Nâng cấp hệ thống bảo mật: Đừng ngại tốn tiền

Không ít khách hàng bỗng dưng mất tiền trong tài khoản đã làm cho nhiều người lo ngại về bảo mật thẻ và e ngại khi thanh toán trực tuyến. Tuy nhiên, nhiều ngân hàng vẫn ngại nâng cấp hệ thống ATM/POS và chuyển đổi thẻ từ sang chip.

Theo ông Sean Preston – Giám đốc Visa Khu vực Việt Nam – Campuchia – Lào, thanh toán điện tử tiếp tục tăng trưởng tại Việt Nam. Thống kê của Visa cho thấy, tính đến 30/6, tổng giá trị thanh toán và rút tiền mặt bằng thẻ Visa tại Việt Nam tăng 38% so với cùng kỳ 2015. Mua sắm trực tuyến qua thẻ Visa cũng tăng đáng kể, lên đến 53%. Trong đó, người tiêu dùng, đặc biệt là người trẻ sử dụng thẻ nhiều nhất.

Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước đến cuối tháng 7/2016 cho thấy, số lượng thẻ phát hành đạt trên 107 triệu. Riêng 6 tháng đầu năm, đã có hơn 100 triệu giao dịch qua internet và điện thoại di động với doanh số trên 3,4 triệu tỷ đồng. Riêng Visa có khoảng 2,5 tỷ thẻ được phát hành trên toàn cầu với 40 triệu điểm chấp nhận thẻ, trong đó có 13.500 khách hàng là tổ chức tài chính. Tổng giá trị thanh toán và giao dịch bằng tiền mặt đạt 7,5 triệu tỷ USD, trong đó giá trị thanh toán là 5,2 triệu tỷ USD.

Với số lượng giao dịch thẻ ngày càng gia tăng, vấn đề an toàn và an ninh thẻ luôn được các công ty chuyên về công nghệ thanh toán nghiên cứu nâng cấp. Các đơn vị này khẳng định: tỷ lệ gian lận, thất thoát qua thanh toán thẻ hiện nay vào khoảng cứ 100 USD mất 6 USD, con số này tại Việt Nam thấp hơn, vào khoảng 2,5 USD. Tỷ lệ gian lận năm 2016 giảm 2/3 so với một thập kỷ trước, trong khi khối lượng giao dịch so với cùng kỳ 2015 tăng hơn 50 lần.

Ông Arn Vogels – Giám đốc Khu vực Đông Dương của Mastercard phân tích: “Khi thanh toán bằng phương thức quẹt thẻ (thanh toán qua POS), thẻ đọc POS không giữ lại thông tin thẻ, số xác thực thẻ, số tài khoản. Khi giao dịch trực tuyến, mức độ bảo mật còn cao hơn với công nghệ an ninh 3D, hay còn gọi là mật khẩu 3 tầng, mà phổ biến là việc sử dụng OTP (One Time Password – mật khẩu một lần). Một công nghệ khác hay được sử dụng là Virtual Account Number (VAN – số tài khoản ảo). Khi đăng nhập vào cổng thanh toán, hệ thống sẽ tạo ra số tài khoản ảo hoàn toàn khác với số tài khoản thực của người dùng. Với công nghệ này, dù hacker có hack được máy tính của ai đó cũng chỉ có thể hack được số ảo. Trong tương lai, việc bảo mật trong thanh toán thẻ có thể ứng dụng các công nghệ mới như công nghệ xác thực sinh trắc học qua vân tay, ánh mắt, giọng nói, nhận diện gương mặt”.

Visa cho rằng mạng lưới thanh toán của Công ty ở mức độ bảo mật cao nhất và sẽ tiếp tục hướng tới việc áp dụng các công nghệ hiện đại như thẻ chip EMV, mã hóa (tokenization) và mã hóa điểm – điểm (point-to-point encryption). Trong đó, EMV tăng cường an ninh tại các điểm bán và sẽ duy trì bảo mật cho các thanh toán trực tuyến, trên điện thoại di động.

