Nga chế tạo tên lửa tái sử dụng để trở lại sao Kim
Nga muốn quay trở lại sao Kim và mang về các mẫu đất; đồng thời chế tạo tên lửa mới ‘chấp’ tên lửa tái sử dụng của Elon Musk, Thời báo Moscow trích tuyên bố của người đứng đầu Cơ quan Vũ trụ Nga (Roscosmos), hôm 7/8.
“Chấp” tên lửa Falcon 9 của Elon Musk
Tuần trước, phi hành đoàn đầu tiên của Mỹ, sau khi bay tới Trạm Vũ trụ Quốc tế, đã trở về Trái đất an toàn, đáp xuống Vịnh Mexico.
Sứ mệnh do NASA và SpaceX của Elon Musk cùng thực hiện. Đáng lưu ý, tên lửa đẩy Falcon 9 của Elon Musk có thể tái sử dụng.
“Chúng tôi đang chế tạo một tên lửa mêtan để thay thế Soyuz-2″, Giám đốc Roscosmos Dmitry Rogozin cho biết trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn RIA Novosti.
Ông cho biết đây sẽ là một khu phức hợp không gian có thể tái sử dụng, ít nhất 100 lần.
Tên lửa Soyuz 2. Ảnh: Roscosmos.
Rogozin nói: “Tất nhiên chúng tôi đang xem xét những gì các đồng nghiệp Mỹ của chúng tôi đang làm. Nhưng các kỹ sư của chúng tôi đang cố gắng đi đường tắt, không lặp lại những gì các đồng nghiệp SpaceX của chúng tôi đang làm, mà vượt qua họ.”
Rogozin cho biết ông không ấn tượng với tàu vũ trụ SpaceX, phàn nàn việc hạ cánh của nó “khá phiền phức.”
Rogozin cho biết: “Nó không được thiết kế để hạ cánh trên mặt đất, đó chính xác là lý do tại sao các đồng nghiệp người Mỹ chọn hạ cánh trên mặt nước theo cách đã được thực hiện cách đây 45 năm”.
Trong nhiều năm, Nga đã có thế độc quyền khi là quốc gia duy nhất có thể đưa đón các phi hành gia; và, vụ phóng SpaceX đồng nghĩa với việc mất đi một khoản thu nhập đáng kể. Một chỗ ngồi trong Soyuz tiêu tốn của NASA khoảng 80 triệu USD.
Tàu vũ trụ Soyuz MS-16 và tên lửa đẩy Soyuz 2.1a. Ảnh: Andrey Shelepin/Gagarin Cosmonaut Training Center.
Trở lại sao Kim
Rogozin bày tỏ, ông cũng muốn Nga trở lại sao Kim, một lần nữa thực hiện đổ bộ xuống bề mặt hành tinh nóng bỏng này. “Tôi tin rằng sao Kim thú vị hơn sao Hỏa và đó luôn là một ‘hành tinh của Nga’, Rogozin nói.
Liên Xô là quốc gia duy nhất đặt tàu thăm dò lên bề mặt sao Kim. Người đứng đầu cơ quan vũ trụ của Nga cho rằng, việc nghiên cứu sao Kim có thể giúp các nhà khoa học hiểu cách đối phó với biến đổi khí hậu trên Trái đất. Sao Kim, có bầu khí quyển được tạo thành gần như hoàn toàn bằng carbon dioxide, được coi là hành tinh nóng nhất trong hệ mặt trời. Các nhà khoa học Nga hiện đang nghiên cứu các tài liệu có liên quan từ thời Liên Xô.
“Nếu chúng ta không nghiên cứu những gì đang xảy ra trên Sao Kim thì chúng ta sẽ không hiểu làm thế nào để ngăn một kịch bản tương tự xảy ra trên hành tinh của chúng ta.”
Video đang HOT
Tên lửa đẩy Falcon 9 của SpaceX. Ảnh: spacecenter.
Điều trở ngại, cùng với việc mất khoản thu, khoảng 200 triệu mỗi năm, sau khi Mỹ ngừng sử dụng dịch vụ của Nga trong việc đưa các phi hành gia lên Trạm Vũ trụ Quốc tế; ngân sách dành cho các hoạt động vũ trụ của Roscosmos liên tục bị cắt giảm. Theo Rogozin, thực tế này đe dọa nhiều chương trình vũ trụ của Nga, trái với xu thế khi các cơ quan vũ trụ hàng đầu ở nước ngoài đang tăng ngân sách.
