Nga chuẩn bị triển khai ồ ạt lính đánh thuê ở Syria?

Truyền thông Trung Đông đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga chuẩn bị mở rộng sự hiện diện của lực lượng mặt đất ở Syria. Thực hư điều này như thế nào?

Truyền thông ồ ạt đưa tin Nga triển khai quân tới Syria

Những lời đồn đoán mới đang lan truyền trên các phương tiện truyền thông rằng, quân đội Nga đang chuẩn bị triển khai rộng rãi các lực lượng đặc nhiệm mặt đất tới Syria sau khi có yêu cầu chính thức của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

Các báo cáo đề cập đến một số nguồn quân sự “giấu tên” cho biết, có tồn tại một kế hoạch về việc triển khai rộng rãi các lực lượng mặt đất của Nga trên lãnh thổ Syria.

Ví dụ như kênh truyền thông chính của Nhà nước Iran là Press TV cho biết, các nguồn tin yêu cầu giấu tên tiết lộ hôm 26/4 rằng, các lực lượng đặc biệt của Nga đã sẵn sàng để được triển khai ở những khu vực mà quân đội Syria đã tham gia vào các trận đánh quan trọng chống lại các nhóm khủng bố.

Họ còn lưu ý rằng, các phương án tác chiến và sự chuẩn bị huy động lực lượng trong kế hoạch này đã được soạn thảo và nó sẽ ngay lập tức được thực hiện khi chính phủ Damascus đưa ra yêu cầu chính thức và được Tổng thống Nga Vladimir Putin chấp thuận.

Một cơ quan truyền thông khác của Iran là Fars News cũng công bố một nguồn tin khác liên quan đến bản kế hoạch này. Theo đó, các nguồn quân sự Syria cho biết rằng, Điện Kremlin đã thông báo với chính quyền Damascus về sự sẵn sàng triển khai quân đội tới Syria.

Còn tin tức của al-Hadath dẫn lời các nguồn tin khác nói rằng, Nga đã thông báo với chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad là, trong trường hợp có yêu cầu hỗ trợ tác chiến của quân đội Syria, Tổng thống Vladimir Putin đã sẵn sàng đưa các lực lượng mặt đất tới Syria.

Các nguồn tin nói rằng, các lực lượng đặc biệt của Nga đã được chuẩn bị đầy đủ nhất để nhanh chóng triển khai tại các khu vực đang trải qua những áp lực lớn từ các ổ nhóm khủng bố và phiến quân đối lập, nhằm tăng cường sức mạnh cho cuộc chiến chống khủng bố ở quốc gia Trung Đông này.

Không chỉ giới truyền thông thân Nga ở Iran và Syria, các báo cáo hiện tại về khả năng triển khai quân đội của Nga tới Syria còn được đăng tải bởi các trang tin tức quân sự của Israel như Ynetnews hay là DEBKAfile hoặc các kênh truyền thông Ả rập khác như Southfront hay al-Masdar News.

Trong bài báo ngày 24/4, Ynetnews dẫn nguồn tin trong quân đội Syria nói rằng, Nga đã bày tỏ quan điểm sẵn sàng triển khai các lực lượng mặt đất vào Syria nếu một yêu cầu chính thức được gửi tới từ Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Truyền thông Trung Đông đưa tin, lực lượng mặt đất Nga sẽ mở rộng hiện diện quân sự ở Syria

Tờ báo này dẫn tuyên bố của một sĩ quan chỉ huy lực lượng Al-Quds Al-Arabi nói trong một cuộc phỏng vấn là Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã sẵn sàng triển khai các lực lượng đặc biệt đến hỗ trợ quân đội Syria tại những khu vực chiến trường ác liệt nhất.

Nguồn tin nói thêm rằng, lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran cũng đã chuẩn bị để mở rộng sự tham gia của mình trong cuộc chiến ở Syria, bao gồm cả việc điều động lực lượng mặt đất tham chiến trực tiếp.

