả phá hủy tổng thể - với chi phí nhiên liệu và do đó là tầm bắn.

Đầu đạn phân mảnh sẽ giúp vũ khí hiệu quả hơn khi chống lại sinh lực và các mục tiêu mềm, cũng như tăng bán kính sát thương và sóng xung kích khi nổ. Nó cũng có thể hữu ích nếu độ chính xác bị hạn chế hơn.

Những tuyên bố đầu tiên về việc sử dụng phiên bản đầu đạn kép của Kh-101 xuất hiện vào cuối tháng 3/2023 trong giới quan sát quân sự Ukraine. Có thông tin cho rằng một trong những tên lửa đã bị bắn hạ, để lộ 2 đầu đạn, với tổng trọng lượng khoảng 1.760 pound (khoảng 800kg) so với khoảng 1.000 pound (454kg) của đầu đạn đơn trong phiên bản Kh-101 tiêu chuẩn.

Đáng chú ý, bài viết trên kênh Milinfolive cho rằng, trong phiên bản đạn chùm, có khả năng cấu hình đầu nổ kép cũng được sử dụng, với một đầu đạn là loại phân mảnh, và đầu đạn còn lại là đầu đạn chùm mới.

Một lần nữa, ngay cả khi tấn công mục tiêu ở vùng cực Tây Ukraine, bất kỳ sự giảm tầm bắn nào do đầu đạn được cải tiến, nặng hơn, dẫn đến giảm dung tích nhiên liệu, đều chỉ là lý thuyết.

Việc hy sinh nhiên liệu (và do đó là tầm bắn) không phải là mối lo ngại đối với Nga miễn là họ sử dụng Kh-101 để tấn công các mục tiêu ở trong lãnh thổ Ukraine. Xét cho cùng, Kh-101 cơ bản có thể tấn công các mục tiêu ở hầu hết mọi nơi tại châu Âu khi được phóng trong không phận Nga.

Về Kh-101, Nga đang làm mọi cách có thể để tăng sản lượng loại vũ khí này, điều này mang lại cho Không quân Nga phương tiện duy nhất để tấn công sâu vào Ukraine bằng đầu đạn hạng nặng.

SIPRI: Các cường quốc hạt nhân đang mở rộng và nâng cấp kho vũ khí Các nhà nghiên cứu cho biết các cường quốc hạt nhân đang nâng cấp đầu đạn hiện có, cũng như phát triển những vũ khí hạt nhân thế hệ mới. Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), có trụ sở tại Thụy Điển, ngày 16.6 công bố báo cáo thường niên về tình hình vũ trang và an ninh quốc tế....

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Lý do Hong Kong không thiệt hại nặng trước sức gió 195km/h của bão Ragasa00:43

Gấu hoang điên cuồng tấn công, bé trai 12 tuổi giả chết để thoát thân00:30

Bão Ragasa: Khách sạn Hong Kong vỡ cửa, nước tràn như sóng thần ở Đài Loan00:52

Nepal có nữ thần 2 tuổi09:47

Mật vụ Mỹ điều tra sự cố thang máy tại Liên hợp quốc00:45

Số người thiệt mạng đang tăng nhanh sau động đất ở Philippines08:57

Hamas trước tối hậu thư của Tổng thống Trump09:24

Châu Âu gấp rút tăng năng lực UAV08:09

Tỉ phú Elon Musk trở thành người đầu tiên sở hữu 500 tỉ USD08:02

Ông Trump tiết lộ 'át chủ bài đàm phán' với ông Tập09:03

Pháp lục soát tàu chở dầu nghi liên quan 'hạm đội bóng tối' của Nga08:32

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

EU tăng sức ép buộc Bỉ cho phép sử dụng tài sản Nga bị phong toả để hỗ trợ Ukraine

04:28:31 09/10/2025

Một nguồn tin ngoại giao tiết lộ rằng "sự kiên nhẫn với các quan chức Bỉ đang cạn kiệt", đồng thời nhận định Brussels có thể sớm chấp thuận đề xuất sử dụng tài sản của Nga, bất chấp những lo ngại về cơ sở pháp lý.