Andrei Ionin, một chuyên gia tại Học viện Vũ trụ Tsiolkovsky ở Moscow, nói, ngành công nghiệp vũ trụ của nước này không đổi mới, tập trung vào việc sửa đổi “công nghệ của Liên Xô mà không có bất kỳ sự đột phá lớn nào”.
Chương trình vũ trụ của Nga nổi tiếng vì đã đưa con người đầu tiên vào không gian vào năm 1961 và phóng vệ tinh đầu tiên 4 năm trước đó, và những thành tựu của nó vẫn là nguồn tự hào chính của quốc gia.
Hành tinh nóng bỏng Sao Kim. Ảnh: Wikipedia.
Một số nhà quan sát nhận thấy sự thiếu ý chí chính trị từ Tổng thống Vladimir Putin, người dường như tập trung hơn vào việc sử dụng khoa học tên lửa để phát triển khả năng quân sự, đặc biệt là tên lửa siêu thanh.
Chuyên gia không gian độc lập Vitaly Yegorov cho biết: “Đối với Putin, khám phá không gian không phải là một ưu tiên khi muốn thể hiện sức mạnh của nhà nước.
Xúc tiến dịch vụ du lịch đi bộ trong không gian
Tập đoàn tên lửa vũ trụ Energia thuộc Cơ quan vũ trụ Roscosmos, Nga hôm thứ Năm, 6/8, cho biết họ sẽ đưa du khách đầu tiên đi bộ vào không gian vào năm 2023, theo các điều khoản của hợp đồng mới với một đối tác Mỹ.
Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS. Ảnh: Roscosmos.
Energia đã ký một hợp đồng với Space Adventures, sẽ đưa 2 khách du lịch vũ trụ lên Trạm Vũ trụ Quốc tế vào năm 2023.
“Chúng tôi dự định rằng một trong những người tham gia chuyến thám hiểm sẽ thực hiện một chuyến đi bộ ngoài không gian từ khu vực của Nga, cùng với một nhà du hành vũ trụ chuyên nghiệp của Nga.”, Energia tiết lộ.
Thông báo được đưa ra vài ngày sau khi NASA ký thỏa thuận với Công ty du lịch vũ trụ Virgin Galactic của Richard Branson để thúc đẩy các sứ mệnh có tính chất dịch vụ, tới trạm sau một chương trình đào tạo đặc biệt ở Mỹ.
SpaceX vào tháng 3 đã công bố chuyến du lịch vũ trụ của riêng mình cho 3 người vào năm tới, trên tàu Crew Dragon.
Tập đoàn tên lửa vũ trụ Energia thuộc Cơ quan vũ trụ Roscosmos, Nga hôm thứ Năm, 6/8, cho biết họ sẽ đưa du khách đầu tiên đi bộ vào không gian vào năm 2023. Ảnh: Sputnik.
Trên trang web của mình, Space Adventures đã quảng cáo chuyến đi bộ ngoài không gian là một “trải nghiệm hiếm có và phấn khích”, chỉ có sẵn thông qua chương trình của Nga.
“Nếu bạn chọn bay lên vũ trụ trên tàu vũ trụ Soyuz của Nga, bạn có cơ hội … thực hiện một chuyến đi bộ ngoài không gian, đi cùng với một nhà du hành vũ trụ chuyên nghiệp,” Space Adventures nói.
Trong khi Musk, doanh nhân đầy tham vọng đứng sau SpaceX, đã định giá một chỗ ngồi trên tàu vũ trụ của mình là 60 triệu USD, thì giám đốc Roscosmos, Dmitry Rogozin, tuyên bố, Nga đang nỗ lực để giảm giá 30%.
SpaceX chế tạo tàu không gian đẹp như trong phim
Musk đi vòng quanh đầu tên lửa rồi ngồi vào ghế cơ trưởng. Anh với tay và mở khóa bảng điều khiển màn hình phẳng. Nó duyên dáng trượt xuống trước hàng ghế đầu tiên.
SpaceX đã tăng cường khả năng phóng với tốc độ đáng nể. Tháng 6/2010, Falcon 9 cất cánh lần đầu tiên và đi vào quỹ đạo Trái Đất thành công. Tháng 12/2010, SpaceX chứng minh trong một thí nghiệm rằng Falcon 9 có thể mang đầu tên lửa Dragon vào không gian và hạ cánh an toàn sau khi đáp xuống mặt biển. Lần đầu tiên, một công ty công nghệ đạt được chiến tích này. Tháng 5/2012, SpaceX trải qua thời điểm quan trọng nhất trong lịch sử công ty kể từ lần phóng thành công đầu tiên trên đảo Kwajalein.
