Nga lên tiếng về tương lai của căn cứ quân sự ở Syria sau chính biến

Nga tuyên bố tiếp tục đàm phán với chính quyền mới ở Damascus về tương lai của các căn cứ quân sự tại Syria.

Máy bay vận tải hạng nặng tại căn cứ không quân Khmeimim của Nga ở Latakia, Syria (Ảnh: Maxar).

Khi được yêu cầu bình luận về thông tin trên các kênh truyền thông về tương lai của các căn cứ quân sự Nga tại Syria và liệu Moscow có thể thiết lập sự hiện diện quân sự tăng cường ở Libya hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 16/12 cho biết “hiện tại vẫn chưa có quyết định chắc chắn nào” được đưa ra.

“Nga vẫn duy trì liên lạc với đại diện của lực lượng nắm quyền ở Syria và mọi thứ sẽ được quyết định thông qua đối thoại”, ông Peskov nói thêm.

Một cuộc tấn công bất ngờ của các nhóm đối lập do Hayat Tahrir-al-Sham (HTS) dẫn đầu hồi đầu tháng này đã dẫn đến việc lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar Assad, người đã rời khỏi Syria và được cấp quyền tị nạn tại Nga. Năm 2017, Nga và Syria đã ký một thỏa thuận cho thuê căn cứ hải quân Tartus và căn cứ không quân Khmeimim ở phía đông Syria trong 49 năm.

Reuters trích dẫn các nguồn tin cho biết, vào tuần trước không quân Nga gia tăng các hoạt động ở Syria, với một máy bay vận tải được cho là rời khỏi tỉnh Latakia đến Libya. Tuy nhiên, một bài báo sau đó cho biết Moscow không rời khỏi 2 căn cứ quân sự của nước này, mà rút quân khỏi miền Bắc Syria.

Tuần trước, hãng tin Tass đưa tin Nga đang đàm phán với nhóm lãnh đạo mới ở Damascus về các cách thức duy trì “sự hiện diện của nước này tại Syria cũng như tình trạng trước đây”, đồng thời nói thêm rằng Moscow “đã đạt được các đảm bảo an ninh tạm thời, do đó các căn cứ quân sự vẫn hoạt động bình thường”.

Các quan chức Nga trước đó cho biết mặc dù các căn cứ tại Syria đang trong tình trạng báo động cao, nhưng chúng không phải đối mặt với mối đe dọa ngay lập tức.

Trong một dấu hiệu cho thấy đối thoại đang diễn ra, ông Abu Mohammed al-Julani, người đứng đầu HTS, khẳng định chính Syria “muốn tránh khiêu khích Nga”, đồng thời nói thêm rằng chính phủ mới sẵn sàng trao cho Moscow “cơ hội đánh giá lại mối quan hệ với Syria theo cách phục vụ lợi ích chung”.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov khẳng định các căn cứ của Nga vẫn nằm trên lãnh thổ Syria và cho đến nay vẫn chưa có quyết định nào khác được đưa ra.

Quan chức Nga giải thích rằng mọi việc đều xuất phát từ thực tế là cuộc chiến chống khủng bố ở Trung Đông vẫn chưa kết thúc và sự hiện diện cũng như căn cứ của Nga đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh cuộc chiến chống khủng bố quốc tế nói chung.

Các chuyên gia cho rằng việc duy trì các căn cứ quân sự của Nga tại Syria là ưu tiên của Điện Kremlin, vì các căn cứ này không chỉ là biểu tượng cho ảnh hưởng của Moscow trong khu vực mà còn mang lại cho Nga những cơ hội chiến lược quan trọng.

Nga triển khai lực lượng quân sự ở Syria từ năm 2015 theo đề nghị của Tổng thống Bashar Assad nhằm đối phó với phe nổi dậy. Sự hỗ trợ của Moscow góp phần giúp chính quyền Assad củng cố quyền lực trong một cuộc nội chiến kéo dài.

Sự hỗ trợ giảm dần khi Nga dồn nguồn lực cho cuộc xung đột ở Ukraine từ năm 2022. Đó là một trong những lý do khiến chính quyền và quân đội Syria nhanh chóng sụp đổ sau chiến dịch tấn công chưa đầy hai tuần của lực lượng nổi dậy.