Nereo Rocco – Sư phụ của những vị thầy vĩ đại

Người ta nhớ đến Nereo Rocco (1912-1979) với tư cách HLV đầu tiên đem Cúp C1 về cho đất nước Italia. Nhưng trên thực tế, ông còn là thầy của những HLV vĩ đại trong lịch sử bóng đá Italia.

Ông thầy vĩ đại đằng sau vẻ ngoài… khó ưa

Nếu chỉ xem lại những đoạn băng tư liệu, ngay cả các CĐV Milan cũng thực khó có cảm tình ban đầu với HLV Rocco. Người đàn ông béo ú, dung mạo kém ưa nhìn này (hơi giống người đại diện Mino Raiola bây giờ) luôn tranh cãi quyết liệt với trọng tài, không ít lần bị truất quyền chỉ đạo và thường xuyên cáu bẳn với cầu thủ.

Ngay từ khi mới chập chững bước vào nghề HLV, dẫn dắt đội bóng quê hương Triestina, HLV Rocco đã được các học trò thân yêu gọi là Il Padrone (tạm dịch là “sư phụ”). Quả thực, HLV Rocco là một người thầy vĩ đại. Tài năng của ông phát tiết khi được Padova bổ nhiệm, từ nhóm cuối Serie B, sau 4 năm Padova-Rocco thậm chí còn đứng thứ ba Serie A (thứ hạng cao nhất trong lịch sử CLB). Mùa Hè 1961, Milan quyết định đặt niềm tin vào ông thầy vẫn bị thành kiến là chỉ dẫn dắt được các CLB tầm trung này.

Lúc ấy có ai ngờ rằng, đó chính là một bước ngoặt lớn lao thay đổi lịch sử CLB. Dưới bàn tay của HLV Rocco, Milan giành Scudetto 1961/62, và 1 năm sau đó trở thành đội bóng Italia đầu tiên trong lịch sử đoạt Cúp C1. Trong nhiệm kỳ thứ hai dẫn dắt Milan, HLV Rocco lại giành thêm một chiếc Cúp C1 nữa vào cuối mùa 1968/69. HLV Rocco đã phát hiện ra Gianni Rivera, một trong những số 10 cổ điển hay nhất trong lịch sử bóng đá Italia.

HLV Rocco được các học trò và Milanista yêu quý bởi phong cách sống giản dị và rất thực tế của ông. Trong một trận cầu mà Milan chỉ cần hòa để đủ điều kiện đạt khoản thưởng hàng triệu lire, bằng thứ giọng “nhà quê” đặc sệt của thành phố Trieste (ở cực Đông Bắc Italia, được xem là vùng sâu vùng xa), HLV Rocco đã dành ra cả hiệp 2 để liên tục hò hét nhắc nhở tiền vệ Giorgio Morini làm nhiệm vụ phòng thủ: “Về ngay, lùi lại nếu không bọn ta mất cả triệu lire bây giờ”.

Bên ngoài sân, những cầu thủ dự bị của Milan phải nín cười cho tới hết trận đấu, sư phụ của Milan đã đi vào lòng người theo cách giản dị như thế. Theo mô tả của Cesare Maldini, Rocco có cái uy của một vị tướng hét ra lửa, cầu thủ vừa nể sợ vừa yêu quý, đồng thời học hỏi được ở ông rất nhiều. Phong cách dữ dội của người đàn ông gốc Áo đã ảnh hưởng lên các học trò, không ít trò cũ của Il Padrone sau này đã trở thành những HLV giỏi, thậm chí vĩ đại.

Cố HLV Rocco (trái) là HLV đầu tiên mang chiếc Cúp C1 châu Âu về cho Italia

Hình bóng của Rocco bên trong Trapattoni

Trong số các học trò của HLV Rocco, Giovanni Trapattoni và Fabio Capello đều đã trở thành những vô địch Cúp C1/Champions League sau này. Luigi Simoni từng có mùa 1997/98 suýt giúp Inter lật đổ được Juventus ở Serie A nếu không bị trọng tài can thiệp. Nevio Scala trở thành kiến trúc sư của Parma trong giai đoạn đội bóng này làm mưa làm gió ở đấu trường châu Âu trong thập niên 1990… Nhưng người học trò vĩ đại hơn cả của HLV Rocco chính là Enzo Beazort (từng cùng phục vụ Torino), HLV đưa ĐT Italia đến chức vô địch thế giới năm 1982, 3 năm sau khi Rocco qua đời tại thành phố quê hương Trieste.

Trapattoni chính là cậu học trò cưng nhất của HLV Rocco. Trong những năm tháng sau này, những cái huýt sáo bên ngoài đường pitch để hò hét học trò, các lần nổi đóa với trọng tài và phóng viên của Trappattoni và nhiều câu chửi thề chính là hình ảnh thu nhỏ của Rocco năm xưa. Các tifosi nhìn thấy ở Trappattoni phong cách của sư phụ Rocco.

Khi còn khoác áo Milan, Trap được HLV Rocco ưu ái đặc biệt. Với khả năng đá tốt cả vị trí trung vệ lẫn tiền vệ phòng ngự, Trappattoni luôn là người được giao thực hiện nhiệm vụ phòng thủ quan trọng nhất, đặc biệt là việc theo kèm những ngôi sao hàng đầu như Johan Cruyff (Ajax), Pele (ĐT Brazil)…

Trappattoni kể rằng chính những kinh nghiệm khi đối đầu Pele, Cruyff đã giúp ích ông rất nhiều khi chỉ bảo các cầu thủ phòng ngự sau này.

Làng bóng đá Italia biết ơn sư phụ Nereo Rocco, bởi ông đã đào tạo ra những HLV vĩ đại sau này.

3 học trò làm HLV trưởng ĐT Italia

HLV Nereo Rocco không bao giờ có duyên dẫn dắt ĐT Italia, vào cuối đời ông từng tâm sự đó là điều đáng tiếc nhất trong sự nghiệp cầm quân của mình. Nhưng để đổi lại, Rocco là ông thầy duy nhất trong lịch sử có tới 3 người học trò thay phiên nhau dẫn dắt ĐT Italia: Đó là Enzo Beazort (giai đoạn 1975-1986), Cesare Maldini (giai đoạn 1997-1998) và Giovanni Trapattoni (ảnh, giai đoạn 2000-2004).

Người đầu tiên áp dụng Catenaccio

Nereo Rocco không phải cha đẻ của Catenaccio, nhưng ông là HLV đầu tiên áp dụng chiến thuật phòng ngự nổi tiếng này tại Italia. Sau khi đưa Padova thăng hạng Serie A ở mùa giải 1955/56, HLV Rocco bắt đầu áp dụng Catenaccio và giúp CLB trụ lại ở Serie A 7 mùa giải liên tiếp, thời gian tồn tại lâu nhất tại Serie A của đội bóng vùng Veneto này trong lịch sử. Nhờ thành tích nêu trên, HLV Rocco đã được BLĐ Milan chú ý đến và trao ấn kiếm.

5. Trong sự nghiệp, HLV Nereo Rocco đã giành 5 danh hiệu cấp châu lục và thế giới đều cùng Milan. Sau này, chỉ có 2 HLV Italia vượt qua thành tích trên gồm Carlo Ancelotti (8) và Giovanni Trapattoni (6).