Iran lên tiếng trước lo ngại của Israel về chương trình tên lửa

04:23:46 09/10/2025

Ngoại trưởng Iran, ông Abbas Araghchi, đã chỉ trích những phát biểu trên, cho rằng Israel đang cố tình thổi phồng năng lực phòng thủ của Iran thành mối đe dọa.

Ông Lecornu nỗ lực tìm giải pháp thoát khỏi bế tắc chính trị sau khi từ chức Thủ tướng Pháp

04:21:08 09/10/2025

Hiện tại, công chúng và các nhà quan sát chính trị Pháp đang chờ đợi kết quả các cuộc họp trong ngày 8/10 và xem xét cách thức mà Tổng thống Macron sẽ đưa ra quyết định cuối cùng dựa trên báo cáo của ông Lecornu.

Hamas yêu cầu trao trả thi thể các thủ lĩnh để đổi lấy con tin

04:18:36 09/10/2025

Ông al-Ansari cũng cho biết kế hoạch hòa bình do Tổng thống Trump đề xuất, và hiện đang là nền tảng trong đàm phán, đã loại trừ rõ ràng các ý định trục xuất người dân Gaza ra khỏi vùng lãnh thổ.

Liệu tình trạng dư cung sẽ được giải quyết khi Trung Quốc đẩy mạnh dự trữ dầu?

04:11:51 09/10/2025

Nước này đang hấp thụ phần dư thừa trong nguồn cung toàn cầu và giúp nâng đỡ giá dầu vốn đang chịu áp lực khi nhóm các nước sản xuất OPEC+ dần thu hẹp các biện pháp cắt giảm sản lượng.

Vụ sập nhà ở Tây Ban Nha khiến 4 người tử vong

04:09:12 09/10/2025

Tòa nhà này được xây dựng vào năm 1965, nằm ở trung tâm thành phố Madrid gần nhà hát Opera và Cung điện Hoàng gia, nơi thu hút khách du lịch.

Triều Tiên ưu tiên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI

04:05:39 09/10/2025

Nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng đánh giá cao vai trò của thế hệ trẻ trong các đơn vị nghiên cứu khoa học quốc phòng của nước này, coi đây là lực lượng nòng cốt cho quá trình hiện đại hóa lĩnh vực quốc phòng của Triều Tiên.

UAV rơi trúng tháp làm mát và phát nổ tại Nhà máy điện hạt nhân Novovoronezh của Nga

04:01:57 09/10/2025

Nhà máy điện hạt nhân Novovoronezh (NNPP) của Liên bang Nga đã bị hư hại trong một loạt sự cố tại bốn cơ sở hạt nhân trong khu vực trong hai tuần qua.

Hậu quả pháp lý khi Tổng thống Trump sa thải nhân viên lúc chính phủ đóng cửa

03:59:14 09/10/2025

Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân có thể là do tòa án liên bang và cơ quan giám sát nhân viên liên bang vẫn chưa xác định liệu các cơ quan liên bang có thể cắt giảm nhân sự vĩnh viễn trong thời gian chính phủ đóng cửa hay không.

Tái hiện chặng đường 80 năm phát triển của Đảng Lao động Triều Tiên

03:56:05 09/10/2025

Triển lãm cũng giới thiệu sự nghiệp của cố nhà lãnh đạo Kim Jong Il - người tiếp nối vai trò của cố nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành, đưa đảng WPK không ngừng phát triển.

Biến đổi khí hậu: Biển New Zealand ấm lên nhanh hơn 34% so với mức trung bình toàn cầu

03:53:33 09/10/2025

Bên cạnh đó, một trong những thay đổi đáng chú ý là sự dịch chuyển của Subtropical Front, ranh giới tự nhiên giữa vùng nước lạnh cận Nam Cực và vùng nước ấm cận nhiệt đới. Các nhà khoa học ghi nhận ranh giới này đã dịch chuyển 120 km về...

Ba Lan từ chối dẫn độ sang Đức nghi phạm trong vụ nổ đường ống dẫn khí

03:51:32 09/10/2025

Ba năm sau vụ tấn công nhằm vào các đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc, Volodymyr Z. là nghi phạm thứ hai mà các cơ quan điều tra có thể bắt giữ được.