Nga nói gì sau khi bị EU cáo buộc “tống tiề.n bằng năng lượng”?
Moscow khẳng định quyết định của nước này khi yêu cầu thanh toán khí đốt bằng đồng rúp xuất phát từ “những hành động thù địch chưa từng có” của EU.
Nga đã phủ nhận việc sử dụng xuất khẩu khí tự nhiên như một công cụ để “ tống tiề.n” châu Âu – một nhận định mà Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đưa ra trước đó. Phát biểu trước báo giới ngày 27/4, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, việc chuyển sang thanh toán khí đốt bằng đồng rúp xuất phát từ chính những hành động của EU.
Một nhà máy khí đốt ở Nga. Ảnh: Sputnik
Tháng trước, Tổng thống Putin đã thông báo những quốc gia “không thân thiện” sẽ phải thanh toán năng lượng bằng đồng nội tệ Nga.
“Đây không phải là tống tiề.n. Nga đã và vẫn là một nhà cung cấp đáng tin cậy, tuân thủ các nghĩa vụ của mình. Đối với những điều kiện trong sắc lệnh của Tổng thống, việc chúng được đưa ra là do những hành động thù địch chưa từng có nhằm chống lại chúng tôi”, ông Peskov khẳng định, cho biết quyết định này đã được trao đổi với các khách hàng mua khí đốt một thời gian dài trước khi nó có hiệu lực.
“Chúng tôi đã bị cướp một lượng đáng kể dự trữ của mình và điều này yêu cầu sự dịch chuyển sang một hệ thống mới”.
Video đang HOT
Trước đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu von der Leyen cáo buộc Nga sử dụng khí đốt như một công cụ “tống tiề.n” sau khi tập đoàn năng lượng Nga Gazprom dừng xuất khẩu khí đốt sang Ba Lan và Bulgaria. Chủ tịch Ủy ban châu Âu gọi động thái này là “không phù hợp và không thể chấp nhận”, cho rằng điều đó nhấn mạnh đến “sự không đáng tin cậy của Nga với tư cách là một nhà cung cấp khí đốt”.
Quyết định dừng hoàn toàn xuất khẩu khí đốt sang Bulgaria và Ba Lan được tập đoàn Gazprom đưa ra ngày 27/4 khi dẫn ra rằng 2 nước này không thanh toán năng lượng bằng đồng rúp được cung cấp trong tháng 4. Việc nối lại cung cấp khí đốt sẽ chỉ diễn ra sau khi 2 nước này tuân theo cơ chế thanh toán mới của Nga, tập đoàn này cho hay.
Ông Peskov cũng cảnh báo sẽ có nhiều quốc gia bị cắt nguồn cung khí đốt nếu họ không chuyển sang cơ chế thanh toán bằng đồng rúp./.
Châu Á khó 'giải cứu' được Nga khi châu Âu áp trừng phạt dầu mỏ
Các nút thắt về hạ tầng, sức ép chính trị cùng với nhu cầu tiêu thụ thấp có thể cản trở châu Á hấp thụ nguồn năng lượng của Nga bị châu Âu "xa lánh".
Một nhà máy lọc dầu của Nga ở vùng Astrakhan. Ảnh: TASS/TTXVN
Đầu tháng này, Tổng thống Vladimir Putin phát đi thông điệp tới lãnh đạo các công ty, tập đoàn trong ngành năng lượng Nga: Họ cần phải lập ra một kế hoạch về kịch bản sụt giảm nhập khẩu dầu khí từ phương Tây để từ đó tập trung dịch chuyển dòng chảy năng lượng của Nga từ châu Âu sang châu Á.