Thực hư việc Nga triển khai quân tới Syria

Trước đó, trong một buổi phỏng vấn với Sputnik, Tổng thống Syria al-Assad cho biết, không loại trừ rằng, trong trường hợp ở Syria có sự gia tăng đáng kể số lượng các phần tử khủng bố từ khắp nơi trên thế giới, Syria có thể sẽ cần đến sự hỗ trợ của lực lượng mặt đất Nga.

Sau vụ Mỹ tấn công một căn cứ không quân của Syria hồi đầu tháng 4, hai đồng minh chủ chốt của chính quyền Damascus là Iran và Nga đã có phản ứng mạnh mẽ, tố cáo Washington muốn hỗ trợ các nhóm vũ trang nổi dậy, và cam kết sẽ sát cánh bên Tổng thống Bashar al-Assad.

Lãnh đạo quân đội hai nước Nga-Iran cam kết, sẽ gia tăng các cuộc đấu tranh nhằm vào các nhóm khủng bố và phiến quân đối lập ở Syria, tiếp tục hợp tác quân sự với SAA cho đến khi đánh bại hoàn toàn.

Những người theo trường phái nghi ngờ về việc Nga can thiệp sâu vào cuộc nội chiến Syria cho rằng, bản báo cáo có thể là có thật, bởi bất kỳ người chỉ huy nào cũng phải xây dựng nhiều phương án thay thế và nhiều kế hoạch cho các hoạt động và nhiệm vụ khác nhau.

Tuy nhiên, có những kế hoạch sẽ chỉ tồn tại trên giấy mà không bao giờ được triển khai thực tế, giống như việc Nga triển khai lực lượng mặt đất đến Syria cũng là một kế hoạch dự phòng khi bắt đầu can thiệp vào nước này, nhưng có lẽ kế hoạch này sẽ không bao giờ được thực hiện.

Những người này cho rằng những thông tin này có hai vấn đề đáng nghi vấn: Thứ nhất là các lực lượng đặc nhiệm Nga trên thực tế đã được triển khai ở Syria; Thứ hai là không có báo cáo nào từ các cơ quan truyền thông chính thức của Nga và Syria liên quan đến khả năng Moscow triển khai lực lượng mặt đất tại Syria, mà chỉ xuất hiện từ giới truyền thông Trung Đông.

Vào các tháng cuối năm 2015, liên tiếp xuất hiện thông tin về sự tham chiến của các lực lượng mặt đất Nga ở Syria, đặc biệt là lực lượng trinh sát mặt đất và đặc nhiệm quân đội Spetsnaz (chịu trách nhiệm tiến hành các hoạt động quân sự ở bên ngoài lãnh thổ nước Nga).

Ông Michael Kofman, một chuyên gia về các hoạt động quân sự của Nga tại Đại học Chiến tranh Hải quân của Mỹ (CAN) tiết lộ, không chỉ Spetsnaz, Moscow đã triển khai nhiều đơn vị đặc biệt của các quân binh chủng tại Syria, bao gồm Zaslon, KSO và các biệt đội trinh sát khác.

Ngay cả các quan chức chính phủ và giới tướng lĩnh Nga cũng đã thừa nhận sự hiện diện của lực lượng đặc nhiệm Nga ở Syria. Như vậy, trên thực tế nội dung bản kế hoạch này đã được thực hiện rồi, vậy tại sao còn tiếp tục có thông tin về việc Nga triển khai lực lượng đặc nhiệm đến Syria?

Một số nhà phân tích nhận định, nội dung của bản kế hoạch này có một số vấn đề cần đính chính lại rằng, lực lượng sắp tới được triển khai ở Syria không phải là đặc nhiệm hay lục quân Nga mà chính là các đơn vị lính đánh thuê (PMC) của công ty quân sự tư nhân Vagner.

Lính đánh thuê Nga sẽ tới Syria?

