Nga, ASEAN kỳ vọng đưa quan hệ đối tác chiến lược lên tầm cao mới

Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, ngày 9/2, phát biểu tại họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Nga, người phát ngôn Maria Zakharova bày tỏ hy vọng quan hệ đối tác chiến lược của LB Nga và Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sẽ được nâng lên tầm cao mới.

Người phát Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova. Ảnh: Embrussia/ TTXVN

Bình luận về sự kiện khai mạc Năm Hợp tác khoa học – kỹ thuật giữa ASEAN và LB Nga sẽ diễn ra vào ngày 14/2, bà Zakharova nhấn mạnh quyết định tổ chức sự kiện này được đưa ra theo sáng kiến của phía Nga tại Hội nghị thượng đỉnh kỷ niệm Nga-ASEAN năm 2021. Theo đó, trong năm nay, các bên sẽ tổ chức một số hội nghị, hội thảo và đối thoại kinh doanh về các chủ đề y học, nguyên tử vì mục đích hòa bình, năng lượng, số hóa, giáo dục và sinh thái.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh: “Các dự án sẽ nhằm phát triển hợp tác ASEAN – Nga trong các ngành công nghiệp đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và tri thức chuyên sâu. Việc thực hiện chương trình rất phong phú này sẽ không chỉ củng cố các mối quan hệ chuyên ngành hiện có mà còn đưa quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN lên một tầm cao mới”.

Theo bà, lễ khai mạc Năm Hợp tác khoa học – kỹ thuật giữa ASEAN và LB Nga sẽ được tổ chức qua cầu truyền hình với sự tham dự của các quan chức cấp cao của Bộ Giáo dục và Khoa học Nga cùng các bên liên quan của 10 quốc gia ASEAN.

Cũng tại cuộc họp báo, bà Zakharova đã thông báo về cuộc họp sắp tới của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov với các thành viên của Ủy ban ASEAN tại Moskva, bao gồm các đại sứ của các nước thành viên ASEAN tại Nga. Cuộc gặp này sẽ diễn ra vào ngày 17/2, tập trung vào việc triển khai các quyết định của Hội nghị cấp cao kỷ niệm quan hệ ASEAN – Nga được tổ chức vào tháng 10/2021 vừa qua nhân dịp kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ song phương.

Dự kiến quan chức các nước cũng sẽ thảo luận các biện pháp xây dựng quan hệ đối tác chiến lược giữa hai bên trong các lĩnh vực chính trị, thương mại, kinh tế và văn hóa xã hội. Phía Nga đặc biệt nhấn mạnh các vấn đề cùng ứng phó với các thách thức và mối đe dọa hiện tại, bao gồm cả trong lĩnh vực y tế, phòng chống dịch bệnh. Bà Zakharova nói: “Chúng tôi sẽ trao đổi quan điểm về một số vấn đề thời sự trong chương trình nghị sự quốc tế và khu vực, bao gồm tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.”

Theo giới quan sát, những kỳ vọng mà người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga đưa ra là hoàn toàn có cơ sở khi mà thời gian gần đây, quan hệ ASEAN-Nga ghi nhận nhiều bước tiến tích cực. Nga và ASEAN không có bất kỳ mâu thuẫn hoặc tranh chấp nghiêm trọng. Trái lại, cả hai bên cùng chia sẻ quan điểm về nhiều vấn đề khu vực và quốc tế, khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực. Hai bên đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình, ổn định và tăng trưởng bao trùm ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Tháng 10/2021, các bên đã thông qua Kế hoạch Hành động toàn diện nhằm thực hiện quan hệ đối tác chiến lược giữa ASEAN và LB Nga giai đoạn 2021-2025, trong đó xác định các ưu tiên của cả hai bên và các biện pháp thực hiện nhằm phát huy đầy đủ tiềm năng của quan hệ đối tác trong tất cả các lĩnh vực cùng quan tâm. Trong khuôn khổ kế hoạch này, Nga và ASEAN nhất trí tăng cường quan hệ đối thoại và hợp tác trên nhiều lĩnh vực, bao gồm trong lĩnh vực chính trị, an ninh, kinh tế, hợp tác văn hóa – xã hội, hợp tác phát triển, đồng thời cam kết thúc đẩy quan hệ đối tác vì lợi ích của các bên cùng có lợi và thịnh vượng hơn.