Cất cánh
3h44 phút sáng 22/5, tên lửa Falcon cất cánh từ Trung tâm Không gian Kennedy ở Florida. Tên lửa đã đẩy Dragon vào không gian và để đầu tên lửa này tự tắt. Các tấm pin mặt trời xòe rộng và đầu tên lửa kích hoạt 18 động cơ đẩy Draco, một động cơ tên lửa nhỏ, để hướng thẳng về Trạm Không gian Quốc tế. Các kỹ sư của SpaceX luân phiên làm việc theo ca. Một số phải ngủ trên võng của nhà máy khi Dragon mất ba ngày mới hoàn thành hành trình. Họ dành phần lớn thời gian quan sát chuyến bay của Dragon và kiểm tra xem các hệ thống cảm biến của nó đã bắt được ISS hay chưa.
Ban đầu, Dragon dự định đáp xuống ISS vào lúc 4h sáng 25/5 nhưng khi đầu tên lửa tiến gần đến trạm không gian, ánh sáng bất ngờ lóe lên đã làm rối loạn tính toán của laser dùng để đo khoảng cách giữa Dragon và ISS.
"Tôi nhớ là phải vất vả đến hai tiếng rưỡi", Shotwell nói. Sợ rằng sứ mệnh sẽ bị hủy bỏ, SpaceX quyết định tải lên Dragon phần mềm mới nhằm giảm bớt kích thước của khung chiếu dùng trong các bộ cảm biến để hạn chế ảnh hưởng của ánh mặt trời lên cỗ máy.
Tàu Dragon được tên lửa lên không trung.
Sau đó, ngay trước 7h sáng, Dragon đã tiếp cận ISS đủ gần để phi hành gia Don Pettit dùng cánh tay robot dài chừng 17,5 m vươn ra và tóm lấy đầu tên lửa chở hàng tiếp tế.
Khoảng 30 người đang có mặt trong phòng điều khiển khi chuyện đó xảy ra. Trong vài giờ sau, công nhân ùa vào nhà máy để chung niềm vui và sự phấn khích của thời khắc này. SpaceX đã trở thành công ty tư nhân duy nhất đổ bộ lên ISS. Vài tháng sau ISS nhận được 440 triệu đôla từ NASA để phát triển Dragon có thể vận chuyển người.
Tàu không gian xứng đáng với giấc mơ
Tháng 5/2014, Musk mời báo giới tới trụ sở của SpaceX để giới thiệu thứ được sản xuất từ tiền của NASA. Anh đã tiết lộ Dragon V2, phiên bản thứ hai của tàu không gian. Hàng trăm người tới Hawthorne và chứng kiến cảnh Musk mở cửa tên lửa bằng một cú đấm trình diễn. Thứ anh tiết lộ quả thật ngoạn mục. Những góc tù túng của đầu tên lửa truyền thống đã biến mất. Có bảy chiếc ghế gọn nhẹ, chắc chắn gồm bốn ghế ngồi gần bàn điều khiển chính và một hàng ba ghế ở phía sau.
Musk đi vòng quanh đầu tên lửa để chứng tỏ nó rộng ra sao rồi ngồi vào ghế cơ trưởng. Anh với tay và mở khóa bảng điều khiển màn hình phẳng. Nó duyên dáng trượt xuống trước hàng ghế đầu tiên. Vậy là đã có người chế tạo thành công chiếc tàu không gian xứng đáng với giấc mơ của các nhà khoa học và làm phim.
Chiếc Dragon được giới thiệu với báo giới.
Còn một yếu tố khác đi kèm với kiểu dáng. Dragon 2 có thể đổ bộ tự động lên ISS và các môi trường sống khác ngoài không gian mà không cần tới hỗ trợ của cánh tay robot. Nó sẽ chạy trên động cơ SuperDraco - một động cơ đẩy do SpaceX chế tạo và là động cơ đầu tiên được chế tạo từ máy in 3D để tiến vào không gian. Điều này có nghĩa động cơ của cỗ máy là kim loại nguyên khối. Vì vậy, sức mạnh và hiệu suất của nó vượt qua mọi thứ mà con người hàn lại từ nhiều phần.
