Nắng nóng kỷ lục ở Bắc Cực, thềm băng vĩnh cửu 4.000 năm tuổi của Canada tan chảy
Nắng nóng kỷ lục tại khu vực Bắc cực của Canada đã khiến thềm băng nguyên vẹn còn lại 4.000 năm tuổi của Canada đã bị phá vỡ thành các đảo băng trôi, abcnews dẫn nguồn từ Cơ quan băng Canada.
Thềm băng Milne Ice Shelf 4.000 năm tuổi ở rìa phía tây bắc của đảo Ellesmere, lãnh thổ Nunavut, Canada là thềm băng nguyên vẹn cuối cùng của nước này đã sụp đổ và tan chảy. Các bức ảnh vệ tinh cho thấy, thềm băng đã mất khoảng 43% diện tích chỉ trong 2 ngày cuối tháng 7.
Thềm băng tách ra thành vô số những tảng băng lớn nhỏ, bắt đầu trôi về phía Bắc Bắc Dương. Tảng băng lớn nhất có diện tích 21 dặm vuông (55 km2), dài 11,5 km, gần bằng kích thước của Manhattan (New York, Mỹ) và dày đến 70- 80 m, Adrienne White thuộc Cơ quan băng Canada cho biết.
Thềm băng Milne Ice Shelf 4.000 năm tuổi ở lãnh thổ Nunavut, ở rìa phía tây bắc của đảo Ellesmere, Canada là thềm băng nguyên vẹn cuối cùng của nước này đã sụp đổ. Ảnh: CGTN.
Sau khi bị sụp đổ, thềm băng Milne Ice Shelf chỉ còn 106 km2 so với diện tích ổn định của nó là 187 km2. Sự kiện đã gây sốc không chỉ cho các nhà khoa học mà cả với người dân Canada.
Bắc Cực đã nóng lên nhanh hơn gấp đôi so với phần còn lại của thế giới, nhưng năm nay đặc biệt nóng. Các đợt nắng nóng đã xảy ra trên khắp khu vực.
Video đang HOT
Thềm băng đã bị nứt từ nhiều năm trước. Ảnh: Andrew Hamilton.
Tại Siberia thuộc Nga, nắng nóng cực độ đã gây nên thảm họa cháy rừng nghiêm trọng. Sử dụng dữ liệu vệ tinh, tổ chức Hòa bình xanh Nga báo cáo, ước tính khoảng 19 triệu ha (tương đương khoảng 1,5 lần lãnh thổ Hy Lạp) rừng, thảo nguyên và cánh đồng đã bị đốt cháy khắp Siberia kể từ tháng Giêng.
Nhiều tảng băng đã tách ra trôi về phía Bắc Bắc Dương. Ảnh: earther.gizmodo..
Theo nhà nghiên cứu băng Luke Copland thuộc Đại học Ottawa, mùa hè này ở Bắc Cực của Canada đã cao hơn 9 độ F (5 độ C) so với mức trung bình trong 30 năm. Vào ngày 25/7, nhiệt độ lên tới 21,9 độ C tại cơ sở nghiên cứu Eureka trên đảo Ellesmere, được cho là nhiệt độ cao nhất từ trước đến nay trong lịch sử Bắc Cực.
Diễn biến thềm băng Milne Ice Shelf sụp đổ. Nguồn: ECCC Canadian Ice Service.
Không chỉ là thềm băng Milne, đầu mùa hè này, 2 tảng băng St. Patrich ở Ellesmere cũng đã tan chảy hoàn toàn.
Canada từng có một thềm băng lớn trên bờ biển phía bắc của đảo Ellesmere thuộc lãnh thổ Nunavut của Canada, nhưng nó đã bị phá vỡ trong những thập kỷ qua do sự nóng lên toàn cầu. Đến năm 2005, Canada chỉ còn 6 thềm băng và Milne thực sự là thềm băng hoàn chỉnh cuối cùng.
Thềm băng Bắc Cực nguyên vẹn cuối cùng của Canada sụp đổ
Ngày 6-8, các nhà nghiên cứu cho biết, thềm băng cuối cùng còn nguyên vẹn ở Bắc Cực thuộc Canada đã tan chảy, mất hơn 40% diện tích chỉ trong hai ngày vào cuối tháng 7.
