Thực hư việc Nga vội rút quân khỏi Syria khi chính quyền Assad bị lật đổ

Các nhà phân tích đặt ra nghi vấn về việc Nga rút quân khỏi các căn cứ quân sự tại Syria sau khi chính quyền Tổng thống Bashar Assad sụp đổ.

Lực lượng Nga tại căn cứ không quân Khmeimim ở Syria trong bức ảnh chụp cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin năm 2017 (Ảnh: Getty).

Quân đội Nga được cho là vẫn đồn trú tại các căn cứ ở Syria sau khi chính quyền Tổng thống Syria Bashar Assad sụp đổ. Các nhà phân tích cho biết một cuộc di tản sẽ dễ dàng phát hiện.

Nga có hai cơ sở chính tại Syria, gồm căn cứ hải quân Tartus và căn cứ không quân Khmeimim. Cả hai đều đóng vai trò quan trọng đối với việc Nga tiếp cận Địa Trung Hải và châu Phi.

Theo các kênh truyền thông nhà nước Nga, lực lượng đối lập đang kiểm soát tỉnh Latakia, nơi có các căn cứ quân sự của Nga.

Cơ quan tình báo Ukraine hôm 10/12 cho biết Nga có kế hoạch sơ tán căn cứ Khmeimim bằng máy bay Antonov và Ilyushin, đồng thời quân đội Nga đã bắt đầu tháo dỡ thiết bị tại căn cứ Tartus dưới sự giám sát của lực lượng đặc nhiệm. Tuy nhiên, phía Kiev không nói rõ họ lấy thông tin này từ đâu.

Khả năng Moscow tiếp cận lâu dài các căn cứ này đang bị nghi ngờ, khi hình ảnh vệ tinh cho thấy các tàu chiến của Nga đã rời khỏi quân cảng Tartus kể từ ngày 9/12. Một số tàu được phát hiện ở vị trí cách bờ biển khoảng 15km.

Không rõ liệu những tàu này có quay trở lại hay không. Nhưng hình ảnh vệ tinh cũng cho thấy rằng việc di tản hoàn toàn khỏi Tartus vẫn chưa diễn ra, Dara Massicot, một thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, nói với tạp chí Financial Times.

“Nếu Nga phải rời khỏi Tartus, sẽ có nhiều tàu hơn xuất hiện để giúp họ di chuyển mọi thứ ra ngoài”, bà Massicot cho biết.

Một khả năng đặt ra là Nga đã tạm thời di chuyển các tàu ra biển để bảo vệ chúng trong khi tình hình ở Syria vẫn chưa ổn định.

Máy bay Nga vẫn đồn trú tại căn cứ không quân Khmeimim vào ngày 9/12 (Ảnh: Maxar Technologies).

Tại Khmeimim, nơi Nga sử dụng làm căn cứ chính để đưa quân vào châu Phi, hình ảnh vệ tinh tuần này cho thấy phần lớn thiết bị của Moscow, bao gồm máy bay chiến đấu và trực thăng, vẫn còn ở đó.

Chuyên gia Massicot cho rằng việc sơ tán một căn cứ không quân, nếu thực sự diễn ra, “sẽ được nhìn thấy rõ”.

“Một cuộc sơ tán trên không sẽ cần hàng trăm chuyến bay IL-76 và An-124, chứ không phải chỉ có một số ít chuyến bay được xác nhận hôm qua tại Khmeimim”, bà Massicot cho biết, đề cập đến một số máy bay vận tải Ilyushin và Antonov được phát hiện tại Khmeimim vào đầu tuần này.

“Khi lực lượng Nga triển khai tới Syria vào năm 2015, họ đã thực hiện gần 300 chuyến bay trong hai tuần, và đó là trước khi mở rộng căn cứ”, bà Massicot nói thêm.

Các nhà phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một nhóm chuyên gia có trụ sở tại Washington, nhận định Nga có khả năng sẽ trì hoãn việc sơ tán toàn bộ căn cứ quân sự khi cố gắng tìm ra một thỏa thuận với chính phủ Syria mới.

Các nhà phân tích cho biết Nga vẫn duy trì lực lượng tại Khmeimim và “việc Nga không có phản ứng rõ ràng” cho thấy Moscow đang theo dõi tình hình.

“Điện Kremlin nhiều khả năng sẽ do dự trong việc sơ tán toàn bộ khí tài quân sự khỏi Syria trong trường hợp có thể thiết lập mối quan hệ với lực lượng đối lập Syria và chính phủ chuyển tiếp, đồng thời tiếp tục đảm bảo an ninh cho căn cứ và nhân sự của mình tại Syria”, các nhà phân tích bình luận.

Nga cũng công khai phát đi tín hiệu rằng họ sẽ không từ bỏ các căn cứ quan trọng tại Syria.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên rằng Nga đã liên lạc với “những người có khả năng đảm bảo an ninh cho các căn cứ quân sự”.

Trong khi đó, kênh truyền thông nhà nước Nga Tass đã trích dẫn một nguồn tin giấu tên tại Điện Kremlin cho biết, các nhà lãnh đạo phe đối lập Syria đã đảm bảo an toàn cho các căn cứ Tartus và Khmeimim.