Điều bất ngờ nhất mà Musk tiết lộ là Dragon 2 có khả năng hạ cánh nhẹ nhàng ở bất cứ nơi nào trên Trái Đất bằng cách sử dụng SuperDraco và động cơ đẩy. "Đó là phong cách đáp đất của tàu không gian thế kỷ 21", Musk nói. "Bạn có thể nạp lại nhiên liệu đẩy và phóng một lần nữa. Tới chừng nào còn vứt bỏ tên lửa và tàu vũ trụ, chúng ta sẽ không bao giờ thực sự bay vào không gian".
Dragon 2 chỉ là một trong những cỗ máy được SpaceX tiếp tục phát triển song song. Một trong những cột mốc tiếp theo là chuyến bay đầu tiên của Falcon Heavy, tên lửa mạnh nhất thế giới. SpaceX đã tìm ra cách kết hợp ba tên lửa Falcon 9 với nhau để tạo thành phi thuyền với 27 động cơ và có khả năng mang theo 53 tấn vật liệu vào quỹ đạo.
Phần thiết kế thiên tài của Musk và Mueller chính là SpaceX có thể tái sử dụng cùng một động cơ với nhiều cấu trúc khác nhau từ Falcon 1 tới Falcon Heavy giúp tiết kiệm chi phí và thời gian. SpaceX cũng bận rộn xây dựng một sân bay vũ trụ từ mặt đất. Mục tiêu là có thể phóng nhiều tên lửa từ cơ sở tọa lạc tại Brownsville, Texas bằng cách tự động hóa các quy trình cần thiết để đưa tên lửa lên bệ, nạp đầy năng lượng rồi phóng đi.
Musk ngồi bên trong tàu Dragon.
Falcon 9 - tên lửa chủ lực của SpaceX
Falcon 9 cao đến 68,3 m, có đường kính 3,6 m và nặng gần 500 tấn. Sức mạnh của tên lửa nằm ở 9 động cơ được sắp xếp theo cấu trúc hình hoa ở đuôi với một động cơ ở giữa và 8 động cơ xung quanh. Các động cơ nối với tầng thứ nhất hay phần thân chính của tên lửa mang tên công ty màu xanh của SpaceX và cờ Mỹ.
Tầng thứ hai ngắn hơn được đặt trên tầng thứ nhất và là tầng duy nhất bay vào không gian. Nó có thể được trang bị một container tròn để chở vệ tinh hoặc đầu tên lửa mang theo con người. Thiết kế bề ngoài của Falcon 9 chẳng có gì hào nhoáng. Nó chỉ là một cỗ máy thanh lịch, thiết thực.
Khoảng bốn giờ trước khi phóng, Falcon 9 bắt đầu được nạp đầy những khối ôxy lỏng và dầu hỏa dùng cho tên lửa. Một lượng ôxy lỏng tràn ra tên lửa trong khi chờ phóng và được giữ lạnh đến nỗi chúng sẽ sôi lên khi tiếp xúc với kim loại và không khí.
Các kỹ sư trong phòng điểu khiển của SpaceX kiểm soát hệ thống nhiên liệu này và tất cả những diễn biến khác. Họ trò chuyện với nhau qua điện đàm và bắt đầu duyệt qua danh mục kiểm tra trước khi phóng thử, trải nghiệm cảm giác mà giới doanh nhân gọi là "phát sốt" khi chuyển từ mục này qua mục khác. Mười phút trước khi phóng, con người tránh sang một bên để máy móc tự động thực hiện phần còn lại. Đó là lúc Falcon 9 phá vỡ sự im lặng bằng một tiếng phụt lớn.
Cấu trúc hỗ trợ màu trắng bị kéo rời khỏi thân tên lửa. Quá trình đếm ngược từ 10 giây về 0 bắt đầu. Chẳng có gì quan trọng xảy ra từ giây thứ 10 lùi về 4. Nhưng đến giây thứ 3, động cơ bắt lửa và máy tính tiến hành kiểm tra an toàn lần cuối. Bốn gọng kim loại khổng lồ kéo tên lửa xuống khi hệ thống máy tính đánh giá 9 động cơ và đo đạc xem liệu lực đẩy xuống đã đủ chưa. Khi đếm đến 0, tên lửa đã ổn định để thực hiện nhiệm vụ và các gọng liền nhả ra.