Theo quan điểm của Điện Kremlin, sắc lệnh này là hợp lý. Mỹ, Anh và Australia đã ban hành lệnh trừng phạt đối với năng lượng nhập khẩu từ Nga. Liên minh châu Âu (EU) cũng đang chịu sức ép lớn từ Mỹ và nhiều nước thành viên như Ba Lan, Litva về áp cấm vận dầu mỏ, khí đốt nhằm trả đũa cho chiến dịch quân sự của Moskva ở Ukraine.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng một khi Brussels cấm vận nguồn nhiên liệu hydrocarbon từ Nga, châu Á sẽ khó có thể hấp thụ hết nguồn nhiên liệu mà trong điều kiện bình thường sẽ chảy sang châu Âu. Châu Âu vốn chiếm 66% xuất khẩu khí đốt và 50% xuất khẩu dầu thô của Nga. Những hạn chế về hạ tầng, sức ép chính trị cùng với nhu cầu tiêu thụ suy yếu là những rào cản ngăn dòng năng lượng Nga gia tăng thâm nhập ở châu Á.
Đa phần các tuyến đường ống của Nga hiện nay đều được xây dựng để vận chuyển dầu mỏ khí đốt sang châu Âu và vì thế không thể "bẻ dòng" sang châu Á. Nhật Bản và Hàn Quốc nằm trong số những khách hàng nhập khẩu dầu thô của Nga lớn nhất ở châu Á. Nhưng đây cũng là hai đồng minh của phương Tây và vì thế chắc chắn sẽ chịu sức ép từ Mỹ không được phép tăng nhập khẩu dầu thô từ Nga. Trung Quốc - nước nhập khẩu dầu thô số một của Nga, đang phải đối diện với nguy cơ suy thoái kinh tế do tác động của làn sóng lây nhiễm COVID-19 và vì thế "cơn khát" năng lượng của Bắc Kinh không còn mạnh mẽ như trước.
"Nếu EU quyết tâm áp lệnh trừng phạt dầu thô toàn diện nhằm và Nga, tôi không nghĩ rằng châu Á sẽ đủ sức hấp thụ nguồn dầu thô mà nhẽ ra sẽ đổ sang châu Âu. Nga trong trường hợp đó Nga cần phải giảm 30% sản lượng khai thác vào cuối năm 2022", ông Hari Seshasayee, chuyên gia nghiên cứu tại Trung tâm Wilson (Mỹ), bình luận.
Hiện tại EU vẫn chưa đạt được thống nhất về bất kỳ hình thức trừng phạt nào nhằm vào lĩnh vực dầu mỏ, khí đốt của Nga. Tờ Die Welt (Đức) ngày 25/4 dẫn lời Đại diện cấp cao phụ trách Đối ngoại và An ninh của EU, ông Josep Borrell, cho biết, liên minh vẫn chưa có đủ sự ủng hộ từ các quốc gia thành viên đối với một lệnh cấm vận hoàn toàn hoặc thuế quan trừng phạt đối với nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga. Đức và Hungary thuộc nhóm nước lo ngại nhiều nhất về chi phí nhiên liệu tăng vọt nếu ngừng mua hai mặt hàng này từ Nga.
Tuy nhiên, trên thị trường dầu mỏ, giới chuyên gia nhận định cuối cùng châu Âu sẽ đi tới quyết định cấm nhập khẩu dầu và các sản phẩm xăng dầu của Nga. Vấn đề còn lại chỉ là thời gian, thời điểm thi hành. Lệnh cấm này sẽ khiến khoảng 4 triệu thùng dầu/ngày bị ngắt khỏi thị trường toàn cầu.
Châu Âu vẫn tỏ ra dè dặt trong áp đặt lệnh trừng phạt nhằm vào ngành năng lượng của Nga. Ảnh: Bloomberg
Nhận thức được nguy cơ này, Moskva nhiều năm trở lại đây đã không ngừng gia tăng nỗ lực nhằm giảm phụ thuộc vào khách hàng châu Âu. Năm 2012, ông Putin đã khai trương tuyến đường ống dẫn dầu Đông Siberia - Thái Bình Dương (ESPO), đưa dầu thô tới Trung Quốc, Nhật Bản. Đến năm 2019, Nga đưa vào vận hành tuyến đường ống khí đốt Sức mạnh Siberia, có khả năng vận chuyển 38 tỉ m3 khí đốt từ Nga sang Trung Quốc. Đến tháng 2 vừa qua, Bắc Kinh và Moskva tuyên bố kế hoạch xây dựng một tuyến đường ống mới.