Thềm băng Milne nằm ở rìa của đảo Ellesmere, trong lãnh thổ Nunavut, miền bắc Canada.
"Nhiệt độ không khí cao hơn bình thường, gió ngoài khơi và nước chảy trước thềm băng đều là nguyên nhân khiến thềm băng tan vỡ", Cơ quan băng Canada cho biết trên Twitter khi thông báo về sự mất mát hôm 2-8.
"Toàn bộ thềm băng này có kích thước bằng một thành phố. Đây là những tảng băng lớn", Giáo sư Luke Copland, nhà băng học tại Đại học Ottawa, thành viên thuộc nhóm nhà khoa học đang nghiên cứu thềm băng Milne, cho biết.
Diện tích của thềm băng bị thu hẹp khoảng 80 km2, lớn hơn cả đảo Manhattan ở New York, Mỹ có diện tích khoảng 60 km2.
Giáo sư Copland nói: "Đây là thềm băng nguyên vẹn lớn nhất còn lại, và về cơ bản nó đã tan chảy".
Tầng địa chất Eureka Sound trên đảo Ellesmere ở Bắc Cực thuộc Canada được nhìn thấy trong một bức ảnh khảo sát của NASA chụp ngày 25-3-2014. Ảnh: Reuters/NASA.
Bắc Cực đã ấm lên với tốc độ gấp đôi tốc độ toàn cầu trong 30 năm qua, do quá trình khuếch đại Bắc Cực. Nhưng năm nay, nhiệt độ ở khu vực này còn gay gắt hơn. Tháng 7, băng biển ở đây xuống mức thấp nhất trong 40 năm. Nắng nóng kỷ lục và cháy rừng đã thiêu rụi vùng Siberia của Nga.
Đặc biệt, mùa hè ở Bắc Cực thuộc Canada năm nay cao hơn 5 độ C so với mức trung bình trong 30 năm, Giáo sư Copland cho biết.
Điều đó không chỉ đe dọa các chỏm băng nhỏ hơn có thể tan chảy nhanh chóng vì chúng có khối lượng không lớn mà cả các sông băng lớn giữ lạnh lâu hơn cũng tan chảy. Một khi sông băng biến mất, lộ ra các lớp đá gốc và bị mặt trời thiêu nóng, càng đẩy nhanh quá trình tan chảy.
Sự sụp đổ của thềm băng trên đảo Ellesmere cũng đồng nghĩa với việc mất đi tầng hồ cuối cùng được biết đến ở Bắc bán cầu, khiến một vùng nước ngọt bị thềm băng đập tan và trôi trên đỉnh nước đại dương.
Nhà nghiên cứu Derek Mueller của Đại học Carleton ở Ottawa cho biết, một trại nghiên cứu gồm các thiết bị đo lưu lượng nước chảy qua thềm băng đã bị mất khi thềm băng sụp đổ.
"Thật may mắn là chúng tôi đã không ở trên thềm băng khi điều này xảy ra", Phó giáo sư Derek Mueller nói.
Đảo Ellesmere cũng vừa mất hai chỏm băng ở Vịnh St. Patrick vào mùa hè này.
"Chúng tôi thấy chúng ra đi giống như một người bị ung thư giai đoạn cuối. Đó chỉ là vấn đề thời gian", Giáo sư Mark Serreze, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết Quốc gia (NSIDC) ở Boulder, Colorado, cho biết.
Ông Serreze và các nhà khoa học khác của NSIDC đã công bố một nghiên cứu năm 2017 dự đoán các chỏm băng hình thành từ vài thế kỷ trước có khả năng biến mất trong vòng 5 năm. Nhưng năm nay các chỏm băng này đã biến mất trước cả dự đoán.
Hai chỏm băng của Canada đã biến mất hoàn toàn khỏi Bắc Cực Hình ảnh vệ tinh mới của NASA cho thấy, trên đảo Ellesmere băng giá của Canada, nằm sát rìa phía tây bắc của Greenland nơi Bắc Cực, hai chỏm băng khổng lồ một thời đã hoàn toàn biến mất. Hình ảnh bên trái được chụp qua vệ tinh NASA vào năm 2015, bên phải được chụp vào năm 2020 và cho thấy các...