Cụ thể, trong vòng chưa đầy một phần nghìn giây, công nghệ Visa có khả năng phân tích đến 500 thuộc tính rủi ro của một giao dịch bất kỳ để xác định gian lận. Cùng với đó, các công nghệ này là một phần của hệ thống đa tầng nhằm đảm bảo an ninh thanh toán. Visa vẫn đang tiếp tục chú trọng đầu tư vào phân tích dữ liệu tiên tiến và công cụ thông minh để ngăn ngừa và phòng chống gian lận.

Tuy nhiên, dù công nghệ bảo mật cao đến đâu thì vẫn có thể xảy ra rủi ro trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ do hacker luôn tìm kẽ hở. Đặc biệt, với các vụ việc diễn ra gần đây tại Việt Nam, dù tính trên toàn hệ thống, con số này rất nhỏ nhưng cũng dấy lên sự lo lắng cho người sử dụng thẻ.

Đa số cho rằng, nguyên nhân do hệ thống bảo mật của ngân hàng kém. Theo thống kê của Master Card, 80% thẻ ghi nợ nội địa (hay thẻ ATM) sử dụng công nghệ thẻ từ cũ. Trong khi trên thế giới, các ngân hàng, tổ chức phát hành thẻ đã chuyển sang dùng thẻ chíp (vi mạch điện tử), bởi thẻ từ lưu trữ dữ liệu trên băng từ tính bảo mật kém, dễ bị làm giả và bị đánh cắp thông tin cá nhân.

“Ở Úc, Mỹ và nhiều nước châu Âu đã sử dụng thẻ chíp vì an toàn hơn và khó hack hơn thẻ từ. Đối với thanh toán trực tuyến qua mạng, việc sử dụng mật khẩu OTP là quá lỗi thời, bởi hiện nay trên thế giới, như Singapore đã bảo mật bằng vân tay, chữ ký điện tử. Nhiều quốc gia khác đã bắt đầu áp dụng việc nhận diện bằng khuôn mặt, quét võng mạc. OTP chỉ là mã một lần, còn có nhiều vòng bảo mật khác qua nhiều tầng lớp. Theo tôi, OTP chỉ là giải pháp tạm thời”, ông Arn Vogels chia sẻ.

Theo ông Peter Gordon – Trưởng nhóm giải pháp thanh toán thương mại Khu vực châu Á – Thái Bình Dương của MasterCard, để tăng tính bảo mật, các ngân hàng không thể không nâng cấp hệ thống, dù chi phí đầu tư rất cao.

Nếu đầu tư cho việc chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chíp thì ngoài chi phí 2 USD/thẻ chip (thẻ từ chỉ 0,5 USD) còn đòi hỏi phải có hệ thống đồng bộ chấp nhận thẻ (POS), hệ thống ATM và hệ thống chuyển mạch nội bộ, tức sẽ phải tốn hàng trăm, hàng triệu USD. Đó chính là lý do các ngân hàng vẫn chưa muốn nâng cấp bảo mật.

Đại diện một ngân hàng thương mại cổ phần cho rằng, trong lúc các ngân hàng phải chạy đua cạnh tranh, việc đầu tư nâng cấp hệ thống bảo mật đồng nghĩa với việc phải bỏ ra một khoản kinh phí khá lớn sẽ làm giảm sức cạnh tranh, chưa kể việc thu tiền của khách hàng để tăng tính bảo mật cũng không phải ai cũng hiểu và quan tâm, vì vậy khi bị tính phí, khách hàng thường thắc mắc, so sánh và bỏ sang giao dịch ở ngân hàng khác.

Bên cạnh đó, thị trường cũng chưa có một bộ tiêu chuẩn thẻ chíp đồng nhất để áp dụng đồng bộ cho các ngân hàng nên thẻ chip của một số ngân hàng lại không thể hoạt động trên một số ATM và POS của một số ngân hàng khác. Điều này khiến những ngân hàng còn ngần ngại trong việc chuyển đổi thẻ từ sang chip.

Ông Preston khuyến cáo: “Mặc dù Visa áp dụng các biện pháp an ninh để chống gian lận, nhưng người tiêu dùng vẫn có vai trò quan trọng trong việc duy trì các tiêu chuẩn bảo mật. Cụ thể, chủ thẻ nên thận trọng với những yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản và tuyệt đối giữ bí mật PIN hoặc mật khẩu”.

Theo Doanh nhân Sài Gòn