Đáng chú ý, đầu tháng 12/2021, hải quân các nước ASEAN và Nga tiến hành cuộc tập trận chung đầu tiên kéo dài 3 ngày ở ngoài khơi tỉnh Bắc Sumatra của Indonesia nhằm tăng cường khả năng phối hợp hành động trong khu vực hàng hải chiến lược này. Các nước thành viên ASEAN gồm Indonesia, Thái Lan, Singapore, Việt Nam, Malaysia, Myanmar và Brunei đã đưa tàu chiến hoặc máy bay tham gia cuộc tập trận.

Giữa tháng 1 vừa qua, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN-LB Nga lần thứ nhất, các bên ra tuyên bố chung 8 điểm, trong đó nhấn mạnh cam kết đẩy nhanh quá trình phục hồi du lịch ở ASEAN và Nga sau đại dịch COVID-19. Hội nghị nhất trí tăng cường hơn nữa hợp tác song phương trong lĩnh vực du lịch trong khuôn khổ Kế hoạch Công tác hợp tác du lịch ASEAN – LB Nga giai đoạn 2022-2024; khuyến khích giao lưu nhân dân; khuyến khích hợp tác vì du lịch bền vững và toàn diện ở ASEAN và Nga.

Ngoài ra, lãnh đạo và các quan chức cấp cao của Nga luôn bày tỏ quan điểm ủng hộ tăng cường hợp tác với ASEAN. Ngày 26/1, phát biểu trước cử tọa là các nghị sĩ Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga, Ngoại trưởng Lavrov khẳng định Nga quan tâm mở rộng tương tác với phần lớn các đối tác trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, bao gồm ASEAN. Ông đánh giá hợp tác với ASEAN đang phát triển nhanh chóng, khẳng định Moskva ủng hộ vai trò hàng đầu của ASEAN trong việc giải quyết tình hình căng thẳng hiện nay ở Myanmar.

Đây không chỉ là quan điểm của cá nhân người đứng đầu cơ quan ngoại giao, mà còn là quan điểm chỉ đạo đối ngoại được đề cập trong phiên bản cập nhật về Chiến lược An ninh quốc gia Nga do Tổng thống Nga Vladimir Putin phê duyệt giữa năm 2021. Mới đây, phát biểu tại Hội nghị tổng kết năm 2021 của Bộ Ngoại giao, Tổng thống Putin khẳng định: “Hợp tác của Nga với ASEAN đóng góp tích cực vào việc duy trì ổn định và an ninh, cũng như đảm bảo sự phát triển bền vững ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương”.

Việt Nam là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á mà Nga có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Đối thoại chính trị ở cấp cao và cấp cao nhất luôn diễn ra ở cường độ cao. Lãnh đạo hai nước thường xuyên gặp gỡ bên lề các sự kiện đa phương. Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên mà Liên minh Kinh tế Á-Âu, trong đó có Nga, ký kết Hiệp định Thương mại tự do (tháng 5/2015). Trong bối cảnh đó, lãnh đạo Nga luôn khẳng định hướng tới mục tiêu làm sâu sắc hơn quan hệ với Việt Nam, người bạn lâu đời và đáng tin cậy của LB Nga.

Theo Ngoại trưởng Lavrov, trong năm 2022 này, hai nước dự định tiếp tục đối thoại và hợp tác chính trị chuyên sâu về một số chủ đề và lĩnh vực chính theo tinh thần Tuyên bố Tầm nhìn chung về phát triển quan hệ đối tác chiến lược toàn diện đến năm 2030, được thông qua trong chuyến thăm Nga của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc vào cuối năm 2021.