Nhưng chính những dự án này cũng làm phát lộ nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến giao dịch dầu mỏ, khí đốt giữa các quốc gia - giới phân tích nhìn nhận. Theo Filip Medunic, chuyên gia nghiên cứu về trừng phạt tại Hội đồng châu Âu về Quan hệ Đối ngoại (ECFR), hạ tầng vận tải đóng vai trò quan trọng và mức độ đầu tư của Nga vào châu Á không thể sánh được so với châu Âu.
Ấn Độ gần đây đẩy mạnh nhập khẩu dâu thô từ Nga, chủ yếu là do Moskva mời chào mức giá hấp dẫn. Nhưng Nga chỉ cung ứng 1,4% dầu thô nhập khẩu của Ấn Độ trong năm 2020, nên mức gia tăng này không mang nhiều ý nghĩa. Hơn thế, New Delhi đang đẩy mạnh hợp tác với Mỹ và EU, nên cũng phải thận trọng hơn trong giao dịch dầu thô với Nga. Hàn Quốc, Nhật Bản - hai nước nằm trong số 10 nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất của Nga, thậm chí còn gặp phải sức ép lớn hơn từ Mỹ, nên cũng không thể mạnh tay hợp tác với Nga.
Kế đến là trường hợp của Trung Quốc. Là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới và tiêu thụ 33% dầu thô xuất khẩu của Nga, nhưng Trung Quốc cũng gặp phải những rào cản mang tính đặc trưng của nước này - chuyên gia Wang Huiyao, Chủ tịch kiêm người sáng lập Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa có trụ sở tại Bắc Kinh, nhận định.
Theo ông Wang, do phụ thuộc vào nguồn dầu thô nhập khẩu, Bắc Kinh phải duy trì quan hệ hữu hảo với tất cả những nhà cung ứng lớn. Trung Quốc không muốn hy sinh thế cân bằng này bằng việc tăng mua dầu của Nga để rồi phải giảm nhập khẩu từ một đối tác nào đó. Hơn thế, lệnh phong tỏa tại Thượng Hải cùng với nguy cơ phong tỏa tại Bắc Kinh và nhiều tỉnh thành khác đang là nhân tố cản trở phục hồi kinh tế tại Trung Quốc. Nhu cầu tăng tiêu thụ dầu thô vì thế cũng không còn.
Nga sẽ hứng chịu tổn thất kinh tế lớn nếu mất châu Âu, thị trường nhập khẩu chủ chốt dầu mỏ, khí đốt của Nga - lĩnh vực tạo ra 45% nguồn thu ngân sách cho Điện Kremlin. Từ bỏ dầu thô Nga là quyết định mạnh tay đầy khó khăn với Brussels. Nhưng sớm hay muộn hợp tác Nga-EU trong trao đổi dầu thô sẽ bị dừng lại. Vấn đề chỉ còn là thời gian và xem ai sẽ là bên chủ động "ngắt cầu" trước. "Cả Nga lẫn châu Âu đều sẽ tìm cách để trở thành người độc lập trước bên còn lại", ông Medunic nói.
Đức buộc phải sử dụng giải pháp gây tranh cãi để giảm phụ thuộc vào khí đốt Nga Berlin đang có kế hoạch khai thác khí đốt ở Biển Bắc để giảm sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Đức hiện đang tìm mọi cách để giảm sự phụ thuộc vào năng lượng Nga. Ảnh: RFE/RL Theo trang tin Oilprice.com mới đây, trong một động thái phối hợp nhằm thoát khỏi sự phụ thuộc nặng nề vào năng lượng của...