Tên của công ty Vagner lấy theo tên nhà lãnh đạo của nó là Vagner, tức bí danh của ông Dmitriy Utkin – một thành viên đã nghỉ hưu của Lực lượng đặc nhiệm Nga, người trước đây là chỉ huy Đội Đặc nhiệm 700 của Lữ đoàn Lực lượng Đặc nhiệm số 2, thuộc lực lượng tình báo quốc phòng Nga).

Theo giới truyền thông, những tay súng đầu tiên của Wagner đã tham gia vào cuộc chiến tranh Donbass vào năm 2014-2015 ở phía các tay súng li khai. Và bắt đầu từ cuối mùa thu năm 2015, những người lính đánh thuê của Wagner đã được đưa sang chiến trường đến Syria.

Vì sự tồn tại hay tham gia của Vagner trong hoạt động của Syria chưa được chính thức được công nhận, nên không có báo cáo đáng tin cậy về số lượng các tay súng của công ty này được đưa sang Syria và các chức năng, nhiệm vụ mà họ đảm nhận.

Một số ước tính cho biết, có khoảng 400 lính đánh thuê của Vagner đang chiến đấu ở các mặt trận ở Syria, điều mà Quân đội Nga không được phép tham gia. Do đó, các tay súng của công ty này cũng phải chịu một con số thương vong không nhỏ, nhưng không hề được công khai.

Các tay súng đánh thuê của công ty Wagner được cho là đã hiện diện ở Syria

Được biết, từ trước đến nay nhà chức trách Nga đã phủ nhận việc sử dụng lính đánh thuê ở Ukraine và Syria, bởi theo luật của Nga, việc điều động các nhân viên của một nhà thầu quân sự tư nhân sang tham chiến ở một nước khác là điều bất hợp pháp.

Nguyên nhân là do Moscow vẫn chưa có một chính sách rõ ràng liên quan đến sự tồn tại của các công ty quân sự tư nhân, mặc dù một dự luật đã được trình lên Duma Quốc gia (Hạ viện Nga), nhưng nó vẫn chưa được thông qua, sau những những cuộc thảo luận này lửa về khuôn khổ pháp lý của PMC.

Các mối quan hệ chính thức giữa Bộ Quốc phòng và các PMC không bao giờ được công khai, vì việc duy trì một mức độ bí mật nhất định xung quanh một công cụ của hành động bán quân sự bí mật sẽ khiến Quân đội thực hiện được những nhiệm vụ mà họ không thể ra mặt đảm nhận.

Đó có thể chính là rào cản khiến dự luật về các công ty quân sự tư nhân Nga chưa được thông qua. Tuy nhiên, nếu ngoảnh sang bên cạnh, Mỹ và các nước châu Âu đều đã áp dụng khá thành công các mô hình lính đánh thuê tư nhân và Nga cũng khó có thể đi bên lề xu hướng này.

Xét về những đóng góp của Vagner trong cuộc chiến ở Syria, có vẻ như giới chức lãnh đạo Moscow đã quyết định mở rộng quy mô hiện diện và phạm vi hoạt động của lực lượng lính đánh thuê ở Syria, nhằm tìm kiếm một mô hình công ty quân sự tư nhân riêng của mình.

Do đó, giới chuyên gia nhận định rằng, Nga sẽ nhanh chóng tăng cường hiện diện quân sự phi chính thức thông qua hoạt động của các tay súng tinh nhuệ Vagner, với những nhóm lớn cựu chiến binh được đào tạo đặc biệt và rèn giũa ở các lò lửa Afghanistan và Chechnya.

Vagner sẽ đại diện cho thử nghiệm tham vọng nhất của Nga về mô hình công ty quân sự tư nhân, chiến trường Syria sẽ hoàn thiện sự phát triển của khái niệm PMC được xây dựng dần dần từ các hoạt động quân sự khác nhau ở Trung Á, Caucasus, Crimea và Donbass.

Theo Thiên Nam

Đất Việt