Quả tên lửa bắn lên với ngọn lửa bùng xung quanh bệ phóng và hàng tia ôxy lỏng dày đặc như tuyết bay khắp không khí. Khoảng 20 giây sau khi bay lên, những người chứng kiến đã ở lại an toàn và cách xa tiếng gầm thét rát mặt của Falcon 9 hàng cây số. Ống quần bay phần phật do sóng xung kích sinh ra từ tiếng nổ khủng khiếp của khí thải ở Falcon 9. Quả tên lửa trắng bay cao và cao hơn nữa một cách bền bỉ đầy ấn tượng. Sau một phút, nó chỉ còn là một chấm đỏ trên nền trời rồi biến mất.
Không gian trong tàu Dragon của SpaceX.
Thế lực trong ngành hàng không vũ trụ
Với Elon Musk, cảnh tượng này đã trở nên quá quen thuộc. SpaceX từ chỗ là trò cười của ngành công nghiệp hàng không vũ trụ đã trở thành một trong những doanh nghiệp hoạt động miệt mài nhất. Mỗi tháng, SpaceX phóng một tên lửa mang theo vệ tinh cho các công ty và quốc gia cũng như hàng tiếp tế cho Trạm Không gian Quốc tế.
Nếu Falcon 1 phóng lên từ đảo Kwajalein chỉ là sản phẩm của một công ty khởi nghiệp thì Falcon 9 vút bay từ Vandenberg lại là đại diện của một thế lực trong ngành hàng không vũ trụ. SpaceX có thể bỏ xa các đối thủ cạnh tranh như Boeing, Lockheed Martin, Orbital Sciences về giá thành.
Nó cũng làm an lòng khách hàng Mỹ khi những đối thủ khác không thể cạnh tranh. Trong khi những đối thủ này phụ thuộc vào người Nga hay các nhà cung cấp nước ngoài thì SpaceX tự sản xuất máy móc từ đầu đến cuối ngay tại Mỹ.
Với chi phí thấp, SpaceX một lần nữa đưa Hoa Kỳ trở lại vị trí đấu thủ đáng gờm trên thị trường phóng tên lửa thương mại. Chi phí 60 triệu đôla một lần phóng thấp hơn nhiều giá cả mà châu Âu và Nhật Bản đưa ra đồng thời cũng đánh bại cả những thỏa thuận tương quan giữa Nga và Trung Quốc.
Việc từ bỏ tàu con thoi đã khiến Mỹ phải phụ thuộc hoàn toàn vào Nga để đưa phi hành gia lên ISS. Nga đòi 70 triệu đôla cho mỗi người trong hành trình và sẽ cắt đứt chương trình này với Mỹ trong trường hợp có rạn nứt về chính trị. Hiện tại, SpaceX được xem là hy vọng lớn nhất để phá vỡ chu kỳ này và trả lại cho Mỹ năng lực đưa con người vào không gian.
SpaceX hy vọng sẽ giành được phần lớn các hợp đồng phóng thương mại trên thế giới và thực tế đang là vậy. Tới nay, họ đã phóng vệ tinh cho các khách hàng Canada, châu Âu, châu Á và hoàn thành khoảng 24 lần phóng. Lịch phóng kéo dài nhiều năm và được công khai. SpaceX có hơn 50 đợt phóng được lên kế hoạch với tổng trị giá lên tới 5 tỷ đôla. Từ khi trải qua kinh nghiệm suýt chết trong đường tơ kẽ tóc năm 2008, SpaceX đã liên tục sinh lời và đạt giá trị ước tính 10 tỷ đôla.
Musk không chỉ muốn giảm thiểu chi phí phóng vệ tinh và hàng tiếp tế cho trạm không gian. Anh còn muốn hạ giá thành phóng tới mức có thể tiến hành hàng nghìn chuyến cung ứng thiết bị và thành lập căn cứ trên Sao Hỏa. Musk muốn chinh phục hệ Mặt trời và bạn chỉ có thể làm việc ở một công ty duy nhất nếu sứ mệnh đó đánh thức bạn vào mỗi sáng.
SpaceX phóng thử thành công nguyên mẫu tên lửa đưa người lên sao Hỏa Nguyên mẫu tên lửa hiện tại còn khá đơn giản với kết cấu là một khối kim loại lớn hình trụ, được đội ngũ SpaceX chế tạo trong vòng vài tuần tại bờ biển Texas, thuộc khu vực Boca Chica. (Nguồn: spaceflightnow) Ngày 4/8, tập đoàn công nghệ SpaceX đã phóng thử thành công nguyên mẫu tên lửa Starship lớn nhất từng được...